پیر شدن مثل بعضی از مشکلات سلامتی مرتبط با آن، اجتناب‌ناپذیر است. هر بار که به خانه برمی‌گردید و خانواده‌تان را ملاقات می‌کنید، متوجه افت بنیه و سرزندگی والدین‌تان می‌شوید. شاید نتوانند مثل سابق خیلی با نوه‌هایشان بازی کنند، دامنه‌ی توجه‌شان ممکن است به خوبی قبل نباشد و شاید حتی نتوانند مدت زیادی یک جا بنشینند. در حالی‌که از این تغییرات چشم‌پوشی می‌کنید و به عنوان بخشی از کهنسالی به آن‌ها نگاه می‌کنید، ممکن است برخی از نشانه‌های مشکلی را نیز نادیده بگیرید که نیازمند مراقبت پزشکی جدی است. بیماری آلزایمر (ای‌دی) شایع‌ترین دلیل زوال عقل است، مشکلی مغزی که منجر به کاهش حافظه، و توانایی‌های تفکر و استدلال فرد میشود. در بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، علائم آلزایمر پس از سن ۶۵ سالگی برای اولین بار ظاهر می‌شوند، در حالی که ژنتیک هم در شروع آن نقش دارد.
علائم آلزایمر
مراقب نشانه‌های هشدار دهنده آلزایمر باشید که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. از دست دادن حافظه
همه‌ی ما گاهی با ضعف‌های جزئی حافظه روبه‌رو می‌شویم. در حالی‌که این مشکل ممکن است به موقعیت‌های معمولی مانند به خاطر نیاوردن جزئیات کوچک یک جلسه محدود شود، ضعف حافظه در افراد مبتلا به آلزایمر می‌تواند منجر به اختلال در فعالیت‌های روزمره‌شان شود. آن‌ها اغلب اطلاعات تازه آموخته را فراموش می‌کنند و ممکن است یک سوال را بارها و بارها از شما بپرسند. حتی ممکن است در به یاد آوردن تاریخ‌های مهم، شماره‌ها، و مکان‌هایی که برایشان آشنا است دچار مشکل شوند.
۲. مشکلات ارتباطی (صحبت کردن و نوشتن)
اگر متوجه شدید والدین یا عزیزان‌تان هربار حین صحبت رشته‌ی کلام را گم می‌کنند، شاید نشانه‌ی آن باشد که به آلزایمر مبتلا است. ادامه‌ی یک گفتگو برای بیماران مبتلا به زوال عقل دشوار است و اغلب صحبت‌هایشان را تکرار می‌کنند. سبک نگارش و حرف زدن آن‌ها ممکن است غیرمنسجم و نامفهوم باشد. هنگام صحبت با آن‌ها حتما صبور و با ملاحظه باشید.
۳. توانایی‌های حل مسأله‌ی ضعیف
پدرتان، زمانی یک نابغه‌ی ریاضی بود و هر چه راجع به اعداد می‌دانید از او آموخته‌اید، اما امروز پیگیری صورت‌حساب‌های ماهانه و حساب شخصی‌اش برای او دشوار است. احتمالا تحت تاثیر زوال عقل قرار گرفته است.
۴. دشواری در اجرای وظایف معمول
انجام وظایفی مانند آشپزی، نظافت، و رانندگی که بیماران مبتلا به آلزایمر قبلا به صورت روزانه انجام می‌دادند، ممکن است امروز دشوار به نظر برسند. حتی شاید برای انجام کوچک‌ترین کارها مانند گرم کردن غذا یا استفاده از تلفن‌شان تقاضای کمک کنند.
۵. سردرگمی نسبت به زمان و مکان
هرچند وقت یکبار مسیر رسیدن به خانه‌تان را گم می‌کنید؟ ناامید کننده به نظر میرسد، مگر نه؟ این اتفاق برای بیماران مبتلا به آلزایمر متداول است. این وضعیت به افرادی مربوط است که مکان‌شان را گم می‌کنند و حتی فراموش می‌کنند که چطور به آن‌جا رسیده‌اند. بیماران مبتلا به آلزایمر ممکن است در دانستن زمان، روز و فصل هم دچار مشکل شوند.
۶. نوسانات خلقی و تغییرات شخصیتی
چه کسی روز بد ندارد؟ شاید رئیس‌تان سرتان داد زده باشد یا با شریک عاطفی‌تان جروبحث کرده باشید. اما بیماران مبتلا به آلزایمر ممکن است نواسانات خلقی شدیدا ناگهانی، و حتی گاهی بدون دلیل، را نشان دهند. آن‌ها خود را به یک روال ثابت محدود می‌کنند و هرگاه از منطقه‌ی امن‌شان خارج شوند در کنار خانواده، دوستان یا همکاران، نشانه‌های سردرگمی، ناراحتی، ترس، و اضطراب را نشان می‌دهند.
3 نکته درباره اثر رژیم غذایی مایند (MIND) بر کاهش سرعت پیشرفت آلزایمر
۷. ناتوانی‌های دیداری ـ فضایی
اگرچه مشکلات دیداری بین سالمندان رایج است، اما می‌تواند نشانه‌ی زودهنگام آلزایمر باشد. افرادی که از آلزایمر رنج می‌برند ممکن است در خواندن، تشخیص مسافت و تفاوت قائل شدن بین رنگ‌ها یا کنتراست آن‌ها دچار مشکل شوند. این امر ممکن است به مشکلاتی در حین رانندگی منجر شود.
۸. انزوای اجتماعی
آلزایمر باعث میشود انجام کارهایی که یک فرد را با دوستان، خانواده و آشنایان درگیر و به آن‌ها نزدیک می‌سازد، حتی برای اجتماعی‌ترین افراد هم عذاب‌آور باشد. یک فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است ارتباط خود را با موقعیت‌های اجتماعی، سرگرمی‌های موردعلاقه، کار و حتی جمع‌های خانوادگی قطع کند.
عوامل خطر بیماری آلزایمر
بعضی از بزرگ‌ترین عوامل خطر بیماری آلزایمر شامل سن، ژنتیک، ضربه به سر، سبک زندگی محرک ذهن و مشغله‌های اجتماعی، سلامت قلبی‌عروقی ضعیف و عواملی مانند سیگار کشیدن، بی‌تحرکی، فشار خون بالا و رژیم غذایی ناسالم هستند که به ایجاد آن کمک می‌کنند. از یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالم پیروی کنید تا سلامت اعصاب‌تان را تضمین کنید.
۱. سن
همان‌طور که ذکر شد، سن یکی از رایج‌ترین عوامل مرتبط با خطر ایجاد بیماری آلزایمر است. طبق گفته‌ی انجمن آلزایمر، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر پس از ۶۵ سالگی با هر ۵ سال دوبرابر میشود. بعد از سن ۸۵ سالگی، این خطر به ۵۰٪ میرسد.
۲. سابقه‌ی خانوادگی
سابقه‌ی خانوادگی یک عامل خطر قوی دیگر برای ایجاد آلزایمر است. این امر به ویژه در صورتی صدق میکند که خویشاوندان درجه اول یک فرد مانند والدین یا خواهر و برادر او آلزایمر داشته باشند و اگر بیش از یک نفر از اعضای خانواده‌ی او تحت تاثیر این بیماری قرار داشته باشد، خطر آن بیشتر هم میشود.
۳. جنسیت
گزارش تهیه‌شده توسط کتابخانه‌ی پزشکی ملی آمریکا می‌گوید زنان در مقایسه با مردان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. خطر ایجاد بیماری آلزایمر در زنان ۳ برابر بیشتر از مردان است. احتمال ابتلا به این بیماری بعد از یائسگی، که منجر به کمبود استروژن میشود، بیشتر افزایش می‌یابد. این امر یکی از عوامل خطر اصلی آلزایمر در ارتباط با جنسیت است.
۴. سبک زندگی
مشکلات و عادت‌های مربوط به سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، کم‌تحرکی، رژیم غذایی فاقد مواد مغذی، بیماری‌های قلبی‌عروقی، چاقی و فشار خون بالا خطر ابتلا به آلزایمر را بالا می‌برند.
۵. جراحت سر
افرادی که از جراحات شدید سر رنج برده‌اند بیشتر در معرض ابتلا به آلزایمر قرار دارند. اگر فرد از ضربات مکرر به سر رنج ببرد خطر ابتلای او بیشتر افزایش می‌یابد.
۶. سطح پایین تحصیلات و مشغله‌های اجتماعی
مطالعات نشان داده است افرادی که تحصیلات با کیفیت دریافت کرده‌اند و در فعالیت‌های اجتماعی درگیر هستند که ذهن را تحریک میکند مانند مطالعه، بازی، تعامل با همسن و سال‌ها، کمتر در معرض ابتلا به آلزایمر قرار دارند.