خواص گزنه برای سلامتی و پوست و مو واقعا شگفت انگیز است. گزنه دوپایه یا گزنه معمولی به دلیل محبوبیتی که در فرهنگ عامیانه در سراسر جهان دارد، به عنوان یکی از داروهایی که در”طب سنتی” به کار می‌رود، شناخته شده‌است. هرچند این گیاه اغلب به عنوان یک علف هرز ریشه‌کن می‌شود. این کار مایه‌ی تاسف است زیرا گزنه فواید فراوانی برای سلامتی دارد! اما، قبل از این‌که درباره خواص گزنه بدانید، به طور خلاصه با این گیاه جادویی آشنا خواهید شد.
خواص گزنه
برگ گزنه چیست؟
این گیاه در طول تابستان به بیش‌ترین میزان ممکن یعنی در حدود ۱ تا ۲ متر رشد میکند و ساقه‌ی زیرزمینی و ساقه‌ی رونده‌ای به رنگ زرد روشن دارد. این گیاه دارای موهای بسیار نازک و ریز در اطراف ساقه و برگ‌هایش است که در صورت لمس آنها درد و گزش زیادی احساس می‌کنید. اما برگ گزنه صرف نظر از درد و گزشی که دارد، پر از مواد مغذی است و می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی روی وضعیت سلامتی شما داشته باشد.
مواد مغذی موجود در گزنه
چرا گزنه تا این حد برای سلامتی ما مفید است؟ به این دلیل که سرشار از مواد مغذی است!
– گزنه غنی از ویتامین A، C، D و K است.
– این گیاه مغذی همچنین غنی از ویتامین B است.
– گزنه یک منبع خوب آهن، پتاسیم، منگنز، کلسیم، منیزیم، فسفر، سیلیکا، ید، سلیسیوم، سدیم و گوگرد است.
– مقدار زیادی پروتئین و اسیدهای آمینه دارد.
– کالری و چربی کمی دارد.
– یک منبع خوب کلروفیل و تانن است.
خواص گزنه برای سلامتی برای پوست ، مو و سلامتی
گزنه به دلیل مزایایی که برای پوست، مو و سلامتی دارد از زمان قرون وسطی شناخته شده‌است. ریشه، برگ، دانه و گل آن دارای مزایای مختلفی هستند و برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به این خواص به ترتیب پرداخته می شود.
خواص گزنه برای پوست
ما انسانها به ظاهرمان اهمیت زیادی می‌دهیم. پوست ما تا حد زیادی در میزان جذابیت ما نقش دارد. برگ‌های گزنه به شیوه‌ای عالی ما را برای به‌دست آوردن پوستی بی‌عیب و نقص کمک می‌کنند. برای استفاده از برگ گزنه جهت بهبود پوست ادامه‌ی مطلب را بخوانید:
۱. به درمان آکنه کمک میکند.
برگ خشک گزنه برای درمان آکنه و لکه‌های پوست استفاده می‌شود. عصاره برگ خشک گزنه همچنین به عنوان یک تونیک عالی برای پوست چرب و مستعد آکنه مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا نه تنها به کاهش آکنه کمک میکند، بلکه باعث می‌شود که هیچ زخم یا لکه‌ای از آکنه باقی نماند.
۲. دارای خواص قابض است.
برگ گزنه دارای خواص قابض است که به درمان بیماریهای پوست مانند اگزما، نیش حشرات و آبله مرغان کمک میکند. عصاره‌ی آن یا ترکیب روغن تهیه شده با برگ گزنه می‌تواند به صورت موضعی برای درمان اگزما استفاده شود.
۳. از خواص گزنه خاصیت ضد التهابی است.
برگ گزنه دارای خواص ضد التهابی است و می‌تواند برای درمان سوختگی پوست و لکه‌های باقی‌مانده در اثر سوختگی استفاده شود.
۴. اگزما را درمان میکند.
مصرف منظم چای برگ گزنه به درمان بسیاری از بیماریهای پوستی مانند اگزما کمک میکند. نوشیدن ۲ تا ۳ لیوان چای گزنه در روز بدن شما را از سموم پاک میکند و سبب آشکار شدن زیبایی شما می‌شود. شما همچنین می‌توانید تنتور برگ گزنه را به صورت موضعی برای بهبود سریع راش‌هایی که همراه با اگزما هستند، استعمال کنید.
خواص گزنه برای مو
آیا برگ‌های گزنده برای موهای ما نیز مفید هستند؟ بله قطعا همین‌طور است! در این‌جا برخی از خواص گزنه را برای مو می‌بینید:
۵. مشکل ریزش مو را درمان میکند.
استفاده از گزنه یکی از قدیمی‌ترین درمان‌ها برای مبارزه با ریزش مو است. کپسول گزنه و چای گزنه را می‌توانید برای درمان ریزش مو به صورت خوراکی استفاده کنید، در حالی که ماساژ کف سر با استفاده از روغن گزنه نیز به طور موثری ریزش مو را درمان میکند.
۶. به رشد مجدد مو کمک میکند.
گزنه نه تنها به مبارزه با ریزش مو کمک میکند، بلکه در رشد مجدد مو نیز تاثیر مثبتی دارد. برگ گزنه غنی از سیلیکا و گوگرد است. این دو کمک می‌کنند تا موهای شاداب‌تر و سالم‌تری داشته باشید. آب کشیدن مو با عصاره‌ی گزنه و آب موجب رشد مجدد موهای ریخته می‌شود و همچنین به بازیابی رنگ موی اصلی کمک میکند.
۷. شوره‌ی سر را درمان میکند.
پوست سرتان را با روغن نارگیل یا خردل در ترکیب با برگ گزنه‌ی خشک ماساژ بدهید و اجازه بدهید یک شب تا صبح روی سرتان بماند. این یکی از درمان‌های بسیار موثر برای از بین بردن شوره‌ی سر است. آبی که با له کردن برگ گزنه‌ی تازه استخراج می‌شود نیز برای ماساژ پوست سر جهت از بین بردن شوره‌ی سر موثر است.
خواص گزنه برای سلامتی
چنان‌چه قبلا نیز ذکر شد، وقتی پای صحبت در مورد مواد مغذی در میان باشد، برگ گزنه یکی از بهترین‌ها است. برخی از مزایایی که برگ گزنه برای سلامتی دارد، عبارتند از:
۸. درد ناشی از آرتریت را درمان میکند.
گزنه دارای خواص ضد درد و ضد التهابی است، و به همین دلیل درمان خوبی برای درد آرتریت محسوب می‌شود. این گیاه مغذی همچنین مشکلات دیگر مرتبط با مفاصل مانند روماتیسم، نقرس، بورسیت و تاندونیت را درمان میکند. اگر آب گزنه یا روغن گزنه را روی مفاصل بمالید و ماساژ بدهید درد‌تان کاهش می‌یابد. تنتور گزنه و چای آن به صورت خوراکی نیز به کاهش درد کمک میکند.
۹. هایپریپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) را درمان میکند.
گزنه در تهیه‌ی داروهای مورد استفاده برای درمان BPH و سایر بیماریهای مرتبط با پروستات استفاده می‌شود. اگر چه مطالعات نشان داده‌اند که گزنه حجم پروستات که بزرگ شده‌است را به طور قابل‌توجهی کاهش نمی‌دهد، اما در کاهش و درمان این بیماری در مرحله‌ی اولیه آن، یعنی زمانی که علائم شروع به آشکار شدن می‌کنند، موثر است. این گیاه به جلوگیری از رشد و تقسیم سلولی در این منطقه و بهبود سلامت پروستات کمک میکند.
۱۰. عفونت‌های دستگاه ادراری را درمان میکند.
گزنه دارای خواص دیورتیک (ادرارآور) است. این گیاه برای درمان عفونت ادراری، عفونت مثانه و سایر مشکلات ادراری ناشی از سنگ کلیه و مثانه ایجاد می‌شود، به کار می‌رود زیرا سنگ‌ها را به اندازه‌های بسیار کوچک خرد میکند و به این ترتیب آنها را از طریق ادرار از بدن بیرون میکند. گزنه همچنین در درمان اسهال و اسهال خونی مفید است.
۱۱. آلرژی را کاهش می‌دهد.
برگ‌های گیاه گزنه برای درمان و تسکین آلرژی نیز استفاده می‌شوند. اعتقاد بر این است که خوردن برگ گزنه قبل از غذا می‌تواند حساسیت غذایی را درمان کند. گزنه دارای خواص آنتی هیستامین است که با هیستامین موجود در بدن و همچنین رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی آلرژیک) مبارزه میکند. این برگ‌ها در درمان آلرژی فصلی، تب یونجه، سرفه، عطسه، تبخال و آسم مفید نیز هستند.
۱۲. لیپیدو (حس جنسی) را تحریک میکند.
گزنه به عنوان محرک لیپیدو عمل میکند زیرا باعث افزایش سطح تستوسترون می‌شود و به بدن کمک میکند تا آن را برای مدت طولانی نگه دارد. این گیاه یک درمان موثر برای بهبود میل جنسی است.
۱۳. به عنوان داروی بندآور خون عمل میکند.
گزنه همچنین به خاطر خواص خون‌بندی که دارد به عنوان یک بازدارنده خونریزی موضعی عمل میکند. این گیاه به رفع خونریزی داخلی مانند قاعدگی بیش از حد، خونریزی واژینال، هموروئید، خونریزی ریه و معده کمک کند. گزنه همچنین در جلوگیری از خونریزی خارجی مانند خونریزی بینی تاثیر مثبت دارد.
۱۴. به عنوان یک خون‌ساز عمل میکند.
برگ‌های گزنه برای درمان کم‌خونی استفاده می‌شود زیرا آهن زیادی دارند. این گیاه به خاطر خون‌ساز بودن و داشتن خواص تصفیه‌کننده‌ی خون شناخته‌شده است. مصرف یک کاسه سوپ گزنه به طور منظم درمان خوبی برای رفع کم‌خونی و همچنین کاهش سطح قند خون است.
۱۵. به رفع مشکلات مربوط به زنان کمک میکند.
به زنان توصیه می‌شود که به طور منظم گزنه مصرف کنند. این گیاه نه تنها برای پوست و مو مفید است، بلکه بسیاری از مشکلات مربوط به زنان را درمان میکند و حتی مانع از رخ دادن آنها می‌شود. گزنه در کاهش درد و فشار سندروم پیش از قاعدگی (PMS)، و همچنین درد یائسگی کمک میکند. همچنین معروف است که این گیاه به کاهش درد زایمان کمک میکند و می‌تواند توسط زنان برای افزایش میزان شیر استفاده شود.
۱۶. چربی مواد غذایی را جذب میکند.
چای گزنه به غیر از آنتی‌اکسیدان‌ها حاوی ترکیبات دیگری از جمله بتا سیتوسترول نیز است که چربی‌های موجود در خون را جذب می‌کنند. این تاثیر گزنه کمک میکند تا سطح کلسترول تحت کنترل بماند و به این ترتیب بیماریهای قلبی را دور از شما نگه می‌دارد.
۱۷. جلوی آسیب DNA را می‌گیرد.
عادات غذایی مختلف ما سموم را وارد بدن ما می‌کنند. این سموم می‌توانند به DNA و غشای سلولی آسیب برسانند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای برگ گزنه این سموم را حذف می‌کنند، رادیکال‌های آزادی که سبب بروز آسیب می‌شوند را از بین می‌برند و از DNA و غشای سلولی محافظت می‌کنند.
۱۸. درد عضلات را کاهش می‌دهد.
برگ گزنه حاوی ترکیبات خاصی است که دارای خواص شفابخش و جوان‌کننده هستند. افراد ورزشکار تضمین می‌کنند که برگ‌های این گیاه می‌توانند درد عضلانی ناشی از فشار و کشش را درمان کنند.
۱۹. اختلالات دستگاه ادراری را درمان میکند.
برای افرادی که از اختلالات دستگاه ادراری رنج می‌برند، چای برگ گزنه مانند یک داروی شگفت‌آور عمل میکند. مطابق با آزمایشی که در مجله‌ی گیاهان دارویی منتشر شد، برگ گزنه حاوی اجزای خاصی است که مواد سمی را از بدن خارج می‌کنند و از داروهای مورد استفاده برای درمان اختلالات دستگاه ادراری حمایت می‌کنند.
۲۰. تاثیر زیادی روی سلامت پروستات دارد.
چای برگ گزنه به شدت در درمان هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات که معمولا بر مردان بالغ تاثیر می‌گذارد، موثر است. مطالعات آزمایشگاهی روی حیوانات نشان داده‌اند که چای گزنه می‌تواند توسعه‌ی سرطان پروستات را کند کنَد. اگر چه این آزمایشات بر روی انسان انجام نشده‌اند، اما نتایج آزمایشاتی که روی حیوانات صورت گرفته‌اند، مثبت و امیدوار‌کننده هستند!
۲۱. به عنوان یک عامل پیشگیری‌کننده عمل میکند.
یک فنجان چای تهیه شده از برگ گزنه شامل چندین مولفه‌ی تقویت‌کننده‌ی سلامتی است و پزشکان مصرف آن را به عنوان یک درمان پیشگیرانه در برابر سرماخوردگی و آنفولانزا توصیه می‌کنند. اگر می‌توانید چند فنجان چای گزنه بخورید، ایمنی بدن خود را بهبود می‌بخشید و بیماریهای مختلف را دور از خودتان نگه دارید.
خواص گزنه ۲۲: به سیستم هاضمه کمک میکند
معروف است که گزنه غدد گوارشی را تحریک میکند و به درمان سوء هاضمه و مشکلات گاز معده کمک میکند.
۲۳. برای جلوگیری از التهاب لثه مفید است
شستشوی دهان با آب گزنه تاثیر ضد باکتری دارد و مانع از ژنژیویت (التهاب لثه) و سایر بیماریهای دهان و لثه می‌شود.
۲۴. منبع غنی از آنتی اکسیدان است
برگ گزنه منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌ها است بنابراین خواص ضد تومور دارد و به درمان بیماریهای نئوپلاسم کمک میکند.
خواص گزنه ۲۵: درمان خوبی بر ای بیماری قند است
این گیاه برای درمان بیماری قند بسیار مفید است بدین منظور می توانید روزی سه فنجانچای گزنه را میل کنید تا قند خونتان تنظیم شود.
۲۶. مشکلات مربوط به مثانه را درمان می کند
برای سمزدایی مثانه، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ مثانه که مشکل بسیار فراگیری است می‌توانید برگ گزنه را به همراه ریشه شیرین بیان دم کنید و بنوشید تا مشکلات مربوط به مثانه تان حل شود.
۲۷. از مشکلات پیش از قاعدگی برای بانوان جلوگیری می کند
اغلب بانوان قبل از دوران قاعدگی دچار مشکلات جسمی و روحی زیادی می‌شوند و برای برطرف کردن این قبیل مشکلات سلامتی می‌توانند از چای گزنه استفاده کنند.
۲۸. بیماری بواسیر رادرمان می کند
جوشانده گل گزنه سفید در درمان بواسیر بسیار کاربرد دارد. برای این منظور یك قاشق سوپخورى گل خشك گزنه سفید را در یك فنجان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم كرده و روزى دو الى سه فنجان مصرف كنید.
۲۹. برای افزایش شیر زنان شیرده مناسب است
گیاه گزنه فواید بسیار زیادی برای بانوان مخصوصا مادران شیر ده دارد زیرا ترشح شیر را در آنان زیاد می کند.
۳۰. پاک کننده خلط سینه و ریه است
گزنه برای درمان احتقان، سرفه، برونشیت و خلط سینه و ریه عالی است و برای سایر بیماریهای قلبی عروقی مزمن مفید است.
سایر خواص گزنه
به غیر از مزایای ذکر شده در بالا، گزنه مزایای دیگری نیز برای سلامتی دارد:
۳۱- گزنه برای سیستم غدد درون‌ریز مفید است.
۳۲- برگ گزنه در درمان اختلالات عصبی مانند سیاتیک و نورالژی مفید است.
۳۳- همچنین به عنوان داروی مقوی بهاره نیز شناخته می‌شود و گردش خون را بهبود می‌بخشد.
۳۴- چای گزنه جهت تسکین عفونت‌های دهان و گلو برای غرغره کردن استفاده می‌شود.
۳۵- این گیاه برای درمان آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳۶- گفته می‌شود که این گیاه کرم‌ها و انگل‌های روده را می‌کشد.
۳۷- برگ گزنه همچنین ایمنی را بهبود می‌بخشد و به درمان فشار خون بالا کمک میکند.
برگ گزنه چگونه استفاده می‌شود؟
گزنه را به روش‌های مختلفی می‌توان استفاده کرد. این گیاه در تهیه‌ی غذا، دارو، درمان پوست و مو، رنگ کردن و غیره استفاده می‌شود. این گیاه در تهیه‌ی چای گزنه، تنتور، سوپ گزنه، پوره‌ی گزنه و چاشنی‌ها استفاده می‌شود. عصاره، تونیک و برگ خشک شده‌ی این گیاه برای درمان‌های زیبایی استفاده می‌شود. گزنه همچنین برای تهیه‌ی بسیاری از کپسول‌ها و قرص‌ها نیز استفاده می‌شود زیرا برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید است.به این ترتیب، اکنون می‌دانید که برگ‌های گزنه‌ی چه فوایدی دارند و چگونه استفاده می‌شود. حالا بیایید نگاهی به عوارض جانبی آن داشته باشیم.
عوارض و مضرات برگ گزنه
برگ گزنه به دلیل فواید فوق‌العاده‌ای که دارد یک گیاه افسانه‌ای محسوب می‌شود و حتی در فرهنگ عامیانه جوامع مختلف نیز نام آن ذکر شده‌است. اما این گیاه مفید یک سری عوارض و مضرات هم دارد. عوارض جانبی برگ گزنه به طور مستقیم به ترکیب آن با سایر داروها و همچنین وضعیت سلامتی آدم‌ها بستگی دارد. در ادامه مهم ترین عوارض گزنه برشمرده می شود.
۱- بالا بردن فشار خون
معروف است که برگ گزنه فشار خون را افزایش می‌دهد. بنابراین ممکن است اثرات نامطلوبی بر افراد مبتلا به فشار خون بالا داشته باشد.
۲- کم آب کردن بدن
این گیاه یک دیورتیک قوی است، که اگر همراه با سایر داروهای دیورتیک مصرف شود، می‌تواند سبب دهیدراته (کم‌آب) شدن بدن شود.
۳- جلوگیری از لختگی خون
برخی مطالعات نیز نشان داده‌اند که برگ گزنه می‌تواند با داروهای رقیق‌کننده‌ی خون تداخل ایجاد کند و از تاثیر آنها برای درمان لخته شدن خون جلوگیری کند.
۴- گزش و سوزش
مهمترین چیزی که در هنگام استفاده از برگ گزنه باید در ذهن داشته باشیم، اثرات ناخوشایند ناشی از موهای سوزنی بر روی گیاه است. توصیه می‌شود در هنگام چیدن برگ گزنه برای جلوگیری از بروز این گزش دستکش دست‌تان کنید و لباس‌های آستین بلند بپوشید. برگ‌ها وقتی جوشانده یا خشک می‌شوند، این حالت گزشی را که ایجاد می‌کنند، از دست می‌دهند.
سخن پایانی
اگر چه این گیاه برای پوست، مو و سلامت کلی بسیار مناسب است، اما کپسول گزنه فقط باید تحت نظارت یک پزشک مصرف شود. استفاده از گزنه در پخت و پز خوب است، اما مصرف بیش از حد آن حتی به صورت سوپ یا چای می‌تواند اثرات نامطلوب داشته باشد. بنابراین، قبل از این‌که استفاده از گزنه را شروع کنید، حتما با پزشک‌تان مشورت کنید.