مضرات نوشابه واقعا زیاد و وحشتناک هستند. وجود مقادیر بسیار بالای قند، و غالبا شربت ذرت مملو از فروکتوز در نوشابه‌ها می‌توانند باعث دیابت شوند و بر سلامت قلب و کبد تاثیر منفی بگذارند. مواد نگهدارنده‌ای نظیر اسید فسفریک می‌توانند باعث پوکی استخوان و بیماری کلیوی شوند و هم‌چنین اسید سیتریک موجود در نوشابه نیز می‌تواند باعث فرسایش شدید دندان‌ها شود. به علاوه، رنگ کارامل موجود در نوشابه‌های سیاه و مواد شیمیایی ظرف‌های حاوی این نوشابه‌ها با افزایش احتمال ابتلا به سرطان در ارتباط هستند. توصیه می‌کنیم به جای نوشابه، آب گازدار یا طعم‌دار یا کامبوچا بنوشید.

همیشه از پزشکان و متخصصان سلامت این هشدار را شنیده‌اید که مصرف فقط چند قوطی نوشابه تا چه میزان می‌تواند باعث افزایش وزن‌تان شوند. بنابراین اگر حتی نوشابه‌ را با نوشیدنی‌ها دیگر مخلوط می‌کنید یا آن را فقط در مهمانی تولد فرزندتان مصرف می‌نمایید، باید به خاطر داشته باشید مصرف نوشابه‌ دارای لذتی همراه با عذاب وجدان است! عوارض مخرب مصرف نوشابه فراتر از افزایش وزن و چاقی مفرط هستند. نوشابه‌های گازدار می‌توانند باعث دیابت، آسم، بیماری‌های قلبی، کبدی، و کلیوی، پوکی استخوان، پوسیدگی دندان، و سرطان شوند.

مطلب مرتبط: مضرات کافئین: ۱۹ عارضه جانبی کافئین که باید بدانید

چیزهایی که باعث مضر بودن نوشابه ها می‌شوند

عبارت “‌بدون میوه‌”‌ که روی برخی برچسب‌های نوشابه‌ها به چشم می‌خورد، حاکی از فقدان ارزش غذایی این نوشیدنی است. با وجود این، مسئله‌ی نگران‌کننده‌تر این‌که، نوشابه‌های معمولی علاوه بر فقدان ارزش غذایی حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات ناسالم هستند که سلامتی بدن انسان را با خطر مواجه می‌کنند.

۴ عامل که نوشابه‌ها را مضر و خطرناک می‌کنند

الف. قند:

یک قوطی ۳۴۰ میلی‌لیتری نوشابه حاوی ۱۰ قاشق چای خوری شکر است؛ آن‌قدر زیاد که نوشیدن یک قوطی معادل خوردن یک دسر یا شاید هم ۳ دسر کامل باشد! و آن‌گاه که سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) می‌گوید حداکثر مصرف مجاز شکر (قند) روزانه ۱۲.۵ قاشق چای خوری است، دیدگاه‌ها به سرعت تغییر می‌کند، و قانون‌گذاران و مصرف‌کنندگان به خطرات مصرف بالای قند پی می‌برند. انجمن قلب آمریکا حتی حداکثر مصرف مجاز قند را نصف آن می‌داند.

پس با توجه به توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) و انجمن قلب آمریکا حتی مصرف یک قوطی نوشابه در روز بیش از میزان مجاز، قند وارد بدن‌تان می‌کند.

هم‌چنین سازمان بهداشت جهانی میزان مصرف روزانه ۶ قاشق چای خوری شکر (قند) را حداکثر میزان توصیه شده در رژیم غذایی روزانه می‌داند – یعنی این‌که با مصرف یک قوطی نوشابه قطعا از حدود مجاز مصرف قند روزانه‌تان عبور کرده‌اید.

مطلب مرتبط: مضرات هندوانه: ۱۰ مهمترین عوارض جانبی هندوانه برای سلامتی

ب. رنگ‌های خوراکی:

رنگ مصنوعی مورد استفاده برای تبدیل رنگ آن به قهوه‌ای تیره‌یِ دوست‌داشتنیِ نوشابه‌ها ماده‌ی شیمیایی مضری به نام ۴-متیل‌ایمیدازول که می‌تواند باعث سرطان شود.

پ. مواد نگهدارنده:

مواد نگهدارنده به خودی خود عموما زیان‌آور هستند. ولی مواد نگهدارنده‌ای نظیر اسید سدیم بنزوئیک ممکن است با مواد شیمیایی دیگر موجود در بدن‌تان واکنش نشان دهد و باعث تولید مواد زیان‌آور شود. یا نگهدارنده‌هایی نظیر اسید سیتریک دارای عوارض مخربی نظیر پوسیدگی دندان و آسیب اکسیداتیو هستند؛ هم‌چنین اسید فسفریک نیز با پوکی استخوان در ارتباط است.

ت. کافئین:

میزان مصرف مجاز کافئین برای هر فرد بزرگسال سالم روزانه حدود ۴۰۰ میلی‌گرم است. بنابراین، این میزان برای برخی انواع نوشابه‌ها، یعنی حدود ۴ قوطی. میزان مصرف مجاز کافئین برای کودکان خردسال روزانه حدود ۴۵ میلی‌گرم یا فقط ۱ قوطی نوشابه رژیمی است. هم‌چنین به یاد داشته باشید، نوشابه‌های گازدار تنها منبع کافئین مصرفی‌تان در طول روز نیستند. مصرف بیش از اندازه‌ی کافئین می‌تواند با عوارض جانبی نظیر بی قراری، کمبود آب، اضطراب، و وابستگی به کافئین منجر شود.

بنابر آن‌چه تاکنون گفته شد، در ادامه قصد داریم به مضرات نوشابه برای سلامتی اشاره کنیم.

در ادامه ۱۰ عارضه جانبی و مضرات نوشابه آمده است

۱. دیابت و سندرم متابولیک

از اصلی ترین مضرات نوشابه سطوح بالای قند است که باعث افزایش ناگهانی سطح گلوکز خون‌تان می‌شود، و البته هیچ کمکی نیز به سیر ماندن‌تان در طولانی مدت نمی‌کند. در نتیجه، بدن‌تان احساس گرسنگی و خستگی می‌کند، و باعث ایجاد چرخه‌ی معیوبی می‌شود که بر سایز کمرتان تاثیر منفی می‌گذارد و خطر ابتلا‌ی‌تان را به دیابت نوع ۲ نیز افزایش می‌دهد.

طبق نتایج مطالعه‌ی منسجمی که بیش از ۸ سال به دراز انجامید، مصرف ۱ یا چند نوشابه‌ در هر روز باعث افزایش وزن قابل توجه و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در میان زنان شرکت‌کننده در این مطالعه شد.

مردان هم از خطرات و عوارض منفی این نوشیدنی‌های پر از قند در امان نیستند. نتایج بررسی جامعی از چندین مطالعه تایید کرده‌اند، مصرف ۱ یا ۲ وعده‌ی نوشابه‌ی معمولی در روز خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ (تا ۲۶ درصد) و سندرم متابولیک (سندرم سوخت و سازی) را افزایش می‌دهد.

مطلب مرتبط: مضرات سویا: ۱۵ عارضه جانبی سویا که خطرناک است

۲. خطر چاقی مفرط در کودکان

از آن‌جا که کودکان حریصانه عاشق این نوشیدنی‌های پر از قند هستند (و غالبا آن‌ها را جایگزین خوراکی‌های سالم می‌کنند)، آن‌ها بیش از دیگران در معرض خطر قرار دارند. طبق نتایج یک مطالعه، کاهش مصرف نوشابه می‌تواند به شکل قابل توجهی باعث کاهش چاقی در کودکان و نوجوانان شود.

به علاوه، با توجه به این‌که این نوشیدنی‌ها هیچ‌گونه ارزش غذایی ندارند، هرگز نباید هیچ جایی در رژیم غذایی کودکان داشته باشند. کافئین موجود در بسیاری از نوشابه‌ها می‌تواند جایگزین خوراکی‌های پر ارزشی نظیر شیر شود و گرسنگی کودکان را افزایش دهد.

مضرات نوشابه ۳: بیماری قلبی

چاقی مفرط، سندرم متابولیک، و دیابت نوع ۲ که احتمال بروز هر سه‌ی آن‌ها با مصرف این نوشیدنی‌های پر از قند بیش‌تر می‌شود، همگی از نشانه‌های بیماری قلبی و عروقی هستند.

آن‌هایی که به طور مرتب نوشابه مصرف می‌کنند، ۲۰ درصد بیش‌تر از سایرین در معرض خطر حمله قلبی قرار دارند.

وقتی بیش از اندازه قند از منابع ناسالم دریافت می‌کنید، احتمال خوردن سبزیجات و میوه‌های مغذی و غنی از فیبر برای‌تان کم‌تر می‌شود. این مسئله می‌تواند به عدم تعادل لیپیدها در بدن‌تان منجر و باعث مشکلات قلبی شود. در مطالعه‌ای که بیش از دو دهه به درازا کشید، مردانی که مرتبا نوشابه مصرف می‌کردند تا ۲۰ درصد بیش از سایرین در معرض خطر حمله قلبی قرار گرفتند.

۴. مشکلات دندان

در این بخش نیز دلیل دیگری برای‌تان می‌آوریم که چرا وجود بیش از اندازه‌ی قند در قوطی نوشابه‌ی گازدارتان می‌تواند خنده‌ی زیبا را از لب‌های‌تان بگیرد. قند موجود در نوشابه در واکنش با باکتری‌های موجود در دهان، به اسید تبدیل می‌شود. و این اسید به مینای دندان‌های حمله می‌کند و آن‌ها را ضعیف می‌نماید. کودکان و نوجوانان به دلیل عدم رشد کافی مینای دندان‌های‌شان در معرض خطر ویژه برای پوسیدگی دندان قرار دارند.

استفاده از نی برای نوشیدن نوشابه، قورت دادن سریع آن، و مسواک زدن تا نیم ساعت پس از مصرف آن می‌تواند این آسیب را کاهش دهد.

مطلب مرتبط: مضرات سیر: ۱۷ ضرر و عوارض جانبی سیر که باید بدانید

آیا مصرف نوشابه‌های رژیمی این مشکل را حل می‌کند؟

متاسفانه جواب منفی است. آسیب وارده به دندان‌های‌تان در نتیجه‌ی نوشیدن نوشابه‌ی رژیمی درست مشابه‌ی آسیب‌های ناشی از مصرف مت‌آمفتامین یا کوکائین است. این مسئله به این دلیل است که نوشابه‌ها جدای از قند زیاد، حاوی اسید سیتریک و اسید فسفریک هستند. این عوامل باعث می‌شوند نوشابه گاهی اوقات به شدت اسیدی شود. طبق یافته‌های یک مطالعه، pH برخی انواع نوشابه‌های سیاه ۲.۳ است. این اسیدها درست از لحظه‌ی ورود به دهان و تماس با دندان‌ها می‌توانند مینا و عاج، لایه‌ای در زیر مینا‌، دندان‌های‌تان را بسایند.

حال اگر فقط گاهی اوقات نوشابه مصرف می‌کنید، یا حتی در صورت مصرف آب مرکبات، بهتر است آن‌ها را با نی بنوشید، به سرعت آن‌ها را قورت دهید و تا نیم ساعت پس از مصرف دندان‌های‌تان را مسواک کنید.

۵. پوکی و شکستگی‌های استخوان

اسید فسفریک ماده‌ی افزودنی خوراکی است که برای تند شدن طعم نوشابه و هم‌چنین مهار رشد میکروارگانیسم‌ها در محیط پر از قند نوشابه به آن اضافه می‌شود. افزایش بیش از حد فسفات در خون می‌تواند در سوخت و ساز مناسب کلسیم که برای سلامت استخوان‌هابسیار ضروری است، تداخل ایجاد کند. کافئین نیز می‌تواند در جذب مواد معدنی اختلال ایجاد نماید.

با توجه به این‌که نوشابه‌ها می‌توانند در زنان سالمند باعث بروز پوکی استخوان شوند، برای این افراد لازم است مصرف خوراکی‌های غنی از کلسیم را در رژیم غذایی‌شان بالا نگه دارند.

طبق نتایج یک مطالعه، مصرف روزانه‌ی نوشابه‌ احتمالا به دلیل ایجاد عدم تعادل میان نسبت کلسیم به فسفات، به بروز پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگی استخوان در زنان سالمند منجر می‌شود. با تعجب باید بیان کرد، نوشیدنی‌های غیر سیاه چنین تاثیری در بر نداشتند. هم‌چنین، هیچ یک از این‌ها تاثیری در تراکم معدنی استخوانی در مردان نگذاشتند.

احتمال می‌رود استخوان‌های کوچک‌تر، فعالیت بدنی کم‌تر، و تغییرات هورمونی در زنان، آن‌ها را بیش از مردان در معرض خطر قرار می‌دهد. البته برخی دیگر از عوامل پوکی استخوان هم در این میان می‌توانند نقش داشته باشند.

مضرات نوشابه ۶: مشکلات کلیوی

در مطالعه‌ای بر روی ۴۶۵ بیمار مبتلا به بیماری کلیوی مزمن و ۴۶۷ آدم سالم، پژوهشگران دریافتند نوشیدن روزانه ۲ لیوان نوشابه‌ی سیاه – ولی نه سایر نوشابه‌ها – خطر ابتلا به بیماری کلیوی را تا دو برابر افزایش می‌دهد. این مسئله به دلیل وجود اسید فسفریک در نوشابه‌ها است که باعث اختلالات ادراری، سنگ‌های کلیه، و بیماری مزمن کلیوی می‌شود.

۷. بیماری کبدی

شیرین‌کننده‌ی رایج مورد استفاده در نوشابه‌ها شربت ذرت است که مملو از فروکتوز است و از نشاسته‌ی ذرت ساخته می‌شود. فروکتوز، برخلاف گلوکز که می‌تواند توسط همه‌ی سلول‌های بدن تجزیه شود، تنها در کبد تجزیه می‌شود. مصرف بیش از اندازه‌ی این قند می‌تواند باعث بروز بیماری کبد چرب غیر الکلی شود؛ وضعیتی که با کلسترول بالا و فشار خون بالا نیز در ارتباط است.

از آن‌جا که شربت ذرت از شکر ارزان‌تر است، به شکل رایج برای شیرین کردن نوشابه‌ها استفاده می‌شود؛ برخی پژوهش‌ها تا حدی پیش رفته‌اند که اپیدمی (همه‌گیری) چاقی را تا حدود زیادی به دلیل وجود شربت ذرت در نوشابه‌ها می‌دانند.

مضرات نوشابه ۸: خطر سرطان

رنگ‌های افزودنی و مواد نگهدارنده‌ی موجود در نوشابه‌ها نیز می‌توانند دردسر مصرف آن‌ها را بیش‌تر کنند. و این دردسر از نوع بدترین دردسرها است.

الف. نوشابه‌های سیاه (کولا):

شاید رنگ کاراملی و ثبت (تجاری) شده‌ی این نوشابه‌های محبوب بسیار وسوسه‌انگیز و دل‌فریب باشد، و تاثیرش حقیقتا مخرب و خبیثانه‌ است: ۴-متیل‌ایمیدازول ماده‌ی سرطان‌زایی است که در این نوشیدنی قهوه‌ای رنگ یافت می‌شود. ۴-متیل‌ایمیدازول در محیط آزمایشگاهی باعث ایجاد سرطان‌های ریه، کبد، و تیروئید در موش‌ها شد.

رنگ کاراملی نوشابه‌های (اصطلاحا) سیاه یک عامل سرطان‌زا است.

ب. نوشابه‌های پرتقالی:

ویتامین C (اسید اسکوربیک) موجود در این نوشابه‌های خوش‌طعم پرتقالی با اسید سدیم بنزوئیک، ماده‌ی نگهدارنده‌ی رایج در نوشابه‌ها، واکنش نشان می‌دهد، و باعث ایجاد بنزن می‌شود. بنزن عامل سرطان‌زایی است که در مطالعات صورت گرفته بر روی حیوانات نشان داده است می‌تواند باعث آسیب زدن به سلول‌های مغز استخوان و ایجاد سرطان خون ‌شود.

پ. بطری‌های پلاستیکی و قوطی‌های آلومینیومی:

پلاستیک و قوطی‌های مورد استفاده برای بسته‌بندی نوشابه‌ها مملو از مواد شیمیایی نظیر بیسفنول ای (BPA) است؛ این ماده سرطان‌زای بدنامی که هم‌چنین باعث اختلالات هورمونی و افزایش فشار خون می‌شود.

مضرات نوشابه ۹: اختلال خواب

کافئین موجود در نوشابه به شدت اعتیادآور است و با افزایش تولید آدرنالین مانند یک داروی محرک عمل می‌کند. البته اگر قرار باشد کاری را در مهلت مقرر تحویل دهید یا در حال انجام یک پروژه‌ی عظیم نوسازی خانه هستید، این موضوع برای‌تان خبر خوبی است؛ ولی اگر مصرف کافئین به عادت روزانه‌تان تبدیل شود، آن‌گاه اوضاع تغییر می‌کند و شرایط وخیم می‌شود. مصرف بیش از اندازه‌ی کافئین باعث ایجاد اختلال خواب و سوءهاضمه می‌شود. متعاقبا به هم ریختن وضعیت خواب به صورت زنجیره‌ای باعث ایجاد مشکلات دیگری نیز می‌شود.

۱۰. آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه

پژوهشگران طی مطالعه‌ای در استرالیا دریافتند مصرف بیش از ۵۰۰ میلی‌لیتر نوشابه در روز می‌تواند با ابتلا به آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه در ارتباط باشد. پژوهشگران گمان می‌کنند عوامل فراوانی می‌توانند در این میان نقش‌آفرینی کنند. میزان بالای قند موجود در نوشابه‌ها می‌تواند باعث حساسیت در مجاری تنفسی و ایجاد التهاب شود. نگهدارنده‌های موجود در نوشابه‌ها نظیر نیتریت، سولفیت، و اسید سدیم بنزوئیک می‌توانند این علائم را وخیم‌تر کنند. فتالات‌های موجود در بطری‌های نوشابه نیز با بروز آسم در ارتباط هستند.

جنبه منفی نوشابه های رژیمی

آیا عاشق نوشابه‌های رژیمی هستید؟ نباید در این مورد خیلی خوشحال باشید و به خودتان افتخار کنید. بر خلاف آن‌چه در تبلیغات این محصولات گفته می‌شود، نوشابه‌های رژیمی واقعا باعث افزایش وزن‌تان می‌شوند. پژوهشگران معتقدند شیرین‌کننده‌های مصنوعی در نوشابه نمی‌توانند مانند قند طبیعی ولع‌تان را به خوردن شیرینی ارضا کنند و در نتیجه، به دنبال خوراکی‌های شیرین دیگری می‌گردید.

نوشابه‌ی رژیمی ولع‌تان را به خوردن قند بیش‌تر می‌کنند و در آخر، شما خوراکی‌های شیرین بیش‌تری خواهید خورد.

آسپارتام شیرین‌کننده‌ای مصنوعی است که از دهه‌ی ۱۹۸۰ تاکنون تحت آزمایش‌های فراوان قرار گرفته است. با این‌که متخصصان این شیرین‌کننده‌ی مصنوعی را از خیلی اتهامات مبری کرده‌اند، این ماده‌ در برخی آزمایش‌های حیوانی باعث ایجاد سرطان شده است. شیرین‌کننده‌های مصنوعی نظیر سوربیتول نیز ممکن است باعث بروز سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر شوند.

۳ جایگزین سالم برای نوشابه

۱. آب یا آب طعم‌دار:

وقتی صحبت از بهترین جایگزین برای نوشابه‌های پر از قند و نوشیدنی‌های داخل بطری به میان می‌آید، هیچ چیزی بهتر از H20 یا همان آب ساده یافت نمی‌شود. برای ایجاد کمی تغییر رنگ و طعم می‌توانید مقداری خیار، لیمو یا یک مشت دانه‌ی انار در آن بریزید. اگر به دنبال نوشیدنی‌های خوشمزه‌تری هستید، چای سرد، آب نارگیل، یا آب طبیعی میوه‌ها بدون شکر اضافی گزینه‌های سالم و مناسبی هستند.

۲. سودا یا آب گازدار:

اگر نمی‌توانید از خیر گاز نوشابه بگذرید، آب گازدار را به همراه مقداری لیمو و ادویه و سبزی نوش جان کنید. یا این‌که آب میوه‌های بسته‌بندی شده را با آب گازدار رقیق کنید تا قند موجود در آن‌ها را کاهش دهید.

۳. چای (دمنوش‌های) پروبیوتیک:

حتی می‌توانید کامبوچا را امتحان کنید؛ دمنوش تخمیری که باعث حفظ سلامتی روده‌ها و هم‌چنین ارضای ولع‌تان به شیرینی‌جات می‌شود. برای ساختن یک نوشیدنی پروبیوتیک نیز می‌توانید اسموتی ماست را به همراه میوه‌های تازه یا عسل امتحان کنید؛ ترکیب این‌ها خوراکی‌ها هر آدمی را به هوس می‌اندازد.

امیدواریم دانستن مضرات نوشابه شما را از مصرف این خوراکی خطرناک برحذر کند.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیررضا مصطفایی

منبع: curejoy

مضرات نوشابه: ۱۰ عارضه‌ جانبی نوشابه که واقعا خطرناک است

مضرات نوشابه