۶ روش برای تشخیص قارچ سمی از قارچ خوراکی
در ادامه فهرستی از ویژگیهای مشترک قارچ های کشنده از تیرهی آمانیتا آمدهاست که به شما در تشخیص قارچ سمی کمک میکند. این فهرست به هیچ عنوان نهایی و قطعی نیست! آب و هوا و دیگر عوامل محیطی میتواند شکل ظاهری قارچ را تغییر دهد و تشخیص آن را دشوار کند.
بنابراین لطفا به یاد داشتهباشید این فقط رهنمودی برای تکمیل یادگیری است که باید از طریق کتابها و تلاشهای تحت نظر انجام شود. هیچ قارچی را بر اساس آنچه اینجا خواندهاید، نخورید!
یک قارچ سمی آمانیتا مانند یک دکمهی کوچک به شکل تخم مرغی ایجاد میشود. سطح خارجی این ”تخم مرغ“ در واقع با لایهای از بافت به نام ”پردهی کلی“ (universal veil) احاطه شدهاست. اغلب اوقات یک ”پردهی جزئی“ هم وجود دارد. قبل از اینکه قارچ به اندازهی کافی بزرگ شود تا بتواند هاگ تولید کند، این لایه فقط تیغهها را میپوشاند. در نهایت وقتی قارچ رشد میکند این پردهها از بین میرود.
ممکن است در طول دورهای که قارچ هنوز یک دکمهی جوان است، به آسانی قارچ سمی را با قارچ دکمهای اشتباه بگیرید. برای همین بسیار مهم است که قارچ دکمهای را برش دهید و مطمئن شوید داخل آن سفت و توپر است. مشاهدهی تیغه نشان میدهد آن قارچ قطعا دکمهای نیست، اما ممکن است قارچ سمی آمانیتا باشد.
هرچند همهی قارچهای آمانیتا سمی نیستند، اما برخی از آنها حاوی سم بسیار قوی آمینیتین است. گفته میشود آمینیتین مهلکترین سم قارچ است و هم در قارچ کلاهک مرگ و هم در قارچ فرشتهی ویرانگر یافت میشود.
تشخیص قارچ سمی
۱. زگیل یا پوسته روی کلاهک قارچ
به ”تکههای“ بدرنگ که روی کلاهک قارچ در تصویر زیر میبینید توجه کنید. اینها باقیماندهی پردهی کلی است که قارچ را در جوانی احاطه میکند. گاهی این تکهها بیشتر شبیه به ردیفهایی از نقاط برجسته هستند که در تصویرهای بعدی خواهیددید.
۲. کلاهکی شبیه به چتر
هر یک از این تصاویر به خوبی نشان میدهد کلاهک قارچ آمانیتا چه شکلی است. کلاهک این قارچ سمی مانند یک U کشیده و وارونه است.
۳. وجود یک غدهی فنجانی یا کیسهمانند در انتهای پایهی قارچ
این غدهی گرد و فنجانی ولوا (volva) نام دارد و نوع دیگری از باقیماندهی پردهی کلی است. این قسمت معمولا زیر خاک است، برای همین شاید لازم باشد قارچ را با ملایمت از خاک بیرون بیاورید تا آن را ببینید. در ادامه تصویر قارچ آمانیتا موسکاریا (بیشتر با نام قارچ مگس شناخته میشود) این غده را به خوبی نشان میدهد.
۴. باقی ماندن اثر هاگ سفید
وقتی یک قارچ سمی آمانیتا را روی یک صفحهی کاغذی تیره قرار دهید، از هاگ آن اثری به جا میماند که سفید است.
۵. وجود یک حلقه در اطراف ساقه
این حلقه که به آن ” آنالوس“ (annulus) گفته میشود، جایی است که پردهی جزئی قبل از آنکه با رشد قارچ پاره شود، به ساقه متصل میشود. تصویر قارچ سفیدی را که در ادامه آمدهاست ببینید. شما میتوانید این حلقه به راحتی مشاهده کنید.
۶. تیغههای نازک و سفید
قسمت زیرین مثال بالا تیغههای سفید قارچهای سمی آمانیتا را نشان میدهد. این نشانهی دیگری است که برای تشخیص سمی بودن قارچ باید به دنبال آن بگردید.
قارچهای سمی آمانیتا معمولا در نیمهی دوم فصلهای تابستان و پاییز ظاهر میشوند. در جنگلها روی زمین به دنبال آنها بگردید. این قارچها در بسیاری از مکانها کاملا رایج هستند.
اگر بدانید سمی بودن قارچ را چگونه تشخیص دهید، در پیشگیری از مسموم کردن خودتان قدم بزرگی برداشتهاید. هرچند برخی از گونههای قارچهای سمی کشنده هستند (و بسیاری از آنها فقط شما را بیمار میکنند)، اما با دانش درست و به کارگیری درایت و خرد، چیدن قارچ چندان که برخی از افراد تصور میکنند، خطرناک نیست. به یاد داشتهباشید تا زمانیکه هر قارچ را حداقل ۳ بار از نظر سمی بودن بررسی نکردهاید و پاسخ مثبت نگرفتهاید، آن را نخورید. همچنین هرگز این کار را نکنید: