گیاه دارویی بومادران از مدت‌ها پیش به عنوان ماده‌ای برای درمان‌های مختلف، جای خود را در قلمروی داروهای گیاهی سنتی، باز کرده‌است. آن‌چه باعث می‌شود این گیاه دارویی فوق‌العاده باشد، طیف گسترده‌ی کاربردهای آن است. مردم برای درمان تب و سرماخوردگی، مشکلات قاعدگی، مشکلات گوارشی و همچنین افزایش اشتها از این گیاه دارویی استفاده کرده‌اند. بعضی از آدم‌ها حتی برگ‌های تازه‌ی بومادران را می‌جوند تا از درد دندان نجات پیدا کنند.
برای کسانی که با گیاه دارویی بومادران آشنا نیستند، این مقاله ممکن است شروع خوبی برای شناخت این گیاه و دلیل اهمیت آن به عنوان یک گیاه دارویی باشد. نام علمی بومادران Achillea millefolium است و نسبتا به بابونه و گل داودی نزدیک است. بومادران علی‌رغم این‌که یک گیاه دارویی است، سابقا به عنوان یک گیاه خوراکی مصرف می‌شد. امروزه کاربردهای آن بیشتر به خواص دارویی‌اش مرتبط است و به ندرت در آشپزی استفاده می‌شود.
برای این‌که ذهنیتی نسبت به بومادران داشته باشید، باید بگوییم که این گیاه دارویی طعم شیرین و درعین حال عطر و بویی تلخ دارد که از این نظر کاملا شبیه گیاهان دیگری مانند ترخون است. بنابراین، با دانستن این امیدواریم علاقه به مصرف این گیاه در شما ایجاد شده باشد. شما می‌توانید بومادران را چه در غذاهای روزانه و چه به عنوان یک داروی سنتی، مورد استفاده قرار بدهید. مزایای منحصر به فرد مصرف این گیاه دارویی به حدی زیاد است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. در این نوشتار با مزایای فوق‌العاده‌ای که این گیاه دارویی برای سلامتی دارد آشنا خواهیم شد. لطفا با ما همراه باشید!
۱. علائم التهاب را تسکین می‌دهد
برخی از مشکلات ایجاد شده برای ارگان‌های داخلی ما در اثر التهاب رخ می‌دهند. به عنوان مثال گلو درد، درد شکم و برخی از اختلالات تنفسی. از مدت‌ها پیش، در بسیاری از کشورها، بومادران برای درمان علائم التهاب استفاده شده‌است. به این دلیل که عصاره‌ی این گیاه دارویی پر از خواص ضد التهابی است.
بسیاری از تحقیقات نشان می‌دهند که عصاره‌ی بومادران حاوی فلاونوئیدها و سزکویی‌ترپن لاکتون‌ها است. ثابت شده‌است که این ترکیبات نه تنها خواص ضد التهابی، بلکه خواص قابض نیز دارند، که اساسا توانایی برخی از مواد برای منقبض کردن بافت‌های نرم بدن است. احتمالا به همین دلیل است که می‌توان گیاه دارویی بومادران را هم به صورت داخلی و هم به صورت خارجی برای رفع التهاب ارگان‌های بدن استفاده کرد.
۲. درمانی برای زخم و خونریزی است
مشخص شده‌است که ترکیب شیمیایی منحصر به فرد موجود در گیاه بومادران که اچیلین نام دارد قادر است خونریزی را متوقف کند. این ترکیب نه تنها می‌تواند خون را منعقد کند، بلکه قادر است درد را نیز از بین ببرد و مانع از عفونی شدن زخم شود. حتی یک مطالعه وجود دارد که نشان می‌دهد بومادران را می‌توان برای بهبود زخم سوختگی ناشی از ناپالم استفاده کرد، ماده‌ای آتش‌زا که در جنگ استفاده می‌شود. با داشتن این توانایی‌ها، جالب است که بومادران همچنین به عنوان “زخم‌گیاه سرباز” نامیده می‌شود و برخی حتی آن را گیاه ارتشی می‌نامند یعنی “گیاهی که در ارتش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳. به عنوان یک مسکن قوی برای اختلالات اضطرابی عمل می‌کند
اثبات شده‌است که بومادران قادر است بسیاری از زخم‌های را درمان کند و مانع از بروز عواقب ناگواری مانند عفونت شود. اما در مورد زخم غیر فیزیکی چه؟ مطابق با گزارشات شایع‌ترین اختلال روانی، یعنی اضطراب ۴۰ میلیون از بزرگسالان را در ایالات متحده یا ۱۸ درصد از کل جمعیت این کشور را تحت تاثیر قرار داده‌است. خوشبختانه این وضعیت کاملا قابل درمان است.
یک مطالعه منتشر شده در مجله‌ی Ethnopharmacology در سال ۲۰۱۲، اثرات ضد اضطراب بومادران را در مدل‌های حیوانی نشان داد. معلوم شد که عصاره‌ی هیدروالکلی گیاه بومادران دارای اثرات ضد اضطرابی در هر دو حالت کوتاه مدت و بلندمدت است، به این معنی که پس از استفاده‌ی مکرر از آن اثرات کاهش نمی‌یابد. حتی یک نتیجه‌گیری وجود دارد که نشان می‌دهد بومادران تاثیر مشابهی با دیازپام دارد، دارویی که غالبا برای درمان اضطراب تجویز می‌شود.
۴. راه‌حلی برای درمان مشکلات قاعدگی است
ظاهرا، علاوه بر متوقف کردن خونریزی، می‌توان از بومادران برای تحریک خونریزی نیز در شرایط خاص استفاده کرد. اختلالی وجود دارد به نام آمنوره، که در اثر آن قاعدگی بنا بر دلایلی رخ نمی‌دهد. بومادران همراه با گیاهانی مانند دم شیر، انگورک آمریکایی و سداب به عنوان قاعده‌وار طبقه‌بندی می‌شود. گیاهان قاعده‌آور گیاهانی هستند که توانایی تحریک جریان خون را در ناحیه لگن، از جمله رحم دارند و به این ترتیب باعث ترویج جریان خون در دوران قاعدگی می‌شوند. با این وجود، اگرچه این گیاه دارویی به مدت قرن‌ها تجویز شده‌است، هیچ تحقیقی برای حمایت از این فایده‌ی بومادران وجود ندارد.
۵. در درمان ورم پستان کمک می‌کند
ورم پستان نوعی عفونت پستان است که اغلب در زنان در دوران شیردهی اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین درمان برای این بیماری، استفاده از کمپرس گرم و سرد روی ناحیه‌ی دچار عفونت، برای از بین بردن درد و همچنین افزایش گردش خون است. به همین ترتیب، می‌توان از گیاه دارویی بومادران نیز استفاده کرد. از آن‌جایی که این گیاه دارویی دارای خواص ضد التهابی و تسکین درد است، استفاده از آن در روند درمان می‌تواند به کاهش درد و همچنین بازگرداندن منطقه‌ی آلوده به حالت طبیعی و سالم کمک کند.
۶. بعضی از مشکلات گوارشی را درمان می‌کند
بومادران علاوه بر خواص ضد التهابی، دارای خواص ضد اسپاسم هم است، به این معنا که می‌تواند به کاهش اسپاسمی که برای عضلات سیستم گوارش در اثر برخی اختلالات رخ می‌دهد، کمک کند. بنابراین، مصرف این گیاه دارویی به طور خوراکی می‌تواند به کاهش برخی از اختلالات گوارشی مانند اسهال، نفخ و گرفتگی معده کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهند که خواص ضد اسپاسم به طور عمده به ترکیبات فلاونوئیدی مرتبط است که به طور طبیعی در این گیاه وجود دارد.
۷. به مقابله با فشار خون بالا کمک می‌کند
آن‌چه سبب می‌شود بومادران یک گیاه دارویی کامل باشد این است که هم خواص ضد التهابی دارد، هم ضد اسپاسم است و در عین حال خواص گشادکننده‌ی عروق خونی هم دارد. در مطالعه‌ی منتشرشده در ژورنال تحقیقات فیتوتراپی در سال ۲۰۱۳ مشخص شد که بومادران توانایی کاهش فشار خون بالا و همچنین آرام کردن رگ‌های خونی و مجاری هوایی را دارد و به این ترتیب باعث بهبود تنفس می‌شود. مطالعات صورت گرفته روی حیوانات نشان می‌دهند که گیاه دارویی بومادران می‌تواند برای بهبود اختلالات قلب و عروق که به علت فشار خون بالا رخ می‌دهد، استفاده شود.
۸. علائم آسم را کاهش می‌دهد
گیاه بومادران را برای از بین بردن علائم آسم نیز می‌توان استفاده کرد به این دلیل که این گیاه دارویی می‌تواند به اتساع مجاری هوایی کمک کند و در نتیجه قادر است نایژه‌ها را تسکین بدهد و سبب کاهش التهاب در امتداد مجاری هوایی شود. استفاده از این گیاه دارویی می‌تواند به کاهش آسم کمک کند؛ چرا که التهاب و تنش در مجاری هوایی چند دلیل عمده هستند که سبب بروز علائم آسم می‌شوند.
۹. از قدیم‌الایام برای سرماخوردگی استفاده می‌شود
مصرف بومادران به صورت چای می‌تواند در بدن‌تان شگفتی بیافریند. حتی ثابت شده‌است که دومین مزیت بزرگ بومادران درمان سرماخوردگی است و البته اولین مزیت هم که توانایی درمان زخم است. اعتقاد بر این است که نوشیدن چای تهیه‌شده از بومادران می‌تواند موجب تعریق بیشتر شود. به همین دلیل است که این گیاه دارویی می‌تواند منافذ و رگ‌های خونی زیر پوست را تقویت کند، و به نوبه‌ی خود قادر است سموم را همراه با عروق از بدن‌مان خارج کند. همان‌طور که می‌دانیم، رایج‌ترین و همچنین اثبا‌ت‌شده شده‌ترین روش سنتی برای درمان سرماخوردگی تعریق است، بنابراین، نوشیدن چای بومادران می‌تواند به کاهش علائم سرماخوردگی و حتی درمان آن کمک کند.
۱۰. برای مشکلات پوستی به صورت خارجی استفاده می‌شود
بومادران علاوه بر این‌که برای التیام زخم‌ها استفاده می‌شود و همچنین به عنوان دارو و به صورت داخلی به کار می‌رود، می‌تواند به عنوان پماد برای پوست نیز مورد استفاده قرار بگیرد، به ویژه برای درمان برخی از مشکلات پوستی به عنوان مثال، اگزما، که یک نوع التهاب پوست است. استفاده از این گیاه دارویی به صورت مرهم می‌تواند پوست ملتهب را درمان کند و همچنین در صورت وجود زخم باز، می‌تواند با از بین بردن باکتری‌ها یا سایر میکروب‌هایی که ممکن است عفونت را ایجاد کنند، روند بهبودی را تسریع ببخشد.
به این ترتیب با مزایای این گیاه برای سلامتی آشنا شدیم. موارد قیدشده همگی از تحقیقات مختلف و منابع دیگر گردآوری شده‌اند.
برخی از دیگر مزایای گیاه دارویی بومادران
در حقیقت، این گیاه دارویی برخی مزایای دیگر هم دارد:
– ضد التهاب است
– ضد روماتیسم است
– خواص ضدعفونی‌کننده دارد
– قابض است
– ضد نفخ است
– به فرایند گوارش کمک می‌کند
– خواص ملین دارد
– به اتساع عروق کمک می‌کند
– درد معده را درمان می‌کند
– یک داروی مقوی است
– خواص آرام‌بخش دارد
– زخم را التیام می‌دهد
– خون را بند می‌آورد
– فشار خون را پایین می‌آورد
با این حال، همان‌طوری که در مورد بسیاری از گیاهان صدق می‌کند، به ویژه در مورد گیاهان قدرتمندی مانند بومادران، برخی نکات احتیاطی وجود دارند که حتما باید مد نظر داشته باشید!
نکات احتیاطی در رابطه با مصرف گیاه دارویی بومادران
با وجود این‌که بومادران پوست را نرم می‌کند، اما در عین حال قادر است از مقاومت پوست در برابر نور خورشید بکاهد. بنابراین مراقب باشید که در معرض نور خورشید قرار نگیرید. در نهایت از آن‌جایی که این گیاه دارویی یک رگ‌گشا است، برای زنان باردار و شیرده مناسب نیست، زیرا ممکن است تاثیر منفی روی انقباضات رحم داشته باشد و حتی منجر به سقط جنین شود.
قبل از شروع مصرف بومادران، حتما با پزشک‌تان یا یک فرد حرفه‌ای مشورت کنید به خصوص در مورد احتمال وجود آلرژی در اعضای خانواده.
در نهایت، با خواندن این مقاله امیدواریم که به خوبی در مورد این گیاه شگفت‌انگیز آگاه شده باشید. توانایی این گیاه توسط تحقیقات شگفت‌انگیز پشتیبانی می‌شود، بنابراین می‌توانید مطمئن باشید که انتخاب درستی دارید. لطفا نسبت به عوارض جانبی بالقوه‌ای که ممکن است از این گیاه ناشی شود، مطلع باشید.