اندومتریوز یک بیماری شایع زنان است که تا 10 درصد زنان را درگیر می کند. آندومتریوز نوعی اختلال است که در آن بافتی مشابه بافت پوشاننده سطح داخلی رحم در خارج از حفره رحم رشد می کند. به پوشش رحم آندومتر گفته می شود. آندومتریوز هنگامی اتفاق می افتد که بافت آندومتر روی تخمدان، روده و بافت های لگن رشد کند. گسترش بافت آندومتر به خارج از منطقه لگن غیرمعمول است، اما غیرممکن نیست. بافت آندومتر که در خارج از رحمی به عنوان کاشت آندومتر شناخته می شود. تغییرات هورمونی چرخه قاعدگی بر روی رشد نابجای آندومتر تأثیر گذاشته و باعث ملتهب و دردناک شدن ناحیه درگیر می شود. این بدان معنی است که بافت رشد کرده ، ضخیم و تجزیه می شود. با گذشت زمان، بافتی که تجزیه شده جایی برای رفتن ندارد و در لگن گیر می کند.
این بافت محبوس شده در لگن می تواند باعث موارد زیر شود:
- تحریک
- تشکیل اسکار
- چسبندگی که در آن بافت اندام های لگن را به هم متصل می کند
- درد شدید در دوران قاعدگی
- مشکلات باروری
روش های تسکین درد اندومتریوز
۱. از قبل قرص مسکن بخورید
اگر منتظر بمانید تا درد شروع شود، برای برخی از داروهای ضد درد دیر شده‌است که تاثیر خود را بگذارند. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را دست کم ۲۴ ساعت قبل از شروع درد قاعدگی بخورید. آن‌ها از ایجاد مواد شیمیایی که موجب التهاب در بدن شما می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. شما می‌توانید به طور منظم NSAIDها را مصرف کنید تا زمانی که دوره‌ی قاعدگی یا تخمک‌گذاری شما پایان برسد. فقط یادتان باشد که برچسب روی بسته را بررسی کنید، تا در مصرف این داروها زیاده‌روی نکنید.
۲. فیزیکال تراپی را امتحان کنید
فیزیکال تراپی فقط برای بازسازی آسیب‌های ناشی از تمرینات ورزشی یا پس از حادثه نیست. آندومتریوز می‌تواند بر لگن و شکم شما تاثیر بگذارد، پیامدی که ممکن است باعث بروز درد بیش‌تری شود. متخصص فیزیوتراپی لگن یا زنان می‌تواند برنامه‌ای برای شما ترتیب بدهد که کمک می‌کند این مناطق کارشان را دوباره به درستی انجام بدهند.
۳. از جا بلند شوید و حرکت کنید
کاملا قابل درک است که وقتی درد دارید یا آسیب دیده‌اید دوست داشته باشید دراز بکشید و استراحت کنید. اما ورزش منظم هم می‌تواند به شما کمک کند احساس خوبی داشته باشید. لازم نیست که سراغ تمرینات ورزشی خیلی سنگین بروید بلکه می‌توانید پیاده‌روی، حرکات کششی و تمرینات تنفسی را امتحان کنید. این‌ها می‌توانند به کاهش درد آندومتریوز کمک کنند.
۴. یک رژیم غذایی بدون گلوتن را امتحان کنید
برخی از زنانی که به رژیم غذایی بدون گلوتن روی می‌آورند، به مرور درد آندومتریوز کم‌تری را تجربه می‌کنند. هرچند که این انتخاب، برای همه تاثیرگذار نیست. می‌توانید چند ماه مواد غذایی بر پایه‌ی گندم را از رژیم غذایی خود حذف کنید و ببینید چه احساسی خواهید داشت. به جای پاستای معمولی، نودل برنجی یا پاستای تهیه شده از ذرت را امتحان کنید. غذاهای مبتنی بر گندم را با برنج، گندم سیاه و عدس عوض کنید. پس از گذشت یک یا دو ماه، می‌توانید گندم را دوباره به رژیم‌تان برگردانید تا ببیند که آیا تاثیری بر شما دارد یا خیر. اگر درد و نفخ کم کم بدتر شدند، بهتر است که سراغ رژیم غذایی بدون گلوتن بروید!
۵. تمرینات کف لگن را انجام بدهید
آندومتریوز عضلات کف لگن شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و هنگامی که آن‌ها کارشان را درست انجام نمی‌دهند، ممکن است درد بیش‌تری داشته باشید. تمرینات کف لگن می‌توانند به هماهنگ کردن عضلات کمک کنند و به این ترتیب سبب شوند که احساس بهتری داشته باشید.
۶. این بیماری را درخودتان به دقت تحت نظر داشته باشید
این‌که یک بیماری پیش‌رونده را مدام تحت نظر داشته باشید می‌تواند کار دشواری باشد و برخی از راه‌های هندل کردن آن سالم‌تر از شیوه‌های دیگر هستند. بهتر است روی مشکل و کاری که می‌توانید انجام بدهید تمرکز کنید به جای این‌که مدام احساسات‌تان را و این‌که آن احساسات چه واکنشی را در شما برمی‌انگیزند مد نظر داشته باشید. به عنوان مثال، زمانی که درد دارید، به فکر چاره‌ای باشید برای این‌که حال‌تان را بهتر کند. به این ترتیب می‌توانید استرس و افسردگی را در خودتان کاهش بدهید و به بهبود وضعیت بدن‌تان کمک کنید.
۷. آیا روغن CBD یا کانابیدیول کمک‌کننده است؟
روغن کانابیدیول (CBD) یکی از دو مولکول کلیدی در ماری جوانا است. دیگری THC، حال‌تان را تغییر می‌دهد در حالی که CBD چنین تاثیری ندارد. تحقیقات صورت‌گرفته نشان می‌دهند که روغن CBD می‌تواند به تسکین درد و التهاب کمک کند. هرچند تحقیقات زیادی که به طور اختصاصی در مورد CBD و آندومتریوز صورت گرفته باشد وجود ندارد، برخی از زنان می‌گویند که با استفاده از این روغن کاهش درد را تجربه کرده‌اند. در صورتی که می‌خواهید آن را امتحان کنید، حتما از قبل با پزشک‌تان در مورد آن صحبت کنید و همچنین یادتان باشد که روغن CBD را از جای مطمئنی خریداری کنید.
۸. TENS یا تحریک اعصاب حسی را امتحان کنید
تحریک الکتریکی عصب‌های وراپوستی (TENS) نوعی درمان است که برای از بین بردن درد، از جریان‌های خفیف الکتریکی استفاده می‌کند. جریان الکتریکی اعصاب شما را تحریک می‌کنند و به این ترتیب از ارسال سیگنال‌های درد به مغز شما جلوگیری می‌کنند. از پزشک‌تان بپرسید که آیا درمان TENS یک افزودنی مناسب برای برنامه‌ی درمانی فعلی‌تان خواهد بود یا نه.
۹. با ماساژ ریلکس شوید
ممکن است گاهی اسپا رفتن و ماساژ گرفتن همان چیزی باشد که دکتر به شما توصیه خواهد کرد. ماساژ پشت یا شکم می‌تواند به کاهش درد قاعدگی کمک کند، هم بلافاصله بعد از ماساژ و هم بعد از گذشت چند هفته. ماساژ می‌تواند به درمان استرس نیز کمک کند.
۱۰. طب سوزنی هم می‌تواند تاثیر مثبتی داشته باشد
در این روش درمانی که ریشه در طب سنتی چینی دارد از سوزن‌های بسیار نازک برای تحریک اعصاب و عضلات استفاده می‌شود. تصور بر این است که طب سوزنی سبب می‌شود که مسکن‌های طبیعی درد در بدن شما آزاد شوند، و البته تحقیقات نیز نشان می‌دهد که طب سوزنی می‌تواند درد آندومتریوز را کاهش دهد.
۱۱. قدرت دارچین را دست کم نگیرید
این ادویه می‌تواند از التهاب جلوگیری کند و ممکن است همان هورمونی را که در طول دوره‌ی قاعدگی مشکل و درد ایجاد می‌کند، کاهش دهد. روشن نیست که آیا استفاده از این ادویه‌ی قدرتمند روی درد آندومتریوز هم تاثیری دارد یا نه، اما در یک مطالعه‌ی ایتالیایی استفاده از یک قاشق چایخوری دارچین درد قاعدگی را در برخی زنان کاهش داد. اگر طعم و مزه‌ی آن را دوست دارید، می‌توان گفت که یک گزینه امن و طبیعی است که با افزودن آن به غذا یا نوشیدنی‌های‌تان می‌توانید اثربخشی‌اش را امتحان کنید.
۱۲. بوتاکس را امتحان کنید
بوتولینوم توکسین (بوتاکس) فقط برای از بین بردن چین و چروک روی صورت نیست. از آن جایی که ماهیچه‌هایی که بوتاکس به آن‌ها تزریق می‌شود، ریلکس و شل خواهند شد، پزشکان از این روش برای درمان مشکلاتی مانند فلج مغزی، میگرن، مشکلات مثانه و پرش پلک استفاده می‌کنند. همچنین یک مطالعه کوچک نشان داد که استفاده از بوتاکس درد و اسپاسم لگن را در زنان مبتلا به آندومتریوز کاهش می‌دهد. اگر چه این روش درمانی امیدوارکننده به نظر می‌رسد، اما قبل از این‌که بتواند به یک درمان معتبر تبدیل شود، لازم است تحقیقات بیش‌تری روی آن صورت بگیرد.
۱۳. می‌توانید قهوه صبح‌تان را میل کنید
چند مطالعه ارتباط احتمالی بین نوشیدن قهوه یا کافئین و آندومتریوز را بررسی کرده‌اند. به نظر نمی‌رسد که ارتباطی بین این دو وجود داشته باشد، بنابراین اگر عادت روزانه‌تان نوشیدن یک فنجان قهوه همراه با صبحانه است، نیازی به تغییر آن نیست. حتی ممکن است قهوه در کاهش احتمال ابتلا به سرطان آندومتر نقش داشته باشد.
۱۴. چرت بزنید
بسیاری از زنان مبتلا به آندومتریوز احساس خستگی زیادی دارند. سعی کنید یک برنامه‌ی خواب دقیق و باثبات داشته باشید و به بدن‌تان گوش بدهید. اگر گاهی احساس می‌کنید که لازم است چرت بزنید، حتما این کار را بکنید. یک مطالعه نشان داد که یک چرت کوتاه بعد از ظهر در روزهای قبل از دوره‌ی قاعدگی می‌تواند خلق و خوی شما را بهبود دهد و سبب هوشیارتر شدن‌تان شود.
۱۵. با یک مشاور صحبت کنید
درد فیزیکی آندومتریوز می‌تواند بر احساسات شما نیز تاثیر بگذارد، چرا که سعی می‌کنید این اختلال را به گونه‌ای در زندگی‌تان بپذیرید و جای بدهید. برای مراقبت از سلامت روان‌تان وقت بگذارید. برای بهره‌مندی از حمایت سایرین، با یک دوست عاقل و مشاور، یا روانشناس مشورت کنید. این کار کمک می‌کند تا یاد بگیرید که چه‌طور با یک بیماری پیش‌رونده کنار بیایید و زندگی کنید.