فورک بلاک چین اساسا به معنی ایجاد انشعاب در یک شبکه بلاک چین در دنیای ارزهای دیجیتال است. این شبکه یک نرم‌افزار متن باز است، و برنامه‌نویسی در آن به طور آزاد در دسترس کاربران قرار دارد. به این ترتیب، هر فردی می‌تواند اصلاحات و تغییراتی را در این برنامه اعمال کند. گزینه‌ی تجربه‌ی نرم‌افزار متن باز یکی از اساسی‌ترین بخش‌های رمز ارزها است، و این ویژگی ایجاد به‌روزرسانی نرم‌افزار را در این شبکه تسهیل می‌کند.
فورک زمانی اتفاق می‌افتد که نرم‌افزار ماینرهای مختلف دچار مشکل و ناهماهنگی می‌شود. ماینرها این حق را دارند که تصمیم بگیرند به استفاده از کدام بلاک چین ادامه دهند. عدم وجود یک تصمیم واحد میان ماینرها می‌تواند به ایجاد دو نسخه یا ورژن متفاوت از یک بلاک چین منجر شود. طی دوره‌ای پس از وقوع چنین اتفاقی ممکن است نوسانات قیمت افزایش یابد.
۱. نحوه‌ی کارکرد فورک‌ها چگونه است؟
فورک‌ها با ایجاد تغییراتی در پروتکل نرم‌افزاری یک بلاک چین عمل می‌کنند. آنها معمولا با ایجاد توکن‌های جدید در ارتباط هستند. یکی از روش‌های اصلی ایجاد رمز ارزهای جدید تولید آنها به صورت مستقل است؛ فورک نیز یکی دیگر از روش‌های ایجاد رمز ارز به شمار می‌رود – در این روش، رمز ارز جدیدی از یک بلاک چین رمز ارز موجود انشعاب می‌گیرد.
معمولا توکن‌های جدید از همان ابتدا به صورت مستقل تولید می‌شوند؛ در این روش، با استفاده از “کپی و پیست” کردن کدهای موجود، و اصلاح و راه‌اندازی آنها یک توکن جدید ایجاد می‌شود. در این فرایند، شبکه باید از همان ابتدا طراحی شود و مشتریان نیز باید قانع شوند که از این رمز ارز جدید استفاده کنند. به عنوان یک نمونه از این روش می‌توان به لایت کوین اشاره کرد که کارش را به عنوان یک رمز ارز همسان با بیت کوین آغاز کرده است. بنیان‌گذاران لایت کوین تغییراتی را در کدها ایجاد، مشتریان را به خرید آن قانع، و آن را به یکی از رمز ارزهای محبوب تبدیل کردند.
همان‌طور که گفته شد، یکی دیگر از روش‌های ایجاد رمز ارزهای جدید فورک یا ایجاد انشعاب از یک بلاک چین موجود است. در این روش، به جای ایجاد یک بلاک چین از همان ابتدا، تغییراتی در یک بلاک چین موجود اعمال می‌شود. در این مورد، دو نسخه یا ورژن متفاوت از یک بلاک چین به عنوان شاخه یا انشعاب یک شبکه ایجاد می‌شوند. به عنوان یکی از نمونه‌های این روش می‌توان به نحوه‌ی ایجاد بیت کوین کَش اشاره کرد. وجود نظرات متفاوت در خصوص آینده‌ی بیت کوین به ایجاد یک رمز ارز جدید (بیت کوین کش) از رمز ارز اصلی (بیت کوین) منجر شد.
۲. مقایسه‌ی هاردفورک و سافت فورک
ایجاد بیت کوین کش از بیت کوین اصلی یکی از نمونه‌های هاردفورک به شمار می‌رود. هاردفورک به معنی ایجاد یک تغییر بنیادی در نرم‌افزار است که تمام کاربران را به ارتقای نرم‌افزارشان به آخرین نسخه یا ورژن ملزم می‌کند. گره‌هایی که از نسخه‌ی قدیمی نرم‌افزار استفاده می‌کنند، دیگر در نسخه‌ی جدید آن پذیرفته نمی‌شوند – به هر کامپیوتر متصل به شبکه‌ی بلاک چین node یا گره گفته می‌شود. یک هاردفورک انشعابی دائمی از نسخه‌ی قدیمی یک بلاک چین به شمار می‌رود. اگر یک رضایت جمعی برای نسخه‌ی جدید وجود نداشته باشد، دو بلاک چین متفاوت با استفاده از نسخه‌ی مختلفی از یک نرم‌افزار واحد ایجاد می‌شوند.
از سویی دیگر، سافت فورک دارای قابلیت سازگاری عقب رو است. بلاک چین به‌روزرسانی شده مسئول اعتباردهی به معاملات است. ولی گره‌هایی که خود را به‌روزرسانی نکرده‌اند، هم‌چنان قادر خواهند بود بلاک‌های جدید را به صورت معتبر مشاهده کنند. ولی این مسیر یک‌طرفه است؛ بلاک چین به‌روزرسانی شده گره‌هایی را که هنوز به‌روزرسانی نشده‌اند، به رسمیت نمی‌شناسد. برای به کار افتادن یک سافت فورک، اکثریت ماینرها باید خود را به‌روزرسانی کنند. هرچه ماینرهای بیش‌تری قوانین جدید را بپذیرند، امنیت شبکه پس از ایجاد فورک بیشتر می‌شود. از سافت فورک می‌توان برای بلاک چین‌های بیت کوین و اتریوم، و سایر بلاک چین‌ها استفاده کرد. معمولا از سافت فورک برای پیاده‌سازی به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری استفاده می‌شود (نظیر BIP 66 در بیت کوین).
۳. سیاست‌ها درباره‌ی فورک بلاک چین
قیمت ابزارهای رمز ارزها معمولا بر اساس بازار تعیین می‌شود. رمز ارزها از طریق تبادلات و مراجع تعیین‌کننده‌ی شرایط بازار که مشتریان با آنها داد و ستد می‌کنند، در دسترس قرار می‌گیرند.
هنگام ایجاد یک هاردفورک عموما از بلاک چینی تبعیت می‌کنیم که موافقت اکثریت شمار کاربران آن رمز ارز را به دست آورده باشد. معمولا از همین معیار برای تعیین قیمت‌ها استفاده می‌کنیم. این حق برای تاجران و مشتریان محفوظ است که واحد رمز ارزی را انتخاب کنند که دارای اجماع اکثریت باشد.
اگر یک فورک به ایجاد یک رمز ارز ثانویه‌ی ماندگار منجر شود، مشتریان می‌توانند مبادلات و معاملات‌شان را با استفاده از این رمز ارز جدید انجام بدهند. انتخاب این مسئله کاملا اختیاری است و کاربران هیچ الزامی برای به کار بردن رمز ارز جدید ندارند. آنها باید همیشه اطلاعات‌شان را درباره‌ی رمز ارزها و ایجاد فورک‌های مختلف به‌روز کنند.
کاربران و مشتریان ظرف یک دوره پس از ایجاد هاردفورک باید توجه دقیق‌تری به معاملات‌شان داشته باشند.