آستیگماتیسم یک مشکل شایع بینایی است که در اثر وجود اشکالی در شکل قرنیه ایجاد می‌شود. در اثر آستیگماتیسم، عدسی چشم یا قرنیه که سطح جلویی چشم است، منحنی نامنظم دارد. این خطا در شکل می‌تواند شیوه‌ی عبور یا شکست نور را به شبکیه تغییر دهد و به این ترتیب تاری دید ایجاد می‌شود. دوربینی و نزدیک‌بینی دو نوع دیگر از مشکلات چشم هستند که آن‌ها هم با شیوه‌ی عبور نور و رسیدن آن به شبکیه ارتباط دارند. دوربینی، هایپروپیا نیز نامیده می‌شود و نام دیگر نزدیک‌بینی میوپیا است.
انواع آستیگماتیسم چیست؟
دو نوع اصلی آستیگماتیسم عبارتند از: آستیگماتیسم قرنیه و آستیگماتیسم عدسی. آستیگماتیسم قرنیه زمانی اتفاق می‌افتد که قرنیه‌ی چشم‌تان شکل طبیعی ندارد. آستیگماتیسم عدسی زمانی رخ می‌دهد که عدسی چشم‌تان شکل غیرطبیعی دارد.
چه چیزی سبب آستیگماتیسم می‌شود؟
هنوز هم معلوم نیست که آستیگماتیسم در اثر چه رخ می‌دهد، اما ژنتیک نقش مهمی در بروز آن دارد. این اختلال چشم اغلب در هنگام تولد وجود دارد، اما ممکن است بعدها توسعه بیابد. در عین حال این اختلال ممکن است به علت وارد شدن آسیب به چشم یا جراحی چشم رخ دهد. آستیگماتیسم اغلب همراه با نزدیک‌بینی یا دوربینی اتفاق می‌افتد.
چه کسانی در معرض آستیگماتیسم قرار دارند؟
آستیگماتیسم هم در کودکان و هم در بزرگسالان رخ می‌دهد. در صورتی که موارد زیر در مورد شما صدق می‌کنند، خطر ابتلا به آستیگماتیسم ممکن است در شما بالاتر باشد:
– داشتن سابقه‌ی خانوادگی آستیگماتیسم یا سایر اختلالات چشمی مانند کراتوکونوس (قوز قرنیه)
– زخم قرنیه یا نازک شدن آن
– نزدیک‌بینی بیش از حد، که در یک فاصله‌ای تاری دید ایجاد می‌کند
– دوربینی بیش از حد، که در یک نمای نزدیک، تاری دید ایجاد می‌کند
– سابقه‌ی برخی از انواع جراحی چشم، مانند جراحی آب مروارید (حذف عدسی به وسیله‌ی جراحی)
علائم آستیگماتیسم چیست؟
علائم آستیگماتیسم ممکن است در هر فردی متفاوت باشد. برخی از افراد اصلا هیچ علامت و نشانه‌ای ندارند. علائم آستیگماتیسم عبارتند از:
– دید تار یا تحریف‌شده در تمام فواصل (نزدیک و دور)
– دشواری دید در شب
– خستگی چشم
– بستن چشم‌ها برای داشتن دید واضح‌تر
– سوزش چشم
– سردرد
اگر علائم آستیگماتیسم را تجربه می‌کنید، به پزشک مراجعه کنید. بعضی از علائم ممکن است در اثر سایر مشکلات سلامتی یا بینایی باشند.
آستیگماتیسم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
یک چشم‌پزشک، از طریق معاینه‌ی کامل چشم، آستیگماتیسم را تشخیص می‌دهد. متخصص بینایی‌سنجی پزشکی است که مشکلات بینایی و بیماری‌های چشم را تشخیص می‌دهد. چشم‌پزشک پزشکی است که مسئولیت درمان‌های پزشکی و جراحی مشکلات بینایی و بیماری‌های چشم را بر عهده دارد. متخصصین و چشم‌پزشک‌های زیادی هستند که می‌توانید برای معاینه‌ی چشم‌تان به منظور تشخیص آستیگماتیسم به آن‌ها مراجعه کنید.
تست ارزیابی بینایی
در طول تست ارزیابی بینایی، پزشک‌تان از شما می‌خواهد حروفی را که هر کدام در سایزها و جهت‌های مختلف در جدول قرار گرفته‌اند، بخوانید. شما باید در یک فاصله‌ی مشخصی که پزشک تعیین می‌کند بایستید. به این ترتیب قوه‌ی بینایی شما ارزیابی خواهد شد.
تست انکسارسنجی
تست انکسارسنجی با استفاده از یک دستگاه به نام رفراکتور نوری انجام می‌شود. این دستگاه دارای لنزهای مختلف شیشه‌ای اصلاحی با قدرت‌ّهای مختلف است. پزشک‌تان از شما می‌خواهد که یک نمودار را با نگاه از طریق لنزهایی که دارای نقاط قدرت مختلف هستند و روی رفراکتور نوری قرار دارند، بخوانید. آن‌ها در نهایت یک لنز را پیدا خواهند کرد که برای همیشه دید شما را اصلاح کند.
کراتومتری
کراتومتری روشی است که پزشک‌تان برای اندازه‌گیری انحنای قرنیه چشم استفاده می‌کند. او این کار را با نگاه کردن به چشم شما از طریق یک کراتومتر انجام می‌دهد.
آستیگماتیسم چه درمان‌هایی دارد؟
موارد خفیف آستیگماتیسم ممکن است نیاز به درمان نداشته باشند. پزشک با استفاده از یکی از روش‌های زیر، ممکن است آستیگماتیسم را که باعث مشکلات بینایی می‌شود، درمان کند.
لنزهای اصلاحی
عینک‌های اصلاح کننده و لنزهای تماسی که توسط یک پزشک تجویز می‌شوند، رایج‌ترین و غیرتهاجمی‌ترین ابزارها برای درمان آستیگماتیسم هستند.
ارتوكراتولوژي (Ortho-K)
ارتوکراتولوژی (Ortho-K) نوعی روش درمانی است که طی آن از لنزهای سفت تماسی استفاده می‌شود تا به طور موقت انحنای غیرطبیعی قرنیه‌ی شما اصلاح شود. لنزهای تماسی سخت را برای مدت زمان محدودی استفاده خواهید کرد. شما می‌توانید در طول خواب آن‌ها را داخل چشم‌تان بگذارید و سپس در طول روز آن‌ها را از چشم‌تان خارج کنید. بعضی از آدم‌ها زمانی که تحت درمان Ortho-K هستند، در طول روز بدون لنزهای اصلاحی هم دید کاملا واضحی دارند. مزایای Ortho-K فقط در هنگام استفاده از آن وجود دارند. پس از متوقف کردن Ortho-K، بینایی شما به حالت قبلی خود باز خواهد گشت.
عمل جراحی
اگر مشکل چشم شما خیلی شدید باشد، پزشک‌تان ممکن است جراحی عیوب انکساری را توصیه کند. این نوع عمل جراحی استفاده از لیزر یا چاقوهای ریز را برای تغییر شکل قرنیه‌ی چشم شامل می‌شود. به این ترتیب مشکل آستیگماتیسم شما به طور دائمی اصلاح خواهد شد. سه عمل جراحی برای آستیگماتیسم عبارتند از سیتو کراتومیلوزیس (لیزیک)، لازاک یا فوتوریفرکتیو کراتکتومی (PRK) و رادیال کراتوتومی (RK). تمام جراحی‌ها خطراتی هم دارند. قبل از عمل جراحی برای آستیگماتیسم با پزشک‌تان درباره‌ی خطرات احتمالی و مزایای آن صحبت کنید.
عوارض ناشی از آستیگماتیسم چیست؟
اگر آستیگماتیسم در یک چشم اصلاح نشود، ممکن است تنبلی چشم برای فرد مبتلا رخ بدهد. تنبلی چشم آمبولیوپیا نیز نامیده می‌شود.
چشم‌انداز بلند مدت این بیماری چشمی چیست؟
لنزهای اصلاحی یا جراحی معمولا می‌توانند بینایی شما را به حالت طبیعی بازگردانند. شیوه‌ی شناخته‌شده‌ای برای جلوگیری از توسعه‌ی آستیگماتیسم وجود ندارد.