گیاه اقاقیا قرن‌ها در داروها، آشپزی، ابزار و وسایل چوبی به کار رفته است. اقاقیا در تمدن‌هایی مانند مصریان و قبایل بومی استرالیایی، تاریخچه‌ای طولانی دارد. این پادشاهی‌ها و قبایل به شکل‌های مختلف – از تهیه دسر گرفته تا درمان هموروئید– از اقاقیا استفاده می‌کرده‌اند. اقاقیا هم به صورت پودر ، روغن، عسل و هم به طور گیاه کامل در فروشگاه‌ها یافت می‌شود. خواص اقاقیا برای سلامتی و درمان بسیار زیاد است و در این نوشتار با ما همراه باشید تا ۷ فایده درمانی گیاه اقاقیا برای سلامتی را بدانید.
خواص اقاقیا
۱. تسکین درد و تحریک
صمغ اقاقیا به طور طبیعی بافتی چسبنده دارد. این صمغ معمولا برای کاهش تحریک و التهاب به کار می‌رود و برای تسکین ناراحتی معده و گلو مفید است.
۲. کمک به درمان زخم‌ها
اقاقیا معملا به عنوان یک درمان موضعی برای زخم‌ها به کار می‌رود. پزشکان، دانشمندان و محققان معتقدند که این تاثیر می‌تواند به دلیل برخی ترکیبات آن مانند آلکالوئیدها، گلیکوزیدها و فلاونوئیدها باشد. در یک مطالعه، گونه‌ای از اقاقیا به نام اقاقیای caesia بر روی موش‌ها و به عنوان درمان موضعی زخم‌ها مورد آزمایش قرار گرفت. این ماده در مقایسه با درمان‌های استاندارد، سریع‌تر نتیجه دارد.
یک مطالعه دیگر که بر حیوانات انجام شد نیز نشان داد که اقاقیا به درمان زخم‌ها کمک می‌کند.
۳. افزایش سلامت دهان
عصاره گونه‌ای مانند اقاقیای کاتکو در تولید محصولات مریوط به دندان مانند دهان‌شویه‌ها به کار می‌رود تا از التهاب لثه جلوگیری کند. پودر اقاقیا در ساخت نوعی خمیردندان به کار می‌رود که دندان‌ها را تمیز می‌کند اما آسیبی به سطح دندان نمی‌زند. یک مطالعه قدیمی که در ۱۹۹۹ انجام شد نشان داد که این پودر دندان، بیش از دو سوم جرم دندان و در برخی موارد حتی ۱۰۰ درصد آن‌ها را پاک می‌کند.
۴. منبع خوبی از فیبر
اقاقیا حاوی فیبر رژیمی محلول در آب (WSDF) است که نه تنها برای رژیم غذایی خوب است بلکه به کنترل کلسترول نیز کمک می‌کند. یک مطالع نشان داد که مصرف روزانه ۱۵ گرم صمغ اقاقیا به شکل مایع به تنظیم غلظت کلسترول پلاسما در خون کمک می‌کند. اگرچه این مطالعه در ۱۹۹۲ چاپ شده است اما جامع ترین مطالعه انجام شده در مورد تاثیر اقاقیا بر خون است. WSDF به حفظ وزن سالم نیز کمک می‌کند و برای سلامت عمومی دستگاه قلب و عروق مفید است. سازمان غذا و دارو (FDA) تغییراتی را در قوانین تشخیص استفاده مفید از اقاقیا به عنوان منبع خوبی از فیبر در بسیاری از غذاهای معروف مانند غلات صبحانه، آبمیوه و ماست، وضع کرد.
۵. کاهش چربی بدن
صمغ اقاقیا توانایی حفظ وزن بدن در طیف سالم را داشته و به کاهش چربی کلی بدن کمک می‌کند. در مطالعه‌ای که بر ۱۲۰ زن انجام شد، ۳۰ زن به مدت شش هفته، روزانه ۳۰ گرم صمغ اقاقیا و ۶۰ زن دیگر دارونمایی حاوی ۱ گرم پکتین دریافت کردند. نتایج نشان داد شاخص توده بدنی زنانی که صمغ اقاقیا دریافت کردند، کاهش یافت. درصد چربی بدن آن‌ها نیز بیش از ۲ درصد کاهش یافت.
۶. تسکین سرفه و گلودرد
صمغ اقاقیا به کاهش تحریک و التهاب شهرت دارد و بنابراین به تسکین سرفه کمک می‌کند. خواص صمغ اقاقیا باعث شده که این مایع در محلول‌های درمانی به کار رود که گلو را پوشش داده و در برابر تحریکات از گلو محافظت می‌کند. استفاده از اقاقیا برای سرفه، جلوی گلودرد را می‌گیر و از علائمی مانند گرفتگی صدا جلوگیری می‌کند.
۷. کاهش از دست دادن خون
گیاه اقاقیای greggii که در ایالات متحده و مکزیک یافت می‌شود می‌تواند برای متوقف کردن جریان خون در بریدگی‌های عمیق، زخم‌ها و بریدگی‌های سطحی به کار رود. ریختن دمنوش اقاقیا روی بریدگی‌ها، درمانی موثر است. این ماده برای بند آوردن خونریزی شدید و کشتن باکتری‌های موجود در بریدگی مفید است.
عوارض اقاقیا
قبل از مصرف هر گونه اقاقیا با پزشک خود مشورت کنید تا به واکنش حساسیتی یا تداخل دارویی دچار نشوید. اقاقیای senegal با برخی از داروها تداخل دارد. برای مثال، ممکن است از جذب آنتی بیوتیک‌ها جلوگیری کند.
برخی از انواع اقاقیا حاوی مواد شیمیایی سمی هستند که می‌توانند باعث ریزش مو، تاثیر بر توانایی دستگاه گوارش در جذب مواد مغذی و جلوگیری از رشد شوند. اقاقیایی که با آن آشنایی ندارید را مصرف نکنید. همچنین درمورد مصرف اقاقیایی که برای استفاده در غذا فرآوری نشده است با پزشک یا فرد متخصص مشورت کنید.
اقاقیا معمولا در خوراکی‌های فرآوری شده وجود دارد اما به شکل آسیاب شده، پودر یا کامل نیز در فروشگاه‌ها یافت می‌شود. مطالعات بالا نشان می‌دهند که مصرف ۱۵ تا ۳۰ گرم اقاقیا در روز بی‌خطر است اما قبل از دادن آن به کودکان و سالمندان با پزشک مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند دوز مورد نظر برای جلوگیری از مشکلات گوارشی یا جذب را مشخص کنند.
مطالعه‌ای که بر موش‌ها انجام شد نشان داد که اقاقیای arabica می‌تواند دیابت را در آینده درمان کند. اما این تحقیق در مراحل اولیه خود بوده و اثر آن به طور کامل اثبات نشده است.
نکته
صمغ اقاقیا در بسیاری از خوراکی‌ها به کار می‌رود و معمولا برای آشپزی، نوشیدنی‌ها و دیگر مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از اقاقیا به عنوان مکمل با پزشک خود مشورت کنید.