عوارض کمبود آهن: ۳۳ اثر کمبود و فقر آهن بر سلامتی
آهن برای بسیاری از فرایندهای حیاتی کاملا ضروری است. وقتی افراد برای آزمایش آهن خون خود به پزشک مراجعه میکنند، تقریبا همیشه، نتایج چندان با دقت بررسی نمیشوند، حتی با اینکه میدانیم وقتی نتایج آزمایش در محدودهی بهینه و مناسب قرار داشته باشد شما سالمتر خواهید بود و بیشتر عمر خواهید کرد. کمبود آهن یا فقر آهن به کم خونی و چندین ناراحتی دیگر منجر میشود. مقالهی حاضر را مطالعه کنید تا مطالبی دربارهی اثرات منفی کمبود آهن بر سلامتی بیاموزید.
از نظر رشد مغزی و سلامت مغزی اطفال و کودکان، آهن برای موارد زیر مهم و حیاتی است:
– رشد مغزی و عصبی
– کارکرد عادی مغز
– تولید انتقال دهندههای عصبی (دوپامین و نورآدرنالین)
– تولید غلاف میلین سلولهای عصبی
– کارکرد ایمنی مغز
– ساختار و عملکرد هیپوکامپ
۱. کمبود آهن با اختلال کم توجهی بیش فعالی در ارتباط است
سطوح آهن و فریتین پایینتر با بیش فعالی در کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD) مرتبط است. سطح فریتین خون در ۸۴٪ از کودکان مبتلا به ADHD در مقایسه با کودکان سالم که ۱۸٪ بود پایین گزارش شده است (> 30 ng/mL). کودکان مبتلا به ADHD همچنین سطح آهن و فریتین خون پایینتری نیز داشتند.
به علاوه، در بین بیماران ADHD، سطح پایین فریتین با شدت علائم ADHD و نقص شناختی مرتبط است.
در بین بیمارانی که کم خونی از نوع کمبود آهن دارند افزایش خطر ابتلا به ADHD نیز گزارش شده است.
آهن پایین در مغز نشانهای حتمی از وقوع ADHD است چون کودکان مبتلا به ADHD درتالاموس خود آهن پایینتری دارند. اما، سایر مطالعات به نتایجی دال بر فریتین پایین در کودکان مبتلا به ADHD دست نیافتند، که این نشان میدهد اندازهی آهن خون ممکن است همیشه نشانهای قابل اتکا از ابتلا به بیماری ADHD نباشد.
۲. کمبود آهن با بیماری اوتیسم ارتباط دارد
کمبود آهن و کم خونی در بین کودکان مبتلا به اوتیسم شایع است. کمبود آهن ممکن است به اختلالات یادگیری و رفتاری در کودکان مبتلا به اوتیسم دامن بزند.
ریسک ابتلا کودک به اوتیسم با مصرف کم آهن توسط مادر افزایش مییابد. اما لزوما همهی کودکان اوتیسمی آهن پایینی ندارند.
۳. کمبود آهن باعث عقب افتادگی ذهنی و تاخیر در فرایند رشد میشود
عقب افتادگی ذهنی و تاخیر در رشد در کودکان مبتلا به کم خونی از نوع کمبود آهن شایعتر است.
کمبود آهن باعث رشد شناختی، اجتماعی و رفتاری ضعیف میشود.
کم خونی از نوع فقر آهن در اطفال با موارد زیر نیز ارتباط دارد:
– عقب افتادگی ذهنی خفیف تا متوسط
– رشد مغزی کندتر
– بعدها عملکرد ضعیف کودک در مدرسه
– عملکرد ضعیف در یادگیری زبان، اقدامات حرکتی، و درک صدای محیطی.
– آیکیو پایینتر
– توجه و حافظهی ضعیفتر
– رشد زبانی و حرکتی کندتر
کودکان مبتلا به کم خونی از نوع کمبود آهن نسبت به کودکانی که سطح آهن عادی و نرمالی دارند ۲ برابر بیشتر احتمال دارد در آزمایشهای استانداردسازی شده نمرهی پایینتری کسب کنند.
۴. کمبود آهن با افسردگی/اضطراب ارتباط دارد
کمبود آهن مزمن و شدید در طفولیت با شیوع اضطراب، افسردگی، و مشکلات مربوط به تمرکز و توجه در آیندهی کودک ارتباط دارد.
کمبود آهن میتواند باعث مشکلاتی در انتقال دهندههای عصبی دوپامین و افسردگی در فعالیت دوپامینرژیک شود.
خوراندن یک رژیم فاقد آهن به موشهای آزمایشگاهی نشان داد که فعالیت فیزیکی آنها کاهش و رفتار اضطراب گونهی آنها افزایش مییابد و گیرندههای دوپامین مغزشان کم میشود.
هم مردان و هم زنان مبتلا به کم خونی از نوع کمبود آهن به طرز چشمگیری خطر ابتلاءشان به اختلال اضطرابی بالاتر است.
۵. آهن خطر ابتلا به اختلال دو قطبی را کاهش میدهد
کمبود آهن میتواند باعث نوسانات خلقی بشود، عاملی مهم که در پیشرفت بیماری اختلال دو قطبی تاثیر فراوانی دارد.
درصد بالاتری از اختلال دو قطبی در بین بیماران مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن گزارش شده است.
۶. آهن پایین با اختلال تیک ارتباط دارد
زنانی که کم خونی کم بود آهن دارند به طرز قابل توجهی نسبت به افراد سالم خطر ابتلا به اختلال تیک در آنها افزایش مییابد.
سطوح فریتین و آهن خون در بیماران نشانگان توره به شدت پایین است، که نشان میدهد آهن خون پایین ممکن است در پیشرفت اختلالات تیک عصبی و حرکتی نقشی کلیدی داشته باشد.
۷. کمبود آهن خطر سندرم پیش از قاعدگی را افزایش میدهد و علائم آن را بدتر میکند
مصرف کم آهن با افزایش خطر ابتلا به سندرم پیش از قاعدگی ارتباط دارد.
سندرم پیش از قاعدگی در زنان مبتلا به کم خونی در مقایسه به زنانی که کم خونی ندارند شدیدتر است.
مصرف مکملهای رژیمی و آهن برای مدت ۲ ماه علائم سندرم پیش از قاعدگی را در تمام زنان مبتلا به کم خونی به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
داشتن یک رژیم غذایی که حدودا ۲۲ میلی گرم آهن را در روز فراهم میآورد به مدت ۱۰ سال ۳۳٪ خطر ابتلا به سندرم پیش از قاعدگی را کاهش میدهد.
۸. کمبود آهن با مشکلات بارداری مرتبط است
کم خونی در ۳۳-۷۵٪ بارداریها در کشورهای در حال توسعه، و ۱۸٪ بارداریها در کشورهای توسعه یافته اتفاق میافتد.
در طول دوران بارداری نیاز به آهن افزایش پیدا میکند چون حجم خون مادر زیاد میشود، و جنین در حال رشد و جفت آن برای رشد به آهن نیاز دارند.
کمبود آهن با خطر بالای مرگ و میر مادر و جنین پیش از زایمان مرتبط است و وزن هنگام تولد را کاهش میدهد.
کمبود آهن خطر زایمان زودهنگام را دو برابر و خطر کاهش وزن هنگام تولد را سه برابر میکند.
کمبود آهن بعد از زایمان با افزایش خطر افسردگی پس از زایمان، افزایش شیوع عفونتّها، خستگی مفرط، و کیفیت و کمیت پایین شیر مادر مرتبط است.
۹. کمبود آهن عملکرد سیستم ایمنی را ضعیف میکند
کمبود آهن با کاهش عملکرد بعضی از اندامهای لنفاوی (بافتهایی که لنفوسیت تولید میکنند) و سلولهای ایمنی ارتباط دارد، به ویژه:
– دژنراسیون تیموس، که از کاهش لنفوسیتهای T ناشی میشود
– کاهش فعالیت نوتروفیل در مقابل باکتریها.
– کاهش تولید سیتوکین، من جمله IFN-gamma، TNF-alpha، IL-6، و IL-8.
– کاهش عملکرد ماکروفاژ چون تجمع آهن در ماکروفاژها (سلولهای درشت خوار) به آنها اجازه میدهد گونهّای اکسیژن واکنش پذیری تولید کنند که برای مبارزه با عوامل عفونت زا و سلولهای سرطانی لازم است.
تجمع، تولید، واکنشهای پادتنها به آنتیژنها و سطوح مکمل (که ایمنی هومورال نیز نامیده میشوند) کمتر تحت تاثیر کمبود آهن قرار میگیرند.
در حالی که کمبود آهن بهبودی و عوارض جانبی بعضی از عفونتّها را به تعویق میاندازد اما به نظر میرسد به درمان سایر انواع عفونت کمک کند.
۱۰. کمبود آهن باعث مشکلات پوستی و کاهش سرعت التیام زخمها میشود
آهن برای سلامت پوست، مو، و ناخنها ضروری است. برای تولید کلاژن نیز به آهن احتیاج داریم.
نشانههای کمبود آهن شامل پوست زرد رنگ و خارشی، عفونتهای پوستی، ناخنهای شکننده، و موهای خشک و نازک میشوند.
کمبود شدید آهن به کاهش تولید کلاژن، و ضعف در التیام زخمها منجر میشود.
آهن در تغییرات پوستی مشاهده شده در آفتاب سوختگی، التهاب، و سرطان پوست نقش مهمی ایفا میکند.
۱۱. کمبود آهن با روماتیسم مفصلی ارتباط دارد
کمبود آهن در ۳۰-۶۰٪ از بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی یافت میشود. در حالی که کم خونی در ۱۶-۶۵٪ بیماران دچار روماتیسم مفصلی اتفاق میافتد.
شدت کم خونی با میزان فعال بودن بیماری مرتبط است.
در بیماران مبتلا به روماتیسیم مفصلی، آهن در مفاصل انباشته میشود. این آهن درون مفاصل ممکن است با تولید مولکولهای اکسیژن خطرناک و جذب سلولهای التهابی مفاصل را ملتهب کند.
مصرف مکمل آهن میتواند به طرز قایل توجهی فعالیت این بیماری و آسیب پذیری مفاصل را کاهش دهد.
اما، آهن درمانی در بیماران روماتیسم مفصلی که فاقد کمبود آهن هستند التهاب، درد، و اختلال عملکرد مفاصل میشود.
۱۲. کمبود آهن با لوپوس منتشر (لوپوس اریتماتوس سیستمیک) مرتبط است
کمبود آهن در بیماران مبتلا به لوپوس منتشر به خاطر خونریزی قاعدگی شدید و افزایش خونریزی روده، که ناشی از مصرف داروهایی مانند آسپرین و داروهای ضد احتناق خوراکی هستند شیوع بیشتری دارد.
کم خونی بلند مدت التهاب مزمن میتواند به کمبود آهن نیز منجر شود، چون، هپسیدین جذب آهن از روده را کاهش میدهد.
کم خونی ناشی از بیماریهای مزمن اغلب با گرگرفتگیها همراه است و پارامتر خوبی برای میزان فعالیت بیماری به حساب میآید.
۱۳. کمبود آهن با بیماری التهاب روده مرتبط است
کم خونی یکی از شایع ترین نشانههای بیماری التهاب روده است، که شامل بیماری کرون و کولیت زخمی میشود.
هر دوی کمبود آهن و کم خونی ناشی از بیماریهای مزمن به پیشرفت کم خونی در بیماران مبتلا به سندرم التهاب روده دامن میزنند.
کمبود آهن در حدودا ۶۰-۸۰٪ از بیماران مبتلا به سندرم التهاب روده رخ میدهد، و کم خونی تقریبا در ۳۰٪ از بیماران.
کم خونی ناشی از کمبود آهن به خاطر از دست رفتن شدید خون، مصرف کم آهن در رژيم غذایی، و کاهش جذب آهن به خاطر التهاب بافتها است.
۱۴. کمبود آهن با بیماری سلیاک ارتباط دارد
کمبود آهن اغلب در بیماران مبتلا به بیماری سلیاک یافت میشود.
کم خونی ناشی از کمبود آهن (IDA) ممکن است ممکن است در غالب علائم بالینی بیماری سلیاک خودش را نشان بدهد و احتمالا تنها علامت در بعضی از بیماران مبتلا به سلیاک باشد.
IDA در ۴۶٪ از بیماران مبتلا به سلیاک گزارش شده است، که بیشتر در بزرگسالان اتفاق میافتد تا کودکان.
IDA اغلب به خاطر افزایش کمبود آهن که از خونریزی روده ناشی میشود اتفاق میافتد، یا به خاطر کاهش جذب آهن در دستگاه گوارش.
۱۵. کمبود آهن با گاستریت (التهاب معده) خود ایمن مرتبط است
گاستریت خود ایمن (التهاب معده) یکی از عوامل قدیمی کم خونی مهلک (کم خونی ناشی از کاهش ویتامین B12) در بزرگسالان است، اما در مطالعات اخیر گزارش شده است که این بیماری با کم خونی از نوع کمبود آهن در هر دو بزرگسالان و کودکان مرتبط است.
گاستریت خود ایمن در ۲۷٪ تا ۵۲٪ از بیماران مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن به چشم میخورد.
کاهش یا عدم تولید اسید گاستریک به خاطر بیماری گاستریت جذب آهن مصرف شده از طریق خوراک را کاهش میدهد و در نتیجه به کم خونی از نوع فقر آهن منجر میشود.
۱۶. آهن پایین با عفونت هلیکوباکتر پیلوری مرتبط است
عفونت هلیکوباکتر پیلوری با کم خونی از نوع فقر آهن مرتبط است، به ویژه در کودکان. وجود کمبود آهن در کودکان مبتلا به پیلوری نسبت به کودکان سالم ۴۰٪ بیشتر است.
خونریزی و رقابت باکتریها بر سر آهن ممکن است به نوعی توضیحی باشد بر کمبود آهن در بیماران مبتلا به این ناراحتی.
۱۷. آهن در عفونتهای انگی کاهش پیدا میکند
افراد مورد آزمایش که به عفونتهای انگلی مبتلا هستند عموما کمبود آهن ناشی از خونریزی شدید را تجربه میکنند.
۱۸. آهن در زمان چاقی کاهش پیدا میکند
طبق گزارشهای واصله بر اساس مطالعات انجام شده بر روی کودکان و بزرگسالان، بین تودهی بدن و وضعیت آهن خون رابطهی متقابل معکوسی وجود دارد.
افزایش تولید هپسیدین در افراد چاق ممکن است باعث کاهش در سطح آهن خون شود.
۱۹. کمبود آهن عملکرد تیروئید را با اختلال مواجه میکند
کمبود آهن ممکن است اثرات بدی بر عملکرد تیروئید داشته باشد.
کمبود آهن عملکرد پراکسیداز تیروئید را کاهش میدهد، آنزیمی که برای سنتز هورمونهای تیروئید مهم است، و از این رو به کم کاری تیروئيد منجر میشود.
در نمونههای انسانی مورد آزمایش مبتلا به کمبود آهن سطوح T3 و T4 خون کاهش و سطح TSH افزایش پیدا کرد.
تامین آهن و ید کافی در مقایسه با صرفا تامین ید به بهبودهای بسیار بزرگتری منجر میشود.
۲۰. کمبود آهن دمای بدن را کاهش میدهد
بیماران مبتلا به کمبود آهن ممکن است توانایی حفظ دمای بدن خود را در واکنش به هوای سرد از دست بدهند.
در آزمایشهای صورت گرفته بر روی انسانها و حیوانات مشخص شد، آنهایی که کمبود آهن دارند به رغم افزایش مصرف اکسیژن و فعالیت سمپاتیک دمای بدنشان کاهش پیدا میکند.
۲۱. کمبود آهن با نقص عملکرد قلب رابطه دارد
کمبود آهن با بیماریهای قلبی عروقی ارتباط دارد و در ۲۰٪ از بیمارانی که مشکلات قلبی دارند مشاهده میشود.
در بین بیمارانی که مشکلات قلبی دارند، کمبود آهن به کاهش توانایی ورزش کردن، مختل شدن کیفیت زندگی، افزایش دفعات بستری شدن و خطر مرگ مربوط میشود.
کمبود آهن مزمن و شدید اندازه و وزن قلب را افزایش میدهد.
تزریق مکملهای آهن داخل وریدی علائم، عملکرد و کیفیت زندگی بیماران را افزایش، و نیاز آنها به بستری شدن در بخش بیماران قلبی را کاهش میدهد.
۲۲. کمبود آهن اثر داروهای فشار خون را بدتر میکند – باعث سرفه میشود
سرفهی خشک یکی از عوارض شایع داروهای کاهش فشار خون است که در واقع ضد آنزیم مبدل آنژیوتانسین هستند مانند کاپوتن و وازوتک.
سرفهی ناشی از این ضد آنزیمها ممکن است با تولید بیش از حد مولکولهای خطرناک نیتروژن در سلولهای برونشیتی که از کمبود آهن ناشی میشود ارتباط داشته باشد.
کمبود آهن مکانیسم محافظتی جدارهی مری را مختل میکند. استفادهی از مکملهای آهن به طرز موفقیت آمیزی سرفههای ناشی از ضد آنزیم مبدل آنژیوتانسین را کاهش می دهد.
۲۳. کمبود آهن خطر سکته را افزایش میدهد
مطالعات انجام شده بر روی کودکان و بزرگسالان، به ویژه زنان، نشان داد که بین سکتهی ناشی از لختهی خون و کم خونی مربوط به فقر آهن رابطه وجود دارد.
کودکانی که قبلا سالم بودهاند و دچار سکته شدهاند در مقایسه با کودکان سالمی که سکته را تجربه نکرده بودند ۱۰ برابر بیشتر احتمال دارد از کم خونی فقر آهن رنج ببرند.
کمبود آهن همچنین با سطح پلاکت غیر عادی، نقص عملکرد پلاکتّها نیز مرتبط است که میتواند خطر سکته را افزایش دهد.
۲۴. کمبود آهن با پیکا (هرزهخواری) ارتباط دارد
کم خونی ناشی از فقر آهن به شدت با پیکا (هرزهخواری) ارتباط دارد، بیماری که در آن بیمار اشتیاق و میل شدیدی به خوردن اقلام غیر خوراکی مانند یخ و خاک پیدا میکند.
۲۵. کمبود آهن ممکن است باعث سندرم پای بیقرار بشود
از نشانههای بیماری سندرم پای بیقرار احساس ضرورت به تکان دادن پاها و راحتی و آسودگی موقت با انجام این حرکت است.
علائم آن زمان استراحت رخ میدهند، که شبّها از همه وقت بدتر است، و اغلب خواب آدم را به هم میزند.
سندرم پای بیقرار در افراد مبتلا به سطح آهن پایین خون و مغز چهار تا پنج برابر بیشتر اتفاق میافتد.
مطالعات نشان دادهاند که کاهش سطوح فریتین خون با افزایش شدت علائم سندرم پای بیقرار مرتبط است.
استفاده از مکملهای آهن علائم سندرم پای بیقرار را بهبود میبخشد.
۲۶. کمبود آهن عملکرد فیزیکی بدن را کاهش میدهد
کمبود آهن میتواند از طرق زیر بر عملکرد فیزیکی بدن تاثیر بگذارد:
– پایین آوردن سیتوکروم c بافتها و میوگلوبین عضلات تا حدود ۵۰٪ مقدار عادی.
– کاهش درونداد اکسیژن و استفاده از عضلات.
– کاهش میزان اکسیژن قلب و عضلات، که به خستگی مفرط و کاهش عملکرد بدنی و ورزشی منجر میشود.
ممکن است با مصرف مکملهای آهن بتوان عملکرد کاری افراد مبتلا به کم خونی را بهبود بخشید.
افزایش عملکرد فیزیکی در مردان ۴٪ و در زنان ۱۲٪ که مکمل آهن مصرف کرده بودند بالاتر بود.
کم خونی کمبود آهن در ۲٪ از ورزشکاران مرد و ۲.۵٪ از ورزش کاران زن به چشم میخورد چون تمرینهای ورزشی سنگین نیاز بدن به آهن را افزایش میدهد.
ورزشکاران همچنین تعداد گلبولهای قرمز، هموگلوبین، و سطح فریتین خونشان کاهش قابل توجهی دارد.
۲۷. در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا سطح آهن خون پایین است
فریتین پایین خون با ۶.۵ برابر شدن خطر ابتلا به فیبرومیالژیا مرتبط است. این میتواند به خاطر آن باشد که برای تولید سروتونین، دوپامین، نوراپی نفرین آهن لازم است، که طبق یافتهها در مایع مغزی نخاعی بیماران فیبرومیالژیا کم است.
۲۸. کمبود آهن باعث خستگی شدید میشود
کمبود آهن میتواند بر خستگی مفرط زنانی که در سن بچهدار شدن هستند و کم خونی هم ندارند تاثیر گذار باشد.
کمبود آن خستگی مفرط را افزایش و کیفیت زندگی زنان را کاهش میدهد.
استفاده از مکملهای آهن به مدت ۱۲ هفته خستگی مفرط را تا حدود ۵۰٪ در زنانی که کم خونی ندارند و به خاطر قاعدگی دچار فقر آهن هستند کاهش میدهد.
۲۹. کمبود آهن با بیماریهای ریه مرتبط است
کمبود آهن در بین بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) نسبت به کسانی که ناراحتی ریه ندارند رایجتر است.
کمبود آهن با موارد زیر مرتبط است:
– کاهش سطح اکسیژن خون
– بدتر شدن علائم COPD
– ناتوانی در تحمل تمرینات ورزشی
– پیامدهای بالینی ضعیف به خاطر COPD
– فشار خون بالای بی دلیل در ریهها
درمان کمبود آهن و کم خونی در بیماران COPD ممکن است تنگی نفس را کاهش بدهد.
این مورد با ظرفیت و توانایی کمتر ورزش کردن، شدت بیماری، و پیامدهای بالینی ضعیف ارتباط دارد.
درمان کمبود آهن ممکن است باعث بهبود فشار خون بالا در ریهها بشود.
۳۲٪ از اطفال و ۶۰٪ بزرگسالان مبتلا به فیبروز کیستی کمبود آهن دارند، و کمبود آهن با شدت این بیماری مرتبط است.
۳۰. کمبود آهن ممکن است در ریزش مو نقش داشته باشد
آهن ممکن است در ریزش موی زنانی که دوران پیش از یائسگی را میگذرانند موثر باشد.
طبق مطالعات انجام شده گزارش شده است که زنان دچار ریزش مو سطوح فریتین پایینتری دارند.
استفاده از مکمل آهن میتواند به کاهش ریزش مو کمک کند.
در مطالعهای بر روی ۱۸ زن مبتلا به ریزش مو بعد از آهندرمانی به صورت خوراکی رشد مجدد موی ۱۰۰٪ مشاهده شد. ریزش مو وقتی که آهن درمانی متوقف میشد مجددا شروع میشد.
سلولهای فولیکولهای مو به کاهش آهن حساس هستند، در نتیجه کاهش آهن در بدن به کاهش رشد مو میانجامد.
اما، طبق سایر مطالعات صورت گرفته هیچ رابطهای بین کمبود آهن و ریزش موی زنان وجود ندارد. بنابراین، در حال حاضر، شواهد کافی برای توصیه جهت زیر نظر گرفتن کمبود آهن در بیماران مبتلا به ریزش مو یا توصیه جهت مصرف مکملّای آهن برای بیمارانی که ریزش مو و کمبود آهن دارند وجود ندارد.
۳۱. کمبود آهن اشتها را کاهش میدهد
کمبود آهن با کاهش اشتها و رشد کودکان مرتبط است.
کمبود آهن لپتین را افزایش میدهد، که به نوبهی خود اشتها و مصرف غذا را کاهش میدهد.
آهن سطح لپتین را کنترل میکند. فریتین خون با افزایش سطح لپتین افزایش مییابد.
۳۲. در بیماری کلیوی مزمن آهن خون بسیار پایین میآید
بیمارانی که بیماریهای مزمن کلیوی دارند در مقایسه با افراد سالم اغلب آهن زیادی را از طریق خونریزی شدید از دست میدهند. این امر بر بدتر شدن وضعیت همودیالیز تاثیر میگذارد.
۳۳. کمبود آهن ممکن است اثرات سمی مسمومیت با سرب را افزایش دهد
کمبود آهن و مسمویت با سرب در بین کودکان در بسیاری از مناطق جهان شایع است، به ویژه در بین کودکان ۱ و ۲ ساله.
کودکانی که کمبود آهن دارند بیشتر احتمال دارد که سرب خونشان بالا برود.
کمبود آهن جذب سرب را افزایش میدهد، در نتیجه اثرات منفی سرب را بیشتر میکند.
مسمویت با سرب و کمبود آهن بر تولید گلبولهای قرمز خون اثر بدی میگذارند.
هر دو کم خونی ناشی از کمبود آهن و مسمویت با سرب منجر به نقص در رشد مغز، پایین آمدن هوش، و کاهش عملکرد عضلانی و فعالیت فیزیکی میشوند.
مصرف میزان کافی آهن در رژیم غذایی به شدت توصیه میشود تا سطح سرب خون کاسته و از اثرات بد تماس با مس موجود در هوای آلوده پیشگیری شود.
با وجود این، در بعضی از مطالعات انجام شده آمده است که آهن درمانی ممکن است با دفع سرب تداخل پیدا کند و سطح سرب را بیشتر کند!