خواص سویا بسیار زیاد و حیرت انگیز است و خوب است بدانید دانه سویا جزء حبوبات و از خانواده نخود است که امروزه اصلی‌ترین ماده غذایی دنیاست. سویا به‌صورت روغن، شیر، توفو و پروتئین سویا نیز فراوری می‌شود. دو نوع اصلی دانه سویا که کشت می‌شوند زرد و سیاه هستند. به دانه سویا در زبان چینی و ژاپنی ادامامی گفته‌می‌شود. دانه سویا چربی و کالری پایینی دارد و منبع خوبی از پروتئین، فیبر و بسیاری از ویتامین و مواد معدنی ضروری دیگر است. دانه سویا در خیلی از وضعیت‌ها و علائم پزشکی نیز مفید است.
آیا سویا برای شما خوب است؟ بله هست. دانه سویا را به شکل‌های مختلف مصرف‌می‌کنند- بوداده، نمکی و جوشیده. دانه سویا معمولا به‌عنوان جایگزین گوشت استفاده‌می‌شوند. این دانه، فواید سلامتی زیادی دارد و منبع مکمل خوبی به‌ویژه برای گیاهخواران است.
فواید دانه سویا برای پوست:
دانه سویا سرشار از فایده برای تمام بدن است و این فایده شامل حال پوست نیز می‌شود. فواید دانه سویا برای پوست در اینجا آمده‌اند:
۱. مرطوب‌کنندگی پوست:
وقتی بحث حفظ سلامتی پوست به‌میان می‌آید، هیدراته بودن پوست یک ضرورت است. دانه سویا برای پوست مختلط مانند یک مرطوب‌کننده عمل‌می‌کند و برای خلاصی از خشکی و پوسته‌پوسته‌شدن پوست نیز مفید است. اگر پوست‌تان چرب است، می‌توانید از این دانه شگفت‌انگیز برای رفع چربی اضافه پوست‌تان استفاده‌کنید.
۲. پیری:
دانه سویا می‌تواند علائم مشخص پیری مانند تغییررنگ پوست، چین‌وچروک، نقطه‌های سیاه، خطوط و غیره را نیز کاهش‌دهد. هنگامی که پیرمی‌شویم، بدن‌مان شروع به ازدست دادن استروژن می‌کند. استروژن هورمونی حیاتی است که قابلیت ارتجاعی پوست را حفظ‌می‌کند. فیتواستروژن‌های (استروژن‌های گیاهی) موجود در دانه سویا به تولید استروژن بیشتر در بدن و درنتیجه کاهش چین‌وچروک و خطوط کمک‌می‌کند.
۳. ویتامین E:
دانه سویا حاوی ویتامین E است که به تجدید سلول‌های مرده پوست و همچنین تشکیل سلول‌های پوستی جدید کمک‌می‌کند. این مسئله می‌تواند به جوان و شاداب به‌نظر رسیدن شما کمک‌کند. دانه سویا را له‌کرده، با مقداری آب مخلوط‌کنید و روی پوست‌تان بگذارید. بگذارید ۲۰ تا ۲۵ دقیقه بماند تا پوست‌تان را مرطوب‌کند. برای کسب نتیجه عالی، از این ترکیب سه‌بار در هفته استفاده‌کنید.
۴. برای تقویت ناخن‌ها:
اگر ناخن‌های شکننده‌ای دارید، دانه سویا می‌تواند بهترین چیز برای‌تان باشد. به‌مدت شش‌ماه، سویا را به رژیم غذایی خود اضافه‌کنید. این کار ناخن‌های‌تان را تقویت‌کرده و آنها را براق هم می‌کند. دانه سویا به مرطوب‌کردن ناخن و درمان عفونت‌های قارچی آن هم معروف است.
خواص سویا برای مو
برخی از فواید دانه سویا برای مو را در اینجا ببنید.
۵. باعث درخشش مو می‌شود:
دانه سویا برای داشتن موی صاف، نرم و براق نیز به‌کارمی‌رود. می‌توانید به‌مدت سه‌ماه، عصاره دانه سویا را به‌طورمنظم روی موهای‌تان بگذارید و به نتیجه دلخواه‌تان برسید.
خواص سویا برای سلامتی
بهترین فواید دانه سویا برای سلامتی عمومی در اینجا آمده‌اند.
۶. اسیدهای چرب امگا۳:
روغن سویا، مانند جلبک و ماهی روغنی، سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ است. این ویژگی، دربرابر خیلی از بیماری‌های قلبی‌عروقی از بدن محافظت‌می‌کند.
۷. اسید فیتیک:
سویا اسیدفیتیک دارد که مانند یک آنتی‌اکسیدان عمل‌می‌کند. این اسید می‌تواند با بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان، دیابت، التهاب، تومور و غیره مبارزه‌کند.
۸. از ازدست‌دادن شنوایی جلوگیری‌می‌کند:
دانه سویا سرشار از آهن و روی است. این دانه، به انبساط مویرگ‌ها، نرم‌کردن سلول‌های قرمز خون و تحریک تامین خون برای گوش کمک‌می‌کند. این می‌تواند مانع ازدست‌دادن شنوایی در افراد مسن شود.
۹. پروفایل لیپیدی را افزایش‌می‌دهد:
دانه سویا توانایی افزایش پروفایل لیپیدی خون را دارد. شیرسویا چربی غیراشباع بالا و کلسترول صفر دارد. اسیدهای چرب تک‌غیراشباع و چندغیراشباع موجود در دانه سویا از انتقال کلسترول در جریان خون جلوگیری‌می‌کند. اگر می‌خواهید غلظت تری‌گلیسیرید خون (LDL) را پایین‌آورده و سطح (HDL) را بالاببرید، مصرف منظم سویا را امتحان‌کنید.
۱۰. سلامت رگ‌های خونی را تقویت‌می‌کند:
دانه سویا حاوی آنتی‌اکسیدان‌های گیاهی قوی مانند اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۳ است که می‌توانند از رگ‌های خونی دربرابر ضایعات و خونریزی جلوگیری‌کنند. این ماده مغذی در تشکیل جداره رگ‌های خونی موثر است و به دفاع از سلول‌های جداره دربرابر حمله رادیکال‌های آزاد و رسوب کلسترول کمک‌می‌کند. فرآیند دفاع، روان‌بودن و انعطاف‌پذیری رگ‌های خونی را تقویت‌کرده و ازاین طریق به تنظیم فشارخون بدن کمک‌می‌کند.
۱۱. کاهش وزن را افزایش‌می‌دهد:
شیرسویا که از دانه سویا گرفته‌می‌شود، در مقایسه با شیرهای دیگر قند کمتری دارد. شیر کامل سویا مانند شیربدون چربی، ۸۰ کالری دارد. اسید چرب تک‌غیراشباع موجود در این شیر می‌تواند از جذب چربی در روده جلوگیری‌کرده و به کاهش وزن کمک‌کند.
۱۲. از سرطان پروستات جلوگیری‌می‌کند:
سویا منبعی عالی از فیتواستروژن است. فیتواستروژن یک هورمون گیاهی منحصربه‌فرد است که از تولید تستسترون در مردان جلوگیری‌می‌کند. سطح پایین تستسترون به کاهش خطر سرطان پروستات کمک‌می‌کند.
۱۳. از سندروم‌های پس از یائسگی جلوگیری‌می‌کند:
درطول دوره یائسگی، تولید استروژن در بدن زنان کاهش‌می‌یابد. این کاهش ناگهانی استروژن می‌تواند باعث خیلی از مشکلات سلامتی در زنان یائسه شود. این زنان بیشتر در معرض خطر بیماری‌های مربوط به قلب، دیابت و چاقی هستند. این مسئله همچنین می‌تواند باعث افسردگی، نوسانت خلق‌وخو، بیخوابی و دیگر اختلالات فیزیولوژیکی شود. فیتواستروژن موجود در دانه سویا برای جایگزینی استروژن موثر است. به‌طورمنظم سویا مصرف‌کنید تا ازسندروم‌های پس از یائسگی جلوگیری‌کرده و آنها را درمان‌کنید.
۱۴. از پوکی استخوان جلوگیری‌می‌کند:
اکثر زن‌ها مستعد ابتلا به پوکی استخوان هستند. این بیماری به دلیل افزایش سن و ضعیف‌شدن استخوان‌ها اتفاق‌می‌افتد. فیتواستروژن موجود در دانه سویا می‌تواند جذب کلسیم توسط بدن را تقویت‌کرده و مانع ازدست‌رفتن تراکم استخوان شود. برای بهره‌مندی بیشتر، شیرسویای غنی‌شده با ویتامین D و کلسیم اضافی مصرف‌کنید.
۱۵. غذای نوزاد:
سویا یک جایگزین خوب برای شیر در فرمولهای تغذیه‌ای نوزاد است. سویا جاگزین خوبی برای شیر گاو است.
۱۶. کلسترول بالا را کاهش‌می‌دهد:
برای کاهش کلسترول کل و کسترول بد در بدنتان، دانه سویا را به‌عنوان یک پروتئین رژیمی میل‌کنید. دانه سویا سرشار از چربی خوب و چربی‌های چندغیراشباع است که سطح LDL یا کلسترول بد را کاهش‌می‌دهد. روزانه، ۵۰ گرم دانه سویا مصرف‌کنید تا کلسترول LDL خود را تا ۳ درصد پایین‌بیاورید.
۱۷. از سرطان سینه جلوگیری‌می‌کند:
دانه سویا می‌تواند خطر پیشرفت سرطان سینه را کاهش‌دهد. احتمال پیشرفت سرطان سینه در زنانی که به‌طور منظم دانه سویا مصرف‌می‌کنند، کمتر است.
۱۸. عملکرد سیستم ایمنی را بهبودمی‌بخشد:
دانه سویا سرشار از پروتئین است که می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت‌کرده و خستگی را کاهش‌دهد. دانه سویا را به‌عنوان مکمل پروتئینی مصرف کرده و از کلسترولی که به‌وسیله گوشت وارد بدن می‌شود جلوگیری‌کنید.
۱۹. هوش را افزایش‌می‌دهد:
دانه سویا، لسیتین دارد که ماده مغذی ضروری برای مغز است. مصرف دانه سویا می‌تواند به بیماران مبتلا به آلزایمر کمک‌کند. همچنین دانه سویا دارای استرول گیاهی است که عملکرد سلول‌های عصبی مغز را افزایش‌می‌دهد.
۲۰. بافت‌ها و اندام‌های انسان را تقویت‌می‌کند:
دانه سویا می‌تواند به تحریک جذب ویتامین‌های محلول در چربی کمک‌کند. این دانه به قوی‌کردن بافت‌ها و اندام‌های بدن کمک‌می‌کند. دانه سویا به پایین‌آوردن سطح کلسترول بدن، افزایش سوخت‌وساز لیپید و جلوگیری از تصلب عروق کرونری معروف است.
۲۱. انرژی را افزایش‌می‌دهد:
پروتئین موجود در دانه سویا می‌تواند غشاء مغزی را تحریک‌کند. این دانه برای افزایش کارایی و یادگری موثر است. دانه سویا می‌تواند حالت افسردگی و غمگین بودن شما را کاهش‌دهد.
۲۲. از اکسیداسیون جلوگیری‌می‌کند:
ساپونین‌های موجود در دانه سویا مانند آنتی‌اکسیدان عمل‌می‌کند و رادیکال‌های آزاد بدن را دفع‌می‌کند. دانه سویا همچنین رشد سلول‌های تومور را کاهش‌داده و عملکرد سیستم ایمنی بدن انسان را تقویت‌می‌کند.
۲۳. چربی خون را کاهش‌می‌دهد:
دانه سویا حاوی استرول‌های گیاهی است که سطح کلسترول خون را کاهش‌می‌دهد. این ویژگی با کلسترول در روده‌ها مقابله‌کرده و جذب آن را کاهش‌می‌دهد. همچنین سطح کلسترول بد را در بیماران مبتلا به چربی خون بالا (هایپرلیپیدمیا) کاهش‌می‌دهد.
۲۴. فشارخون بالا را کاهش‌می‌دهد:
بیماران مبتلا به فشارخون بالا تمایل به مصرف سدیم و پتاسیم بیشتردارند. غذاهای سرشار از پتاسیم می‌توانند سدیم اضافی را از بدن دفع‌کنند. این می‌تواند فشارخون بدن را پایین‌بیاورد. دانه سویا مقدار مناسبی پتاسیم دارد. بنابراین، اگر دچار فشارخون بالا هستید، می‌توانید برای تامین پتاسیم موردنیاز بدنتان، دانه سویا مصرف کنید.
۲۵. دیابت نوع ۲:
دانه سویا به جلوگیری از دیابت نوع ۲ کمک‌می‌کند. این دانه می‌تواند ازطریق افزایش سنتز گیرنده‌های انسولین، مقاومت انسولین را کاهش‌دهد. اما این اتفاق فقط درحضور دیگر مکمل‌های رژیمی مانند چربیهای‌چندغیراشباع اتفاق‌می‌افتد. مصرف مناسب سویا می‌تواند خطر دیابت نوع ۲ و دیگر مشکلات سلامتی مزمن را کاهش‌دهد. سویا می‌تواند از دیگر مشکلات مربوط به سوخت‌وساز انسولین و قندخون جلوگیری‌کند.
۲۶. دندان‌ها و استخوان‌های قوی:
کلسیم موجود در دانه سویا به ساخت و توسعه استخوان‌ها و دندان‌ها کمک‌می‌کند.
۲۷. قدرت درمان:
دانه سویا حاوی روی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک‌می‌کند. دانه سویا در درمان زخم‌ها و درک مزه نیز مفید است.
۲۸. آنتی‌اکسیدان‌ها:
دانه سویا دارای آنتی‌اکسیدان است که بدن را پاک‌سازی‌کرده و رادیکال‌های آزاد را از بدن دفع‌می‌کند.
۲۹. ضدالتهاب:
دانه سویا خواص ضدالتهابی دارد که به بیماران مبتلا به آرتریت و دیگر مشکلات التهابی کمک‌می‌کند. افراد مبتلا به آسم هم می‌توانند برای درمان مجراهای تنفسی ملتهب، از دانه سویا درکنار غذا یا به‌صورت تنقلات استفاده‌کنند.
۳۰. رشد جنینی:
تخم‌های دانه سویا منبعی عالی از ویتامین‌های گروه B، C، و E است. این تخم‌ها سرشار مواد معدنی مانند کلسیم، منگنز، فسفر، منیزیم، آهن و مس نیز هستند. ویتامین K و فولات به تولید سلوا‌های خونی کمک‌می‌کنند و اسیدفولیک برای رشد جنینی ضروری است. زنان باردار می‌توانند برای اطمینان از دریافت مقدار موردنیاز موادمغذی برای رشد جنین، دانه سویا مصرف‌کنند.
۳۱. از افسردگی جلوگیری‌می‌کند:
فولات که به مقادیر فراوان در دانه سویا یافت‌می‌شود، به تولید سروتونین کمک‌می‌کند. سروتونین برای رهایی از افسردگی و بهبود خلق‌وخو مفید است.
۳۲. از میگرن جلوگیری‌می‌کند:
منیزیم موجود در دانه سویا می‌تواند خطر سردرهای میگرنی را کاهش‌دهد. بنابراین، اگر مستعد سردردهای بسیارشدید هستید، به گنجاندن دانه سویا در رژیم غذایی منظم خود فکرکنید.
۳۳. اسید آلفا لینولنیک
دانه کامل سویا سرشار از اسید چرب امگا۳ به نام اسید آلفالینولنیک (ALA) است. این به کاهش التهاب و بسیاری از بیماری‌های قلبی‌عروقی دیگر کمک‌می‌کند.
۳۴. از آرتریت جلوگیری‌می‌کند:
دانه سویا سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ و فولات است. این مواد مغذی حیاتی برای محافظت دربرابر آرتریت و دیگر علائم مفیدند.
فواید آجیل سویا
آجیل سویا یک میان‌وعده ترد است که از دانه‌های سویای بالغ تهیه شده و در آب خیسانده شده، آب آن گرفته شده و پخته یا بو داده شده‌است.
طعم این آجیل مانند سایر محصولات سویا است اما دارای بافت مغذی‌تری هستند و حتی می‌توانند به کره مغز تبدیل شوند.
از آنجایی که مغزهای سویا سرشار از فیبر، پروتئین گیاهی ، ایزوفلاون‌ها و چندین ماده مغذی دیگر هستند، از جمله مزایای دیگر آنها می‌تواند بهبود روند کاهش وزن و تقویت سلامت قلب و استخوان باشد.
۳۵. می‌تواند سلامت قلب را تقویت کند
خوردن آجیل سویا ممکن است به کاهش سطح کلسترول و بهبود سایر عوامل خطر بیماری های قلبی کمک کند. در حالی که مکانیسم دقیق این تاثیر آجیل سویا کاملاً مشخص نیست، اما فیبر، پروتئین و اسید آلفا-لینولنیک (ALA) در سویا احتمالاً نقش دارند.
سویا همچنین حاوی ایزوفلاون است که از استروژن تقلید کرده و به عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن شما عمل می‌کند.
بررسی 35 مطالعه نشان داد که خوردن محصولات سویا به میزان قابل‌توجهی سطح کلسترول LDL (بد) را به ویژه در افرادی که کلسترول بالا دارند کاهش می‌دهد، آن هم در حالی که سطح کلسترول HDL (خوب) را بالا می‌برد.
مطالعات دیگر نیز نشان می‌دهند که آجیل سویا بیش از انواع دیگر سویا بر میزان کلسترول تأثیر می‌گذارد.
علاوه بر این، یک مطالعه 8 هفته‌ای روی 60 زن نشان داد که خوردن 25 گرم پروتئین از مغزهای سویا در روز باعث کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک به ترتیب هر کدام به میزان 9.9٪ و 6.8٪ در افراد با فشار خون بالا در مقایسه با رژیم بدون پروتئین سویا می‌شود.
* خلاصه:
آجیل سویا ممکن است با بهبود فشار خون و سطح کلسترول، سلامت قلب را تقویت کنند.
۳۶. ممکن است سلامت استخوان‌ها را بهبود دهد
ایزوفلاون موجود در آجیل سویا ممکن است باعث تقویت استخوان شود و از پوکی استخوان جلوگیری کند، بیماری که با استخوان‌های شکننده و افزایش احتمال شکستگی شناخته می‌شود.
به طور خاص، معلوم شده‌است که جنیستئین و سایر ایزوفلاون‌ها باعث افزایش تراکم مواد معدنی استخوان در زنان یائسه می‌شود. این تاثیر احتمالاً به این دلیل است که آنها از مارکرهایی بهره می‌برند که تشکیل استخوان را در بدن شما کنترل می‌کنند.
با مرور 10 مطالعه در زنان یائسه مشخص شد که مکمل 90 میلی‌گرمی ایزوفلاون سویا در روز به مدت حداقل 6 ماه به طور قابل‌توجهی باعث افزایش تراکم مواد معدنی استخوان در مقایسه با دارونما می‌شود.
در حالی که برخی از مطالعات مصرف ایزوفلاون را با بهبود قدرت استخوان مرتبط نمی‌دانند، اما به خاطر داشته باشید که بیشتر مطالعات از مکمل‌های ایزوفلاون به جای سویای واقعی استفاده می‌کنند. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مواد غذایی بر پایه‌ی سویا سطح ایزوفلاون را بیش از مکمل‌ها افزایش می‌دهند.
* خلاصه:
مغزهای سویا منبع غنی ایزوفلاون هستند که ممکن است تراکم مواد معدنی استخوان را بهبود بخشد.
۳۷. آجیل سویا ممکن است به کاهش علائم یائسگی کمک کند
در دوران یائسگی، سطح استروژن کاهش می‌یابد و همین تغییر در بدن منجر به گرگرفتگی، تغییرات خلقی و سایر علائم می‌شود. از آنجایی که ایزوفلاون‌های موجود در سویا از استروژن تقلید می‌کنند، ممکن است به کاهش علائم ناشی از یائسگی کمک کنند.
یک مطالعه 8 هفته‌ای روی 60 زن مسن نشان داد کسانی که روزانه نصف فنجان (86 گرم) آجیل سویا می‌خورند 40٪ کاهش گرگرفتگی را تجربه کرده‌اند، در مقایسه با کسانی که رژیم مشابهی را بدون آجیل سویا دنبال کرده‌اند.
علاوه بر این، بررسی 17 مطالعه در زنان یائسه نشان داد که خوردن ایزوفلاون سویا به مدت 6 هفته تا 12 ماه، در مقایسه با دارونما، شدت گرگرفتگی را بیش از 20 درصد کاهش می‌دهد.
با این حال، سایر مطالعات نتایج متفاوتی را ارائه می‌دهند. مروری بر 10 مطالعه، شواهد اندکی در مورد تاثیر سویا در بهبود علائم یائسگی نشان داد.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که تأثیر سویا بر میزان استروژن و علائم یائسگی به چگونگی پردازش ایزوفلاون توسط خانم‌ها بستگی دارد.
* خلاصه:
ایزوفلاون موجود در آجیل سویا استروژن را تقلید می‌کند و ممکن است گرگرفتگی و سایر علائم یائسگی را برطرف کند، اما تحقیقات در این زمینه متناقض است.
۳۸. ممکن است از بدن در برابر برخی سرطان‌ها محافظت کند
تحقیقات مشاهده‌ای فعلی نشان می‌دهند که غذاهای سویا ممکن است خطر ابتلا به سرطان‌های پستان و پروستات را کاهش دهند.
تأثیرات سویا بر خطر ابتلا به سرطان هنوز هم تا حد زیادی مورد بحث است. مطالعات حیوانی نتایج متفاوتی را در مورد ایزوفلاون سویا و رشد تومور، به ویژه برای سرطان پستان ارائه داده‌اند.
حتی اگر اثرات استروژن مانند ایزوفلاون نشان بدهد که سویا می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد، مطالعات انسانی این موضوع را تأیید نمی‌کند.
مروری بر 35 مطالعه مصرف سویا را با کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان از کشورهای آسیایی مرتبط دانست اما هیچ ارتباطی بین سویا و سرطان پستان در زنان از کشورهای غربی یافت نشد.
علاوه بر این، مطالعات انجام شده، مصرف سویا را با 30٪ احتمال کمتر ابتلا به سرطان پروستات مرتبط می‌دانند. اثرات ضد سرطانی احتمالی سویا احتمالاً به دلیل ایزوفلاونی است که به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و همچنین لونایزین که باعث مرگ سلول‌های سرطانی در آزمایش‌های آزمایشگاهی و حیوانی شده‌است.
با این حال، تحقیقات گسترده‌تری در مورد سویا و خطر سرطان مورد نیاز است.
* خلاصه:
مغزهای سویا ممکن است از شما در برابر سرطان‌های پستان و پروستات محافظت کنند، اما مطالعات بیشتر در این زمینه لازم است.
۳۹. آجیل سویا بسیار کاربردی است
آجیل سویا در بسیاری از فروشگاه‌های مواد غذایی به صورت آنلاین در دسترس هستند.
افزودن این مغزهای مغذی به وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها، از جمله سالادها، ماست، غذاهای سرخ‌کردنی و انواع پاستا آسان است. آجیل سویا در طعم‌ها و انواع مختلفی مانند نمکی، بدون نمک و فلفلی در دسترس است.
از آنجایی که این مغزها در واقع آجیل نیستند، جایگزین مناسبی برای کسانی محسوب می‌شوند که به بادام زمینی یا انواع دیگر آجیل حساسیت دارند.
کره آجیل سویا را می‌توان همراه با نان تست مصرف کرد، به انواع اسموتی اضافه کرد، با بلغور جو دوسر مخلوط کرد، یا به عنوان نوعی دیپ برای میوه و سبزیجات خورد.
سالم‌ترین نوع آجیل سویا، نوع خشک یا پخته آن است که حاوی روغن نباتی، نمک اضافی یا مواد نگهدارنده نیست.
* خلاصه:
آجیل سویا در ماست، سالادها و غذاهای سرخ‌شده بسیار عالی هستند، در حالی که کره مغز سویا افزودنی فوق‌العاده‌ای برای ساندویچ‌ها، سس ها و اسموتی‌ها است.
سایر خواص سویا
۴۰. سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند
یکی از فایده‌های سویا برای سلامتی کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن است و واقعا هم در این زمینه کارساز است. سویا منبع گیاهی پروتئین است. با مصرف آن در بدن بعضی از پروتئین‌های جدید شکل می‌گیرند و یکی از آنها پادتن‌هایی هستند که برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن بسیار مهم هستند. بنابراین، سویا – در صورتی که روزانه مصرف شود -می‌تواند به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی بدن نیز عمل بکند.
۴۱. سلامت عضلات را تامین می‌کند
همان طور که یکی از موارد اشاره شد دو پروتئين تولید شده توسط آمینو اسیدهای موجود در سویا در حفظ و مراقبت از بافت بدن نقش مهمی ایفا می‌کنند و از طرفی آهن آن نیز تامین اکسیژن کافی برای بافت‌ها را با بهبود عملکرد رگ‌های خونی تضمین خواهد کرد در نتیجه اکسیژن به صورتی بهینه در بدن توزیع خواهد شد.
۴۲. خطر ابتلا به کم خونی را کاهش می‌دهد
از آنجایی که سویا سرشار از آهن و کلسیم است، مطمئنا می‌تواند به نحو موثری با کم خونی مبارزه کند. دلیل اصلی کم خونی آن است که بدنتان به خاطر پایین بودن و کافی نبودن تعداد گلبول‌های قرمز خون اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند. آهن با بهبود عملکرد عروق تولید گلبول‌های قرمز خون را تضمین می‌کند در نتیجه عملکردی بهینه خواهند داشت.
۴۳. استفاده از اکسیژن را بهینه می‌کند
بدن شما به خاطر مغزتان به اکسیژن نیاز دارد. بدون اکسیژن خیلی زود دچار خستگی می‌شوید بدتر از آن بدنتان نیز قادر به عملکرد درست نخواهد بود. اکسیژن حیاتی است و گلبول‌های قرمز خون نیز مسئول تضمین اکسیژن رسانی به سلول‌های بدن هستند.
۴۴. از سیستم عصبی محافظت می‌کند
مصرف سویا قادر است سلامت سیستم عصبی را نیز تامین کند. چون سویا سرشار از ویتامین‌های ب کمپلکس مانند ریبوفلاوین و ویتامین B12 است. این نوع ویتامین‌ها به حفظ عملکرد صحیح سیستم عصبی کمک می‌کنند.
۴۵. از DNA محافظت می‌کند
ریبوفلاوین موجود در سویا برای محافظت از DNA نیز مفید است. این ماده به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل و از DNA در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. مطمئنا می‌دانید رادیکال‌های آزادی که به DNA حمله می‌کنند می‌توانند باعث جهش سلولی بشوند که به رشد سریع سلول‌های جهش یافته یا سلول‌های سرطانی منجر خواهد شد.
۴۶. سطح تری‌گلیسیرید را کنترل می‌کند
چربی‌های تک و چند اشباع شده نه تنها برای حفظ سطح کلسترول خون مفید هستند بلکه به کاهش تولید تری‌گلیسرید نیز کمک می‌کنند تا بتوانند آن را به نحو موثری کنترل کنند و به نحوی بهینه سیستم قلبی و عروقی سالم‌تری را ایجاد کنند.
۴۷. خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد
احتمال ابتلا به سرطان سینه که عموما بعد از یائسگی زنان را درگیر خود می‌کند را می‌توان با مصرف منظم سویا و جبران کمبود استروژن از طریق فیتواستروژن‌های موجود در سویا کاهش داد.
۴۸. برای گیاهخواران منبع پروتئین مناسبی است
منبع اصلی پروتئین محصولات حیوانی هستند اما می‌دانید که برای گیاهخواران مصرف محصولات حیوانی جزو ممنوعیات است. اما، فارغ از این که گیاهخوار هستید یا نه، بدنتان همچنان به پروتئین نیاز خواهد داشت و به خاطر محتوای پروتئین گیاهی بالا است که مصرف سویا جایگزینی فوق‌العاده برای پروتئین حیوانی به شمار می‌رود.
۴۹. توده‌ی عضلانی را افزایش می‌دهد
در جلسات تمرین ورزشی و بدن‌سازی بحث فقط سوزاندن چربی و کالری نیست بلکه ساختن و افزایش حجم و توده‌ی عضلانی نیز یکی از اهداف مورد نظر است. همان طور که در نکات قبلی اشاره شد، ریبوفلاوین برای بازتامین انرژی مفید خواهد بود اما برای ساخت توده‌ی عضلانی به پروتئين نیاز است. سویا که سرشار از پروتئین گیاهی است خوراکی خوشمزه‌ای برای بعد از تمرین به حساب می‌آید.
۵۰. مشکل مو خوره را بر طرف می‌کند
موخوره می‌تواند برای زنان به کابوسی هولناک تبدیل شود چون موخوره آنها را از داشتن موهایی بلند و سالم محروم خواهد کرد. اثبات شده است که سویا قادر است بافت سلول‌ها را ترمیم و محافظت کند در نتیجه ترمیم موهای آسیب دیده نیز یکی دیگر از کارکردهای پروتئين موجود در سویا است
۵۱. به عنوان مرطوب کننده‌ی طبیعی مو عمل می‌کند
موهای مرطوب درخشان‌تر، سالم‌تر، و قوی‌تر به نظر خواهند رسید. حتی به رنگ کردن موهای‌تان نیز نیاز نخواهید داشت چون رنگ طبیعی آن به طرز زیبایی جلوگر خواهد شد. کمبود پروتئین به بعضی از آسیب‌های بافت سلول‌ها من جمله مو منجر می‌شود. به همین خاطر مصرف سویا به صورت منظم می‌تواند به مرطوب کردن موهای‌تان کمک کند.
۵۲. قابلیت ارتجاعی پوست را افزایش می‌دهد
پروتئین نه تنها برای ساخت عضلات مفید است بلکه در ترمیم سلول‌های آسیب دیده و حفظ سلامت سلول‌ها من جمله سلول‌های پوست نیز نقش دارد. پروتئین باعث می‌شود سلول‌های پوست مستحکم شوند و همین امر قابلیت ارتجاعی پوست را نیز بهبود خواهد بخشید.
۵۳. از ابتلا به آلزایمر پیشگیری می‌کند
لسیتین ماده‌ای حیاتی برای مغز است و همچنین فیتوسترول‌ها نیز برای بهبود عملکرد سیستم عصبی مغز مفید است. آن ترکیب‌ها برای پیشگیری از آلزایمر موثر هستند.
شکل‌های مختلف دانه سویا:
دانه سویا می‌تواند به شکل‌های مختلف مصرف‌شود و غذاهای متعددی از آن ساخته‌شود. بعضی از محصولات سویا این‌ها هستند:
کشک سویا- به توفو معروف است
ادامامی- دانه‌های سبز سویا هستند
سوپ میسو- یک سوپ سنتی ژاپنی
ناتو- یک غذای سنتی ژاپنی از دانه تخمیرشده سویا
دانه سویا- دانه‌های ترد و سبز سویا
پنیر سویا- جایگزین پنیر، ساخته‌شده از دانه سویا
کریسپ سویا- چیپس سویا تهیه‌شده از آرد سویا
آرد سویا- آرد تهیه‌شده از دانه سویای بوداده
شیرسویا- تهیه‌شده از دانه‌های رسیده سویا
مغز سویا- یک میان‌وعده ترد
ماست سویا- تهیه‌شده از شیرسویا
تمپه- تهیه‌شده از دانه‌های تخمیرشده سویا
نکات مصرف سویا:
– مصرف دانه سویا در دوران بارداری و شیردهی خطری ندارد. اما مراقب‌باشید اندازه مناسبی از آن را مصرف‌کنید. مصرف بیش‌ازحد پروتئین دانه سویا در دوران بارداری می‌تواند به جنین آسیب‌برساند.
– مصرف مقدار مناسب سویا برای کودکان هم خطری ندارد.
– شیرسویا می‌تواند درصورت استفاده منظم باعث کمبود موادمغذی شود.
– کودکانی که به شیر گاو حساسیت دارند نباید شیرسویا بخورند.
– محصولات سویا احتمال سنگ کلیه را افزایش‌می‌دهند زیرا حاوی اگزالات است.
– اگر مبتلا به سرطان مثانه یا کم‌کاری تیروئید هستید، از مصرف دانه سویا اجتناب‌کنید.
– بیماران مبتلا به آسم به‌راحتی به دانه سویا حساسیت پیدامی‌کنند.
حقایق تغذیه‌ای دانه سویا (USDA)
| حقایق تغذیه‌ای | |
| مصرف ۱۰۰ گرم | |
| ماده مغذی | ارزش روزانه |
| کالری کل ۱۴۷ | |
| کالری از چربی ۶۱ | |
| چربی کل (۶.۸ گرم) | ۱۰% |
| چربی اشباع (۰.۷۶۸ گرم) | ۴% |
| چربی چندغیراشباع (۳.۲ گرم) | |
| چربی تک‌غیراشباع (۱.۲۸۴ گرم) | |
| کلسترول (۰میلی‌گرم) | ۰% |
| سدیم (۱۵ میلی‌گرم) | ۱% |
| پتاسیم (۶۲۰ میلی‌گرم) | |
| کربوهیدرات کل (۱۱.۰۵ گرم) | ۴% |
| فیبر رژیمی (۴.۲ گرم) | ۱۷% |
| پروتئین (۱۲.۹۵ گرم) | ۴% |
| ویتامین A | ۴% |
| ویتامین C | ۴۸% |
| کلسیم | ۲۰% |
| آهن | ۲۰% |