تبلیغ نشاسته و غلات زمانی آغاز شد که صنعت خوراکی‌های بدون گلوتن توجه افراد را به خود جلب کرده بود. نشاسته‌های سالم به عنوان ماده جایگزین آرد به کار می‌رفتند. یکی از نشاسته‌های رایج، نشاسته سیب زمینی است و همان‌گونه که از نامش پیداست از سیب‌زمینی گرفته می‌شود. در این‌جا می‌خواهیم درمورد خواص نشاسته سیب زمینی برای سلامتی صحبت کنیم.
اما نشاسته دقیقا چیست؟ نشاسته ماده‌ای بی‌بو و بی‌مزه است که از گیاهان سبز به دست می‌آید. نشاسته سیب زمینی، محصولی از گیاه سیب‌زمینی است. نشاسته سیب زمینی معمولا در پخت نان به جای آرد گندم و در آشپزی نیز برای غلیظ کردن سوپ‌‌ها، خورش‌ها و سس‌ها به کار می‌رود.
بیایید به نکات تغذیه‌ای این ماده نگاهی بیندازیم. یک قاشق غذاخوری نشاسته سیب زمینی حاوی این مواد است: ۴۰ کالری و ۱۰ گرم کربوهیدرات. دقیق‌تر بگوییم، نشاسته سیب زمینی هیچ پروتئین، چربی یا فیبری ندارد. البته در آن حدود ۸ گرم نشاسته مقاوم وجود دارد.
نشاسته مقاوم نوعی نشاسته است که در هنگام ورود به لوله گوارشی، از نظر شیمیایی تغییری نمی‌کند. به هر حال، بسته به نوع مصرف سیب‌زمینی( خام یا پخته)، میزان نشاسته مقاوم متغیر است. سیب‌زمینی خواص بسیاری برای سلامتی دارد اما نشاسته سیب زمینی چطور؟
خواص نشاسته سیب زمینی
۱. محصولی بدون گلوتن
برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک – یک بیماری خود ایمنی که در آن بدن به گلوتن واکنش نشان داده و آن را دشمنی می‌بیند که باید از بین برود- نخوردن مواد حاوی گندم، چاودار و جو یک کابوس است.
بنابراین یکی از فواید مصرف نشاسته سیب زمینی نداشتن گلوتن است که در نتیجه انتخاب مناسبی برای افراد مبتلا به سلیاک به شمار می‌آید.
۲. مهار قند خون
نشاسته سیب زمینی برای افراد مبتلا به دیابت مفید است (مگر این‌که طعم سیب‌زمینی را دوست نداشته باشید). همان‌گونه که قبلا گفته شد، نشاسته سیب زمینی مقدار کمی نشاسته مقاوم دارد که به همین دلیل در گروه خوراکی‌های حاوی نشاسته مقاوم قرار می‌گیرد.
مطالعه‌ای در ۲۰۱۰ انجام شد که هدف آن بررسی تاثیر مصرف نشاسته سیب‌زمنی بر افراد مبتلا به سندرم متابولیک بود. نتیجه این مطالعه، افزایش حساسیت به انسولین – هورمونی که قند خون را تنظیم می‌کند- را در مصرف کنندگان نشان داد.
شرکت کنندگان سطح گلوکز پایین‌تری داشتند – به ویژه پس از مصرف وعده غذایی. می‌توانید با مصرف منظم نشاسته سیب زمینی که حاوی ۴۰ گرم نشاسته مقاوم (برابر ۵ قاشق غذاخوری) است – حد اقل به مدت ۱۲ هفته- خودتان این نتایج را ببینید.
۳. غذایی برای باکتری‌های مفید
نشاسته سیب زمینی- به عنوان یک نشاسته مقاوم- در هنگام مصرف مانند یک پروبیوتیک عمل می‌کند. پروبیوتیک، باکتری‌های مفید موجود در روده‌ها را تغذیه کرده وعملکرد آن‌ها در محافظت از دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد. واقعیتی جالب در این‌جا وجود دارد: تعداد باکتری‌های موجود در روده‌های ما از تعداد سلول‌های ما بیشتر است.
ویژگی نشاسته مقاوم این است که در هنگام عبور از لوله گوارش، به راحتی شکسته نمی‌شود. این مسئله تا زمانی ادامه دارد که نشاسته به روده بزرگ می‌رسد. در آن‌جا شکسته شده و باکتری‌های طبیعی موجود در روده بزرگ را تغذیه می‌کند. این کار با تخمیر باکتری‌های موجود در روده بزرگ، به تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه منجر می‌شود. تحقیقات با نشان دادن تاثیرات مثبت نشاسته مقاوم بر روده، این مسئله را تایید کرده‌اند.
۴. جلوگیری از خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ جایگاه چهارم را در میان سرطان‌های شایع در دنیا دارد. علائم آن تا زمانی که به مرحله آخر برسد بسیار قابل تشخیص نیست و معمولا در این مرحله امکان درمان وجود ندارد.
بنابراین بهتر است اقدامات پیشگیرانه را انجام دهیم که یکی از آن‌ها مصرف منظم نشاسته سیب زمینی است. تاثیر نشاسته مقاوم بر دستگاه گوارش شامل کاهش فرآیند التهاب از طریق کاهش سطح Ph ( اسیدی شدن بسیار) می‌شود که اولین مرحله فرآیند سرطان روده بزرگ به شمار می‌آید. این خاصیت می‌تواند علاوه بر سرطان روده بزرگ برای مشکلات التهابی دیگر از جمله بیماری کرون و کولیت زخمی نیز مفید باشد.
۵. داشتن اندام متناسب
یکی دیگر از خواص نشاسته سیب زمینی برای سلامتی، کمک به کاهش وزن است. این مسئله نیز به نشاسته مقاوم مربوط می‌شود. نشاسته مقاوم تجمع چربی را کاهش می‌دهد و این فرآیند تخمیر که در روده بزرگ انجام می‌شود، شکستن چربی‌ها را افزایش می‌دهد.
خوردن نشاسته مقاوم بسیار رضایت‌بخش است و حس سیری را افزایش می‌دهد. دلیل این مسئله، افزایش هورمون کاهنده اشتها، پپتید YY – هورمون ایجاد حس سیری بعد از وعده غذایی- است. این هورمون اشتها را کاهش داده و فرآیند مقاومت در برابر غذا را آسان‌تر می‌کند.
نکات مصرف
بسیاری از خوراکی‌های حاوی نشاسته مقاوم، معمولا خوراکی‌های با کربوهیدرات بالا هستند. نشاسته سیب زمینی خام در هر قاشق غذاخوری حدود ۸ گرم نشاسته مقاوم دارد و مقدار کربوهیدرات آن در رژیم غذایی شما خیلی مشخص و بارز نیست. به هرحال، طعم خوبی ندارد (در واقع بی‌مزه است).
توصیه می‌شود که آن را به غذای روزانه خود اضافه کنید. بهتر است با مصرف مقادیر کمی از آن شروع کنید چرا که نمی‌دانید دستگاه گوارش حساسی دارید یا نه و با این کار از هر گونه ناراحتی گوارشی جلوگیری می‌کنید. همچنین تحقیقات نشان داده است که مشاهده تاثیرات مثبت آن معمولا هفته‌ها زمان می‌برد. حتما با این گفته آشنایی دارید که چیزهای خوب – مانند خوردن نشاسته سیب زمینی- زمان می‌برد!
مضرات نشاسته سیب زمینی برای سلامتی
در مورد ارزش تغذیه‌ای باید بگوییم که نشاسته سیب زمینی از لحاظ خواص تغذیه‌ای با سیب‌زمینی تفاوت دارد. نشاسته سیب زمینی مواد مغذی کمی دارد، در واقع فقط از کربوهیدرات که حاوی دو ماده است تشکیل شده است : آمیلاز و آمیلوپکتین. این مواد می‌توانند از سیب‌زمینی که اصلاح ژنتیکی شده است نیز گرفته شوند.
از نظر بی‌خطر بودن نیز باید گفت افرادی که به سیب‌زمینی حساسیت دارند ممکن است به نشاسته سیب زمینی نیز واکنش حساسیتی نشان دهند. بنابراین افرادی که معده حساسی دارند ممکن است دچار نفخ، گاز و حتی یبوست شوند.