بیماری آرتروز عبارت است از التهاب مفصل ناشی از فرسایش و تخریب غضروف است. آرتروز ممکن است در اثر افزایش سن، وراثت، و آسیب‌های ناشی از تصادم یا بیماری ایجاد شود. شایع‌ترین نشانه‌ی آرتروز عبارت است از بروز درد در مفصل آسیب دیده – بعد از استفاده‌ی مکرر از آن. سایر علائم و نشانه‌های آرتروز عبارت هستند از ورم مفاصل، سفتی مفاصل، صدا دادن مفاصل، و کاهش دامنه‌ی حرکت مفاصل. نکته مهم اینجاست که هیچ گونه آزمایش خونی برای تشخیص بیماری آرتروز وجود ندارد و هدف از درمان آرتروز کاهش درد و التهاب مفصل، و هم‌زمان بهبود و حفظ کارکرد مفصل است.
آرتروز چیست؟
آرتروز یکی از اشکال آرتریت است که با تجزیه و نابودی احتمالی غضروف در یک یا چند مفصل بروز می‌کند. غضروف نوعی ماده‌ی پروتئینی است که به عنوان ضربه‌گیر و محافظ بین استخوان‌های مفاصل عمل می‌کند. در میان بیش از ۱۰۰ نوع از وضعیت‌های مختلف آرتریت، آرتروز به عنوان شایع‌ترین بیماری مفاصل شناخته می‌شود. آرتروز اغلب در اثر افزایش سن ایجاد می‌شود. البته تا قبل از ۴۵ سالگی، غالبا مردان به آرتروز مبتلا می‌شوند؛ ولی بعد از ۵۵ سالگی، این بیماری در میان زنان شایع‌تر می‌شود. تمام نژادهای موجود در ایالات متحده به یک میزان به این بیماری مبتلا می‌شوند. بیش‌ترین شیوع آرتروز در جمعیت ژاپن مشاهده می‌شود، در حالی که سیاه پوستان جنوب آفریقا، مردم شرق هندوستان، و جنوب چین دارای کم‌ترین آمار ابتلا به آرتروز هستند. معمولا آرتروز را با عناوین آرتریت دژنراتیو (تباه کننده) یا بیماری دژنراتیو مفصل نیز می‌شناسند.
آرتروز معمولا دست‌ها، پاها، ستون فقرات، و هم‌چنین مفاصل تحمل کننده‌ی وزن اصلی بدن، یعنی زانوها و ران‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آرتروز معمولا علت شناخته شده‌ای ندارد؛ به این نوع از آرتروز که دارای علت شناخته شده‌ای نباشد، آرتروز اولیه می‌گویند. هنگامی که علت آرتروز مشخص باشد (مثلا تصادم یا بیماری)، به آن آرتروز ثانویه می‌گویند.
تفاوت میان آرتروز و روماتیسم مفصلی چیست؟
به اختلال مزمن مفصلی غضروف‌ها آرتروز می‌گویند. آرتروز یک بیماری سیستمیک نیست. آرتروز یک بیماری خود ایمنی هم نیست. ولی روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است، از این رو، روماتیسم مفصلی حاصل بروز اشتباه در دستگاه ایمنی بدن است؛ در این بیماری، دستگاه ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خود حمله‌ور می‌شود (به خصوص به بافت پوشش مفاصل که به غشاء زلاله‌ای مشهور است). روماتیسم مفصلی یک بیماری سیستمیک نیز هست. از این رو، این بیماری می‌تواند به بافت‌های سرتاسر بدن و فراتر از مفاصل حمله کند؛ بافت‌هایی از قبیل بافت‌های ریه، چشم‌ها، و پوست.
علت ابتلا به آرتروز چه هستند؟
آرتروز اولیه (یا ناشناخته، یا ایدیوپاتیک) به دلیل تصادم یا بیماری ایجاد نمی‌شود، و تا حدودی ناشی از افزایش سن و پیر شدن طبیعی مفاصل است. با افزایش سن، بر اثر کارکرد فرایند‌های بیولوژیک، آب موجود در غضروف‌ها کاهش می‌یابد و ساختار پروتئینی آن‌ها نیز فرسوده می‌شود. در نهایت، غضروف به تدریج پوسته پوسته یا دچار شکاف‌هایی عمیق می‌شود؛ و به این ترتیب، از بین می‌رود. در آرتروز پیشرفته، ضربه‌گیر غضروفی بین استخوان‌های مفصل به طور کامل از بین می‌رود. استفاده‌ی مکرر از مفاصل آسیب دیده در طول چند سال، خود به خود باعث ایجاد ناراحتی و التهاب در غضروف، و بروز درد و تورم می‌شود. از دست رفتن لایه‌ی ضربه‌گیر غضروفی باعث ایجاد اصطکاک بین استخوان‌ها، و درد و محدودیت در حرکت مفصل می‌شود. التهاب غضروف نیز می‌تواند باعث رشد استخوان‌های جدیدی در اطراف مفاصل شود (که به آن خار استخوان، استخوان‌رست، یا استئوفیت می‌گویند). آرتروز معمولا در میان افراد مختلف یک خانواده بروز می‌کند؛ این نشان‌دهنده‌ی اساس وراثتی (ژنتیکی) این بیماری است. به این ترتیب، به نظر می‌رسد آرتروز ترکیبی از هر یک از عوامل مذکور است که در نهایت به باریک شدن لایه‌ي غضروفی در مفصل آسیب دیده منجر می‌شود.
آرتروز ثانویه نوعی آرتروز است که در اثر بیماری یا وضعیتی خاص بروز می‌کند. وضعیت‌هایی که می‌توانند به بروز آرتروز ثانویه منجر شوند عبارت هستند از چاقی مفرط، تصادم یا جراحی مکرر در ساختار مفصل، ناهنجاری مادرزادی در مفصل، نقرس، دیابت، و سایر اختلالات هورمونی.
چاقی مفرط با افزایش استرس فیزیکی روی مفاصل و بالتبع روی غضروف‌ها باعث بروز آرتروز می‌شود. در حقیقت، بعد از کهولت سن، چاقی مفرط مهمترین عامل خطر بروز آرتروز در زانوها به شمار می‌رود. ابتلای زودهنگام وزنه‌برداران به بیماری آرتروز تا حدودی به وزن سنگین بدن‌شان مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد، دلیل ابتلای زودهنگام بازیکنان فوتبال و کارکنان ارتش به بیماری آرتروز نیز وارد آمدن صدمات مکرر به بافت‌های مفصل (رباط‌ها، استخوان‌ها، و غضروف‌ها) باشد. نکته‌ی جالب این‌که، مطالعات علمی هیچ گونه افزایش خطر ابتلا به آرتروز را در میان دوندگان استقامت مشاهده نکرده‌اند.
رسوبات بلوری در غضروف نیز می‌توانند باعث فرسایش غضروف و بروز آرتروز شوند. بلور‌های اسید اوریک در بیماران مبتلا به نقرس باعث بروز آرتروز می‌شوند؛ در حالی که در بیماران مبتلا به نوعی بیماری موسوم به شبه نقرس، کلسیم پیروفسفات می‌تواند عامل ابتلا به آرتروز باشد.
برخی آدم‌ها با ناهنجاری‌هایی در شکل مفصل متولد می‌شوند (ناهنجاری‌های مادرزادی)؛ این افراد در معرض ساییدگی فیزیکی مفصل، و در نتیجه، فرسایش و نابودی غضروف مفصل قرار دارند. آرتروز مفاصل ران معمولا با ناهنجاری‌های ساختاری این مفاصل که از بدو تولد در افراد وجود داشته‌اند، در ارتباط هستند.
اختلالات هورمونی، نظیر دیابت و اختلالات هورمون رشد نیز با فرسایش زودهنگام غضروف و بروز آرتروز ثانویه در ارتباط هستند.
علائم آرتروز: نشانه‌های بیماری آرتروز چه هستند؟
آرتروز نوعی بیماری است که به غضروف مفاصل محدود می‌شود. بر خلاف بسیاری دیگر از اشکال آرتریت که جزء بیماری‌های سیستمیک هستند (وضعیت‌هایی که به غیر از مفاصل، بر نواحی متعدد بدن نیز تاثیر می‌گذارند)، از جمله روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید و لوپوس منتشر، آرتروز سایر اندام‌های بدن را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.
درد
شایع‌ترین نشانه‌ی آرتروز، بروز درد در مفصل یا مفاصل آسیب دیده (بعد از استفاده مکرر از آن‌ها) است. این وضعیت می‌تواند به زانو درد، درد مفصل ران، درد انگشت، درد قوزک پا، پا درد، درد مچ، شانه درد، و از دست رفتن دامنه‌ی حرکت و کارکرد این مفاصل منجر شود. درد مفصل ناشی از آرتروز معمولا در ساعات پایانی روز وخیم‌تر می‌شود. هم‌چنین، ممکن است مفاصل آسیب دیده دچار تورم، حرارت بالا، و صدا نیز بشوند. هم‌چنین ممکن است بعد از یک دوره‌ي بی تحرکی طولانی (مثلا نشستن در سالن تئاتر) بیمار دچار درد و سفتی مفاصل شود. در افراد مبتلا به آرتروز شدید، از دست رفتن کامل ضربه‌گیر غضروفی می‌تواند باعث ایجاد اصطکاک میان استخوان‌ها شود، و همین عامل می‌تواند به بروز درد، حتی در حالت استراحت یا ایجاد درد به همراه محدودیت در تحرک منجر شود.
فرسایش شدید مفاصل
علائم آرتروز از یک بیمار به بیمار دیگر می‌توانند بسیار متفاوت باشند. برخی بیماران به علت تحمل این علائم دچار ضعف و ناتوانی می‌شوند. از سویی دیگر، برخی دیگر از بیماران، علی‌رغم نشانه‌های بارزی مبنی بر فرسایش شدید مفاصل در تصاویر رادیولوژی، به شکل قابل توجهی علائم کم‌تری را تحمل می‌کنند. به علاوه، ممکن است این علائم به صورت تناوبی بروز کنند. مثلا جای تعجب نیست اگر بیمار مبتلا به آرتروز مفاصل انگشت، دست‌ها، و زانو، بین هر دوره‌ي عود علائم، چندین سال بدون تحمل درد و مشکل زندگی‌اش را سپری کند.
لنگی در پا
آرتروز زانو غالبا با وزن بسیار زیاد بالا تنه، چای مفرط، یا سابقه‌ی تصادم مکرر و / یا جراحی مفصل در ارتباط است. فرسایش غضروف پیشرونده‌ی مفاصل زانو می‌تواند به تغییر شکل و ایجاد انحنای خارجی زانوها منجر شود که به این حالت وضعیت پا پرانتزی گفته می‌شود. آدم‌های مبتلا به آرتروز مفاصل تحمل کننده‌ی وزن (نظیر زانو) ممکن است دچار لنگی شوند. لنگیدن این بیماران می‌تواند با پیشرفت فرسایش غضروف‌ها وخیم‌تر شود. درد، لنگی، و اختلال مفصلی در برخی بیماران، ممکن است در برابر مصرف دارو یا سایر اقدامات حفاظتی، پاسخ مثبت نشان ندهد. از این رو، آرتروز شدید زانوها یکی از شایع‌ترین دلایل انجام عمل جراحی تعویض کامل مفصل زانو در ایالات متحده است.
مشکلات ستون فقرات
آرتروز ستون فقرات گردنی یا ستون فقرات کمری نیز باعث بروز درد در گردن یا قسمت پایین کمر می‌شوند. خار استخوان یا استئوفیتی که در ستون فقرات مبتلا به آرتریت ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث تحریک اعصاب ستون فقرات شود، و درد شدیدی را ایجاد کند که از ستون فقرات آغاز و به بی‌حسی و کرختی اعضای آسیب دیده‌ی بدن منجر می‌شود.
برجستگی‌های استخوانی در مفاصل کوچک انتهای انگشتان
آرتروز می‌تواند باعث تشکیل برجستگی‌های سخت و استخوانی در مفاصل کوچک انگشتان شود. این برجستگی‌های استخوانی در مفاصل کوچک انتهای انگشتان گره هبردن نام دارند؛ این نام از روی پزشک مشهور بریتانیایی برداشته شده است. این خارهای استخوانی ناشی از آرتروز مفاصل باعث تغییر شکل استخوان می‌شوند. یکی دیگر از برجستگی‌ها یا گره‌های شایع که در مفصل میانی انگشتان بسیاری از بیماران مبتلا به آرتروز ایجاد می‌شود، گره‌ی بوچارد نام دارد. دکتر بوچارد پزشک مشهور فرانسوی بود که در اواخر قرن نوزدهم به مطالعه روی بیماران مبتلا به آرتروز پرداخت. گره‌های هبردن و بوچارد ممکن است دردناک نباشند، ولی غالبا باعث محدودیت در دامنه‌ی حرکتی مفصل می‌شوند. ویژگی‌های ظاهری برجستگی‌های روی انگشت می‌توانند در تشخیص بیماری آرتروز موثر باشند. آرتروز مفصل انگشت شست پا نیز می‌تواند به انحراف شست منجر شود. بروز آرتروز در انگشتان دست و پا ممکن است دارای اساس ژنتیکی باشد و در بسیاری از اعضای مونث برخی خانواده‌ها مشاهده می‌شود.
تشخیص آرتروز: متخصصان چگونه آرتروز را تشخیص می‌دهند؟
هیچ آزمایش خونی برای تشخیص بیماری آرتروز وجود ندارد. فقط جهت حذف گزینه‌های احتمالی بیماری‌های عامل آرتروز ثانویه، و هم‌چنین حذف گزینه‌های احتمالی سایر اشکال آرتریت که ممکن است با آرتروز اشتباه گرفته شوند، می‌توان از آزمایش‌های خون استفاده کرد.
برای تشخیص آرتروز می‌توان از تصویربرداری اشعه‌ی ایکس (رادیولوژی) از مفاصل آسیب دیده بهره برد. مشاهدات معمول تصاویر رادیولوژی از وضعیت آرتروز در بیماران می‌توانند شامل نابودی غضروف مفصل، باریک شدن فضای مفصلی میان دو استخوان مجاور، و تشکیل خار استخوان باشند. به علاوه، تصاویر ساده‌ی رادیولوژی می‌توانند برای حذف گزینه‌های احتمالی عامل درد در مفصل مورد نظر و هم‌چنین، کمک به تصمیم گیری درباره‌ی زمان مناسب برای انجام عمل جراحی مداخله‌ای مفید باشند.
آرتروسنتز یکی از اقدامات تشخیصی است که داخل مطب پزشک متخصص انجام می‌شود و طی آن، با استفاده از سوزن مایعی از داخل مفصل خارج می‌شود. در طول آرتروسنتز، با استفاده از یک سوزن استریل مایع مفصلی از داخل بدن بیمار خارج می‌شود تا روی آن آزمایش و بررسی‌های لازم انجام شود. بررسی مایع مفصلی در حذف گزینه‌های احتمالی نظیر احتمال ابتلا به نقرس، عفونت، و سایر عوامل آرتریت موثر است. خارج کردن مایع مفصلی و تزریق کورتیکواستروئید درون مفصل در طول آرتروسنتز می‌تواند به تسکین درد، تورم، و التهاب کمک کند.
آرتروسکپی نیز یکی دیگر از فنون جراحی است که توسط پزشک انجام می‌شود؛ در این روش، پزشک با فرو کردن یک دوربین بسیار کوچک در فضای مفصل بیمار به مشاهده‌ی وضعیت آن می‌پردازد. به وسیله‌ي آرتروسکپی، ناهنجاری‌ها و آسیب‌های وارده به غضروف و رباط‌ها را می‌توان تشخیص داد و گاهی اوقات نیز آن‌ها را ترمیم کرد. در صورت موفقیت این عمل، بیمار می‌تواند بسیار سریع‌تر از عمل جراحی باز مفصل بهبودی حاصل کند.
در نهایت، بررسی دقیق موقعیت، مدت زمان ابتلا به این بیماری، و ویژگی‌های علائم مفصل و شکل ظاهری مفاصل می‌تواند به پزشک در تشخیص صحیح بیماری آرتروز کمک کند. ایجاد برجستگی استخوانی در مفصل ناشی از تشکیل خار استخوانی یکی از ویژگی‌های بارز بیماری آرتروز است. از این رو، وجود گره‌های هبردن، گره‌های بوچارد، و انحراف شست پا می‌تواند جزء علائم تشخیص آرتروز به شمار رود.
درمان آرتروز: درمان‌های پزشکی برای آرتروز چه هستند؟
جدای از کاهش وزن و خودداری از انجام فعالیت‌هایی که استرس بیش از اندازه‌ای را بر غضروف مفصل تحمیل می‌کنند، هیچ درمان پزشکی خاصی برای توقف فرسایش غضروف یا ترمیم غضروف آسیب دیده در آرتروز وجود ندارد. بنابراین، هدف اصلی درمان آرتروز کاهش درد و التهاب مفصل و در عین حال، بهبود و حفظ کارکرد مفصل است. برخی بیماران مبتلا به آرتروز دارای درد بسیار کمی هستند یا هیچ دردی احساس نمی‌کنند و احتمالا نیازی به درمان ندارند. سایر بیماران ممکن است از اقدامات حفاظتی نظیر استراحت، تمرین بدنی، رژیم غذایی برای کنترل و کاهش وزن، فیزیوتراپی و / یا کار درمانی، و وسایل پشتیبانی فیزیکی مانند زانو بند بهره بگیرند. این اقدامات به ویژه در شرایطی بسیار اهمیت پیدا می‌کنند که مفاصل بزرگ و تحمل کننده‌ی وزن بدن نظیر زانو و ران تحت تاثیر آرتروز قرار گرفته باشند. در حقیقت، حتی کم‌ترین میزان از کاهش وزن نیز می‌تواند به کاهش علائم آرتروز در مفاصل بزرگی هم‌چون زانو و ران کمک کند. جهت تکمیل اقدامات فیزیکی بالا، از برخی داروها نیز استفاده می‌شود. این داروها جهت کاهش التهاب و درد مفصل ممکن است به اشکال موضعی، خوراکی، یا تزریقی در مفصل استفاده شوند. درصورتی که اقدامات حفاظتی جهت کنترل درد و بهبود کارکرد مفصل کارساز نباشند، باید گزینه‌ی جراحی را مد نظر قرار داد.
استراحت دادن مفاصل آسیب دیده می‌تواند استرس موجود روی مفاصل را کاهش و درد و تورم را تسکین دهد. در این شرایط، از بیمار خواسته می‌شود شدت و / یا دفعات فعالیت‌هایی را که دائما باعث درد مفصل می‌شوند، به سادگی کاهش دهد.
معمولا اگر تمرینات بدنی در سطوحی انجام شوند که باعث درد مفصل نشوند، موجب تشدید آرتروز نخواهند شد. تمرین بدنی از راه‌های مختلفی نظیر تقویت ماهیچه‌های پشتیبان در اطراف مفاصل، برای تسکین آرتروز مفید است. هم‌چنین، تمرین بدنی از “خشک شدن” مفصل پیشگیری می‌کنید، و باعث بهبود و حفظ تحرک آن می‌شود. در نهایت نیز، تمرین بدنی به کاهش وزن و افزایش استقامت بیمار کمک می‌کند. استفاده از گرمای موضعی، قبل از انجام فعالیت ورزشی، و کمپرس سرد، بعد از اتمام تمرین بدنی، می‌تواند به تسکین درد و التهاب کمک کند. شنا برای بیماران مبتلا به آرتروز بسیار مناسب است، زیرا شرایطی را فراهم می‌آورد که بیمار با کم‌ترین میزان استرس روی مفصل بتواند فعالیت بدنی داشته باشد. از دیگر فعالیت‌های بدنی محبوب برای کنترل علائم آرتروز می‌توان به پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری ثابت، و تمریناتی شامل وزنه‌های سبک اشاره کرد.
متخصصان فیزیوتراپی نیز می‌توانند با استفاده از وسایل مخصوص پشتیبانی فیزیکی از مفاصل نظیر آتل، عصا، واکر، و انواع بندها (بریس) به بیماران مبتلا به آرتروز کمک کنند. این وسایل پزشکی می‌توانند در کاهش استرس روی مفاصل بسیار مفید باشند. متخصص کار درمانی نیز می‌تواند فعالیت‌های مورد نیاز روزانه‌ی بیمار را ارزیابی، و وسایل کمکی مناسبی را پیشنهاد کند که ممکن است در محل کار یا خانه برای این بیماران مفید باشند. آتل‌های انگشت می‌توانند از مفاصل انگشت بیماران محافظت کنند. پارافین درمانی (قرار دادن دست در ظرفی حاوی پارافین)، قرار دادن مفصل آسیب دیده در آب گرم، و پوشیدن دستکش‌های نخی مخصوص آرتروز (هنگام شب) نیز می‌توانند به تسکین علائم آرتروز دست کمک کنند. برای بهبود علائم مربوط به ستون فقرات نیز، بسته به ناحیه‌ی درد، می‌توان از گردن‌بند طبی، کرست کمری، یا تشک سفت استفاده کرد.
استفاده از مسکن‌های خفیف نظیر آسپیرین و استامینوفن برای بسیاری از بیماران مبتلا به آرتروز کارساز و کافی خواهد بود. مطالعات نشان داده‌اند، مصرف دوزهای مناسب استامینوفن معمولا می‌تواند به اندازه‌ی تجویز داروهای ضد التهابی برای تسکین درد آرتروز زانو کارساز باشد. از آن‌جا که استامینوفن نسبت به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی عوارض جانبی کم‌تری برای دستگاه گوارش (به ویژه برای سالمندان) دارد، عموما در تجویز داروی اولیه برای بیماران مبتلا به آرتروز، به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ترجیح داده می‌شود. هم‌چنین، به طور موقتی می‌توان از داروهای آرام کننده‌ی ماهیچه‌های در حال اسپاسم نیز استفاده کرد. به علاوه، استفاده از پماد‌های ضد درد روی پوست مفاصل آسیب دیده نیز می‌تواند دردهای خفیف آرتروز را تسکین دهد. از جمله‌ی این پمادها می‌توان به پماد کپسایسین، سالیسین، متیل سالیسیلات، و منتول اشاره کرد.
هم‌چنین، برخی درمان‌های موضعی جدید نیز نظیر لوسیون‌های ضد التهابی، دیکلوفناک، و چسب‌های دیکلوفناک برای تسکین درد آرتروز کاربرد دارند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) نیز از جمله داروهایی هستند که برای کاهش درد و التهاب مفاصل کاربرد دارند. از نمونه‌های این قبیل داروها می‌توان به آسپیرین، ایبوپروفن، نابومتون، و ناپروکسن اشاره کرد. گاهی اوقات می‌توان به طور موقتی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده کرد و در دوره‌ی تسکین علائم، مصرف‌شان را متوقف کرد؛ به این ترتیب، می‌توان میزان خطر عوارض جانبی مصرف این داروها را کاهش داد.
شایع‌ترین عوارض جانبی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی شامل ناراحتی‌های گوارشی از قبیل معده درد، اسهال و گرفتگی معده، زخم معده، و حتی خونریزی هستند. خطر بروز عوارض جانبی فوق و سایر عوارض در میان سالمندان بیشتر است. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی جدیدتر که به آن‌ها، مهارکننده انتخابی کوکس۲ گفته می‌شود، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مسمومیت کم‌تری برای معده و روده‌ها به همراه داشته باشند. از آن‌جا که علائم آرتروز مختلف و متناوب هستند، از این داروها فقط زمانی استفاده می‌شود که درد مفاصل عود کنند یا بیمار قصد انجام فعالیتی را داشته باشد که ممکن است باعث عود کردن علائم شود.
برخی از مطالعات، نه همه‌ی آن‌ها، گزارش داده‌اند، انجام درمان جایگزین به وسیله‌ی مکمل‌های غذایی گلوکوزامین و کندروایتین می‌تواند علائم درد و سفتی را در برخی بیماران مبتلا به آرتروز تسکین دهد. این مکمل‌ها در داروخانه‌ها و سایر فروشگاه‌های مکمل‌های غذایی قابل دسترسی هستند، و تهیه‌ي آن‌ها نیازی به نسخه ندارد؛ ولی هیچ قطعیتی درباره‌ی اصالت این محصولات یا دوز مناسب و ترکیبات فعال موجود در آن‌ها وجود ندارد، زیرا این داروها توسط سازمان غذا و دارو ایالات متحده تایید نشده‌اند. مؤسسه ملی سلامت ایالات متحده روی تاثیر گلوکوزامین بر درمان درد آرتروز مطالعه‌ای را انجام داده است. پژوهش‌های اولیه نشان دادند، این داروها فقط دارای تاثیر خفیفی بر تسکین درد مبتلایان به شدیدترین حالت آرتروز هستند، و در بیشتر بیماران نیز تاثیری فراتر از داروهای پلاسیبو (دارونما) نگذاشته‌اند. امیدوار هستیم، مطالعات آینده بتوانند بسیاری از مسائل را درباره‌ی میزان مصرف، بی خطری، و اثربخشی فرمول‌های مختلف گلوکوزامین برای درمان آرتروز روشن‌تر کنند. بیمارانی که از داروهای رقیق کننده‌ی خون استفاده می‌کنند، باید در مصرف کندروایتین احتیاط بیش‌تری به خرج دهند، زیرا این دارو می‌تواند خون را رقیق‌تر و خطر خونریزی شدید را بیشتر کند. مکمل‌های روغن ماهی نیز تا حدودی خواص ضد التهابی از خود نشان داده‌اند؛ از این رو، گاهی اوقات افزایش مصرف ماهی و / یا کپسول‌های روغن ماهی (کپسول‌های امگا-۳) در رژیم غذایی، می‌تواند التهاب ناشی از آرتریت را کاهش دهد.
با این‌که معمولا از کورتیزون خوراکی برای درمان آرتروز استفاده نمی‌شود، تزریق مستقیم آن در مفاصل ملتهب می‌تواند به سرعت درد را کاهش دهد و به بازیابی کارکرد مفاصل کمک کند. از آن‌جا که تزریق مکرر کورتیزون می‌تواند برای بافت‌ها و استخوان‌ها مضر باشد، از این دارو برای بیمارانی استفاده می‌شود که علائم شدیدی را تحمل می‌کنند.
برای درمان درد مداوم ناشی از آرتروز شدید زانو که از طریق کاهش وزن، تمرین بدنی، یا داروها تسکین نمی‌یابد، گاهی اوقات، به ویژه در شرایطی که انجام جراحی مد نظر پزشک نباشد، یک سری تزریق داروهای حاوی اسید هیالورونیک داخل مفصل می‌تواند کارساز باشد. به نظر می‌رسد، این داروها با بازیابی موقت غلظت مایع مفصلی، بهبود روان سازی داخل مفصل و افزایش استقامت آن در برابر ضربه، و احتمالا با اثرگذاری مستقیم بر گیرنده‌های درد بتوانند به تسکین علائم این بیماری کمک کنند.
معمولا عمل جراحی برای آن دسته از بیمارانی تجویز می‌شود که به آرتروز شدیدی مبتلا هستند و بیماری‌شان به درمان‌های حفاظتی پاسخ مثبت نمی‌دهد. در صورت تشخیص پارگی غضروف، انجام آرتروسکپی (طبق آن‌چه پیش‌تر گفته شد) می‌تواند موثر باشد. عمل جراحی استئوتومی (یا برش استخوان) نیز یکی دیگر از اقدامات درمانی است که از طریق برداشتن قسمتی از استخوان، به بازیابی ساختار برخی مفاصل تغییر شکل یافته در بیماران خاص، به ویژه آن‌هایی که از برخی اشکال بیماری زانو رنج می‌برند، کمک می‌کند. در برخی موارد، بهترین راه برای درمان علائم فرسایش شدید مفاصل، اقدام به خشک کردن آن‌ها (آرترودز) یا جایگزینی مفصل آسیب دیده با یک مفصل مصنوعی (آرتروپلاستی) است. امروزه جایگزینی کامل مفصل باسن یا مفصل ران به یکی از اقدامات درمانی رایج در بیمارستان‌های عمومی سراسر ایالات متحده تبدیل شده است. این اقدامات درمانی می‌توانند به اندازه‌ي قابل ملاحظه‌ای درد را کاهش و کارکرد مفصل را بهبود دهند.