6 درمان خانگی بیماری تباهی لکه زرد چشم
طبق تخمینها، حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون آمریکایی به بیماری تباهی لکه زرد چشم یا دژنراسیون ماکولا ناشی از افزایش سن مبتلا هستند – این وضعیت باعث بروز تغییراتی در بینایی بیمار میشود؛ شدت این تغییرات گاهی اوقات ممکن است به حدی برسد که به نابینایی غیر قابل بازگشت منجر شود. در حقیقت، تباهی لکه زرد به عنوان علت اصلی نابینایی دائمی در آدمهای بالای ۶۰ سال در سراسر جهان شناخته میشود. پژوهشگران به پیشبینیهای نگران کنندهتری نیز دست یافتهاند؛ پیشبینی میشود شمار آدمهای مبتلا به علائم تباهی لکه زرد در ایالات متحده تا سال ۲۰۵۰ حدودا دو برابر شود – یعنی حدود ۲۲ میلیون نفر؛ دلیل اصلی این مسئله نیز رشد جمعیت سالمندان عنوان شده است. به این ترتیب، حدود ۱۹۶ میلیون بزرگسال در سراسر جهان تا ۲۰۲۰، دستکم بخشی از توان بیناییشان را در اثر این اختلال از دست خواهند داد؛ پیشبینی میشود، این رقم تا ۲۰۴۰ به حدود ۲۸۸ میلیون نفر برسد.
سالمندان تنها آدمهایی نیستند که ممکن است در معرض خطر ابتلا به تباهی لکه زرد قرار داشته باشند – آدمهای سیگاری، آدمهای که دارای رژیم غذایی نامناسب یا کمبود مواد مغذی هستند، و همچنین بیماران دیابتی نیز در معرض خطر ابتلا به این وضعیت قرار دارند. علائم تباهی لکه زرد، علاوه بر از دست دادن توان بینایی، میتوانند شامل تاری دید، مشاهدهی لکههای سیاه، تغییر رنگها، و دشواری در خواندن و نوشتهها باشند.
پژوهشها نشان میدهند، افزایش مصرف ویتامینها و مواد غذایی محافظت کننده از سلامت چشمها و بینایی میتواند به اندازهی قابل توجهی احتمال بروز تباهی لکه زرد را کاهش دهد. علاوه بر افزودن مواد غذایی مفید برای سلامتی چشمها به رژیم غذایی – از قبیل سبزیهایی با رنگ روشن، چربیهای امگا-۳، و انواع توتها – پیروی از سایر عادات مفید و سالم نظیر انجام فعالیتهای ورزشی، محافظت از چشمها در برابر نور خورشید، و ترک سیگار نیز میتواند به حفظ سلامت چشمها و بیناییتان کمک کند.
تباهی لکه زرد چیست؟
تباهی لکه زرد نوعی اختلال بینایی است که بر سلولهای بخشی از چشم، به نام شبکیه، تاثیر میگذارد؛ و به این ترتیب، باعث بروز تغییراتی در بینایی میشود. در مرحلهی اول، بینایی آدمهای مبتلا به تباهی لکه زرد که پیشتر به طور معمول تصاویر را واضح و شفاف میدیدند، کمکم تار میشود؛ و سپس با پیشرفت بیماری ممکن است غیر طبیعی، بزرگتر از اندازهی معمول، مات، تیره یا دچار لکههای سیاه شود.
شبکیه پوششی از اعصاب است که در انتهای چشم قرار دارد و به تشخیص نور واکنش نشان میدهد. اعصاب و سلولهای تشکیل دهندهی شبکیه کمک میکنند بتوانیم نور محیط را از طریق بازتاب طول موجهای نور و تبدیل آنها به تصاویر واضح و متمرکز به خوبی تفسیر کنیم. ناحیهی خاصی از شبکیه که بر اثر تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا آسیب میبیند، لکهی زرد یا ماکولا نام دارد؛ این ناحیه در مرکز شبکیه قرار دارد و مسئول تشکیل “بینایی مرکزی” است – بینایی مرکزی مربوط به تصاویری است که هنگام تماشای منظرهی مستقیم میتوان مشاهده کرد.
از آنجا که آدمهای بالای ۶۰ سال بیش از دیگران به این اختلال مبتلا میشوند، تباهی لکه زرد معمولا با عنوان تباهی لکه زرد وابسته به سن شناخته میشود. تباهی لکه زرد دارای دو نوع اصلی است: خشک و تر. نوع خشک تباهی لکه زرد شایعتر است – حدود ۹۰ درصد از تمام موارد مبتلایان به تباهی لکه زرد را تشکیل میدهد. تباهی لکه زرد خشک ممکن است به نوع تر تبدیل شود؛ تباهی لکه زرد تر از نوع خشک وخیمتر است و میتواند به اختلالات بینایی شدیدتری منجر شود.
نکاتی دربارهی تباهی لکه زرد وابسته به سن
الف. وقتی این بیماری پیشرفت میکند، میتواند به وضعیتی منجر شود که به آن تباهی لکه زرد وابسته به سن نئوواسکولار گفته میشود؛ به این وضعیت تباهی لکه زرد تر نیز میگویند. نوعی دیگری از تباهی لکه زرد وابسته به سن پیشرفته آتروفی جغرافیایی نام دارد؛ که گاهی اوقات به آن تباهی لکه زرد پیشرفته نیز گفته میشود.
ب. هنگامی که فردی به تباهی لکه زرد خشک مبتلا میشود، رسوبات متابولیک (سوخت و سازی) زیر شبکیه انباشته میشوند و باعث ایجاد زخم و تغییراتی در بینایی میشوند. در این نوع شایع از تباهی لکه زرد، سلولهای حساس به نور در شبکیه به تدریج و به آهستگی تجزیه میشود.
پ. تباهی لکه زرد تر باعث ایجاد عروق خونی نشتپذیر و غیر طبیعی در شبکیه میشود؛ این وضعیت نیز به تورم و خونریزی چشم آسیبدیده منجر خواهد شد. در این شرایط ممکن است بیمار به طور ناگهانی بیناییاش را از دست بدهد یا بسته به وضعیت سلامتیاش، علائم تباهی لکه زرد به تدریج در وی پیشرفت کنند. با اینکه تباهی لکه زرد وابسته به سن تر شیوع کمتری دارد – یعنی حدود ۱۰ درصد از تمام موارد ابتلا به تباهی لکه زرد وابسته به سن را تشکیل میدهد – نوع تر این بیماری معمولا خطرناکتر است و تقریبا ۹۰ درصد از تمام موارد بروز نابینایی ناشی از تباهی لکه زرد وابسته به سن را به خود اختصاص میدهد.
نشانهها و علائم تباهی لکه زرد
هر بیمار ممکن است واکنش متفاوتی به ابتلا به تباهی لکه زرد از خود نشان دهد. برخی از بیماران ممکن است علائم خفیفتری از تباهی لکه زرد را تجربه کنند و در مقایسه با دیگران با سرعت کمتری بیناییشان را از دست بدهند. حتی امکان دارد، برخی از بیماران مبتلا به تباهی لکه زرد برای سالها بتوانند بینایی طبیعیشان را تقریبا حفظ کنند؛ با وجود این، این بیماری به عنوان یک وضعیت پیشرونده و تباه کننده شناخته میشود که به مرور زمان وخیمتر خواهد شد.
با اینکه امکان دارد هر دو چشم دچار تباهی لکه زرد شوند، معمولا ابتلای یکی از چشمها به این وضعیت شایعتر است. هنگامی که فقط شبکیهی یکی از چشمها در اثر تباهی لکه زرد دچار آسیب شود، چشم دیگر ممکن است ضعف بینایی چشم آسیب دیده را جبران کند؛ به همین خاطر، آگاهی از ابتلا به تباهی لکه زرد تا هنگام پیشرفت کامل این بیماری کمی دشوار خواهد بود.
علائم تباهی لکه زرد ممکن است شامل موارد زیر باشند:
الف. ضعف بینایی مرکزی، به این صورت که هنگامی که بیمار مستقیم رو به رویاش را نگاه میکند، مرکز دید وی تار میشود.
ب. به مرور زمان، نواحی تار چشم بزرگتر میشوند یا حتی ممکن است لکههایی سیاهی در اطراف آن ایجاد شوند.
پ. خطوط صاف به تدریج منحنی و به هم ریخته دیده میشوند. برخی از بیماران ممکن است رنگها را تاریکتر یا کمنورتر ببینند.
ت. بیمار مبتلا به تباهی لکه زرد ممکن است در انجام فعالیتهای روزانه نظیر مطالعه، تشخیص چهره، نوشتن، تایپ کردن، یا رانندگی دچار مشکل شود.
ث. در برخی از موارد پیشرفتهی تباهی لکه زرد، بینایی بیمار به مرور زمان به طور کامل از بین میرود و ممکن است برای همیشه نابینا شود.
علتها و عوامل خطر علائم بیماری تباهی لکه زرد چشم
تباهی لکه زرد در اثر التهاب و آسیب بافتها، اعصاب، و سلولهای به هم مرتبط موجود در چشم ایجاد میشود. این آسیبها شامل تغییر گیرندههای نور، اپیتلیوم رنگدانه شبکیه (RPE)، غشای بروک، و کوریوکاپیلاری (عروق خونی کوچک) میشوند. مهمترین تغییر وضعیت چشمها که به تغییرات بینایی منجر میشود، تغییراتی هستند که بر سلولهای شبکیه / ماکولا وارد میشوند. پزشکان معمولا به دنبال تغییراتی در کارکرد سلولهای شبکیه میگردند – این تغییرات به عنوان نشانههای اولیه و مهم در پیشرفت تباهی لکه زرد شناخته میشوند.
به گفتهی متخصصان، با اینکه برای پیدا کردن چگونگی و علت اصلی ایجاد تباهی لکه زرد به پژوهشها و مطالعات بیشتری نیاز است، عوامل متعددی در بیماریزایی نقش دارند – یعنی تباهی لکه زرد حاصل تعامل پیچیدهای از عوامل متابولیک، کارکردی، ژنتیکی، و محیطی است. عوامل ژنتیکی و غیر ژنتیکی (محیطی یا سبک زندگی) نقش مهمی در ایجاد تباهی لکه زرد ایفا میکنند – به این ترتیب، صرف اینکه سابقهی خانوادگی ابتلا به تباهی لکه زرد وجود داشته باشد، به این معنی نیست که در برابر این بیماری کاملا آسیب پذیر و بیدفاع هستید. طبق گزارشی که در ۲۰۱۲ در نشریهی لنست منتشر شد، عوامل خطر اصلی ابتلا به تباهی لکه زرد عبارت هستند از:
الف. عبور از ۶۰ سالگی – خطر تباهی لکه زرد وابسته به سن پیشرفته در آدمهای ۵۰ الی ۵۹ ساله به اندازهی ۲ درصد، و در آدمهای بالاتر از ۷۵ سال تا حدود ۳۰ درصد افزایش مییابد.
ب. مصرف سیگار
پ. ابتلا به کمبود مواد مغذی به دلیل پیروی از رژیم غذایی نامناسب و ضعیف یا مشکلات جذب / گوارش. رژیم غذایی مملو از مواد غذایی فرآوری شده به تسریع پیری و کاهش میزان مصرف آنتیاکسیدان منجر میشود.
ت. ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، و همچنین دیابت – که شامل افزایش فشار خون و نوسان سطوح قند خون هستند
ث. عوامل ژنتیکی یا وجود سابقهی خانوادگی ابتلا به ضعف بینایی
ج. وجود نشانههایی از سطوح بالا التهاب و استرس اکسیداتیو که باعث بروز تغییراتی در لیپید، رگزایی، و مسیرهای ماتریکس برونیاختهای میشود.
چ. آسیب ناشی از اشعهی ماورای بنفش در اثر قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض نور خورشید
روشهای پزشکی رایج برای درمان علائم تباهی لکه زرد
چشمپزشکان با انجام معاینات لازم و رد سایر علتهای بروز تغییر در بینایی، از قبیل آب سیاه یا گلوکوم (ناشی از آسیب عصب اپتیک) یا آستیگماتیسم، تشخیص میدهند بیمار دچار تباهی لکه زرد شده است. تشخیص دقیق این بیماری مستلزم انجام ترکیبی از معاینات بالینی و آزمایشهایی نظیر تصویربرداری از شبکیه، آنژیوگرافی، و مقطعنگاری همدوسی اپتیکی است. همچنین، امروزه زمینه رشد آزمایشهای ژنتیکی جهت بهبود فرایند ارزیابی خطر ابتلا به تباهی لکه زرد وابسته به سن در آدمهایی با سابقهی خانوادگی ابتلا به این بیماری فراهم آمده است. هماکنون، بسیاری از پزشکان برای تشخیص مراحل اولیهی تباهی لکه زرد وابسته به سن، و همچنین، کنترل و درمان این بیماری از شناسایی مولکولی و آزمایش بالینی گونههای مختلف ژنتیکی استفاده میکنند.
هر دوی چشمها باید به طور جداگانه برای تشخیص تباهی لکه زرد وابسته به سن مورد معاینه قرار بگیرند، زیرا ممکن است فقط یکی از چشمها دچار این تغییرات شده باشد. از آنجا که تباهی لکه زرد ممکن است علائم مشابهای با سایر مشکلات بینایی داشته باشد، برای درمان صحیح این وضعیت لازم است تشخیص مناسب و همچنین، تفکیک نوع خاص تباهی لکه زرد وابسته به سن (تر یا خشک) در بیمار صورت گیرد.
در حال حاضر، هیچ گونه درمانی قطعی برای تباهی لکه زرد وجود ندارد؛ تنها راه موجود، در وهلهی اول، کمک به پیشگیری از بروز این بیماری، و همچنین استفاده از استراتژیهایی برای کمک به کنترل علائم تباهی لکه زرد است. داروها و روشهای درمانی رایج برای توقف پیشرفت تباهی لکه زرد وابسته به سن و جلوگیری از نابینایی عبارت هستند از:
الف. داروهایی نظیر افلیبرسپت با نام تجاری Eylea یا تزریق رانیبیزوماب با نام تجاری لوسنتیس
ب. پگاپتانیب (تزریق درون چشمی)، بخشی از فرایند درمانی لیزر شبکیهای پیآرپی
پ. فوتوداینامیک تراپی جهت توقف رشد غیر طبیعی عروق خونی و خونریزی از لکهی زرد یا ماکولا (ناشی از ابتلا به تباهی لکه زرد تر)
ت. همچنین، برخی از استراتژیهای درمانی جدیدتر (و البته تا حدودی کمتر رایج) شامل پیوند سلولی، رادیوتراپی، ژندرمانی، و حتی استفاده و کاشت چیپستهای کوچک رایانهای در شبکیه جهت کمک به انتقال سیگنالهای عصبی میشوند.
۶ درمان طبیعی علائم تباهی لکه زرد
۱. پیروی از رژیم غذایی سرشار از آنتیاکسیدان
طبق یافتههای علمی، مصرف غذایی آنتیاکسیدانها به همراه افزایش میزان دریافت آنها از طریق مکملها میتواند به کاهش سرعت پیشرفت تباهی لکه زرد کمک کند؛ زیرا “آسیب اکسیداتیو” به چشمها (یا به اصطلاح آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد یا استرس اکسیداتیو) نقش قابل توجهی در تباهی سلولها و اعصاب موجود در شبکیه / ماکولا ایفا میکند.
مواد غذایی ضد التهابی که به پیشگیری یا کنترل علائم تباهی لکه زرد کمک میکنند، عبارت هستند از:
الف. مواد غذایی سرشار از آنتیاکسیدانها (به خصوص کاروتنوئیدها) – منابع این مواد مغذی شامل سبزیهایی با رنگ نارنجی و زرد روشن از قبیل کدو، هویج، سیب زمینی شیرین، فلفل، برخی انواع توت، و مرکبات هستند. سبزیهای پهن برگ نظیر اسفناج، کلم کالی یا کولارد نیز مواد مغذی مهمی را برای بدن تامین میکنند. در میان توتها، بلوبری و همچنین، گیلاس نیز دارای فواید ویژهای هستند، زیرا به خاطر دارا بودن آنتوسیانین به عنوان اَبَر میوه شناخته میشوند. توصیه میشود همواره رنگینکمانی از میوهها و سبزیها را نوش جان کنید؛ زیرا طبق یافتههای علمی، مواد غذایی گیاهی رنگارنگ منبع مهمی برای ویتامین A، ویتامین C، و ویتامین E به شمار میروند؛ این ویتامینها برای حفظ سلامت بینایی مفید هستند. همچنین، برای مبارزه با آب مروارید و تباهی لکه زرد میتوانید عسل مانوکا مصرف کنید، زیرا این عسل حاوی مقدار زیادی آنتیاکسیدان است.
ب. آب میوه و سبزی تازه – آب میوه و سبزی خانگی و فرآوری نشده نظیر آب هویج یا آب سبزیجات میتوانند میزان بالایی از ویتامینها، مواد معدنی، و آنتیاکسیدانهای ضروری را که اثرات ضد پیری بسیاری را به همراه دارند، برای بدن تامین کنند.
پ. آب – نوشیدن آب آشامیدنی ساده به اندازهی کافی، به علاوهی حفظ آبرسانی به بدن با مصرف نوشیدنیهایی نظیر دمنوشهای گیاهی و آب نارگیل به حفظ آبرسانی به چشمها و دفع مواد زائد از آنها کمک میکند.
ت. مواد غذایی سرشار از فیبر – برای دفع سموم از بدن، کمک به کارکرد رودهها و جذب مواد مغذی، و حظ وزن سالم بدن باید روزانه دستکم ۲۵ گرم فیبر غذایی میل کنید. مواد غذایی سرشار از فیبر عبارت هستند از لوبیا یا حبوبات خیس خورده، سبزیها و میوهها، آجیل، دانههای خوراکی، و جوانهی غلات یا غلات خیس خورده.
آن دسته از مواد غذایی که ممکن است باعث وخامت تباهی لکه زرد و باید از مصرفشان خودداری کرد، عبارت هستند از:
الف. مواد غذایی که باعث التهاب میشوند – این قبیل مواد غذایی شامل خوراکیهای فرآورده شده / بستهبندی شدهی متشکل از چربیهای ترنس، چربیهای هیدروژنه، محصولات گوشتی فرآوری شده، غلات تصفیه شده و قند اضافه.
ب. مصرف بیش از اندازهی کافئین و الکل – مصرف بیش از اندازهی کافئین و الکل میتواند جریان خون را به چشمها کاهش دهد، و باعث مسمومیتی شود که میتواند به بروز مشکلات چشمی و کمآبی چشمها منجر شوند؛ کمآبی چشمها باعث خشکی چشم میشود.
پ. قند اضافهی موجود در نوشیدنیهای شیرین – مصرف بیش از اندازهی قند فرایند پیری را تسریع میکند و باعث اکسیداسیون سلولها میشود.
ت. مصرف بیش از اندازهی چربی – مطالعهی جدیدی که بر روی موشهای آزمایشگاهی صورت گرفت نشان داد، باکتریهای موجود در رودهها با احتمال ابتلا به تباهی لکه زرد تر وابسته به سن که باعث نابینایی میشود، ارتباط مستقیم دارد. پژوهشگران دریافتهاند، رژیمهای غذایی مملو از چربی با تغییر تعادل باکتریهای روده باعث وخامت نئوواسکولار مشیمیه میشود.
۲. استفاده از مکملها برای محافظت از چشمها
درست همانطور که آنتیاکسیدانها میتوانند از سلامت بینایی و چشمها محافظت کنند، مکملها نیز برای رسیدن به این هدف موثر و ضروری هستند. مطالعاتی در خصوص بیماریهای چشمی وابسته به افزایش سن نشان دادهاند، مصرف مکملهای ترکیبی حاوی آنتیاکسیدان نظیر مکملهای حاوی ویتامین C و E، به همراه روی (زینک) و امگا-۳ میتواند سرعت پیشرفت تباهی لکه زرد وابسته به سن را کاهش میدهد. بهترین محصولات طبیعی برای پیشگیری از تباهی لکه زرد شامل موارد زیر هستند:
الف. بیلبری (روزانه دو مرتبه، ۱۶۰ میلیگرم) – این عصارهی آنتوسیانوزید به بهبود جریان خون کمک میکند؛ همچنین حاوی فلاونوئیدهایی است که باعث بهبود کارکرد چشمها میشوند.
ب. روغن ماهی امگا-۳ (روزانه ۱۰۰۰ میلیگرم) – جهت کمک به کاهش فشار داخل چشمها، دستکم ۶۰۰ میلیگرم ایکوساپنتائنوئیک اسید(EPA) و ۴۰۰ میلیگرم دوکوزاهگزائنوئیک اسید(DHA) به صورت روغن ماهی یا روغن جگر ماهی مصرف کنید.
پ. آستاکسانتین (روزی ۲ میلیگرم) – آستاکسانتین یک نابودگر قدرتمند رادیکالهای آزاد است که میتواند به پیشگیری از آسیب شبکیه کمک کند.
ت. زآگزانتین (روزی ۳ میلیگرم) – یکی دیگر از آنتیاکسیدانهایی که دارای اثرات ضد پیری است و میتواند آسیب اکسیداتیو را کاهش دهد.
ث. روغنهای معطر یا روغنهای عصارهای – طبق شواهد علمی، روغن کندر باعث بهبود بینایی میشود، روغن گل بیمرگ از سلامت بینایی و بافت عصبی چشم محافظت میکند، و روغن درخت سرو نیز باعث بهبود گردش خون میشود. روزی دو بار، سه قطره از هر یک از این روغنها را روی گونهها و نواحی اطراف چشم بمالید – ولی بسیار دقت کنید این روغنها مستقیما وارد چشمتان نشوند.
ج. لوتئین (روزی ۱۵ میلیگرم) – این آنتیاکسیدان که در میوهها و سبزیهای تازه یافت میشود، میتواند به پیشگیری از استرس اکسیداتیو کمک کند.
۳. ترک سیگار
طبق شواهد علمی، مصرف سیگار یکی از مضرترین عادتهایی که انسان میتواند در زندگیاش داشته باشد؛ زیرا این کار باعث میشود فرایند پیری شتاب بیشتری پیدا کند. سیگار حاوی مقدار زیادی مادهی شیمیایی سمی است که میتوانند سطوح التهاب را افزایش دهند، به بافتها و سلولهای سالم آسیب بزنند، و به آسیب عصبی و ضعف بینایی کمک کنند. خودداری از مصرف سیگار یکی از مفیدترین کارهایی است که میتوانید برای حفاظت از چشمهایتان انجام دهید – البته بهتر است هرگز سیگار کشیدن را شروع نکنید!
۴. فعالیت بدنی و حفظ وزن سالم
علاوه بر اینکه پیروی از رژیم غذایی سالم باعث کاهش التهاب در بدن میشود، انجام مرتب فعالیتهای ورزشی، حتی در دوران سالمندی، نیز یکی از روشهای مهم برای افزایش طول عمر به شمار میرود. فعالیتهای ورزشی ممکن است به حفظ وزن سالم نیز کمک کنند، باعث طبیعی شدن سطوح قند و فشار خون شوند، اثرات ضد التهابی داشته باشند، و بینهایت فواید دیگر.
۵. پیشگیری یا درمان علائم بیماری قلبی و عروقی / سندرم متابولیک
سابقهی ابتلا به بیماری قلبی و عروقی و همچنین، دیابت یکی از اصلیترین عوامل خطر ابتلا به اختلالات بینایی از قبیل تباهی لکه زرد است. بیماری قلبی و عروقی معمولا نشاندهندهی سطوح بالای التهاب در بدن، و همچنین گاهی اوقات، نشاندهندهی غیر طبیعی بودن سطوح فشار خون است. پیروی از یک رژیم غذایی سالم، انجام مرتب فعالیتهای بدنی، نوشیدن آب به اندازهي کافی، کاهش استرس، و خواب و استراحت کافی، همگی برای تنظیم فشار خون، متعادل کردن سطوح قند خون، و در نتیجه، پیشگیری از آسیبهای عصبی و محافظت از سلامت قلب مفید هستند.
۶. محافظت از چشمها در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از نور خورشید
با اینکه نور خورشید به اندازهی مناسب و متعادل برای بدن انسان مفید است (مثلا میتواند ویتامین D مورد نیاز بدن را برای تقویت دستگاه ایمنی بدن تامین کند)، قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض نور خورشید میتواند به چشمها آسیب برساند. چنانچه مدت زیادی در خارج از خانه زیر نور مستقیم خورشید قرار دارید، برای محافظت از چشمها در برابر اشعههای ماورای بنفش از عینکهای آفتابی و کلاه استفاده کنید. هرگز مستقیما به خورشید خیره نشوید، به خصوص در اوج روز – بین ساعتهای ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر؛ زیرا نور آفتاب در این ساعات بسیار شدید است. اگر در طول روز، ساعتها از رایانه یا سایر دستگاههای الکترونیکی استفاده میکنید، هر ۲۰ دقیقه یک بار به چشمهایتان استراحت بدهید تا فشار چشمهایتان کاهش یابد؛ همچنین از قرار دادن وسایل منتشر کنندهی نور آبی در اطراف محل خوابتان نیز خودداری کنید.
آمار و حقایقی در خصوص تباهی لکه زرد
الف. آدمهای بالای ۶۰ سال معمولا بیشتر از جوانترها در معرض ابتلا به تباهی لکه زرد قرار دارند. تباهی لکه زرد وابسته به سن علت اصلی بروز اختلالات بینایی در سراسر جهان، و یکی از علتهای اصلی نابینایی در آدمهای ۵۰ سال به بالا است.
ب. ۷۳۳ میلیون نفر در سراسر دنیا، در اثر تباهی لکه زرد دچار ضعف بینایی یا نابینایی شدهاند. برخی از پژوهشگران معتقدند، ۱۴ الی ۲۰ درصد تمام بزرگسالان بین ۶۰ الی ۸۰ ساله، دستکم دچار مراحل اولیهی تباهی لکه زرد هستند.
پ. تخمین زده میشود، هزینههای جهانی مبارزه با اختلالات بینایی ناشی از تباهی لکه زرد وابسته به سن نزدیک به ۳۴۳ میلیارد دلار باشد! ایالات متحده، کانادا، و کوبا، در مجموع، سالانه نزدیک به ۹۸ میلیارد دلار صرف درمان ضعف بینایی ناشی از تباهی لکه زرد وابسته به سن میکنند.
ت. تباهی لکه زرد وابسته به سن بزرگسالان سفیدپوست را بیشتر از سایر نژادها مبتلا میکند. حدود ۲.۵ درصد از بزرگسالان سفیدپوست بالای ۵۰ سال، ۰.۹ درصد از سیاهپوستان آمریکا، و ۰.۹ درصد از اسپانیاییهای آمریکایی و سایر نژادها به تباهی لکه زرد وابسته به سن مبتلا هستند.
ث. زنان بیشتر از مردان به تباهی لکه زرد مبتلا میشوند. حدود ۶۵ درصد از مبتلایان به تباهی لکه زرد وابسته سن زن هستند، و فقط ۳۵ درصد را مردان تشکیل دادهاند. یکی از دلایل این مسئله، بالاتر بودن امید به زندگی در زنان است – زنان بیشتر از مردان از ۸۰ سالگی رد میشوند – سنی که تباهی لکه زرد وابسته به سن بسیار شایع است.
موارد احتیاط در خصوص علائم تباهی لکه زرد
از آنجا که احتمال ابتلا به مشکلات بینایی از قبیل تباهی لکه زرد وابسته به سن، بعد از ۴۰ سالگی، افزایش مییابد، مراجعهی منظم به پزشک و معاینهی کامل وضعیت چشمها و بینایی، دستکم سالی یک بار، بسیار اهمیت دارد. چنانچه دارای سابقهی خانوادگی ابتلا به ضعف بینایی یا تباهی لکه زرد، یا دچار مشکلاتی از قبیل دیابت و بیماری قلبی هستید – که باعث آسیب دیدن عصب و چشمها میشوند، مراجعه به پزشک و مشورت با وی در خصوص نشانههای هشدار دهندهی اولیهی مربوط به مشکلات بینایی بسیار حائز اهمیت است.
به خاطر داشته باشید، توصیههای این مقاله همیشه نمیتوانند به بیماران مبتلا به تباهی لکه زرد وابسته به سن کمک کنند، و هرگز بینایی از دست رفتهشان را باز نمیگردانند. بیماران واکنشهای مختلفی به درمانهای تباهی لکه زرد نشان میدهند، و اعمال تغییرات سالم در سبک زندگی نمیتواند جایگزین روشهای درمانی باشد که پزشک معالج برایتان تجویز میکند.
سخن آخر در خصوص علائم تباهی لکه زرد
الف. تباهی لکه زرد که معمولا به آن تباهی لکه زرد وابسته به سن گفته میشود، در اثر وارد آمدن آسیب به شبکیه و لکهی زرد (ماکولا) در چشم ایجاد میشود. لکهی زرد یا ماکولا ناحیهی کوچکی در پشت چشم است که به تمرکز نور و وضوح تصاویر کمک میکند.
ب. تباهی لکه زرد وابسته به سن معمولا آدمهای بالای ۶۰ سال را مبتلا میکند. علائم و نشانههای تباهی لکه زرد معمولا شامل تاری دید – هنگام نگاه کردن منظرهی رو به رو به صورت مستقیم، تغییر شکل دادن تصاویر، تغییر رنگها و مشاهدهی لکههای سیاه هستند.
پ. درمانهای طبیعی تباهی لکه زرد شامل پیروی از رژیم غذایی سرشار از آنتیاکسیدان، رفع کمبودهای غذایی، انجام فعالیتهای ورزشی جهت کاهش التهاب و تنظیم فشار خون، محافظت از چشمها در برابر آسیبهای ناشی از نور، و ترک سیگار هستند.