آیا تا به حال پیش آمده است به خاطر این فکر که ممکن است هنگام سوار شدن بر یک چهارچرخه، قایق، یا هواپیما حالت تهوع پیدا کنید از مسافرت صرف نظر کرده باشید؟ شما در این زمینه تنها نیستید! میلیون‌ها نفر، بیشتر زنان، مرتبا به خاطر بیماری سفر مسافرت‌های خود را به تعویق می‌اندازند. هرچند این یک بیماری پزشکی جدی نیست، اما می‌تواند بر احساس و نگرش شما نسبت به مسافرت اثر روانی عمیقی بگذارد. بیماری مسافرت احساس تهوع، سرگیجه، و گاهی استفراغ به خاطر در حرکت بودن درون یک وسیله‌ی نقلیه است. این مشکل در اصل به خاطر احساس سرآسیمگی و سردرگمی به وجود می‌آید. وقتی چشم‌ها حرکت را به نحوی متفاوت با حس و معنای واقعی حرکت درک می‌کنند، نتیجه‌ی آن ابتلا به بیماری سفر خواهد بود.
بیماری سفر می‌تواند آنقدر ناتوان کننده و رنج‌آور شود که حتی شخص از انجام مسافرت‌های کوتاه هم خجالت بکشد. بسیاری از اوقات، اثرات فیزیکی بیماری سفر واکنش‌های روانشناختی قوی را بر می‌انگیزد و ممکن است احساس بیماری سفر در شخص مبتلا بیشتر و بیشتر شود. اگر آن شخص به اسپوندیلیت (روماتیسم ستون فقرات)، آستیگماتیسم، و عفونت گوش مبتلا باشد، بیماری سفر می‌تواند حتی بدتر و وخیم‌تر هم به نظر برسد.
انواع بیماری سفر
بنابر نوع خاصی از حمل و نقل که باعث بروز این احساس ناخوشایند می‌شود نام‌های مختلفی بر بیماری سفر گذاشته‌اند که چهار نوع از آن‌ها به قرار زیر هستند:
– ماشین زدگی (Carsickness)
– دریا زدگی (Seasickness)
– هوا زدگی (Airsickness)
– چرخش زدگی (Spinning sickness)
بیماری سفر – چند اقدام ساده:
اگر می‌بینید که دیگر نمی‌توانید سفرتان را به تاخیر بیندازید یا لغو کنید، در اینجا چند راهکار ساده به شما معرفی می‌شود که می‌توانید از آن‌ها برای به پایان رساندن امن و بی‌خطر مسافرت خود استفاده کنید:
– شیشیه‌ی پنجره را پایین بکشید تا کمی هوای تازه وارد شود. بوی بد ماشین می‌تواند یکی از عوامل تحریک کننده‌ی حالت تهوع باشد.
– از پنجره‌ی خودرو به مناظر دور دست نگاه کنید یا مستقیما به مسیر جاده و چیزهای دور خیره شوید.
– اگر وقت مناسبی بود، چرت زدن یا بستن چشم‌ها می‌تواند کمک بزرگی باشد.
– دهان خود را مشغول به کار کنید – آدامس بجوید، آب نبات یا چیپس بخورید و آب بنوشید. حرکت فک‌ها باعث می‌شود تنش شما کم شود. همچنین سردردهای ناشی از تهوع را برطرف می‌کند.
– از مطالعه یا انجام بازی‌های کامپیوتری اجتناب کنید.
– تا حد امکان صندلی‌تان به صندلی راننده نزدیک باشد.
با معده‌ی خالی مسافرت نکنید. اگر فکر می‌کنید چیزی نخوردن به معنی بالا نیاوردن است سخت در اشتباه هستید.
– بدن را هیدراته نگه دارید (مایعات بنوشید).
– از خوردن وعده‌های غذایی سنگین، چرب، و پر ادویه قبل از سفر پرهیز کنید. این خوراکی‌ها ترشح اسید را در معده به شدت افزایش می‌دهد.
درمان‌های خانگی برای بیماری سفر
علاوه بر این توصیه‌ها، پانزده درمان خانگی بسیار موثر نیز که می‌توانید از آن‌ها برای مقابله با بیماری سفر استفاده کنید به شما ارائه می‌شود.
۱. زنجبیل
زنجبیل ریشه‌ی گیاهی اعجاب انگیز است که اثرات بیماری سفر را از بین می‌برد. بسیاری از داروهای ساخته شده با زنجبیل در داروخانه‌ها موجود هستند؛ می‌توانید چای زنجبیل را نیز امتحان کنید. در حالی که آب را برای چای می‌جوشانید، چند تکه زنجبیل به آن اضافه کنید و بگذارید با آب به خوبی بجوشد. بعد، کمی چای داخل آب بریزید، کنی عسل یا شکر نیز اضافه کنید. چای زنجبیل شما آماده است. دست کم یک ساعت قبل از شروع سفر از این چای بنوشید. می‌توانید کمی از آن را درون فلاسک نیز با خود به همراه ببرید. سایر مشتقات شایان ذکر عبارتند از نوشابه زنجبیلی، ریشه زنجبیل، و کیک زنجبیلی. اگر به هیچ یک از این موارد دسترسی ندارید، یکی دو تکه زنجبیل را داخل یک دستمال کاغذی بپیچید و آن را بو بکشید. این کار همیشه جواب می‌دهد.
۲. لیمو
این یکی از تجارب شخصی خود من است. یک تکه لیمو (یا هر مرکبات دیگری) را درون یک حوله‌ی کاغذی بپیچید و با خود همراه ببرید و هر از گاهی آن را بو کنید. رایحه‌ی تند و تازه‌ی این میوه راه مطمئنی برای تسکین بیماری سفر و علائم مربوط به آن است. همچنین می‌توانید لیموناد سبک بنوشید. اثر آن حیرت انگیز است.
۳. نعناع
این گیاه تر و تازه بجز تازه کردن حس و حال، فایده‌های دیگری نیز دارد. جویدن آب نبات نعناعی می‌تواند به کاهش حالت تهوع و سردردهای ناشی از بیماری سفر حقیقتا کمک کند. این درمان بیماری سفر حتی برای کودکان نوپا هم مناسب است. اگر از طعم آن خوشتان نمی‌آید، می‌توانید روغن نعناع را روی مچ دستتان بمالید یا دستمالی را به آن آغشته کنید. این رایحه درمانی در حین رانندگی است.
۴. خورده‌های یخ
با مکیدن خورده‌های یخ حالت تهوع و دل به هم خوردگی‌تان را برطرف کنید. این کار آرامش بخش است، و برای کسانی هم که نگران اضافه وزن هستند هیچ خطری ندارد چون کالری آن صفر است! آب یخ زده اسیدیته‌ی معده‌ی دچار تهوع را خنثی می‌کند و باعث می‌شود فورا احساس بهتری پیدا کنید.
۵. آب سیب
قبل و در حین سفر آب سیب بنوشید تا بیماری سفر کاملا از بین برود! اما، یادتان باشد که یکباره مقدار زیادی آب سیب مصرف نکنید چون وجود مایعات بیش از حد در معده قطعا تهوع آور خواهد بود. نوشیدن این آب میوه‌ی غیر اسیدی کمکم به آرامش معده و اعصاب شما کمک خواهد کرد. هر میوه‌ی غیر مرکباتی دیگری نیز به همین اندازه مفید است.
۶. کلوچه‌ها یا بیسکویت‌های نمکی
سفر کردن با معده‌ی خالی راه خوبی برای جلوگیری از استفراغ به نظر می‌رسد. اما، این یک باور غلط است. بهتر است برای جلوگیری از ترشح مایعات اسیدی در معده‌ی خالی گاهگاهی کمی بیسکویت یا کلوچه بخورید. همچنین می‌توانید چیپس‌ها سیب زمینی نمکی را نیز امتحان کنید.
۷. وعده‌های غذایی سبک
حداقل یک ساعت قبل از سفر، یک وعده‌ی غذایی سبک و کم چربی بخورید؛ درست مثل باقی روزها. پژوهش‌های انجام شده حاکی از آن هستند که احتمال تولید اسید، تهوع، و استفراغ در معده‌ی خالی بیشتر است. هرچه معده‌تان پرتر باشد، مسافرت بهتری را در پیش خواهید داشت. اما با خوردن وعده‌های غذایی سنگین معده‌ی خود را بیش از حد پر نکنید. این کار به شما کمکی نخواهد کرد.
۸. چای
یک فنجان چای کم رنگ و کم شکر دم کنید و قبل از سفر بنوشید. طعم ملایم آن نه تنها به شما طراوت خواهد بخشید؛ بلکه معده‌ی شما را از دچار شدن به حالت تهوع دور نگه می‌دارد. چای همچنین عوامل تسکین دهنده و آرامبخش دارد. اما، از درست کردن چای غلیظ اجتناب کنید چون باعث اسیدی شدن معده می‌شود. در مورد قهوه هم همین‌طور است. اگر حتما باید آن را مصرف کنید، پس مطمئن شوید که به جای قهوه‌ی غلیظ مملو از شیر، خامه، و کافئین یک فنجان قهوه‌ی کم رنگ بدون کافئین می‌نوشید.
۹. طب سوزنی
آیا به نظرتان هیچ یک از درمان‌های فوق جهت رفع بیماری سفر برای شما کارساز نیست؟ خب، سه انگشت بالاتر از مچ دستتان (از داخل) را اندازه بگیرید و با انگشت شست روی این نقطه فشار وارد کنید و مدتی در همان حالت انگشتتان را نگه دارید. این کار را تا زمانی که احساس آرامش به شما دست می‌دهد تکرار کنید. این یک نکته‌ی طب سوزنی برای درمان تهوع است و برای کسانی که می‌خواهند علائم مربوط به بیماری سفر را کاهش بدهند کارساز است.
۱۰. بستنی
به به! بالاخره یک درمان خانگی جالب برای بیماری سفر! بستنی حاوی خامه‌ی شیر است – که اسیدیته‌ی معده را فرو می‌نشاند – و یخ – که معده‌ی دچار تهوع را تسکین می‌دهد. این درمانی فوق‌العاده است، به خصوص برای کودکانی که سوار بر ماشین هستند. این کار همچنین اشتیاق خوردن یک بستنی دیگر در توقفگاه بعدی را در آن‌ها بر می‌انگیزد.
۱۱. شیرین بیان
این یک درمان ضد اسیدی و ضد التهابی بی‌نظیر است. شیرین بیان مصرف شده به صورت تنتور، جوشانده، یا دم‌کرده اسیدیته‌ی معده را کاهش می‌دهد و ماده‌ی مخاطی ایجاد شده در جداره‌ی معده را کم می‌کند. آب نبات شیرین بیان نیز به همین ترتیب عمل می‌کند. نکته: اگر باردار هستید شیرین بیان مصرف نکنید چون می‌تواند باعث به وجود آمدن انقباضات در بدن شود.
۱۲. بابونه
این گیاه زیبا برای کاهش سردرد و تهوع ناشی از بیماری سفر مفید است. چای بابونه بنوشید و بلافاصله بدن‌تان احساس آرامش خواهد کرد. بابونه همچنین احساس خستگی کلی همراه با بیماری سفر را از بین می‌برد. این گیاه عوامل آرامبخش طبیعی و رایحه‌ای زیبا دارد. راهی مطمئن برای احساس آرامش شما!
۱۳. برگ نعنا
منظور من از نعنا گیاه واقعی آن است نه مشتقاتش. کمی برگ تازه‌ی نعنا را بجوید یا به چای خود اضافه کنید. این کار درمانی بی‌نظیر برای معالجه‌ی بیماری سفر و حالت تهوع است. همچنین خوردن آن برای کودکان بی‌خطر است. عطر و طعم تازه‌ی نعنا یک عامل آرامبخش طبیعی است.
۱۴. نوشیدنی‌های گاز دار
قبل و در حین سفر نوشیدن کمی نوشیدنی گازدار را امتحان کنید. دی‌اکسید کربن موجود در آن به آزاد سازی نفخ اضافی حاصل از بیماری سفر و تهوع ناشی از آن کمک می‌کند و آب سرد باعث تسکین معده می‌شود. (هشدار: مصرف نوشیدنی گازدار ممکن است باعث آروغ زدن شود!)
۱۵. نفس عمیق
برای نفس عمیق کشیدن لازم نیست یوگا کار باشید. به آرامی و عمیق هوای تازه را به درون سینه‌ی خود بکشید. هجوم اکسیژن پاک و تمیز به داخل بدن نه تنها بیماری سفر را برطرف می‌کند، بلکه با کاهش اضطراب فایده‌های دیگری نیز برای ما به ارمغان می‌آورد.
۱۶. سر پا نایستید
وقتی سعی می‌کنید معده‌ی خود را در آرامش نگه دارید، یکی از کارهایی که می‌توانید در این زمینه انجام دهید آن است که نگذارید در حین سفر زیاد تکان بخورید. وقتی سر پا می‌ایستید بدن نمی‌تواند به طور کامل تعادل خود را حفظ کند و تکان‌های وسیله‌ی نقلیه می‌تواند حالت تهوع را در شما تشدید کند. پس از ایستادن در وسایل نقلیه پرهیز کنید و سعی کنید روی صندلی بنشینید.
۱۷. جلوگیری از تکان خوردن سر
سعی کنید مانع از حرکت‌ها و تکان‌های ناگهانی سرتان بشوید، چون این امر می‌تواند بیماری سفر را بدتر کند.
۱۸. رانندگی کردن
در صورت مسافرت با خودرو، خودتان رانندگی کنید! راننده‌ها آن قدر مشغول تماشای جاده می‌شوند که فرصت نمی‌کنند دچار ماشین زدگی بشوند.
۱۹. عدم مصرف الکل
از مصرف نوشیدنی‌های الکلی قبل یا در حین سفر اجتناب کنید. این کار می‌تواند بیماری سفر را بدتر کند.
۲۰. آرام، خونسرد، و حواس جمع باشید
گاهی، فقط فکر کردن به بیماری نیز می‌تواند شما را مریض کند. همین قضیه در مورد کسانی که نگران انجام کاری مانند پرواز با هواپیما یا قایق سواری هستند نیز صدق می‌کند. سعی کنید آرامش خود را تا آنجا که ممکن است حفظ کنید. چند نفس عمیق بکشید، و به خودتان بگویید که حالتان بد نخواهد شد!
۲۱. از کسانی که بیمار هستند دوری کنید
قدرت تلقین و القاء بسیار قوی است، به خصوص اگر خودتان هم کمی مستعد باشید و زمینه‌ی ابتلاء به بیماری سفر را داشته باشید! هرچند ممکن است کمی دور از عطوفت به نظر برسد اما سعی کنید از کسی که دچار بیماری سفر شده است و حالت تهوع دارد فاصله بگیرید؛ بهتر است در گوشه‌ای دیگر به جای دیگری خیره شوید.
مطمئنا یکی یا تمام این درمان‌ها و توصیه‌ها برای شما کارساز خواهد بود. دست به آزمون و خطا بزنید و ببینید کدام یک برای شما بهترین نتیجه را به همراه دارد. به علاوه، سعی کنید آرام باشید، مگر در بدترین حالت قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ نهایتا بالا می‌آورید! چه خوب! همین کار را بکنید و بعد از آن خواهید دید که چقدر احساس بهتری پیدا می‌کنید.
این گیاهان و درمان‌های طبیعی برای بیماری سفر در مقایسه با داروهای طب آلوپاتی (رایج) بهتر عمل می‌کنند چون این داروها معمولا به مدت حداقل ۲۴ ساعت باعث خواب آلودگی و تاری دید می‌شوند. اگر درست بعد از پرواز یا رانندگی باید در یک جلسه‌ی مهم شرکت کنید مصرف این داروها به شما توصیه نمی‌شود. اجازه ندهید بیماری سفر شما را از لذت تجربه‌ی لذت بخش مسافرت محروم کند. بعضی از این درمان‌ها را امتحان کنید و آن وقت به قدری رضایت خواهید داشت که خودتان مشتاقانه سفر بعدی با هواپیما، کشتی یا خودرو را انتظار خواهید کشید.