بی شک در مقاطعی از زندگی هرکس، اتفاقات بدی برایش رخ خواهد داد. اگر انعطاف پذیر باشید، از این موقعیت‌های ناراحت کننده یا استرس آور به سرعت عبور می‌کنید و به مسیر عادی و درست زندگی‌تان بر می‌گردید. اگر نه، ناراحتی و اندوه‌تان ممکن است ادامه پیدا کند و کم کم بر عملکرد روزانه تان تا مدتی تاثیر بگذارد. هر کسی که با تغییرات دشوار زندگی روبرو می‌شود ممکن است از آموختن درباره‌ی افسردگی موقعیتی سود ببرند.
۱. افسردگی موقعیتی چیست؟
به نوعی، نام «افسردگی موقعیتی» خودش گویای همه چیز هست. این اصطلاح به نوعی افسردگی بر می‌گردد که بعد از رخداد ضربه روحی، وضعیت استرس زا، یا تغییری مهم در زندگی اتفاق می‌افتد. افسردگی با ضربه روحی، استرس یا تغییر رابطه‌ی مستقیم دارد.
«افسردگی موقعیتی» همچنین اسمی عام برای نامیدن نوع بخصوصی از «اختلال سازگاری» است. اختلال سازگاری نیز تا حدودی خودش گویای همه چیز هست. اگر این مشکل را دارید، یعنی در سازگاری با چیزی که اخیرا وارد زندگی‌تان شده است مشکل دارید. انواع بسیاری از اختلالات سازگاری وجود دارد، اما موردی که نزدیک ترین ارتباط را با افسردگی دارد اختلال سازگاری با خلق و خوی افسرده است.
۲. آیا افسردگی موقعیتی افسردگی واقعی است؟
هرچند افسردگی موقعیتی به لحاظ پزشکی برای اختلال سازگاری استفاده می‌شود، اما همچنان می‌تواند مشکل سلامت ذهنی مهمی باشد که بسیار شبیه افسردگی بالینی به نظر می‌رسد. این بیماری می‌تواند بر زندگی شخصی، شغل، و روابط‌تان تاثیر بگذارد. حتی اگر خیلی زود بر طرف شود، ممکن است مشکلاتی برای‌تان باقی بماند که موقع احساس ناراحتی و استیصال روی هم انباشته شده‌اند.
۳. چه چیزی باعث افسردگی موقعیتی می‌شود؟
برخلاف سایر اشکال افسردگی، نوع موقعیتی همیشه به خاطر رویداد یا موقعیتی جدید به وجود می‌آید. یک چیز که همه‌ی عاملان افسردگی موقعیتی به صورت مشترک دارند آن است که همه‌ی آن‌ها تغییرات مهم و عمده‌ای در زندگی هستند. عاملان افسردگی می‌توانند رویدادهای مثبت یا منفی زندگی باشند، اما عموما دراماتیک هستند. برخی از عاملان افسردگی موقعیتی عبارتند از:
– از دست دادن شغل
– طلاق گرفتن
– مرگ یکی از عزیزان
– بیماری یا آسیب شدید
– به مدرسه رفتن برای اولین بار
– بچه دار شدن
– مشکلات رابطه
– مورد تجاوز قرار گرفتن
– بازنشستگی
۴. علائم افسردگی موقعیتی کدامند؟
علائم افسردگی موقعیتی معمولا ظرف سه ماه از وقوع حادثه‌ی تحریک کننده خودشان را نشان می‌دهند. افسردگی موقعیتی ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشد:
– احساس اندوه و گریه کردن مکرر
– بی میلی
– احساس یاس و درماندگی
– بی علاقگی نسبت به چیزهایی که قبلا از آن‌ها لذت می‌بردید
– احساس نگرانی یا تشویش
– مشکلات خواب
– مشکلات تمرکز
– از دست دادن اشتها
– احساس وا ماندگی
– اختلال عملکردهای روزانه
– اجتناب از چیزهایی که سخت به نظر می‌رسند، مانند سر کار رفتن
– افکار خودکشی
۵. چه مدت طول می‌کشد؟
افسردگی موقعیتی اغلب مدت زمان کوتاهی طول می‌کشد، اما در بعضی موارد طولانی‌تر هم می‌شود. تقریبا تمام موارد افسردگی موقعیتی را می‌توان به عنوان اختلال سازگاری حاد یا مداوم دسته بندی کرد. همچنین ممکن است به بیماری ذهنی جدی‌تری تبدیل شود.
– حاد
اگر اختلال سازگاری حاد داشته باشید، علائم‌تان عموما شش هفت ماه طول خواهد کشید. اگر افسردگی موقعیتی به یک عامل استرس‌زای پایدار ارتباط داشته باشد، علائم وقتی عامل استرس‌زا از بین برود ناپدید خواهند شد.
– مداوم
اگر افسردگی موقعیتی مداوم داشته باشید، علائم بیش از شش ماه دوام و ادامه خواهند داشت.
۶. اگر از بین نرود چه اتفاقی می‌افتد؟
در بعضی موارد، افسردگی موقعیتی به افسردگی بالینی عمده (ماژور) منجر می‌شود. هرچند اگر زود برطرف شود ممکن است برای اختلال سازگاری به درمان نیاز داشته باشید یا نداشته باشید، اما به بقین اگر افسردگی بالینی عمده بگیرید به کمک پزشکی نیاز خواهید داشت.
اگر احساس می‌کنید افسردگی موقعیتی دارید و ادامه دار است یا بدتر می‌شود، ممکن است ناراحتی‌تان به افسردگی عمده یا ماژور تغییر پیدا کند. مراقب علائم اختلال افسردگی عمده باشید که به قرار زیر هستند:
– کاهش یا افزایش وزن
– خیلی زیاد یا خیلی کم خوابیدن
– بی اشتهایی یا خوردن بیش از حد
– بی قراری یا پرخاشگری
– خستگی
– کمبود انرژی
– احساس بی ارزشی
– احساس نادرست گناه
– دشواری انتخاب و تصمیم گیری
– لذت نبردن از هیچ فعالیتی
– افکار مکرر خودکشی
– اوهام و خیالات
۷. درمان افسردگی موقعیتی
درمان برای افسردگی موقعیتی می‌تواند به بهبود سریعتر شما و اجتناب از مشکلات سلامت ذهنی طولانی مدت کمک کند. عموما درمان اختلالات سازگاری نسبتا کوتاه هستند که معمولا کمتر از چند ماه طول می‌کشند. دو نوع درمان اصلی عبارتند از روان‌درمانی و دارو درمانی.
۸. آیا افسردگی موقعیتی به خودی خود از بین می‌رود؟
در بعضی موارد، افسردگی موقعیتی بدون درمان بر طرف نمی‌شود. کسانی که به خاطر وضعیت پر استرس از این اختلال رنج می‌برند اغلب با خارج شدن از این وضعیت یا بهبود آن سریعا احساس بهتری پیدا خواهند کرد. یا در مورد رویدادهای آسیب روحی، ممکن است با گذر زمان بهبود پیدا کنند. اما، افسردگی موقعیتی همیشه به راحتی از بین نمی‌رود. این موقع است که درمان اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند.
– روان درمانی
روان درمانی می‌تواند به افسردگی موقعیتی کمک کند. فقط شانس این را داشتن که بتوانید درباره‌ی آسیب روحی یا موقعیت استرس زا صحبت کنید می‌تواند کمک کننده باشد. این حمایت عاطفی ممکن است به بهبودی شما کمک کند. همانطور که کشف می‌کنید چرا رویدادی آنقدر عمیق بر شما تاثیر گذاشته است، می‌توانید به درک بهتری درباره‌ی خودتان و وضعیت‌تان دست پیدا کنید. این به درمان سریعتر شما کمک می‌کند. درمانگر شما نیز می‌تواند کمک‌تان کند به مسیر برنامه‌های روتین روزانه‌تان باز گردید. به علاوه، می‌توانید مهارت‌های کنترل و رفع استرس را نیز یاد بگیرید.
صحبت کردن با یک درمانگر ممکن است بین داشتن اختلال سازگاری کوتاه مدت و غرق شدن در افسردگی بلند مدت تفاوت ایجاد کند. احتمالا در محلی که زندگی می‌کنید بتوانید به این مشاوران دسترسی داشته باشید.
– دارو درمانی
همیشه برای افسردگی موقعیتی به دارو درمانی نیاز نیست. اما، پزشک یا روانپزشک ممکن است یک دوره‌ی کوتاه مصرف داروهای ضد افسردگی را تجویز کند تا افسردگی را سریعتر رفع کند. اگر اضطراب بخشی از این مشکل باشد، ممکن است داروهای ضد اضطراب نیز تجویز شوند.
چیزی که باید حتما یادتان باشد این است که هنگام مصرف داروهای روانپزشکی، هرگز نباید استفاده از آن‌ها را خودسرانه و به صورت ناگهانی قطع کرد. پیش از توقف مصرف، با پزشک درباره‌ی آن صحبت کنید. ممکن است برای پیشگیری از علائم سندرم توقف دوز دارو را تدریجی کم کند، سندرمی که باعث علائمی مانند حالت تهوع، بی‌خوابی، مشکلات تعادل، و علائم شبیه آنفولانزا می‌شود.
۹. برای خودتان چه کاری می‌توانید انجام دهید
چه به دنبال درمان باشید یا نباشید، راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید به خودتان کمک کنید از افسردگی موقعیتی نجات پیدا کنید.
حفظ و مراقبت از سلامت جسمی می‌تواند به شما کمک کند با اثرات افسردگی موقعیتی مبارزه کنید. به اندازه کافی بخوابید، مقدار مناسبی غذای سالم بخورید، و هر روز به اندازه ی کافی ورزش کنید. به لحاظ ذهنی و جسمی احساس قدرت بیشتری خواهید کرد و بهتر می‌توانید مشکلات عاطفی‌تان را حل کنید.
در طول این دوران سخت کمک و حمایت اجتماعی مهم‌تر از هر زمانی است. از دوستان و اعضای خانواده که مثبت و کمک کننده هستند درخواست حمایت کنید. ارتباط برقرار کردن با سایر آدم‌ها می‌تواند به شما فرصتی برای صحبت کردن درباره‌ی احساسات‌تان بدهد. صحبت با دوستان صمیمی یا اعضای خانواده درباره‌ی مشکلات ممکن است باعث شود بهتر شنیده شوید و همچنین ایده‌هایی درباره‌ی نحوه‌ی داشتن احساسی بهتر به شما خواهد داد. بودن در کنار سایر آدم‌ها ممکن است راهی نیز برای‌تان فراهم آورد تا ذهن‌تان را از مشکلات دور کنید و از همراهمی سایر آدم‌های دوست داشتنی لذت ببرید.
کار دیگری که می‌توانید هر روز انجام دهید سر گرم کردن خودتان با چیزی است که باعث خوشحالی و احساس رضایت‌تان می‌شود. انجام موفقیت آمیز چیزی که برای‌تان مهم است می‌تواند به بهتر شدن روحیه‌تان کمک کند. همین که روی چیز مثبتی تمرکز می‌کنید، ممکن است احساس قدرتی را که قبل از موقعیت استرس‌زا داشته‌اید دوباره بازیابید.
هر زمان که ممکن است مثبت و کمک کننده باشید. هرچند هر نوع افسردگی می‌تواند این کار را سخت‌تر کند، همیشه می‌توانید میزان مشخصی از گزینه‌ها و انتخاب‌ها برای نحوه‌ی نگرش نسبت به زندگی در اختیار داشته باشید. سعی کنید به ذهنیتی مثبت برسید، و احتمال آنکه وضعیت را به صورت چیزی ببینید که می‌توانید به خوبی کنترلش کنید بیشتر خواهد بود.
حالا وقت خوبی است که توانایی‌های‌تان را بشناسید و تقویت کنید. بر روی کارهایی که برای بهبود وضعیت یا رهایی از آسیب روحی می‌توانید انجام دهید تمرکز کنید. با شناخت خودتان و قدرت‌هایی که به عنوان یک شخص در اختیار دارید، چگونه می‌توانید برای مدیریت وضعیت بهترین آمادگی را پیدا کنید؟ زمانی که روی آن تمرکز کنید، می‌توانید آنچه را برای‌تان کارساز است انجام دهید.
کاری که می‌توانید برای جلوگیری از بدتر شدن افسردگی انجام دهید و احتمالا از مشکلات ذهنی و روانی پیشگیری کنید آن است که از فرار کردن از مشکلات‌تان دست بکشید. در عوض، درباره‌ی این فکر کنید که چگونه می‌توانید با هر مشکلی که پیش می‌آید هنگام وقوع روبرو شوید. یادتان باشد که فرار کردن از یک مشکل معمولا باعث از بین رفتن آن نمی‌شود. در واقع، این کار ممکن است مشکل را پیچیده‌تر کند. پس، مهم است که موقع وقوع، با مشکلات روبرو شوید.
دوستان و اعضای خانواده سیستم حمایت اجتماعی از شما فراهم می‌آورند که می‌تواند برای‌تان بسیار مفید باشد. اما، وقتی با مشکلی روبرو می‌شوید، اغلب صحبت کردن با کسانی که در موقعیت مشابهی هستند یا بوده‌اند می‌تواند مفید باشد. در آن صورت، ممکن است بد نباشد در یک گروه حمایتی شرکت کنید که روی مشکلاتی شبیه مشکلات شما تمرکز دارد. مثلا، اگر افسردگی موقعیتی‌تان به مرگ یکی از عزیزان مربوط می‌شود، ممکن است پیوستن به یک گروه حمایتی سوگواران مفید باشد.
زندگی کردن با افسردگی موقعیتی می‌تواند دشوار باشد. حتی اگر نسبتا سریع برطرف شود، ابتلا به آن می‌تواند بسیار دردناک باشد. اگر بیشتر طول بکشد، ممکن است به افسردگی عمده (ماژور)تبدیل شود. ممکن است بتوانید بدون کمک اضافی از اختلال سازگاری رهایی پیدا کنید. اما، اگر واقعا به کمک نیاز داشتید، راه‌های بسیاری وجود دارد که می‌توانید هم در جامعه‌ی خود و هم به صورت آنلاین به آن‌ها دسترسی پیدا کنید. تمام آنچه مهم است این است که برای بازیابی سلامت ذهنی‌تان در اسرع وقت هر کاری که برای‌تان مفید است انجام دهید.