غلب اوقات، با توصیه‌هایی در مورد فواید استفاده از روغن‌های معطر برای سلامتی مواجه می‌شویم، اگرچه گاهی وقت‌ها، متخصصین سلامت، آنها را « داروهای دروغین» می‌دانند. اما واقعیت این است که این محصولات طبیعی، بیشتر از داروهایی که عوارض جانبی دارند و شرکت‌های دارویی نمی‌خواهند شما این را بدانید، با بدن ما سازگارند. محصولات طبیعی، هزاران سال در فرهنگ‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته‌اند اما علم نوین به تازگی رونق یافته است.
روغن معطر چیست؟
روغن معطر، از اسانس گیاه می‌آید. روغن معطر معمولا تقطیر شده و از برگ‌ها، ساقه‌ها، پوسته یا ریشه یک گیاه، گرفته می‌شود. روغن‌های معطر بسیار غلیظند و معمولا رنگ روشنی دارند، البته استثناء هم وجود دارد. روغن‌های مرکبات، رنگ کهربایی (زرد مایل به قهوه‌ای) دارند. قیمت و کیفیت روغن‌های معطر، بسته به نادر بودن‌شان، منطقه‌ای که از آن‌جا می‌آیند و کیفیت روش‌های کنترلی دستگاه تقطیر، متفاوت است. روغن معطر با روغن رایحه‌دار فرق دارد زیرا روغن معطر، اسانس واقعی گیاه منبع است و روغن‌های رایحه‌دار، محصولات خوشبوی مصنوعی هستند.
خواص و عطر روغن‌های معطر می‌تواند فوایدی برای سلامتی ذهنی و جسمی داشته باشد و روش‌های اصلی استفاده از روغنها، استنشاق یا قرار دادن روی پوست هستند. زمانی که این روغنها بر روی پوست استفاده می‌شوند، معمولا با یک روغن حامل مانند روغن بادام شیرین رقیق می‌شوند.
چگونگی استفاده از روغن‌های معطر
روغن‌های معطر را می‌توان به طرق مختلف برای اهداف درمانی به کار برد:
می‌توان آنها را بر پوست گذاشت
روغن‌های معطر را می‌توان در حمام و برای ایجاد حالات عاطفی مانند آرامش به کار برد. اما ممکن است در این روش، روغن زیادی روی وان حمام بر جای بماند. می‌توانید ۱۰ قطره روغن را به آب حمام خود اضافه کنید. برخی روغنها را با احتیاط استفاده کنید، زیرا برخی از آنها در صورت استفاده در حمام، می‌توانند باعث سوزش شوند. روغن‌هایی مانند لیمو، گریپ فروت، زنجبیل و سرو کوهی را باید در مقادیر کم به کار برد- فقط دو قطره در هر حمام- زیرا می‌توانند باعث خارش موضعی پوست شوند.
می‌توانید در پایان روز و برای برطرف کردن استرس، از روغن‌های معطر برای پاشویه استفاده کنید. ۴ قطره روغن معطر را به مقداری آب گرم اضافه کنید و پاهای‌تان را ۲۰ دقیقه در آن قرار دهید.
روغن‌های معطر معمولا برای ماساژ به کار می‌روند. از ۶ قطره روغن معطر ترکیب شده با یک لوسیون بدن یا روغن حامل استفاده کنید. این روغنها برای ماساژ صورت نیز مفیدند، البته باید در مقادیر کم مورد استفاده قرار گیرند زیرا پوست صورت، ناحیه سطحی کوچک‌تری است و پوست ظریف‌تری دارد. ۱-۳ قطره روغن را با یک روغن حامل مناسب ترکیب کنید. برای افراد با پوست حساس، از مقادیر کمتری استفاده کنید.
در برخی موارد می‌توان روغن‌های معطر را بدون روغن حامل بر پوست قرار دارد. بریدگی‌ها، نیش حشرات، لکه‌ها، تبخال‌ها و مشکل پای ورزشکاران را می‌توان با روغن درخت چای و روغن اسطوخودوس درمان کرد. روغن را با استفاده از پد پنبه‌ای بر پوست بگذارید و به یاد داشته باشید که همین مقدار، کفایت می‌کند.
می‌توان آنها را استنشاق کرد
شواهد نشان می‌دهند زمانی که روغن‌های معطر استنشاق شوند، جذب جریان خون می‌شوند زیرا رگ‌های خونی موجود در ریه‌ها آنها را جذب می‌کنند. حس بویایی ما با عواطف، خاطرات و روابط در ارتباط است، به همین دلیل است که روغن‌های استنشاقی می‌توانند واکنش‌های عاطفی مطلوب را ایجاد کنند. با استفاده از یک دستگاه عطر پخش‌کن، می‌توان روغن را در هوا پخش کرد. این دستگاه‌ها از گرمای خشک، بخار یا تبخیر به وسیله پنکه استفاده می‌کنند تا به انتشار روغنها در اتاق کمک کنند، بنابراین می‌شود روغن را استنشاق کرد. روغن‌های معطر می‌توانند در لامپ آروماتراپی (رایحه درمانی) نیز سوخته شوند تا همین تاثیر را ایجاد کنند. استنشاق روغنها برای سرما خوردگی، آسم و مشکلات سینوس مفید است. همچنین برای بهبود خلق و خو و ایجاد آرامش نیز به کار می‌روند. علاوه بر استفاده از دستگاه عطر پخش‌کن می‌توانید روغنها را به یک ظرف آب داغ اضافه کنید و با حوله، سر خود را بپوشانید، سر خود را بالای ظرف گرفته و نفس بکشید.
می‌توان از روغنها به عنوان اسپری استفاده کرد
یک بطری اسپری را با آب پر کنید. در هر ۳۰۰ میلی‌لیتر آب، ۸-۱۰ قطره روغن بریزید. بطری را قبل از استفاده به خوبی تکان دهید. می‌توان این روغن را به عنوان خوشبو‌کننده هوا یا حتی حشره کش مورد استفاده قرار داد. با توجه دستورالعمل‌های روی محصول، مقادیر مناسب برای کودکان و بزرگسالان را به کار ببرید.
این روغنها مصرف خوراکی نیز دارند
روغن‌های معطر در برخی خوراکی‌ها مثلا آب نبات‌هایی با طعم نعناع فلفلی یا آدامس‌های جویدنی نیز به کار می‌روند. توصیه می‌شود که از خوردن روغن‌های معطر پرهیز کنید مگر این‌که تحت نظارت یک گیاه شناس حرفه‌ای باشید.
روغن بنفشه چیست؟
روغن بنفشه، از گل یا برگ گیاه بنفشه گرفته می‌شود. این گیاه که به نام ویولا اودوراتا شناخته می‌شود، بومی فرانسه، ایتالیا، چین و یونان است اما در سراسر دنیا کشت می‌شود. حدود ۲۰۰ گونه از این گیاه وجود دارد و شناخته شده‌ترین گونه آن، برگ‌های بنفشی دارد. این گیاه، اغلب در عطرسازی به کار می‌رود و البته در طعم دادن به غذا نیز کاربرد دارد. برگ‌های آن قلبی شکل هستند و گیاه، عطری شیرین و گلی دارد. مقدار کمی از گیاه به روغن معطر تبدیل می‌شود. از ۱۰۰۰ کیلوگرم گیاه، فقط ۱ کیلوگرم روغن به‌دست می‌آید. این روغن به خوبی با روغن‌هایی از خانواده گل‌ها مانند اسطوخودوس و شمعدانی ترکیب می‌شود. روغن بنفشه، خواص درمانی دارد که باعث شهرت آن شده است. استفاده‌های معمول این روغن شامل استفاده از آن به عنوان مسکن، مدر و ضد عفونی‌کننده می‌شود.
خواص و کاربردهای روغن بنفشه
۱. مراقبت از پوست
روغن بنفشه، روغن ملایمی برای پوست است و می‌توان از آن برای مشکلات پوستی متعدد استفاده کرد. برگ و گل آن، از زمان‌های دور برای درمان مشکلات پوستی مختلف به کار رفته است. روغن بنفشه را امتحان کنید، ممکن است نسبت به محصولات مراقبت از پوست گران قیمتی که پول خود را برای آنها خرج می‌کنید، بهتر باشد. روغن بنفشه برای پوست خشک بسیار موثر است و می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند، رگ‌های واریسی را درمان کند و برای درمان آکنه و اگزما نیز به کار رود. اگر آن را رقیق کنید، استفاده موضعی از آن مشکلی ایجاد نمی‌کند.
۲. مبارزه با التهاب عضله و مفصل
روغن بنفشه دارای ترکیبات ضد التهابی است و افراد مبتلا به روماتیسم و آرتریت، گزارش داده‌اند که در هنگام درد، ماساژ دادن مفاصل و عضلات با این روغن، موثر است. روغن بنفشه، می‌تواند به تقویت جریان خون در ماهیچه‌ها کمک کند که در کاهش دردهای عمومی یا دردهای ناشی از ورزش‌های شدید موثر است. به یاد داشته باشید که قبل از گذاشتن روغن بنفشه بر پوست، آن را رقیق کنید و بدانید که همین مقدار کم، کافی است. برخی روغن‌های حامل که می‌توانند برای ماساژ با روغن بنفشه ترکیب شوند، روغن بادام شیرین و روغن نارگیل هستند.
۳. درمان سردرد
روغن بنفشه به داشتن اثر آرام‌بخش معروف است، بنابراین می‌تواند باعث کاهش سردرد و میگرن شود. چند قطره روغن بنفشه را به کمپرس سرد اضافه کنید و آن را به مدت ۲۰ دقیقه روی پیشانی خود بگذارید تا باعث آرامش و کاهش سردرد شود.
این کار از مصرف مسکن‌هایی مانند کدئین که ممکن است باعث عوارض جانبی مانند ناراحتی معده و یا حتی اعتیاد شوند، بهتر است.
۴. درمان سرماخوردگی
روغن بنفشه می‌تواند در درمان علائم سرماخوردگی معمولی مانند گرفتگی، انسداد سینوس‌ها و خارش گلو موثر باشد. به روغن بنفشه، اکسپکتورانت گفته می‌شود و خلط را نرم می‌کند. شب‌ها یک دستگاه پخش‌کننده بو در اتاق خود قرار دهید و با این کار می‌توانید بخار را استنشاق کنید. همچنین می‌توانید با اضافه کردن چند قطره روغن بنفشه به ظرف آب داغ، بخار آن را استنشاق کنید. سر خود را با یک حوله پوشانده وبالای ظرف بگیرید و بخار آن را استنشاق کنید.
۵. درمان بی‌خوابی
اگر شب‌ها خوب نمی‌خوابید، این بی‌خوابی می‌تواند بر خلق و خو و سیستم ایمنی شما تاثیر بگذارد. روغن بنفشه به دلیل داشتن خواص آرام‌بخش، باعث خواب می‌شود. می‌توانید آن را با روغن اسطوخودوس ترکیب کنید تا قدرت آن را بالا ببرید و شب‌ها یک دستگاه پخش‌کننده بو در اتاق خود بگذارید. این کار از مصرف قرص‌های خواب که عوارض جانبی دارند بهتر است.
۶. تقویت قوای جنسی
روغن بنفشه به درمان ناتوانی جنسی- به ویژه اگر ناشی از استرس باشد- کمک می‌کند. ترکیبی از ۲ قطره روغن بنفشه، ۲ قطره روغن یاسمین و یک قطره روغن بهار نارنج برای حل این مشکل مفید است. می‌توانید آن را بعد ازظهرها در اتاق خود پخش کنید. همچنین می‌توانید ۲ قطره روغن بنفشه، ۲ قطره روغن مریم گلی و روغن یاسمین را به آب حمام خود اضافه کنید تا باعث آرامش شما شود.
۷. تسکین پوست ملتهب
اگر از التهاب پوست رنج می‌برید، روغن بنفشه می‌تواند التهاب پوست شما را تسکین دهد. این روغن، خواص ضد عفونی‌کننده دارد و بنابراین برای آکنه مفید است. ۲ قطره روغن بنفشه را با مقداری کرم صورت بدون بو ترکیب کرده و روی پوست بگذارید. روغن بنفشه، در صورت ترکیب شدن با یک مرطوب‌کننده قوی، می‌تواند پوست خشک را نیز درمان کند.
۸. کاهش درد
بنفشه دارای اسید سالیسیلیک است که درد را کاهش داده و به تسکین گرفتگی عضلات کمک می‌کند. ۴ قطره روغن بنفشه، ۳ قطره روغن اسطوخودوس و ۵۶ گرم روغن حامل بادام شیرین را با هم ترکیب کنید. هر وقت به مسکن نیاز داشتید، این ترکیب را بر قسمت‌های آسیب‌دیده بگذارید.
۹. کاهش نفخ
این روغن را می‌توان برای کاهش نفخ و گاز روده به کار برد. ۲ قطره روغن بنفشه و ۲۸ گرم روغن حامل بادام شیرین را ترکیب کرده و آن را در جهت عقربه‌های ساعت بر شکم خود، ماساژ دهید. زمانی که به رخت خواب می‌روید، یک کیسه آب گرم را روی شکم خود بگذارید. روغن، ماساژ و گرما ناراحتی شکمی را تسکین می‌دهند.
۱۰. درمان عفونت و التهاب مثانه و دستگاه ادراری
خاصیت ضد عفونی‌کننده روغن بنفشه، التهاب مثانه و حالب را کاهش می‌دهد. یک قطره روغن بنفشه و روغن اسطوخودوس را ترکیب کرده و به آب حمام اضافه کنید. برای رهایی از باکتری‌های آزاردهنده، ۲۰ دقیقه در آن آب بمانید.
۱۱. کاهش سرفه و نرم کردن مخاط
روغن بنفشه یک اکسپکتورانت است یعنی می‌تواند گرفتگی سینه و سینوس‌ها را رفع کند. یک قطره روغن بنفشه را به ظرف آب داغ (نه آب جوش) اضافه کنید. صورت خود را بالای ظرف گرفته، سر خود را با حوله بپوشانید و برای چند دقیقه، بخار آن را استنشاق کنید.
۱۲. کمک به درمان رگ‌های شکسته
روغن بنفشه می‌تواند به درمان مویرگ‌های شکسته در پوست کمک کرده و جریان خون را افزایش دهد تا از انسدادهایی که باعث قرمزی می‌شوند رها شوید. ۲ قطره روغن بنفشه را با یک قطره روغن گل رز و ۱۰۰ میلی‌لیتر آب ترکیب کنید. ترکیب را در بطری اسپری بریزید. قبل از استفاده خوب تکان دهید و صبح‌ها و همچنین قبل از خواب، روی صورت خود بگذارید.
۱۳. تسکین درد نوک سینه در زمان شیردهی
روغن بنفشه می‌تواند پوست را آرام کرده و درد را تسکین دهد. ۲ قطره روغن بنفشه را با ۱ قطره روغن بابونه و ۲۸ گرم روغن بادام شیرین یا روغن حامل آووکادو ترکیب کنید. مخلوط را هر روز روی سینه خود بمالید اما مراقب باشید قبل از شیر دادن آن را با دقت بشویید.
۱۴. کمک به کاهش استرس
اگر بعد از یک روز سخت، احساس خستگی و استرس دارید، یک قطره روغن بنفشه را در یک کمپرس سرد ریخته و آن را روی پیشانی خود بگذارید. دراز بکشید و ببینید استرس‌تان از بین می‌رود. حدود ۳۰ دقیقه به همین شکل استراحت کنید و نفس عمیق بکشید.
۱۵. کاهش افسردگی و اضطراب
روغن بنفشه به داشتن خواص آرام بخش و بهبود خلق و خو معروف است. ۲ قطره از آن را روی یک پارچه یا دستمال ریخته و استنشاق کنید. از تماس مستقیم روغن با پوست خودداری کنید.
۱۶. عطرسازی
روغن بنفشه معمولا در عطرسازی به کار می‌رود. روغن گل آن، نسبت به روغن برگ‌های آن متقاضی بیشتری دارد. عطر گرفته شده از آن، زمینی با نت سبز است. روغن گل بنفشه، بوی شیرین‌تر و گلی دارد. تقریبا تمام روغن‌های بنفشه و عطرهای گرفته شده از آن، از برگ‌ها گرفته می‌شوند. گل آن بیشتر در صنعت عطرسازی کاربرد دارد.
بی‌خطر بودن روغن بنفشه
ممکن است روغن بنفشه باعث تهوع و استفراغ شود، بنابراین، از مصرف خوراکی آن بدون راهنمایی متخصص گیاه شناسی دارویی خودداری کنید. زمانی که روغن بنفشه را روی پوست می‌گذارید، مقدار تجویز شده را مصرف کنید و آن را با روغن حامل یا آب رقیق کنید. اگر پوست حساسی دارید، آن را بر قسمت داخلی بازو امتحان کنید. چون این روغن از بقیه روغنها گران‌تر است، گاهی برای بیشتر کردن آن، روغن‌های دیگر را به آن اضافه می‌کنند. اگر به دنبال خالص‌ترین روغن هستید، حتما برچسب را بخوانید و از دیگران راهنمایی بگیرید. زنان باردار و شیرده نیز نباید بدون نظر پزشک از روغن‌های معطر استفاده کنند.
حرف آخر
امروزه بیشتر افراد به داروهای گیاهی روی آورده‌اند زیرا داروهای تجویزی را بی‌اثر می‌دانند و نمی‌توانند به عوارض جانبی آنها بی‌توجه باشند. داروهای گیاهی، سال‌ها برای مشکلات سلامتی به کار رفته‌اند و دنیای مدرن، استفاده از شگفتی‌های طبیعی برای حفظ تعادل در بدن را به تازگی شروع کرده است.
روغن‌های معطر خالص، ۱۰۰٪ از گیاه منبع گرفته می‌شوند. روغن‌های رایحه دار یا ترکیبی، طبیعی نیستند و بنابراین خاصیت شگفت‌آوری برای سلامتی ندارند. همیشه برچسب را نگاه کنید و اگر اطمینان ندارید، از دیگران راهنمایی بگیرید.
روغن‌های معطر، پر کاربرد هستند و می‌توانند استفاده‌های مختلف درمانی داشته باشند. می‌توانید آنها را به صورت موضعی روی پوست بگذارید، می‌توانید آنها را استنشاق کنید و یا در اسپری بگذارید. مسئله مهمی که باید به یاد داشته باشید این است که برای رقیق کردن و دوز مناسب، دستورالعمل‌ها را دنبال کنید. فقط در شرایط خاص می‌توانید روغن معطر را بدون روغن حامل به کار ببرید و دوز بالای روغن معطر هم می‌تواند سمی باشد.
تکرار می‌کنیم که درست مانند هر درمان طبیعی دیگر، روغن معطر را به دلیل طبیعی بودن، بی‌خطر فرض نکنید. این محصولات حاوی ترکیبات و مواد فعالی هستند که می‌توانند با داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته و مشکل سلامتی شما را بدتر کنند. همیشه احتیاط کنید و اگر تردید داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
گیاه بنفشه، گیاه زیبایی با گل‌های بنفش و بوی خاص است و فقط زیبا نیست بلکه خواص سلامتی آن نیز خاص هستند. روغن بنفشه، علاوه بر کاربرد در عطرسازی و محصولات غذایی، استفاده‌های پزشکی بسیاری نیز دارد. خواص آن، از بهبود مشکلات جسمی گرفته تا سلامت عاطفی را شامل می‌شوند.
تصور کنید یک داروی معمولی بتواند ناتوانی جنسی را درمان کند، برای پوست خوب باشد، حال شما را خوب کند، سردرد را درمان کند و خیلی کارهای دیگر، قطعا داروی گران قیمتی خواهد بود. چه کسی باور می‌کند که می‌توان این خواص را از یک گیاه و از مادر طبیعت گرفت نه از چیزی که در آزمایشگاه ساخته شده است؟ تحقیقات درمورد استفاده از روغنها و گیاهان، فواید بسیاری برای آینده دارد. خوشبختانه نسل‌های آینده از تحقیقات کنونی سود می‌برند و بسیاری از بیماری‌های مزمن با محصول گرفته شده از گیاه، کنترل شده یا کاملا از بین خواهند رفت.