زمانی که بچه بودم، به من یاد داده بودند که زبانم را از دهانم بیرون نیاورم، اما امروزه معلوم شده است که زبان می‌تواند معیار بسیار مهمی از سلامت هر فردی باشد و در واقع تشخیص بیماری از روی زبان تان امکان پذیر است. حقیقت غالبا روی زبان‌تان درج شده‌است، از کمبود ویتامین گرفته تا تهدیدات جدی‌تری که پیش روی سلامتی‌تان وجود دارد. در ادامه این نوشتار با ما همراه باشید تا نکات جالبی درباره تشخیص بیماری از روی زبان بدانید.
زبان شما در واقع می‌تواند ابزار ارزشمندی باشد که برای پیگیری اوضاع سلامتی‌تان می‌توانید از آن استفاده کنید. در این نوشتار نکاتی خواهید دید در مورد این‌که چگونه باید متوجه شویم زبان‌مان به ما چه می‌گوید.
نکاتی که در مورد زبان‌تان باید مورد ملاحظه قرار دهید
سه نکته‌ی اصلی برای تشخیص بیماری از روی زبان وجود دارند که هر بار بخواهید زبان‌تان را بررسی کنید می‌توانید روی آنها متمرکز شوید:
– نخستین نکته رنگ زبان است. رنگ زبان شما می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد سیستم گردش خون‌تان بدهد و همچنین ممکن است به شما در مورد سطح اکسیژن در بدن‌تان بگوید.
– دومین نکته‌ی قابل اهمیت پوشش روی زبان است. پوشش روی زبان می‌تواند به شما در مورد چگونگی عملکرد دستگاه گوارش‌تان اطلاعاتی بدهد.
– در نهایت، نوک زبان و دو طرف زبان هم نقش بسیار مهمی در تشخیص اختلالات احتمالی توسط خودتان دارند.
در ادامه برای تشخیص بیماری از روی زبان برخی از رایج‌ترین چیزهایی که ممکن است روی زبان‌تان ببینید و معنی آنها را خواهید دید:
تشخیص بیماری از روی زبان
۱. تکه‌های سفید روی زبان
وجود یک لایه‌ی سفید روی زبان‌تان می‌تواند به این معنی باشد که دردهان‌تان رشد بیش از حد مخمر رخ داده‌است. اما قبل از این‌که در مورد احتمال وجود عفونت‌های قارچی مثل کاندیدا وحشت کنید، به مدت یک هفته روی زبان‌تان را خوب مسواک بزنید و سپس ببینید که آیا تکه‌های سفید یا لایه‌ی سفید روی زبان‌تان باقی مانده‌است یا نه.
رشد بیش از حد قارچ کاندیدا اغلب زمانی رخ می‌دهد که شما بیمار بوده‌اید و اخیرا آنتی بیوتیک مصرف کرده‌اید، یا وقتی سیستم ایمنی بدن شما به درستی عمل نمی‌کند. متعادل کردن محیط دستگاه گوارش‌تان به وسیله‌ی سطوح مناسب پروبیوتیک‌های موجود در غذاهای تخمیری، ماست طبیعی با کیفیت، یا یک مکمل پروبیوتیک می‌تواند راه بسیار خوبی برای حفظ تعادل گوارش در دستگاه گوارش است. اگر تکه‌های سفید باقی ماندند، باید با پزشک‌تان مشورت کنید چرا که سرطان دهان اغلب در این نواحی شروع می‌شود.
تشخیص بیماری از روی زبان۲. راه راه شدن روی زبان
این یکی می‌تواند نشانه‌ای از نوعی بیماری التهابی مزمن خود ایمنی به نام “لیکن پلان دهانی” باشد. اگر شما درد ندارید، ممکن است دکترتان این اختلال را درمان نکند، اما عملکرد سیستم ایمنی بدن نقشی حیاتی در حمایت از سلامت شما ایفا می‌کند، و نادیده گرفتن نقص سیستم ایمنی بدن می‌تواند خطرناک باشد.
زردچوبه به مدت هزاران سال برای تنظیم و پشتیبانی از سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. در مطالعه‌ای که در “ژورنال طبیعی جراحی فک” منتشر شده، محققان با موفقیت از زردچوبه برای درمان لیکن پلان دهانی استفاده کردند. زردچوبه یکی از ۱۳ آنتی‌بیوتیک قدرتمند است که برای مصرف آن نیازی به تجویز پزشک ندارید، اما به دلیل جذب پایین آن و متابولیسم سریع، باید جذب آن را بهینه‌سازی کنید. شما همچنین می‌توانید زردچوبه را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
۳. موج دار یا دندانه دار شدن زبان
هنگامی که زبان‌تان را وارسی می‌کنید، ممکن است در وسط زبان‌تان یک خط برجسته ببینید یا خطوطی که از مرکز به سمت طرفین زبان پراکنده شده‌اند. همچنین ممکن است برجستگی‌هایی در لبه‌های زبان‌تان پیدا کنید. دندانه‌دار شدن به طور کلی یک بخش طبیعی از زبان است و لازم نیست بیش از حد در مورد آن نگران شوید.
فقط اگر دندانه‌ها زیادی عمیق هستند و ممکن است خرده‌های غذا در آن گیر بیفتد، حواس‌تان باشد که به درستی روی زبان‌تان را مسواک بزنید.
۴. قرمز شدن زبان
برای تشخیص بیماری از روی زبان باید بدانید که زبان سالم به رنگ صورتی گلگون است. اگر متوجه شدید که زبان‌تان قرمز شده‌است، ممکن است لازم باشد موضوع را پیگیری کنید و در صورت لزوم اقداماتی را انجام بدهید.
گلودرد استرپتوکوکی اغلب با قرمز بودن زبان مرتبط است. مخملک نیز باعث قرمز شدن زبان می‌شود. اگر زبان‌تان قرمز شده و گلو درد یا نوعی عفونت دارید، این احتمال وجود دارد که قرمزی زبان‌تان با عفونت مرتبط است و پزشک‌تان بر همین اساس شما را درمان خواهد کرد.
زبان قرمز همچنین می‌تواند نشانه‌ای از کمبود ویتامین باشد، به خصوص کمبود ویتامین‌های B۱۲، اسید فولیک، یا آهن. اگر قرمز بودن زبان‌تان همچنان ادامه دارد، باید اطمینان حاصل کنید که میزان مصرف ویتامین‌های‌تان مطابق با نیاز بدن‌تان هست یا نه. شما می‌توانید با علائم کمبود ویتامین B۱۲ و کمبود آهن آشنا شوید.
۵. وجود برآمدگی هایی (قلمبه شدگی) روی زبان
وجود برجستگی روی زبان می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات متفاوت باشد. برجستگی‌ها ممکن است در اثر ضربه‌های فیزیکی مانند گاز گرفتن زبان توسط خودتان ایجاد شوند. اگر علت پدیدار شدن آنها همین باشد، نیازی به نگرانی نیست و زبان‌تان به احتمال زیاد به طور طبیعی خوب خواهد شد.
اگر زخم‌های دهانی دارید، برجستگی‌ها می‌توانند نشانه‌ای از استرس باشند، و در این صورت بهتر است حواس‌تان به آنها باشد. اگر برآمدگی‌ها دردناک باشند یا به طور طبیعی برطرف نشوند، می‌توانند نشانه‌ای از سرطان دهان باشند و شما باید به پزشک‌تان برای بررسی‌های بیشتر مراجعه کنید.
برجستگی‌های دردناک یا متورم روی زبان‌تان همچنین می‌توانند ناشی از جوانه‌های چشایی ملتهب باشند، که “برجستگی کاذب” (TLP) نام دارند. اختلال‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند جوانه‌های چشایی را تحریک کنند. این جوانه‌های کوچک بالا و دو طرف زبان‌تان را پوشش می‌دهند و تحریک شدن آنها می‌تواند منجر به بروز التهاب شود.
۶. زبان مودار سیاه
این مشکل به خاطر ظاهر ترسناکی که دارد هشداردهنده‌ترین نشانه است که ممکن است در زبان‌تان ببینید، اما یک زبان سیاه و مودار در واقع کاملا شایع است و در بیشتر موارد جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد.
“موهای” کوچک روی زبان موسوم به پاپیل هستند و در طول زندگی شما رشد می‌کنند. در برخی از موارد آنها به مدت طولانی باقی می‌مانند و ممکن است مکان امن و مناسبی برای رشد باکتری ارائه دهند و در نتیجه منجر به سیاه شدن سطح زبان شوند.
این ظاهر ممکن است در نتیجه‌ی بهداشت نامناسب دهان، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها (اخیرا)، یا یک عفونت قارچی باشد و می‌تواند باعث ایجاد بوی بد در دهان شود. استفاده از مایع ضد باکتری برای شستشوی دهان ممکن است مفید باشد. روش دیگر این است که با یک مسواک نرم و خمیر دندان ۲ تا ۳ بار در روز روی زبان‌تان را مسواک بزنید، اما در بیشتر موارد یک زبان سیاه و مودار نشانه‌ای از وجود اختلالی جدی نیست.
تشخیص بیماری از روی زبان۷. وجود لکه‌هایی روی زبان
وجود لکه‌های خاصی روی زبان نیز ممکن است پیام‌هایی در رابطه با سلامت دهان و دندان برای‌تان داشته باشد.
اگر شما روی زبان‌تان ترکیبی از لکه‌های قرمز و سفید داشته باشید که گاهی اوقات مانند قاره‌ها روی نقشه‌ی جهان به نظر می‌رسند، دچار اختلالی به نام زبان جغرافیایی هستید. این اختلال بی‌ضرر است.
اگر زبان‌تان لکه‌هایی شبیه به پنیر کوتاژ دارد، احتمالا برفک دهان دارید و این ممکن است نشانه‌ای از ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن‌تان باشد.
تکه‌های سفید رنگی که رشد می‌کنند، می‌توانند نشانه‌ای از لکوپلاکی باشند که معمولا در کسانی که سیگار می‌کشند یا دائما الکل مصرف می‌کنند، بروز می‌کند. اگر چه لکوپلاکی ذاتا خطرناک نیست، اما شما باید در مراجعه‌ی بعدی‌تان به دندانپزشک از او بخواهید آن را بررسی کند چون ممکن است پیش‌ماده‌ای برای سرطان باشد.
اگر لکه‌ها حساس یا دردناک شوند، یا اگر زخم‌ها باقی بمانند، بهتر است به پزشک‌تان مراجعه کنید تا احتمال وجود اختلالاتی مانند سرطان دهان رد شود.
۸. بزرگی زبان (ماکروگلوسیا)
بزرگ شدن زبان غالبا ماکروگلوسیا نامیده می‌شود. دلایل متعددی برای این بیماری وجود دارد، مانند اختلالات ژنتیکی، اما زبان بزرگ شده، و گاهی اوقات بیرون‌زده، به خصوص در کودکان، ممکن است نشانه‌ای از کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی) باشد. کم‌کاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که غده‌ی تیروئید نمی‌تواند به اندازه‌ی نیاز بدن هورمون تولید کند.
اگر شما متوجه شدید زبان کودک‌تان از حد معمول بزرگ‌تر است حتما با پزشک‌تان مشورت کنید.
هرگز بدن خود را نادیده نگیرید
علائم فوق برای تشخیص بیماری از روی زبان تنها برخی از نشانه‌هایی است که ممکن با بررسی زبان‌تان ببینید. مهمترین ابزار برای حمایت از سلامتی‌تان، بدن‌تان است. یاد بگیرید که به بدن‌تان توجه کنید و هر بار که با شما صحبت می‌کند، به او گوش بدهید.
امیدوار هستیم که این مطلب تشخیص بیماری از روی زبان تان برای شما مفید باشد و بتوانید با شناختن این نشانه ها هرچه زودتر در رفع مشکلات سلامتی خود اقدام کیند.