شقاق مقعدی (فیشر) به معنای بروز یک زخم باز یا پارگی در پوست اطراف مقعد است. این مشکل باعث درد شدید همراه با سوزش در هنگام حرکات روده می‌شود. شقاق مقعدی، فیشر مقعدی نیز نامیده می‌شود. در این نوشتار ۱۵ درمان خانگی شکاف مقعدی که بسیار موثر است را برای شما آورده ایم.
شقاق مقعدی (فیشر) چیست؟
به طور دقیق‌تر، شقاق مقعدی به عنوان یک پارگی یا ترک کوچک شناخته می‌شود که در اطراف مقعد رخ میدهد. این ترک یا پارگی می‌تواند منجر به خونریزی و درد شدید در طول یا بعد از حرکات روده شود.
در طول زمان، شقاق مقعدی به اندازه‌ای عمیق می‌شوند که بافت عضلانی زیر این ناحیه آشکار می‌شود. وجود این مشکل ممکن است به علت وجود فشار در حرکات روده، زایمان یا حتی طولانی شدن اسهال یا یبوست باشد. مطالعه‌ای که اخیرا انجام شده، نشان داد که IBD (بیماری التهابی روده)، سرطان یا عفونت از علل عمده‌ی بروز شقاق مقعدی هستند.
شقاق مقعدی ممکن است در هر سنی فرد را مبتلا کند اما به طور معمول در کودکان و نوزادان بیشتر رخ میدهد. در واقع، این مشکل جدی نیست و پارگی می‌تواند در برخی موارد بین ۴ تا ۶ هفته به خودی خود بهبود بیابد.
چه چیزی باعث بروز شقاق مقعدی می‌شود؟
افرادی که درحال‌حاضر مبتلا به یبوست هستند، در مقابل این اختلال آسیب‌پذیرتر هستند، زیرا مدفوع بزرگ و سخت ممکن است سبب بروز پارگی در اطراف مقعد شود.
علل دیگر بروز این مشکل عبارتند از اسهال مداوم، بیماری کرون، بیماری التهابی روده یا IBD، کولیت اولسروز یا زخمی، سفت شدن عضلات مقعد و گاهی اوقات برخی از عفونت‌های منتقله از راه رابطه‌ی جنسی مانند تبخال یا سیفلیس.
علائم شقاق مقعدی
شایع‌ترین و واضح‌ترین علائم این بیماری عبارت است از خارش همراه با درد شدید (یا طولانی مدت یا کوتاه مدت) یا حتی خونریزی در هنگام خروج مدفوع. مردم می‌توانند خون قرمز روشن خود را روی کاغذ توالت یا در مدفوع‌شان ببینند.
سایر علائم و نشانه‌های شایع شقاق مقعدی (فیشر) عبارتند از:
– وجود یک توده‌ی پوستی کوچک یا زائده‌ی گوشتی کوچک (اسکین تگ) که می‌تواند نزدیک به شکاف ایجادشده باشد.
– داشتن حس خارش یا سوزش در منطقه‌ی مقعد.
مطلب مرتبط: ۱۰۰ بیماری رایج و هزاران درمان خانگی آنها
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
برخی از درمان شقاق مقعدی می‌تواند به سرعت بخشیدن روند بهبود و کاهش ناراحتی کمک کند. در صورتی که شقاق مقعدی شما اصلا بهبودی نمی‌‌یابد، ممکن است لازم باشد جراحی کنید. همچنین اگر در زمان حرکت روده‌ها درد داشتید یا در مدفوع‌تان خون مشاهده کردید، حتما به پزشک مرجعه کنید.
درمانهای خانگی برای رفع شقاق مقعدی (فیشر)
در این‌جا ۱۵ موثرترین درمان‌ها را برای رفع شقاق مقعدی می‌بینید که به راحتی می‌توانید آنها را در خانه به منظور التیام زخم و همچنین جلوگیری از وقوع آن در آینده دنبال کنید.
۱. روغن زیتون
داروی شماره‌ی یک که در فهرست داروهای خانگی برای شقاق مقعدی (فیشر) توصیه می‌شود، چیزی جز روغن زیتون نیست. این روغن که به میزان فراوانی چربی سالم دارد، می‌تواند سیستم روده را روان کند، و به این ترتیب دفع مدفوع راحت‌تر می‌شود. علاوه بر این، املاح ضد التهابی موجود روغن زیتون به کاهش درد ناشی از شقاق مقعدی کمک می‌کند.
نحوه‌ی استفاده از روغن زیتون جهت رفع شقاق مقعدی:
– موم زنبور عسل، عسل و زیتون را به مقدار مساوی آماده کنید.
– آنها را تا زمانی که موم به طور کامل ذوب شود گرم کنید.
– اجازه دهید ترکیب سرد شود و بعد آن را مستقیما در منطقه‌ی آسیب‌دیده استعمال کنید.
مطلب مرتبط: درمان هموروئید: ۲۷ موثرترین درمان خانگی هموروئید (بواسیر)
– روزی چند بار این روش درمانی را انجام دهید.
۲. آلوئه‌ورا
خواص تسکین دهنده درد و قدرت شفابخش طبیعی آلوئه‌ورا برای درمان علائم شقاق مقعدی و همچنین کمک به احیاء مجدد بافت آسیبدیده‌ی پوست عالی است. بنابراین، عجیب نیست که آلوئه‌ورا در فهرست درمانهای خانگی برای رفع شقاق مقعدی قرار بگیرد.
نحوه‌ی استفاده از آلوئه‌ورا برای رفع مشکل شقاق مقعدی (فیشر) :
– یک برگ آلوئه‌ورا را بردارید و آن را برای خارج کردن ژل باز کنید.
– ژل را به طور مستقیم روی منطقه‌ی آسیب‌دیده استعمال کنید.
– روزی چند بار این روش درمانی را تکرار کنید.
۳. استحمام نشیمن
به منظور حمایت از روند التیام شقاق مقعدی و همچنین تسریع بخشیدن روند بهبودی، باید استحمام نشمین داغ را نیز مد نظر داشته باشید. این روش درمانی سبب افزایش جریان خون به طرف ناحیه‌ی مقعد می‌شود، و به این ترتیب به احیای شکاف‌های جزئی کمک می‌کند و همچنین سبب التیام پارگی ایجا شده در بافت می‌شود. علاوه بر این، استحمام نشیمن همچنین درد، خارش و تورم را کاهش میدهد. این روش به عنوان یکی از بهترین درمانهای شقاق مقعدی شناخته شده‌است.
نحوه‌ی استفاده از استحمام نشیمن:
– مقداری آب گرم را داخل لگن استحمام بریزید.
– مقداری هم روغن اسطوخودوس به آب اضافه کنید و هم بزنید.
– در لگن بنشینید و دست کم به مدت ۱۵ دقیقه در همین حالت بمانید.
– این روش درمانی را ۲ تا ۳ بار در روز انجام دهید.
۴. گیاه هماور (گوش خر)
دلیل قرار گرفتن این گیاه در فهرست درمانهای خانگی شقاق مقعدی (فیشر) این است که می‌تواند به آسانی شقاق مقعدی (فیشر) را بهبود بخشد و درد حاصل از آن را تسکین بدهد. هم برگ و هم ریشه‌ی این گیاه دارای خواص دارویی است که می‌توانند از بازسازی بافت پوست و رشد سریع سلول‌ها حمایت کنند. به این ترتیب این گیاه قادر است فرآیند بهبود را سرعت ببخشد.
نحوه‌ی استفاده از گیاه هماور برای رفع شقاق مقعدی (فیشر) :
– یک قاشق غذا خوری هماور خشک را به مقداری آب داغ اضافه کنید و حدود ۱۵ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کنید و اجازه دهید خنک شود. منطقه‌ی آسیب‌دیده را با استفاده از این محلول دو تا سه بار در روز شستشو دهید.
– همچنین می‌توانید چای گیاه هماور را به عنوان کمپرس در منطقه‌ی آسیب‌دیده استفاده کنید.
– راه دیگر استفاده از عصاره‌های حاوی گیاه هماور است که بدون نسخه‌ی پزشک به فروش می‌رسند. برای استفاده از این عصاره جهت التیام شقاق باید آن را به طور مستقیم روی ناحیه‌ی آسیب‌دیده ۲ تا ۳ بار در روز استعما کنید.
۵. روغن نارگیل
پاسخ به این سوال که چگونه می‌توانیم به طور طبیعی شقاق مقعدی را درمان کنیم، دیگر سخت نیست. روغن نارگیل مقدار فراوانی تری‌گلیسیرید با زنجیره‌ی متوسط دارد و به همین دلیل می‌تواند به طور موثری منطقه‌ی آسیب‌دیده را روان کند و روند بهبودی را شروع کند. این روغن یک گزینه‌ی عالی درفهرست درمانهای خانگی شقاق مقعدی است که می‌توانید آن را در صورت لزوم به کار ببرید.
نحوه‌ی استفاده از روغن نارگیل جهت درمان شقاق مقعدی (فیشر) :
– مقداری روغن نارگیل را به طور مستقیم ۲ تا ۳ بار در روز بر روی ناحیه‌ی آسیب‌دیده بزنید. برای موارد مزمن، زمان استعمال از این روغن را افزایش دهید.
– در صورت ابتلا به یبوست و همچنین مشکلات سیستم گوارش، می‌توانید روغن نارگیل را در رژیم غذایی روزانه‌تان بگنجانید.
۶. ژل ال آرژنین L-arginine
یکی دیگر از درمانهای خانگی برای رفع شقاق مقعدی، ژل ال آرژنین است. این ژل که به اختصار آرژنین نیز نامیده می‌شود، اسید آمینه‌ای است که قادر است از طریق افزایش جریان اکسید نیتریک به سمت منطقه‌ی آسیب‌دیده بهبودی شقاق مقعدی را تسریع ببخشد.
حتی گزارش شده‌است که این ژل می‌تواند شقاق را درمان کند بدون این‌که سبب بروز هرگونه عارضه‌ی جانبی شود. و نکته‌ی بهتر این‌که، این ژل می‌تواند برای افرادی که به درمان ایزوسورباید دی نیترات پاسخ نمی‌دهند، کار کند.
شما فقط باید ژل ال آرژنین را که بدون نسخه‌ی پزشک به فروش می‌رسد، در منطقه آسیب‌دیده چند بار در روز استفاده کنید.
۷. سرکه سیب
فهرست درمانهای خانگی برای شقاق مقعدی بدون وجود سرکه سیب کامل نیست. این ماده در درمان یبوست مؤثر است و یبوست عامل اصلی بروز شقاق مقعدی است.
علاوه بر این، فیبر محلول در آب به نام پکتین که در سرکه سیب موجود است، می‌تواند به طور قابل‌توجهی فرآیند هضم را بهسازی کند و همچنین حرکات روده را بهبود بخشد.
– بنا به ذائقه‌ی خودتان مقداری عسل نیز به ترکیب سرکه سیب و آب اضافه کنید.
– ترکیب حاصل را روزی دو بار مصرف کنید.
۸. تخم کتان
تخم کتان سرشار است از اسیدهای چرب امگا ۳ و همچنین فیبر، بنابراین شکی نیست که این ماده به عنوان یکی از قوی‌ترین مواد غذایی در جهان، در فهرست درمانهای خانگی برای خونریزی ناشی از شقاق مقعدی جای می‌گیرد. این دانه‌های کوچک می‌توانند یبوست (یکی از دلایل اصلی ایجاد شقاق پوستی) را درمان کنند. علاوه بر این، تخم کتان با دارا بودن خواص ملین، می‌تواند نیاز به ایجاد فشار در هنگام حرکات روده را کاهش دهد.
نحوه‌ی استفاده از تخم کتان برای درمان شقاق مقعدی (فیشر) :
– یک قاشق غذا خوری پودر تخم کتان را داخل مقداری آب بریزید. هر روز قبل از خواب ترکیب حاصل را مصرف کنید.
– همچنین می‌توانید مکمل تخم کتان را در قالب کپسول مصرف کنید اما برای این کار حتما از قبل با پزشک مشورت کنید.
۹. فیبر
این ماده‌ی مغذی قطعا عضوی کلیدی در فهرست روش‌های طبیعی درمان شقاق مقعدی است. مصرف منظم فیبر باعث می‌شود که حرکات روده راحت‌تر شود، بنابراین فشار کم‌تری لازم خواهد بود و از آسیب دیدن ناحیه‌ی اطراف مقعد و درد ناشی از شقاق مقعدی جلوگیری می‌شود.
برای این منظور مواد غذایی غنی از فیبر را به میزان بیش‌تری مصرف کنید. برخی از غذاهای حاوی فیبر فراوان عبارتند از: گندم سیاه، بلغور جوی دوسر، کینوآ، اسفناج، حبوبات، آلو، تخمه‌ی آفتابگردان و تخمه‌ی کدو تنبل. بارهنگ کتانی که به نام اسپرزه نیز شناخته می‌شود، می‌تواند منبع عالی فیبر باشد.
شما همچنین می‌توانید مکمل فیبر را مصرف کنید اما برای این کار باید ابتدا با پزشک مشورت کنید.
* توجه: اگر مصرف فیبرتان را افزایش بدهید، به خصوص از طریق اسپرزه، باید روزانه مقدار زیادی آب مصرف کنید تا از بروز ناراحتی‌های دستگاه گوارش جلوگیری شود.
۱۰. رعایت بهداشت
نکته‌ی بعدی در فهرست داروهای خانگی برای درمان شقاق مقعد، بهداشت است که باید برای بهبود سریع این مشکل به خوبی رعایت کنید. برای رعایت بهداشت، باید منطقه‌ی آسیب‌دیده را خشک و تمیز نگه دارید زیرا رطوبت می‌تواند به شدت خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی را افزایش دهد.
– پس از آن‌که خروج مدفوع انجام شد، خوب بدن‌تان را شستشو دهید و با استفاده از کاغذ توالت نرم، خوب را به طور کامل خشک کنید. از دستمال توالت‌هایی که ظاهری خشن و رایحه دارند استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث به وجود آمدن حساسیت شوند.
– پس از حمام کردن، منطقه‌ی آسیب‌دیده را با مقداری پودر بچه آغشته کنید تا ناحیه خشک بماند.
– لباس‌های گشاد و همچین لباس‌های زیر پنبه‌ای بپوشید تا هوا در این ناحیه به خوبی جریان داشته باشد.
– از نشستن به مدت طولانی با پوزیشن یکسان بدن پرهیز کنید چرا که ممکن است باعث انباشت رطوبت در منطقه‌ی مقعد شود.
۱۱. آب‌میوه
شقاق مقعدی عمدتا به علت مصرف مواد غذایی نامناسب مثل نشاسته‌های فرآوری شده و غذاها و همچنین قندهایی که باعث بروز یبوست و سخت شدن مدفوع می‌شوند، رخ میدهد. بنابراین، اولویت اول برای درمان شقاق مقعدی رفع مشکل یبوست و همچنین مدفوع است. ۳ تا ۴ بار در روز آب‌میوه‌ی تازه مصرف کنید. همچنین بهتر است هر روز ۷ تا ۸ لیوان آب بنوشید. آنزیم گوارشی که برای هضم آب‌میوه ترشح می‌شود، می‌تواند در هنگام حفظ حرکات روده برای دفع مدفوع، از روند هضم غذا نیز پشتیبانی کند.
۱۲. شیر
شیر غنی از خواص و ترکیباتی است که برای عملکرد درست بدن لازم هستند، بنابراین منطقی است که شیر را در فهرست داروهای خانگی برای شقاق مقعدی وارد کنید. شما فقط باید مقداری شیر گرم را هر روز قبل از خواب میل کنید. این کار حرکات مکرر روده را ترویج خواهد کرد و همچنین سبب سلامت دستگاه گوارش خواهد شد.
۱۳. روغن حیوانی
رپغن حیوانی می‌تواند غشاهای مخاطی کل دستگاه گوارش را روان کند، و به این ترتیب سبب می‌شود که خروج مدفوع از روده راحت‌تر باشد. علاوه بر این، این ماده به تمیز کردن مدفوعی که از قبل باقی‌مانده و مدفوع تازه در روده کمک خواهد کرد.
شما می‌توانید یک قاشق چایخوری روغن حیوانی را به مقداری شیر گرم اضافه کنید و هم بزنید تا حل شود. بسته به ذائقه‌تان مخلوط را شیرین کنید و ترکیب حاصل را هر روز قبل از خواب مصرف کنید. همچنین می‌توانید مقداری روغن حیوانی را گرم کنید و آن را ۳ تا ۴ بار در روز بر روی شکاف‌ها استعمال کنید.
۱۴. عدس
عدس با توجه به فیبر غذایی فراوانی که دارد، می‌تواند یک انتخاب عالی در فهرست درمانهای خانگی برای شقاق مقعدی باشد. شما می‌توانید مقداری عدس جوانه‌زده را دو بار در روز مصرف کنید. عدس را به مدت یک شب تا صبح خیس بگذارید. صبح روز بعد، آنها را در یک پارچه‌ی کتانی بریزید و رویش را بپوشانید. هر بار که پارچه خشک شد، می‌توانید آن را به صورت دوره‌ای با آب خیس کنید تا رطوبتش حفظ شود. عدس‌ها دو روز بعد شروع به جوانه زدن می‌کند.
۱۵. آب گزنه
چگونه می‌توان از بروز شقاق مقعد (فیشر) جلوگیری کرد؟
– در حال خارج شدن مدفوع به خودتان فشار وارد نکنید، زیرا ممکن است پارگی‌هایی که در شرف بهبودی هستند را باز کنید و حتی شکاف و پارگی تازه‌ای هم ایجاد شود.
– به منظور جلوگیری از شقاق مقعدی (فیشر) در نوزادان، پوشک آنها را به طور مرتب عوض کنید.
– در صورتی که به اسهال مبتلا شدید حتما آن را درمان کنید.
– از مصرف غذاهایی که باعث یبوست می‌شوند مانند برنج سفید، موز، محصولات لبنی مثل پنیر، گوشت قرمز، شکلات، غذاهای سرخ شده و چیپس پرهیز کنید.
– بدن خود را از طریق مصرف مایعات کافی برای ایجاد مدفوع نرم و جلوگیری از یبوست همواره هیدراته نگه دارید.
– به طور منظم و به مدت ۳۰ دقیقه در روز به منظور تشویق حرکات روده و بهبود جریان خون در ناحیه‌ی مقعد فعالیت فیزیکی داشته باشید. برخی از فعالیت‌هایی که می‌توانید انجام دهید عبارتند از حرکات کششی، یوگا، باغبانی، کارهای سبک خانه‌داری و پیاده‌روی.
– از فعالیت‌هایی مانند زدن وزنه‌های سنگین، دوچرخه‌سواری و همچنین تمریناتی که سبب بروز خستگی زیاد می‌شوند، پرهیز کنید.
– ناحیه‌ی آسیب‌دیده را نخارانید زیرا این کار اختلال را بدتر می‌کند.