افزایش شمار سکته قلبی در جهان به دلیل اصلی نگرانی بسیاری از پزشکان و پژوهشگران سرتاسر دنیا تبدیل شده است. رخداد این عارضه به ویژه در مردان بسیار شایع است. طبق اعلام انجمن قلب ایران ۵۰٪ از سکته های قلبی در مردان ایرانی زیر ۵۰ سال و ۲۵٪ از کل سکته های قلبی در مردان زیر ۴۰ سال اتفاق می‌افتد و مردان ساکن در شهرها سه برابر بیشتر مستعد ابتلا به سکته قلبی هستند تا کسانی که در روستاها زندگی میکند. در رابطه با زنان، خطر این عارضه به طرز چشمگیری با یائسگی افزایش پیدا میکند. شناسایی علت سکته قلبی گام مهمی است که برای پیشگیری از آن و سپس روش های مقابله با آن می توان برداشت. در ادامه این نوشتار با ما همراه باشید تا ۹ عامل افزایش احتمال سکته قلبی را بشناسید.
وضعیت و آمار سکته قلبی در ایران
متخصصان چنین اعلام کرده‌اند که میزان بیماری‌های قلبی در ایران دو برابر متوسط جهانی در کشورهای غربی است؛ سکته قلبی معمولا به خاطر بیماری کرونر قلب اتفاق می‌افتد که جریان خون سرشار از اکسیژن به بخشی از عضله قلب به طور ناگهانی مسدود می‌شود و دیگر به قلب اکسیژن نمی‌رسد. دلیل آن تجمع لایه‌ی مومی شکل درون شریان‌های کرونری قلب است. این تجمع در طی چندین سال انجام می‌شود. دلیل دیگر سکته می‌تواند اسپاسم شریان کرونری باشد، که به خاطر اسپاسم (گرفتگی و سفت شدگی) شدید شریان کرونر قلب به وجود می‌آید. این اسپاسم جریان خون جاری در شریان را قطع میکند.
به بیان ساده‌تر، سکته یا حمله قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به سمت ماهیچه‌ها متوقف می‌شود، که این امر می‌تواند به خاطر یک بیماری قلبی قدیمی یا سبک زندگی ناسالم، رژیم غذایی و مشکلات استرسی باشد.
علائم سکته قلبی: ۶ نشانه که یک ماه زودتر حمله قلبی را تشخیص دهیم
علت سکته قلبی
۱. مسائل ژنتیکی و وراثتی
اگر سکته ها و بیماری‌های قلبی در خانواده‌ی شما شایع است، توصیه می‌شود مراقب رژیم غذایی و سبک زندگی‌تان باشید. مردان بالای ۵۰ سال با سابقه‌ی خانوادگی بیماری قلبی، بیشتر مستعد سکته قلبی هستند. در مورد زنان پیش از یائسگی، سطوح بالای استروژن به عنوان نیرویی محافظت کننده عمل میکند اما بعد از یائسگی خطر سکته قلبی افزایش پیدا میکند.
۲. سیگار کشیدن
بله، نه تنها بیماری‌ّهای ریوی، بلکه سیگار کشیدن نیز می‌تواند در به بار آوردن امراض قلبی سهم مهمی داشته باشد. این کار می‌تواند باعث تنگ شدن رگ‌های خونی شود چون کلسترول بد یا LDL در لایه‌های درون‌رگی و در امتداد دیواره‌های رگ‌های خونی رسوب میکند، و از این طریق مانع جریان روان خون می‌شود. در گزارشی که توسط بخش سلامت مردان دانشکده‌ی پزشکی هاروارد در نوامبر ۲۰۰۹ ارائه شده است مطالعه‌ای با عنوان «افزایش خطر بیماری‌های عروق کرونر در جوانان» به بررسی و آزمایش بیش از ۵.۰۰۰ جوان بین ۱۸ تا ۳۰ سال می‌پردازد، و بعد آن‌ها را به مدت ۱۵ سال تحت نظر می‌گیرد تا دریابد عوامل خطر آن‌ها چگونه بر سلامت قلب‌شان تاثیر می‌گذارد. کشیدن ۱۰ نخ سیگار در روز احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر را تا ۵۰٪ افزایش داد؛ هر ۳۰ میلی‌گرم/دسی‌لیتر افزایش کلسترول بد ریسک این بیماری را تا ۵۰٪ افزایش می‌دهد؛ و هر ۱۰ میلی‌متر جیوه افزایش فشار خون سیستولیک تا ۳۰٪ خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
۳. رژیم غذایی پر چربی
یک رژیم غذایی سرشار از چربی‌های اشباع شده می‌تواند باعث تجمع رسوبات چربی در شریان‌های کرونری شود و به طرز چشمگیری خطر سکته قلبی را افزایش دهد. چربی‌های اشباع شده و ترانس مانند روغن و کره کلسترل بد و آمار سکته قلبی را افزایش می‌دهد.
۴. الکل
در مطالعه‌ی جدیدی که توسط ژورنال انجمن قلب آمریکا انجام شده است، مشخص شد که حتی مقادیر ناچیزی الکل، مثلا به اندازه‌ی ۰.۴۷۳ لیتر آبجو در روز، می‌تواند در دراز مدت ایجاد بیماری قلبی بکند. مصرف الکل می‌تواند باعث پیری زودرس شریان‌های خون شود. بر اساس این مطالعه، مردان سالمی که بیش از چهار بار در روز مشروب مصرف می‌کنند و زنان سالمی که بیش از سه بار مشروب می‌نوشند در دسته‌ی «پر مصرف‌ها» قرار می‌گیرند. مصرف منظم یا بیش از حد الکل می‌تواند به تضعیف ماهیچه‌های قلب بینجامد که به آن کاردیومیوپاتی می‌گویند، و همچنین فشار خون را افزایش دهد.
۵. کلسترول بالا
اکثر سکته های قلبی به خاطر انسداد شریان‌های خونرسان به قلب توسط رسوبات کلسترول اتفاق می‌افتد. چربی‌های خون یا لیپیدها متشکل از دو نوع کلسترول هستند – کلسترول خوب (HDL) و کلسترل بد (LDL). کلسترول بد به شکل گیری پلاک‌ها در شریان‌ها منجر می‌شود و کلسترول خوب مانع از شکل گیری این پلاک‌ها می‌شود و به از بین بردن کلسترول اضافی بدن کمک میکند.
چربی‌های اشباع شده و ترانس در رژیم غذایی سطح کلسترول بد را در خون افزایش می‌دهند. محصولات حیوانی مانند چربی گوشت، گوشت گاو، گوشت گوسفند، مرغ، خوراکی‌های خامه‌ای مانند کره و خوراکی‌های فراوری شده مانند شیرینی‌ها و بیسکویت‌ها معمولا سرشار از چربی‌های اشباع شده هستند. در حالت ایده‌آل، سطح کلسترول باید کمتر از ۲۰۰ واحد، کلسترول بد باید کمتر از ۴۰، و تریگلیسیرید کمتر از ۱۵۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد.
۶. دیابت
بدن یک بیمار دیابتی کم کم حساسیتش به انسولین را از دست می‌دهد، که به افزایش سطح قند خون منجر می‌شود، که به آن «اختلال تحمل لاکتوز» یا «پیش دیابت» می‌گویند. اگر سطح قند خون تحت کنترل قرار نگیرد، می‌تواند باعث آسیب شدید به دیواره‌های شریانی و منجر به سکته شود.
۷. فشار خون بالا
در فشار خون بالا، فشار درون شریان‌ها بیش از حد نرمال می‌شود، که مانع خاصیت ارتجاع‌پذیری طبیعی شریان‌ها می‌شود. این امر همچنین به برون‌جریان شدیدتر خون پمپاژ شده از قلب به داخل شریان‌ها می‌شود، که تعادل طبیعی را بر هم می‌زند و به بیماری کرونر قلب یا سکته منجر می‌شود.
۸. چاقی و بی‌تحرکی
چاقی نشانه‌ی بسیاری از بیماری‌ها است، و بیماری قلبی در صدر این فهرست قرار دارد. رژیم غذایی یک فرد چاق مملو از چربی‌های اشباع شده است که می‌توانند منجر به سکته قلبی شوند. مطالعات همچنین آشکار ساخته‌اند کسانی که چربی‌های زیادی دور شکم‌شان دارند در معرض خطر بیشتر بیماری قلبی قرار دارند تا کسانی که چربی بدنشان اطراف باسن، کپل، و ران‌ها جمع شده است.
۹. استرس
هر نوع اضطراب یا استرسی خطر دچار شدن به سکته را افزایش می‌دهد. استرس یکی از علت‌های اصلی تمام انواع بیماری‌ها است.