نیایش بخش مهمی از تمام ادیان موجود در جهان به حساب می‌آید. برای بعضی از ادیان، انجام نیایش یک فریضه‌ی واجب است. در بعضی ادیان دیگر آیینی مهم برای ارتقاء سطح معنویت افراد است. با وجود این، هر دینی نوع نیایش و سبک مختص به خود را در زمینه‌ی ادای آن دارند. بعضی‌ها دوست دارند نیایش را ساده برگزار کنند، بعضی دیگر پیچیده، بعضی‌ها به اسباب و تجهیزات نیاز دارند، و بعضی‌ها اصلا به چیزی احتیاج ندارند.در این نوشتار با ما همراه باشید تا درباره فواید نماز خواندن و اهمیت نماز بیشتر بدانید.
در این مقاله، ما در مورد نیایش مسلمانان صحبت می‌کنیم که عموما با نام «صلات» یا «نماز» شناخته میشود. در ضمن نماز یکی از ۵ رکن اصلی اسلام است، که پایه و اساس زندگی اسلامی را تشکیل می‌دهد و به جا آوردن آن واجب محسوب میشود. این پنج رکن اصلی اصول دین یا پنج ستون اسلام نامیده می‌شوند.
اصولی پایه‌ای درباره‌ی نماز (صلات)
خود نماز از حرکات و بیاناتی به نام رکعت تشکیل میشود که تکرار می‌شوند. اصولا (به ترتیبی مشخص) یک رکعت نماز تشکیل میشود از:
– اقامه (ایستادن)
– خم شدن (رکوع)
– اقامه دوم (دوباره ایستادن)
– به خاک افتادن (سجود/سجده)
– نشستن
– به خام افتادن دوباره (سجود/سجده‌ی دوم)
– دوباره نشستن
تمام این حرکات یک رکعت محسوب می‌شوند. به خاطر تفاوت در تفسیرهای صورت گرفته از اسلام چندین مکتب (مذهب) در این دین وجود دارد، و هر یک احتمالا در جزئیات مربوط به آیین نیایش تفاوت‌های اندکی با هم دارند.
بر مسلمانان واجب است پنج وعده در روز نماز بخوانند، و هر وعده از چند رکعت تشکیل شده است. این پنج وعده نماز روزانه در زمان‌های مشخصی و بر مبنای حرکت خورشید در آسمان به جا آورده می‌شوند. این پنج وعده نماز روزانه عبارتند از:
– فجر (نماز صبح) – در سپیده دم یا طلوع آفتاب، ۲ رکعت نماز واجب
– ظهر – بعد از میانه‌ی روز، ۴ رکعت نماز واجب
– عصر – در بعدازظهر – ۴ رکعت نماز واجب
– مغرب – بعد از غروب آفتاب – ۳ رکعت نماز واجب
– عشاء – لحضاتی بعد از غروب آفتاب یا فرا رسیدن شب – ۴ رکعت نماز واجب
تعداد رکعت‌های غیر واجب یا مستحب در مذاهب مختلف متفاوت است، و اگر مسلمانی یکی از این نمازها را ادا نکند، باید بعدا قضای آن را به جا آورد.
سوای نمازهای واجب، مسلمانان نمازهای مستحب (اختیاری) نیز دارند، مانند نماز سنت، نماز نافله، نماز استغفار و غیره. هر مسلمانی که همه‌ی این‌ها را به طور منظم به جا بیاورد مسلما فایده‌های زیادی نسیبش خواهد شد، هم به لحاظ معنوی و هم به لحاظ جسمی. حالا با ما همراه شوید تا فایده‌های ادای نماز را برای سلامتی با شما در میان بگذاریم.
فواید جسمی نماز خواندن
همان طور که همه می‌دانیم، هدف از ورزش منظم آن است که توانایی‌های جسمی بدن‌مان را بهبود ببخشیم. به خاطر مقدار بالای فعالیت‌های جسمی لازم و ماهیت تکرارپذیر آن، نماز خواندن قطعا مثل یک نوع ورزش کردن منظم است. بنابراین، هرچند نماز به معنی آیین پرستش است، اما می‌تواند همان فوایدی را برای جسم شما داشته باشد که ورزش منظم دارد.
۱. سلامت قلب و عروق
هر ورزشی، وقتی که منظم انجام شود، سوخت و ساز بدن را افزایش خواهد داد که به نوبه‌ی خود، سلامت کلی دستگاه قلب و عروق را بهبود می‌بخشد. چون انجام رکعات نماز شبیه به ورزش کردن است، و مجبور هستید بیش از یک بار آن را تکرار کنید، این امر می‌تواند تاثیر چشمگیری بر افزایش سلامت قلب و عروق‌تان داشته باشد.
فواید نماز خواندن: ۲. تقویت تمیزی و آراستگی
مرسوم است که قبل از نماز خواندن آیین وضو گرفتن انجام شود. شما می‌توانید از آب (وضو) یا خاک (تیمم) برای وضو گرفتن استفاده کنید. وضو گرفتن برای تمیزی بدن از هر گونه آلودگی مانند میکروب‌ها، گرد و خاک و غیره لازم است. شخصی که وضو می‌گیرد باید دستان، دهان، بینی، دست‌های (تاآرنج) خود را بشوید، و موی سر، و پاها را مسح بکشد، تا اینکه در بالاترین سطح بهداشتی قرار بگیرند.
۳. حفظ بهداشت دهان و دندان
از آنجایی که بسیاری از مردم هنگام وضو گرفتن کمی دهان خود را با آب غرغره می‌کنند و می‌شویند، این کار می‌تواند به تقویت و بهبود سلامت دهان و گلو نیز کمک کند. غرغره کردن خطر عفونت‌های ویروسی را کاهش می‌دهد و بوی بد دهان را نیز از بین می‌برد.
۴. درد مفاصل را تسکین می‌دهد
حالت و وضعیت بدن در رکعت‌ها شامل خم شدن، به خاک افتادن و دولا شدن میشود. اگر مفاصل‌تان آسیب دیده باشد یا مشکل داشته باشد هنگام انجام این کارها با دشواری بسیاری مواجه خواهید شد. اقامه‌ی نماز به صورت منظم مطمئنا به تسکین این دردها کمک می‌کند.
فواید نماز خواندن: ۵. درد کمر را کاهش می‌دهد
انجام حرکات نماز به ویژه رکوع درد کمر را نیز کاهش خواهد داد، و به مانند یوگا به آرامسازی رباط‌ها و عضلات کمک خواهد کرد. بسیاری از تمرین‌های ورزشی نیز شامل این حرکت می‌شوند چون حرکت دو لا شدن برای ستون فقرات و باسن مفید است.
۶. عضلات شکمی بهتری می‌سازد
بسیاری از حالت‌‌ها و ضعیت‌ها در نماز به عضلات شکمی خوب و قوی نیاز دارند. به عنوان مثال موقع خم شدن برای رکوع باید هر دو دست روی کاسه‌های زانو گذاشته شود و به جلو خم شویم. به منظور حفظ صاف نگه داشتن پاها و ستون فقرات باید بعضی از عضلات شکم‌تان کشیده شود و کش بیاید. تغییر حرکات بین حالات مختلف نیز عضلات شکم‌تان را تمرین می‌دهد.
۷. جریان خون را بهبود می‌بخشد
مجموعه حالات و حرکات به خصوص سجده کمک خواهد کرد خون به نحو بهتری در بدن‌تان جریان پیدا کند. همین که بدن‌تان را رو به جلو خم می‌کنید تا پیشانی‌تان مهر را لمس کند، خون به بخش‌های فوقانی بدن مانند چشم‌ها، گونه‌ها و … جاری میشود.
۸. دستگاه گوارش را تقویت می‌کند
حالت نشستن در نماز حرکات لوله‌ی گوارش را در امحا و احشاء‌تان تحریک می‌کند، و از این طریق باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش‌تان میشود. این حرکت همچنین به عملکرد سم‌زدایی بدن نیز کمک می‌کند.
فواید نماز خواندن:۹. شکل و حالت بدن را بهتر می‌کند
اکثر آدم‌ها به خاطر عادات روزانه‌شان، مثل حمل کردن بار سنگین روی پشت‌شان در تمام طول روز شکل بدنی نادرستی به خود می‌گیرند و ممکن است دچار گوژپشتی شوند. از آنجایی که هر حرکتی در نماز حالت و شکلی صاف و درست دارد و هر روزه انجام میشود قطعا به بهتر شدن شکل و حالت بدن‌تان کمک خواهد کرد.
۱۰. نوعی ورزش یوگا است
هر حرکت و تمام حرکات موجود در رکعات نماز فایده‌های خاص خودشان را دارند، من جمله وضعیت ایستادن. اجرای یک حالت صاف و ایستاده برای یک مدت مشخص با تقویت ستون فقرات‌تان باعث خواهد شد حالت بدنی بهتری پیدا کنید.
۱۱. تمیزی بدن را افزایش می‌دهد
انجام وضو قبل از برگزاری نماز خود به خود تمیزی بدن را افزایش می‌دهد چون در اجرای آن باید دهان، دست‌ها، سر بینی و پاها را بشویید.
۱۲. باعث تمیزی صورت میشود
در نتیجه، یکی از قواعد وضو گرفتن ۳ بار شستن صورت است، که با این کار، چربی روی صورت‌تان پاک خواهد شد و از جوش یا آکنه پیشگیری میشود.
فواید معنوی نماز خواندن
هدف اصلی نماز عبادت خداوند است. بنابراین، این کاملا طبیعی است که به جا آوردن منظم نماز به لحاظ معنوی نیز برای ما خوب باشد.
فواید نماز خواندن:۱۳. خشوع و فروتنی را افزایش می‌دهد
در مطالعه‌ای آشکار شده است که نماز خواندن به صورت روزانه می‌تواند منیت و خود پرستی را در انسان‌ها کاهش و خشوع و فروتنی را افزایش دهد. یعنی اگر به شیوه‌ی درست انجام شود، نماز می‌تواند آگاهی فرد را نسبت به خوب مطلق و وجود برتر افزایش دهد و از این رو از خودخواهی بکاهد. به این ترتیب مرتبا نماز خواندن هر روز که می‌گذرد خشوع را در انسان بیشتر افزایش می‌دهد.
۱۴. وضعیت ذهنی را آرامش می‌بخشد
نماز روحیه‌ی شما را تقویت می‌کند تا به خداوند نزدیک‌تر شوید. با انجام این کار، ذهن‌تان آرام‌تر و آسوده‌تر خواهد شد. یک وضعیت ذهنی آرام می‌تواند به طرز چشمگیری از سطح استرس شما بکاهد و باعث تنویر افکارتان شود.
۱۵. بصیرت را افزایش می‌دهد
با آرام شدن ذهن‌تان و قدرت تفکر شفاف‌تر، نسبت به بسیاری از چیزها صاحب بینش و بصیرت بخصوصی خواهید شد. بصیرت فقط برای کسانی اتفاق خواهد افتاد که ذهنی مه‌آلود و غبارآلوده نداشته باشند یا قضاوت‌های غیر منطقی نکنند، در نتیجه بینش و بصیرت شما هنگام نماز خواندن قطعا افزایش پیدا خواهد کرد.
۱۶. خشم را کاهش می‌دهد
هدف اصلی نماز یا عبادت پرستش خداوند است. هر کسی که عقل سلیم داشته باشد می‌داند که با خشم و خشونت نمی‌تواند به آن دست پیدا پیدا کند. قبل از آنکه کسی نماز بخواند، باید تدارکاتی فراهم آورد مانند از بین بردن خشونت و غضب در دل و مغز خود.
۱۷. مهارت‌های اجتماعی را بهبود می‌بخشد
اکثر مسلمانان برای نماز خوان به مسجد یا مصلی می‌روند. به خصوص در روز جمعه، که هر هفته نماز جمعه اقامه میشود. با انجام منظم نماز، قطعا با آدم‌های بسیاری آشنا خواهید شد و بر اثر تعامل با مسلمانان دیگر مهارت‌های اجتماعی‌تان بهبود پیدا می‌کند.
فواید نماز خواندن:۱۸. مثبت اندیشی را افزایش می‌دهد
کسانی که مدام نیایش می‌کنند و این کار را به درستی انجام می‌دهند به نوعی از احساس هدفمندی در زندگی دست پیدا می‌کنند. این احساس به شما اجازه می‌دهد خوشبین‌تر باشید و جهان را از منظر مثبت تری بنگرید.
۱۹. پشتکار را افزایش می‌دهد
به عنوان یک مسلمان خوب، قطعا نمی‌توانید انسان تنبلی باشید. پنج وعده‌ی نماز واجب روزانه، که هر وعده رکعت‌های واجب مخصوص به خودش را دارد پشتکار خوبی را می‌طلبد. لازم به ذکر نیست که نمازهای مستحب دیگری نیز داریم. این مسئله ممکن است در ابتدا خسته کننده به نظر برسد، اما از طریق پشتکار، ثابت خواهد شد این کارهای روزمره اصلا خسته کننده نیستند.
۲۰. مراقبه‌ی شخصی و فردی
فارغ از چیستی آن، نماز خواندن بهترین راه برای تمرین مراقبه‌ی فردی است. در طول گذر زمان ممکن است متوجه شوید که غرق در تفکر و اندیشه در مورد خود هستید تا به انسان بهتری تبدیل شوید.
۲۱. در کل برای سلامتی مفید است
هدف از نماز داشتن آرامش، هارمونی، و تعادل در زندگی است.
۲۲. نوعی مراقبه‌ی قلبی است
همچنین، نماز خواندن ممکن است راه دیگری برای نگاهی عمیق به قلب‌تان باشد تا بتوانید پاسخ هر چیزی را در آن بیابید.
مهمترین چیزی که باید یادتان باشد آن است که هدف اصلی از نماز خواندن پرستش خداوند است، نه اینکه فایده‌هایی مانند تسکین درد مفاصل، خوش هیکل‌تر شدن، و غیره از آن به دست آوریم. با همه‌ی این‌ها، و علم به تمام فایده‌های نماز خواندن قطعا مسلمانان به ادای منظم و سر وقت این فریضه‌ی الهی بیشتر ترغیب خواهند شد.