40 گیاه دارویی که باید در خانه پرورش دهید
بقراط میگوید، “بگذار آشپزخانهات داروخانهات باشد، و بگذار غذاها دارویات باشند.” همهی ما عاشق پرورش گیاه در خانهمان هستیم، غیر از این است؟ ولی آیا میدانستید میتوانیم از فواید دارویی آنها نیز بهرهمند شویم؟ با افزایش آلودگیها، مشکلات زیادی سلامتیمان را تهدید میکنند. ما حتی برای برخی از مشکلات پیش پا افتادهمان نیز به پزشک و بیمارستان مراجعه میکنیم. بسیاری از این مشکلات سلامتی را میتوانیم به صورت طبیعی برطرف کنیم. گیاهان بسیاری وجود دارند که دارای فواید دارویی هستند و میتوانیم آنها را به سادگی در خانه پرورش دهیم. در این مقاله، به برخی از گیاهان دارویی محبوب اشاره میکنیم. این گیاهان نه تنها به آسانی رشد میکنند، بلکه مراقبتهای زیادی هم نیاز ندارند.
۱. درخت چریش یا نیم
بیشتر مردم هند با درخت نیم یا چریش آشنا هستند و از آن در بسیاری از غذاهای هندی استفاده میکنند؛ ولی جدای از این مسئله، چریش برای پوست و سلامت بدن مفید است و میتوان از آن به عنوان درمان خانگی برای مشکلات و بیماریهای شایع استفاده کرد. هندیان باستان از شاخههای این درخت برای تمیز کردن دندانهایشان استفاده میکردند. عصارهی چریش برای درمان گلودرد، اگزما، و زخم معده مفید است. همچنین، از این عصاره میتواند برای درمان عفونتهای پوستی خفیف استفاده کرد. استفاده از برگ درخت چریش یکی از ۳۷ بهترین درمان خانگی عفونت واژن به شمار میرود.
۲. ریحان مقدس
کدام خانهی هندی است که ریحان مقدس در آن وجود نداشته باشد؟ ریحان مقدس در زندگی مذهب هندیان بسیار محترم است، ولی فقط همین نیست؛ ریحان مقدس به خاطر خواص درمانیاش برای ذهن، جسم، و روح شناخته میشود. از این گیاه دارویی برای درمان سرفه و سرماخوردگی، گلودرد و بیماری آسم استفاده میشود. همچنین،ریحان مقدس به کاهش فشار خون بالا و تسکین استرس نیز کمک میکند. ریحان مقدس به خاطر ارزشهای مذهبیاش شهرت دارد و در سراسر هند به عنوان ملکهی گیاهان پرورش داده میشود؛ مردم هند آن را مقابل خانههایشان میکارند، زیرا معتقدند ریحان مقدس از انرژیهای منفی جلوگیری میکند و با پاکسازی هوا، انرژی مثبت را گسترش میدهد. ریحان مقدس از زمان باستان به عنوان یک گیاه دارویی شناخته میشد و به عنوان دارویی برای درمان انواع مختلفی از بیماریها شهرت داشت، برای مثال:
- برگهای ریحان مقدس به عنوان یک عامل اکسپکتورانت عمل میکنند و سرماخوردگی و سرفه را درمان میکنند.
- دمنوش این گیاه باعث آرامش می شود و به تسکین استرس و اضطراب کمک میکند.
- همچنین، برگهای ریحان مقدس دارای خواص ضد میکروبی هستند و به درمان عفونتهای معده نیز کمک میکنند.
- ریحان مقدس میتواند هوا را تصفیه کند و از ورود مواد شیمیایی مضر به داخل خانه جلوگیری کند.
۳. نعناع
مادران شیرده برای پیشگیری از بروز ترک یا درد نوک پستان میتوانند از گیاه نعناع استفاده کنند. همچنین، این گیاه برای درمان سرماخوردگی معمولی، سوءهاضمه، و نفخ نیز مفید است. از نعناع برای درمان زخم معده نیز استفاده میشود. همچنین، این گیاه برای تسکین درد و کاهش التهاب پوست ناشی از گزش حشرات نیز کاربرد دارد.
سوسنبر یک داروی گیاهی معطر و چند سالهی عضو خانوادهی نعناع است که با رایحهی دلپذیرش کاربردهای فراوانی دارد. سوسنبر به خاطر کاربردهایاش در آشپزی به صورت گسترده کشت میشود؛ این گیاه بوی قوی و خوبی به غذاها میدهد و از رایحهی خوش برگهای این گیاه برای خوشبو کردن بسیاری از داروها و آدامسها استفاده میشود.
همچنین، گفته میشود سوسنبر در کنار کاربردهایاش در آشپزی، دارای خواص دارویی قدرتمندی است.
- جویدن برگهای نعناع میتواند به سلامت دستگاه تنفسی بهبود ببخشد.
- همچنین، خوردن برگهای نعناع که سرشار از فیبر هستند، باعث بهبود گوارش و گردش خون میشود.
- نعناع دارای رایحهای قوی است که میتواند استرس را تسکین بدهد.
- به علاوه، برگهای نعناع میتوانند سطوح هورمون را بهینهسازی کنند.
۴. جعفری
جعفری یک گیاه ضروری برای همهی باغچهها، دارای خواص دارویی بیشماری است. جعفری سرشار از انواع ویتامینها، مواد مغذی، و آنتیاکسیدانهایی است که میتوانند به شکل قابل ملاحظهای وضعیت سلامتیمان را بهبود ببخشند. از جعفری در تهیهی بسیاری از غذاها استفاده میشود. این گیاه برای تسکین دندان درد، کبودیها، گزش حشرات، خشکی پوست، و اختلالات گوارشی مفید است. همچنین، این گیاه به مبارزه علیه سنگ کلیه، عفونت مجاری ادراری، و عفونتهای کیسه صفرا کمک میکند. جعفری دستگاه ایمنی بدن و استخوانها را تقویت میکند.
۵. آلوئه ورا
شاید بسیاری از شما وقتی نام آلوئهورا را میبینید یا میشنوید، به یاد محصولات آرایشی حاوی این گیاه میافتید. آلوئهورا به طور گسترده برای ساخت داروهای مراقبت از پوست و همچنین، برای رفع مشکلات گوارشی کاربرد دارد. برای پیشگیری از آکنه، آفتاب سوختگی، و همچنین، بهبود سوختگیها و تسکین ناراحتیهای پوستی میتوان ژل داخل برگهای آلوئهورا را مستقیما روی پوست مالید. از آب آلوئهورا برای درمان یبوست و بهبود سلامت گوارشی استفاده میشود.
گیاه آلوئهورا یکی از محبوبترین گیاهها برای نگهداری در خانه است، زیرا هم پرورش آن آسان است و هم خواص دارویی بسیاری دارد. آلوئهورا دارای برگهای ضخیم و آبدار، با رنگی بین سبز و خاکستری است که بدون ساقه، مستقیما از پایهی اصلی گیاه رشد میکنند. برگها دارای حاشیههای دندانهدار با دندانهای سفید رنگ هستند.
برگهای آلوئهورا به صورت تجاری در تولید بسیاری از محصولات آرایشی و دارویی استفاده میشود، زیرا این برگها به درمان بیماریهای مختلفی از قبیل ریزش مو، آفتاب سوختگی، بیماریهای پوستی و غیره کمک میکنند. طبق شواهد علمی، این برگها دارای خواص تسکیندهندگی، مرطوبکنندگی، و التیامبخشی هستند.
از ژل آلوئهورا برای کاهش وزن، رویش مو و درخشندگی موها، تسکین بیماری آسم، زخم معده، بیماریهای روده، خارش پوست، و التهاب استفاده میشود.
۶. شنبلیله
شنبلیله یکی از محبوبترین گیاهان هندوستان است که در بیشتر خانههای این کشور وجود دارد؛ از برگها و بذر شنبلیله در تهیهی بسیاری از غذاهای هندی استفاده میشود. این محبوبیت فقط به خاطر طعم شنبلیله نیست، بلکه این گیاه به درمان مشکلات گوارشی، اسهال، و اسهال خونی کمک میکند. و بر خلاف مواد شیمیایی به کار رفته در تهیهی بیشتر شامپوها، مالیدن خمیر شنبلیله به پوست سر میتواند به رشد و درخشندگی موها کمک، و از آنها محافظت کند.
۷. علف لیمو
همانطور که از نام آن بر میآید، این گیاه بوی لیمو میدهد ولی از آن شیرینتر است. علف لیمو خواص دارویی فراوانی دارد، و همچنین، برای دفع حشرات نیز موثر است. معمولا از علف لیمو دمنوش تهیه میشود؛ این دمنوش خواص فراوانی دارد، از جمله تسکین اختلالات گوارشی، احتقان، درد معده، سردرد، کاهش کلسترول و کمک به کاهش وزن، بهبود کارکرد کلیه، و پیشگیری از ریزش مو. همچنین، علف لیمو دارای خواص ضد افسردگی است؛ این گیاه باعث فعالسازی ترشح سروتونین میشود و بنابراین، میتواند افسردگی و اضطراب را کاهش دهد و سلامت روان را بهبود ببخشد.
۸. خس خس یا علف وتیوِر
ریشههای این گیاه بسیار خوشبو هستند و خواص تسکیندهندگی دارند؛ به طور کلی، ریشههای علف وتیور دارای خواص دارویی فراوانی هستند. این گیاه دارای خواص ضد تب، ضد استفراغ، ضد عفونی، و ضد التهابی است. علف وتیور به کاهش هایپرتنشن (فشار خون بالا)، قند خون، و درمان بیخوابی کمک میکند. جوشاندهی ریشهی وتیور باعث رفع حالت تهوع و همچنین، شادابی و افزایش انرژی بدن میشود.
۹. زنیان رومی
زنیان رومی یکی از آسانترین گیاهان برای پرورش در خانه، و مهمترین گیاه دارویی موجود در آشپزخانهی مردم هندوستان است. این گیاه رایحهای بسیار قوی و کاربردهای فراوانی دارد. بذرهای این گیاه را داخل آب ولرم خیس کنید؛ این ترکیب به رفع انواع مشکلات گوارشی، اسید معده، و معده درد کمک میکند. مقداری بذر زنیان رومی را داخل یک کیسهی پارچهای بریزید و کمی به آن حرارت دهید، و آن را استنشاق کنید؛ این کار به تسکین سردرد، سرفه، و سرماخوردگی کمک میکند. ترکیب آن با روغن خردل، به دلیل بوی تند و قوی آن، میتواند پشهها را از شما دور کند.
۱۰. سیر
این گیاه دارویی که به عنوان یکی از مهمترین چاشنیها برای تهیهی غذاهای خوشمزه شناخته میشود، برای قرنها است که برای درمان بسیاری از امراض کاربرد دارد. سیر را به آسانی میتوانید از فروشگاهها خریداری و همچنین، آن را به سادگی پرورش دهید. سیر دارای خواص دارویی فراوانی است و میتواند با همهی انواع مشکلات سلامتی مبارزه کند. سیر به کاهش کلسترول خون، دیابت، دفع کرمها از بدن، و همچنین، التیام موثر زخمها و سایر بیماریهای شایع کمک میکند.
همچنین، سیر با نام علمی Allium sativum، متعلق به خانوادهی پیاز است و به عنوان یکی از قدیمیترین گونههای گیاهان دارویی شناخته میشود. سیر غنی از مواد معدنی ضروری و ویتامینهایی است که برای مبارزه با بسیاری از بیماریها لازم هستند؛ همین مسئله سیر را به یکی از مهمترین مواد مورد نیاز برای تهیهی غذاها تبدیل کرده است. سیر دارای طعم تندی است و میتواند طعم و رایحهی تند و دلپذیری به غذاها بدهد. حبههای سیر، علاوه بر کاربردشان در تهیهی غذاها، به خاطر خواص دارویی مختلفشان نیز شهرت دارند؛ از جمله موارد زیر:
- درمان دیابت؛ سیر یکی از مهمترین افزودنیهای غذایی برای افراد مبتلا به دیابت است.
- حبههای سیر حاوی فولات، تیامین، ویتامین B6، و ویتامین C هستند که همگی به عنوان عواملی برای پاکسازی خون شناخته میشوند.
- سیر حاوی سولفور است؛ سولفور یک عامل اکسپکتورانت است و برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا کاربرد دارد.
- آلیسین موجود در سیر یک ترکیب فعال است که میتواند از بیماریهای قلبی نظیر تصلب شرایین پیشگیری کند.
- همچنین، سیر به عنوان یک عامل ضد باکتری و ضد انگلی عمل میکند و برای پیشگیری از سرطان کاربرد دارد.
سایر کاربردهای سیر عبارت هستند از درمان مشکلات مو و عفونتهای پوستی، آکنه، بیماری آسم، و همچنین، از بین بردن مشکلات گوارشی.
۱۱. بابونه رومی یا شیرازی
چه چیزی بهتر از افزودن یک گل زیبا به باغچه خانگیتان است؟ و نه تنها این گل زیبا دارای خواص دارویی است، بلکه به طور کلی فواید فوقالعادهای دارد. گلهای این گیاه قابل خوردن هستند و دمنوش بابونه فواید بسیاری برای سلامتی به همراه دارد، از جمله تسکین تنش و اضطراب، و درمان بیخوابی.
۱۲. خردل
خردل فقط یک نوع سس نیست که روی غذاهایتان بریزید. شما میتوانید گیاه خردل را در خانهتان نیز پرورش دهید. خردل، علاوه بر آنکه به عنوان یکی از ماده اولیه برای تهیهی غذاها کاربرد دارد، کاربردهای دارویی مختلفی نیز دارد. روغن خردل از شپش سر، شوره سر، و ریزش مو پیشگیری میکند، و همچنین، به درمان سرفه، بیماری آسم، و درد ناشی از کشیدگی رباط کمک میکند.
۱۳. گل جعفری
یکی دیگر از گلهای زیبایی که میتوانید به باغچهتان اضافه کنید، گل جعفری است که از قرنها پیش تاکنون دارای کاربردهای دارویی مختلفی بوده است. پمادی که از این گیاه تهیه میشود، برای درمان جوشهای پوستی، تاول، و آکنه کاربرد دارد. دمنوش گل جعفری برای کاهش درد قاعدگی و گرفتگیهای معده مفید است و دستگاه گوارش را تقویت میکند.
۱۴. مریم گلی
این گیاه قرنها است که توسط بشر برای مقاصد دارویی به کار میرود؛ شواهد نشان دادهاند، استنشاق مریم گلی از طریق جویدن برگها و تهیهی پماد و خمیر از این گیاه فوایدی برای سلامتی دارد. مصرف حتی مقدار اندکی مریم گلی باعث تقویت حافظه میشود و قدرت شناختی را افزایش میدهد. شواهد نشان دادهاند، مریم گلی با بهبود حافظه و تمرکز، نتایج خوبی در درمان بیماری آلزایمر به دست داده است. همچنین، مریم گلی دستگاه ایمنی بدن و استخوانها را تقویت میکند. خواص آنتیاکسیدانی مریم گلی به پیشگیری از بیماریهای خطرناکی که در قلب، مفاصل، حتی مغز، و سایر اندامها ایجاد میشوند، کمک میکنند.
۱۵. زنجبیل
زنجبیل یک گیاه دارویی چند ساله است که به خاطر ترکیبات بسیار مفید و ضروری موجود در آن، به عنوان یک اَبَر خوراکی شناخته میشود. ساقهی زیرزمینی زنجبیل نه تنها طعم و رایحهی خوبی به غذاها میبخشد، بلکه همچنین، خواص دارویی فراوانی نیز برای سلامتی به همراه دارد. زنجبیل دارای مواد معدنی و ویتامینهای مهم و ضروری است که مصرفشان میتواند به درمان بسیاری از امراض کمک کند.
- دمنوش زنجبیل با افزایش متابولیسم (سوخت و ساز) به کاهش وزن کمک میکند.
- زنجبیل غنی از فیبر است که میتواند به گوارش کمک کند.
- همچنین، زنجبیل دارای اثر گشادکنندگی رگ است و میتواند به درمان بیماریهای قلبی، سرماخوردگی، و سرفه کمک کند.
- زنجبیل میتواند ترشح اسید معده و حرکت مایعات اسیدی از معده به سمت مری را کاهش دهد، و به این ترتیب، از حالت تهوع و استفراغ ناشی از رفلاکس معده پیشگیری کند.
- به علاوه، زنجبیل دارای اثر ضد التهابی است و میتواند التهاب و درد ناشی از عفونتهای باکتریایی را کاهش دهد.
۱۶. آویشن
آویشن یک بوتهی چند سالهی همیشه سبز است؛ نام علمی این گیاه Thymus vulgaris، و متعلق به خانوادهی نعناع است. آویشن به خاطر کاربردهای دارویی و آشپزیاش به طور گسترده در همه جای جهان کشت میشود؛ برگهای آویشن دارای رایحهی خاص و دلپذیری هستند، و به هر غذایی طعم و بوی عالی میبخشند. برگها و ساقههای آویشن به طور گسترده به صورت تجاری مورد استفاده قرار میگیرند؛ زیرا آنها دارای خواص دارویی قدرتمندی هستند، از جمله موارد زیر:
- خاصیت ضد قارچی. برگهای آویشن حاوی تیمول هستند؛ مالیدن این ماده بر روی نواحی آسیبدیدهی پوست، میتواند از رشد قارچها جلوگیری کند.
- خاصیت آنتیاکسیدانی آویشن با از بین بردن مواد شیمیایی عامل پیری در بدن، میتواند به جوانسازی دوبارهی سلولها کمک کند.
- همچنین، برگهای آویشن غنی از آهن هستند؛ آنها میتوانند در هموگلوبین خون جمع شوند و گردش خون را بهبود ببخشند.
- آویشن با ویتامینها و مواد معدنی بسیار مهم موجود در خود میتواند به عنوان یک عامل گشادکنندهی رگ عمل کند و باعث بهبود بیماریهای قلبی شود.
آویشن دارای کاربردهای درمانی دیگری نیز هست، از جمله درمان وضعیتهایی نظیر اسهال، درد معده، آرتریت، قولنج یا کولیک نوزادان، گلودرد، سرفه، خسخس سینه، برونشیت، و نفخ معده؛ همچنین، آویشن دارای اثر ادرارآوری نیز هست.
۱۷. باکوپا
باکوپا یک گیاه دارویی خزنده و چند ساله است؛ این گیاه با نامهای براهمی، باکوپای مونیری و چندین نام دیگر نیز شناخته میشود. گیاه باکوپا با آن برگهای آبدار سبز روشن و ساقههای خزندهاش زیبایی خاصی به باغچهتان میبخشد. همچنین، این گیاه گلهای کوچک سفید، صورتی، بنفش، آبی، و مرجانی رنگ زیبایی میدهد که زیبایی بستر باغچهتان را دو چندان میکند – همچنین، میتوانید این گیاه را درون یک سبد از بالا آویزان کنید.
باکوپای مونیری در کنار زیباییهایاش، به خاطر خواص داروییاش نیز از دوران باستان در کشور هند کاربرد داشته است؛ از جمله موارد زیر:
- باکوپای مونیری به عنوان مادهی تقویتکنندهی مغز کاربرد دارد و به همین خاطر به طور گسترده کشت میشود؛ عصارهی این گیاه میتواند از طریق کاهش اضطراب و استرس، به بهبود کارکرد حافظه و قدرت شناختی کمک کند.
- همچنین، این گیاه میتواند به عنوان عامل ضد اضطراب و ضد افسردگی عمل کند و زخم معدهی ناشی از اضطراب را تسکین بدهد.
- باکوپا مونیری ترشح سروتونین و دوپامین را تنظیم میکند و همچنین، به درمان بسیاری از اختلالات مغزی نظیر اختلال کمتوجهی – بیشفعالی (ADHD)، زوال عقل (دمانس)، صرع، و بیماری آلزایمر کمک میکند.
۱۸. اسطوخودوس
اسطوخودوس یا لوندر یکی از گیاهانی است که باید در هر خانه یا باغچهای باشد، زیرا نه تنها نیاز به مراقبت اندک دارد، بلکه فواید بسیاری نیز برایتان به همراه دارد. این گیاه بوی دلپذیری از خود پخش میکند که باعث آرامش ذهن و مثبتگراییتان میشود. این گیاه یک بوتهی معطر با برگهای نیزهایشکل کوچک به رنگ سبز نقرهای و گلهایی با رنگ ارغوانی مایل به صورتی است که بر روی ساقههای بدون برگ باریک و بلندی قرار گرفتهاند.
از تقطیر سنبلههای گل اسطوخودوس میتوان مقدار زیادی روغن عصارهای به دست آورد.
استفاده از این روغنهای عصارهای میتواند باعث تسکین استرس، کاهش التهاب، تسکین اضطراب، بهبود روحیه، یا درمان بیخوابی، افسردگی، و بیقراری شود. همچنین، جهت خوشبو کردن محصولات مراقبت از پوست و درمان وضعیتهایی نظیر پسوریازیس، اگزما، و آکنه از اسطوخودوس استفاده میشود.
۱۹. گیاه رزماری
رزماری یک گیاه چند سالهی چوبی همیشه سبز و معطر است؛ این گیاه برگهای سوزنیشکلی دارد که رایحهای قوی از خود منتشر میکنند. این گیاه در فصل بهار گلهایی زیبا، درخشان، و آبی رنگ تولید میکند؛ اگر این گیاه را در گلدان بکارید و در اتاق نشیمن یا خوابتان قرار دهید، گلهای آن زیبایی فوقالعادهای به خانهتان میبخشند. برگهای رزماری در آشپزی کاربرد گستردهای دارند، ولی برای درمان امراض بسیاری نیز به کار میروند:
- از عصارهی برگهای رزماری برای بهبود تمرکز و حافظه استفاده میشود؛ زیرا این گیاه از پیری مغز پیشگیری میکند.
- همچنین، رزماری از طریق بهبود گردش خون، به تقویت دستگاه ایمنی بدن، گوارش، و رشد مو کمک میکند.
- به علاوه، عصارهی برگهای رزماری میتواند باعث تسکین درد ماهیچهای نیز بشود.
۲۰. زردچوبه
زردچوبه یک گیاه چند ساله و ریزومدار است که نه تنها در آشپزی کاربرد دارد، بلکه دارای خواص دارویی قدرتمندی نیز هست. زردچوبه دارای ریشههای غدهای است؛ این ریشهها را در آب میجوشانند و سپس، در کورههای داغ خشک میکنند؛ در نهایت، آنها را آسیاب میکنند و در فروشگاهها به فروش میرسانند. پودر زردچوبه را به ادویهی کاری اضافه میکنند؛ همین مسئله باعث زرد شدن رنگ کاری میشود. پودر زردچوبه دارای خواص دارویی فراوانی است که از هزاران سال پیش مورد استفادهی بشر قرار داشتهاند.
زردچوبه حاوی کورکومین است؛ کورکومین به عنوان مادهی فعال زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی قدرتمندی است.
زردچوبه کارکرد مغز را بهبود میبخشد، و به درمان اختلالات تحلیلبرنده عصبی نظیر بیماری آلزایمر و سکته مغزی کمک میکند؛ همچنین، زردچوبه باعث تسکین علائم مننژیت و آرتریت میشود.
شواهد نشان میدهند، کورکومین فرایند شیمی درمانی را در بیماران سرطانی تقویت میکند و به آنها کمک میکند با سرطان مبارزه کنند.
همچنین، پودر زردچوبه باعث زیباتر شدن پوستتان میشود؛ اثر آنتیاکسیدانی زردچوبه پوستتان را درخشانتر میکند.
۲۱. درخت چای
درخت چای با نام علمی Melaleuca alternifolia، به خاطر روغنی که از آن گرفته میشود، گیاه محبوبی است؛ و کاربردهای آن به قدری گسترده هستند که آن را به یکی از گیاهان ضروری برای هر باغچهی خانگی تبدیل کردهاند. روغن درخت چای کاربردهای گستردهای دارد – از تولید محصولات مراقبت از پوست گرفته تا محلولهای شوینده.
روغن درخت چای یکی از بهترین روغنهای عصارهای ضد باکتری است؛ زیرا میتواند زخمها را التیام ببخشد و خواص ضدعفونیکنندگی دارد. بیش از هفتاد سال است که بشر از خواص گستردهی این روغن بهرهمند شده است. مطالعات بسیاری دربارهی توانایی این روغن برای از بین بردن قارچها، ویروسها، و باکتریها به عمل آمدهاند.
۲۲. سنجد تلخ
سنجد تلخ درختچهای است که معمولا در نواحی کوهستانی و ساحلی آسیا و اروپا میروید. سنجد تلخ با نام علمی Hippophae Rhamnoides، به دلیل دارا بودن مقدار زیادی مواد شیمیایی آنتیاکسیدانی، فلاونوئیدها، و ویتامینها کاربردهای فراوانی دارد؛ به همین خاطر نیز این گیاه به یک محصول سلامتی قابل اعتماد تبدیل شده است.
از گلها و برگهای این گیاه برای درمان زخمهای گوارشی و بثورات پوستی ناشی از بیماریهای واگیرداری نظیر سرخک، و همچنین، نقرس آرتریت استفاده میشود. یک فنجان دمنوش برگهای این گیاه سرشار از آنتیاکسیدانها، ویتامینها، آمینو اسیدها، اسیدهای چرب، و مواد معدنی است که به کاهش کلسترول و بهبود فشار خون کمک میکنند. میوههای این درختچه نیز باعث بهبود بینایی و پیشگیری از عفونت میشوند. از روغن تخم این گیاه نیز برای درمان اختلال قلبی و بیماری آسم استفاده میشوند.
۲۳. کوشاد
کوشاد، گل سپاسی زرد بزرگ، یا جنتیانا یک گیاه چند ساله است که در مراتع مرطوب، علفزارهای طبیعی، بیشهها، محلهای دفع زباله، و مناطق باز میروید. کوشاد نزدیک به ۲ متر قد میکشد، و پهنای آن نیز به بیش از ۱۸۰ سانتیمتر میرسد. ریشهها و ریزوم این گیاه مصارف دارویی دارند. از گذشتههای دور تاکنون از کوشاد برای درمان سوزش معده، استفراغ، معده درد، و اسهال استفاده میشود. از ریشههای آن به عنوان تقویتکننده استفاده میشود؛ در حالی که سایر بخشهای این گیاه هم به عنوان تقویتکننده و هم به عنوان ضدعفونیکننده کاربرد دارند.
طول عمر این گیاه بیش از ۵۰ سال است؛ کوشاد خیلی آهسته رشد میکند و سالها طول میکشد تا به ارتفاع کامل برسد. این گیاه پس از ۳ الی ۷ سال شروع به گل دادن میکند.
۲۴. جینسینگ سیبری
آیا اصطلاح “گیاهان آداپتوژن یا سازشزا” به گوشتان خورده است؟ مصرف این قبیل گیاهان به بدنتان کمک میکند خود را با شرایط استرسزا – از سرماخوردگی گرفته تا عفونت، و از گرمای شدید گرفته تا ضربهی روحی – سازگار کند. جینسینگ سیبری شاید جزء نخستین گیاهانی باشد که نام آداپتوژن بر آنها گذاشته شده است. همین مسئله باعث شده است جینسینگ سیبری به یکی از گیاهان ضروری برای افرادی تبدیل شود که مشاغل به شدت پراسترس دارند.
همچنین، این گیاه برای شرایط کاری بسیار سرد یا بسیار گرم نیز مفید است. جینسینگ سیبری به بازیابی از ورزشهای سنگین و فشارهای روانی زیاد کمک میکند. این گیاه واکنش سیستم ایمنی را تقویت و پشتیبانی میکند؛ پژوهشها نشان میدهند این گیاه لنفوسیتها را افزایش میدهد.
۲۵. اکیناسه
اکیناسه که به خاطر تاثیرش بر درمان آنفولانزا و سرماخوردگی شهرت دارد، امروزه کاربردهای فراوان دیگری نیز دارد. این گل جذاب و باشکوه فواید بسیاری برای سلامتی به همراه دارد. از گلها، برگها، و ریشههای این گیاه برای تهیهی دارو استفاده میشود. باغبانها عاشق جذابیت این گیاه هستند؛ پروانهها هم همینطور.
هر بخشی از این گیاه سرشار از مواد مغذی ضروری است. فواید آن برای سلامتی به دلیل ترکیبات مختلف مواد مغذی موجود در آن هستند؛ از جمله فلاونوئید، ویتامین C، و روی (زینک). برخی از فواید اکیناسه برای سلامتی عبارت هستند از تقویت دستگاه ایمنی بدن، کاهش قرمزی و تورم، بهبود سلامت سلولها، بهبود سلامت دهان و بهبود سلامت پوست.
۲۶. بابونه
بابونه که به خاطر فواید فوقالعادهاش برای سلامتی شهرت دارد، یکی از گیاهانی است که باید در باغچهتان بکارید. از گلهای آن برای تهیهی یکی از محبوبترین دمنوشهای گیاهی استفاده میشود. وقتی برگهای سبز و پَر شکل بابونه را لمس یا خرد کنید، رایحهی خوشی از آن خارج میشود. بابونه را در باغچهتان بکارید تا رایحه دلپذیر و زیباییاش جذابیت طبیعت را برای باغچهتان به ارمغان بیاورد.
دمنوش گیاهی بابونه سرشار از فواید غذایی، آرایشی، و سلامتی است. از بهبود کیفیت خواب شبانه گرفته تا تسکین خشکی و شورهی پوست سر و رفع اضطراب، دمنوش بابونه فواید بینظیری برای سلامتی به همراه دارد.
خواص آنتیاکسیدانی بابونه از بدنمان در برابر بیماریهای مزمن نظیر سرطان و بیماری قلبی محافظت میکنند. همچنین، بابونه میتواند با التهاب مبارزه کند و سرعت فرایند پیری را کاهش دهد؛ به علاوه، این گیاه دارویی میتواند نشانههای پیری، از قبیل کاهش قابلیت ارتجاعی پوست و چین و چروکها را برطرف کند.
۲۷. گیاه بابا آدم
بابا آدم با نام علمی Arctium lappa، گیاه دارویی سنتی مشهوری است که از گذشتههای دور تاکنون به عنوان یک داروی ادرارآور کاربرد داشته است. از این گیاه برای درمان نیش مار، سوختگیها، بیماریهای پوستی، و تب استفاده میشود. برگهای پهن، قلبیشکل، و بزرگ این گیاه دارای ساقههای مغذی هستند که میتوان آنها را پخت؛ ریشههای جوان آن را میتوان به صورت خام خورد یا مانند شقاقل آماده کرد. دانههای آن را میتوان خیس کرد و به عنوان دکمه از آنها استفاده کرد! یک گیاه چهقدر میتواند مفید و پرکاربرد باشد؟
این گیاه به سرعت رشد میکند و میتواند با محیطهای مختلف سازگار شود. بابا آدم گیاه بسیار مقاومی است و حتی در مناطقی که دمای هوایشان در فصل زمستان به ۴۰ درجه زیر صفر میرسند نیز میتواند رشد کند. این گیاه میتواند تا یک متر قد بکشد. برگهای این گیاه پهن هستند و هنگام لمس کردنشان حس زبری به آدم دست میدهد. برگهای بالای گیاه خیلی سبز هستند و هر چه پایین میآیند، روشنتر میشوند.
۲۸. گل ختمی
گل ختمی به خاطر مقدار زیادی لیزاب که در ریشهی آن وجود دارد، مشهور است؛ ولی این گیاه، به طور کلی، فواید بسیاری برای سلامتی به همراه دارد. از گل ختمی به عنوان یک داروی گیاهی برای مشکلات تنفسی نظیر خسخس سینه و برونشیت استفاده میشود. از برگها و ریشههای این گیاه نیز برای درمان سرفهی خشک، زخم معده، التهاب دیوارهی معده، یبوست، و عفونت مجاری ادراری استفاده میشود.
برگها و ریشههای آن را برای التیام زخمهای پوستی و به عنوان ضماد برای سوختگیها و زخمها میتوان مستقیما روی پوست مالید. همچنین، برگها و ریشههای گل ختمی را میتوان به عنوان یک طعمدهنده به غذاها اضافه کرد.
ریشههای این گیاه مادهی اصلی بسیاری از پمادها و کرمهایی هستند که برای درمان دملها و سایر زخمهای بدن ساخته میشوند. همچنین، از این ریشهها برای تهیهی دهانشویه جهت درمان التهاب استفاده میشود. این دهانشویه میتواند به تسکین ناراحتیهای دندان نوزادان نیز کمک کند.
۲۹. استویا یا شیرین برگ
استویا یا شیرین برگ از بیش از هزار سال پیش مورد استفادهی بشر بوده است. برگهای آن حاوی شیرینکنندهی طبیعی بدون کالری است که میتوان به عنوان مادهی شیرینکننده یا یک دارو در دمنوشها از آن استفاده کرد. همچنین، از استویا به عنوان یک درمان خانگی سنتی برای مشکلات معده، سوختگیها، و حتی برای پیشگیری از بارداری استفاده میشود.
برای شیرین کردن چای صبحانه یا یک غذای پختهشده و سالم فقط مقدار بسیار اندکی از این ماده کافی است. استویا یک شیرینکنندهی طبیعی است که میزان شیرینی آن دویست الی سیصد برابر قند معمولی است. شواهد نشان میدهند، استویا به عنوان یک جایگزین سالم برای قند، فواید بالقوهای برای سلامتی بیماران دیابتی دارد.
۳۰. گیاه دزدگیر
ساقههای گیاه دزدگیر که با نامهای دیگری نظیر بوت کش و تخم شیطان نیز مشهور است، تا پانزده متر رشد میکنند و ستون محکمی دارند. برگهای آن به صورت یکی در میان در دو طرف ساقهها – رو به روی هم – چیده شدهاند.
این گیاه دارای کاربردهای دارویی، آشپزی، و غیره است؛ از برگها، ریشهها، و پوستهی بیرونی این گیاه برای درمان برخی وضعیتها نظیر سردرد، درد قفسه سینه، و تب استفاده میشود. همچنین، از برگها، ریشهها، و پوست این گیاه به عنوان دارویی برای رفع کرم نیز استفاده میشود. به علاوه، عدهای از آدمها برای درمان زردی (یرقان)، اسهال، و بثورات پوستی از این گیاه استفاده میکنند.
برخی آدمها نیز از برگهای این گیاه جوشانده درست میکنند؛ همچنین، از دانه و ریشهی آن نیز برای درمان بیماری آسم و مشکلات قاعدگی استفاده میشود.
۳۱. پنج انگشت
گیاه پنج انگشت یک گیاه بومی شرق آسیا است؛ نام علمی آن Vitex negundo است – به معنی عاملی که از بدن در برابر امراض محافظت میکند. از این گیاه دارویی برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشود. این درختچهی معطر دارای رایحهای تند و تلخ، گلهایی با رنگ سرخ، و میوههای بسیار کوچکی است که کاربرد دارویی دارند.
پنج انگشت یک گیاه چند منظوره است که از آن روغن و پماد تهیه میشود؛ همچنین، آن را میتوان پودر کرد و به صورت خوراکی مصرف کرد. این گیاه دارای خواص ضد باکتری، ضد التهابی، و ضد درد است. برخی از خواص دارویی آن عبارت هستند از درمان سردرد، مشکلات گوارشی، التهاب، و آرتریت. این گیاه به خاطر خواص آنتی هیستامینیاش مشهور است و به عنوان یک شلکنندهی عضلانی کاربرد دارد.
۳۲. گیاه کوستوس
این گیاه با گلهای شگفتانگیزش، ظاهری بسیار زیبا و جذاب دارد؛ کوستوس عاشق آبوهوای گرم است. در فصل زمستان که هوا بسیار سرد است، میتوانید آن را داخل گلدان بگذارید و درون خانهتان از آن نگهداری کنید. این گیاه میتواند تا ۲ الی ۳ متر قد بکشد.
ریشههای این گیاه دارای مواد شیمیایی است که کرمها را از بین میبرند. از ریشه و روغنی که از ریشهی این گیاه استخراج میشود، برای تهیهی دارو استفاده میشود. ریشهی این گیاه برای درمان عفونتهای کرمی در بدن مفید است.
روغن این گیاه نیز برای درمان بیماری آسم، سرفه، و بیماریهای رودهای شدید نظیر وبا کاربرد دارد. از این روغن به عنوان تقویتکننده و محرک دستگاه گوارش استفاده میشود. همچنین، این روغن به خاطر رایحهی دلپذیرش برای تهیهی نوشیدنیها و غذاها کاربرد دارد. به علاوه، از این روغن به عنوان عطر در تهیهی مواد آرایشی، و به عنوان تثبیتکننده در کارخانهها استفاده میشود.
۳۳. استبرق
استبرق یا خرک با نام علمی Calotropis gigantea، به صورت وحشی در همه جای مناطق آسیای میانی و شرقی رشد میکند. استبرق یک گیاه دارویی است که در زمینهای بایر و مناطق خشک به وفور میروید. این گیاه عاشق آبوهوای گرم و خاک شنی است. استبرق دارای دو گونهی متفاوت است؛ یکی با گلهای ارغوانی و دیگری با گلهای سفید. گونهی سفید این گیاه برای مصارف دارویی مفیدتر است.
از ترشحات شیری این گیاه برای درمان جذام، بیماری آسم، و بیماریهای پوستی استفاده میشود. پودر حاصل از پوست ریشهی این گیاه نیز برای درمان اسهال خونی و اسهال معمولی کاربرد دارد.
۳۴. گل اشک
گل اشک، گل ناز زنگولهای یا برگ معجزهگر همگی نامهای متفاوت یک گیاه دارویی آبدار یا گوشتی هستند که میتواند تا دو متر قد بکشد. این گیاه در نواحی گرمسیری، نیمه گرمسیری و آبوهوای معتدل گرم به خوبی رشد میکند. این گیاه را همیشه به عنوان یک گیاه زینتی در باغچهها میکارند.
ریزوم این گیاه برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه و کیسه صفرا کاربرد دارد. همچنین، از این گیاه برای تهیهی آبنبات جهت کمک به درمان سرفه، سرماخوردگی، و بیماری آسم استفاده میشود. از عصارهی آن برای درمان کرمهای لولهای استفاده میکنند. شواهد نشان دادهاند، ریشههای این گیاه نیز برای درمان هپاتیت، و همچنین، محافظت از کبد مفید هستند.
مالیدن آب موجود در برگهای این گیاه در اطراف گوش، میتواند گوش درد را درمان کند. همچنین، آب موجود در این برگها برای درمان معده درد نیز مفید است.
۳۵. آشواگاندا
آشواگاندا، گیلاس زمستانی، کاکنج و غیره همگی نامهای یک گیاه دارویی معروف هندی هستند که برای مغز و سایر نقاط بدن فواید بینظیری دارد. این گیاه میتواند به تقویت کارکرد مغز، کاهش سطوح قند خون، مبارزه علیه علائم افسردگی و اضطراب، و کاهش کلسترول کمک کند. توانایی آن در تسکین دردها و تقویت نیروی بدن باعث محبوبیت آن شده است. این گیاه دارویی قدرتمند میتواند به ایجاد تعادل در هورمونهای تیروئید و کاهش سطوح کورتیزول نیز کمک کند.
آشواگاندا در کشورهای غربی نیز محبوب و شناختهشده است. بیشتر محبوبیت آن نیز به خاطر ریشههای معطر و پرخاصیت آن است که با عنوان جینسینگ هندی مشهور هستند. بیش از ۲۰۰۰ سال است که بشر از فواید این گیاه دارویی بهرهمند میشود.
از ریشهها و برگهای این گیاه برای مقاصد دارویی استفاده میشود؛ بیشتر فواید این گیاه به خاطر مادهی طبیعی فعال آن است که ویتانولید نام دارد.
۳۶. کنگر فرنگی
این گیاه خوشمزه که به آسانی در آشپزی قابل استفاده است، به خاطر غنچههای خوراکی و شکل زیبایاش به طور گسترده و به سادگی در همه جا پرورش داده میشود. کنگر فرنگی یا آرتیشو میتواند تا بیش از ۱۲۰ سانتیمتر قد بکشد، و فقط ۱۲۰ روز لازم است تا به بلوغ کامل برسد. اگر غنچههای این گیاه بریده نشوند، به گلهای ارغوانی رنگی تبدیل خواهند شد.
کنگر فرنگی یک گیاه غیرمعمول است که زیبایی فوقالعادهای برای باغچهها و مزارع به همراه دارد؛ همچنین، این گیاه نرخ تولید سالانهی بسیار بالایی دارد.
۳۷. بادرنجبویه
بادرنجبویه که به خاطر اثرات آرامبخشیاش معروف است، برای رفع مشکلات خواب، بیقراری، و اضطراب کاربرد دارد. همچنین، از بادرنجبویه برای درمان فشار خون بالا، التهاب مجاری تنفسی، و افزایش تپش قلب ناشی از عصبانیت، درد، و گزش حشرات استفاده میشود.
برای درمان تبخال میتوانید مقداری بادرنجبویه را روی پوست بمالید. از عصاره و روغن بادرنجبویه برای طعمدهی به مواد غذایی و نوشیدنیها استفاده میشود. این گیاه دارویی شهرت خوبی برای حفظ سلامت عمومی دارد. برای محافظت از سلولهای مغز، تنظیم فشار خون، تقویت حافظه و قدرت حل مسئله از بادرنجبویه استفاده میشود.
۳۸. نعناع فلفلی
روغن نعناع فلفلی یکی از محبوبترین روغنهای عصارهای در سراسر جهان است، و به همهی آدمها توصیه میشود مقداری از آن را در قفسهی داروهای گیاهیشان داشته باشند. گیاه نعناع فلفلی یکی از بهترین گزینهها برای باغچههای سلامت خانگیتان است. کاشتن و نگهداری از نعناع فلفلی در گلدان بسیار آسان است.
همهی آدمها احتمالا تعریف گیاه نعناع فلفلی را شنیدهاند؛ زیرا از این گیاه برای طعمدهی به خمیر دندانها و آدامسها استفاده میشود. کاشتن این گیاه دارویی فوقالعاده محبوب در باغچهی خانگی فواید بسیاری برایتان خواهد داشت؛ البته، بسیاری از آدمها این گیاه را فقط به خاطر گلهای زیبایاش، و همچنین، به خاطر بوی قوی و مطبوعاش در باغچه میکارند – وقتی برگهای نعناع فلفلی را بین انگشتهایتان فشار میدهید، بوی دلپذیری از آنها خارج میشود.
روغن نعناع فلفلی یکی از پرکاربردترین روغنهای عصارهای موجود است. از این روغن برای افزایش سطوح انرژی و بهبود سطح سلامت پوست و مو نیز استفاده میشود.
۳۹. کالاندولا
کاربردهای این گیاه زیبا بسیار مختلف است؛ نگهداری از این گیاه دارویی در باغچهی خانگیتان بهترین راه برای بهرهمندی از فواید این گیاه جذاب است. از تمام بخشهای این گیاه استفادههای گوناگون میشود.
از این گیاه میتوان برای تحریک دستگاه ایمنی بدن و همچنین، به عنوان مادهای برای تولید بسیاری از لوازم آرایشی استفاده کرد.
برگها و گلهای کالاندولا را میتوان خشک کرد و برای استفاده طولانی مدت نگهداری کرد. برای دور کردن شتهها از گیاهان ارزشمند باغچهتان میتوانید از کالاندولا استفاده کنید.
گلهای کالاندولا کاربردها فراوانی دارند، از تسکین درد قاعدگی گرفته، تا پیشگیری از گرفتگی ماهیچهها و کاهش تب. کالاندولا میتواند به درمان گلودرد، گرفتگیهای قاعدگی، و سرطان کمک کند.
۴۰. آب قاشقی
آب قاشقی نامهای گوناگون دیگری نیز دارد: سنتلا آسیاتیکا، گوتوکولا، و غیره. از این گیاه برای افزایش عروق خونی و رشد کلاژن استفاده میشود؛ آب قاشقی دارای خواص ضد التهابی است و میتواند به پیشگیری از ورم کمک کند.
مصرف این گیاه میتواند به افزایش طول عمر کمک کند. این گیاه میتواند فلزات سنگین را از خاک جذب کند. مس در ریشههای این گیاه انباشته میشود؛ همچنین، در برگهای آن نیز منگنز و سرب انباشته میشود؛ از این رو، باید مراقبت باشید در مصرف آن زیادهروی کنید.
همچنین، از این گیاه برای افزایش هورمونهای جنسی و بهبود حافظهی طولانی مدت استفاده میشود. به علاوه، این گیاه میتواند به کاهش التهاب و التیام زخمها کمک کند.
۴۱. یم چینی
یم چینی با نام علمی Dioscorea polystachya، یک گیاه تهاجمی (گونههای گیاهی بیگانه که رشد و گسترششان از کنترل خارج میشود) است و حدودا تا پنج متر رشد میکند. این گیاه در مناطق باز و مکانهای سایهدار رشد میکند.
علت اصلی کشت این نوع یم، رویش غدههای سیب زمینیشکل در زوایای برگها و همچنین، در زیر خاک است.
یمها فواید بسیاری برای سلامتی به همراه دارند. آنها حاوی مقادیر زیادی پتاسیم هستند که میتواند به سلامت دستگاه گوارش کمک کند. این گیاه میتواند سرعت فرایند التیام زخمها، اثر سوختگی، و سایر بیماریهای پوستی را افزایش دهد. همچنین، این گیاه میتواند به تسکین سرفه، ناراحتیهای ریوی، و مشکلات تنفسی کمک کند.