ترس از مرگ مسئله‌ای طبیعی است، ولی اضطراب مرگ یا تاناتوفوبیا می‌تواند بسیار شدید و آزاردهنده باشد. تاناتوفوبیا یا اضطراب مرگ به ترس غیر معمول یا ناهنجاری از لحظه‌ی رسیدن مرگ و / یا مردن اشاره دارد که بر کارکرد سالم یا طبیعی فرد مبتلا به این ترس در زندگی تاثیر می‌گذارد؛ این وضعیت ممکن است از دیدگاه اطرافیان این فرد نسبت به خطر یا تهدید واقعی که وی با آن رو به رو است، نامتناسب به نظر برسد.
با این‌که بیشتر آدمها هنگام مواجهه با حقیقت فناپذیر بودن انسان در موقعیت احتضار / مرگ مثلا در یک بیمارستان، خانه، یا آسایشگاه در لحظه‌ی فرا رسیدن مرگ یا در طول مراسم خاکسپاری، یادبود یا ترحیم یکی از عزیزان درگذشته، به طور معمول دچار سطوحی از ناراحتی یا اضطراب می‌شوند، این آشفتگی عموما به معنی تاناتوفوبیا نیست (با این‌که این اصطلاح گاهی اوقات به اشتباه برای توصیف چنین شرایطی نیز استفاده می‌شود).
تاناتوفوبیا یا اضطراب مرگ واقعی باید:
الف. از لحاظ درونی بر پایان زندگی فرد مبتلا تمرکز داشته باشد، و ارتباطی به نگرانی در خصوص مرگ دیگران یا یکی از عزیزان ندارد. فکر کردن یا ترسیدن از ابتلا به بیماری یا وقوع تصادفی که باعث مرگ یکی از عزیزان یا افراد مهم زندگی‌تان از قبیل فرزند، همسر / فرد محبوب، یا یکی از والدین یا دوستان شود، تاناتوفوبیا یا اضطراب مرگ تلقی نمی‌شود.
ب. بر وجود و زندگی طبیعی‌تان تاثیرگذار باشد. تجربه‌ی احساس ناراحتی یا ناتوانی در بیان احساس درونی‌تان در طول یک مراسم خاکسپاری یا یادبود، فقط به این دلیل که مثلا واقعا نمی‌‌توانید کلمه‌ها را در کنار هم قرار دهید و بهترین جمله‌ها را برای تسکین دل افراد داغدیده بیان کنید، مسئله‌ای کاملا طبیعی و رایج است. از سویی دیگر، خودداری از خروج از خانه یا مکان امن‌تان مثلا برای تهیه‌ی ارزاق روزانه‌تان یا حتی برداشتن نامه‌ها از صندوق پستی‌تان، فقط به این دلیل که دائما می‌ترسید افرادی قصد کشتن‌تان را دارند، نشان‌دهنده‌ی یک وضعیت یا بیماری روانی است که باید توسط یک روانشناس متخصص مورد ارزیابی قرار بگیرد.
۱. آیا ترس از رسیدن زمان مرگ و / یا مردن مسئله‌ای طبیعی است؟
شستشوی مرتب دست‌ها برای جلوگیری از سرایت آلودگی و بیماری، یا مسواک زدن به طور مرتب برای پیشگیری پوسیدگی دندان‌ها یا ابتلا به بیماری‌های مربوط لثه واکنش طبیعی و سالم انسان‌ها به یک نگرانی منطقی و واقعی است.
نگرانی و ترس از لحظه‌ی مرگ / مردن تا جایی که بتواند انگیزه‌تان را برای بهبود وضعیت سلامتی‌تان از طریق انجام مرتب فعالیت‌های بدنی، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، و غلبه بر انواع اعتیاد افزایش دهد، به طور کلی برای‌تان مفید خواهد بود.
به علاوه، نگرانی طبیعی و سالم درباره‌ی پایان یافتن زندگی‌تان می‌تواند بر نحوه‌ی تحلیل و بررسی کامل انواع خطرات بالقوه‌ای که انجام یک فعالیت فیزیکی جدید یا قرار دادن خود در شرایطی بالقوه مضر یا خطرناک ممکن است برای‌تان به همراه داشته باشد، تاثیر مثبت بگذارد. ولی باید یادآوری کنیم، این قبیل واکنش‌ها به ترس طبیعی از لحظه‌ی مرگ / مردن به طور کلی نمی‌تواند به بروز سطوحی از تاناتوفوبیا منجر شود.
انسان پس از مرگ: ۲۵ اتفاق عجیب که بعد از مردن رخ می‌دهند
۲. علت‌های بروز تاناتوفوبیا یا اضطراب مرگ
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، ترس از پایان زندگی نه تنها طبیعی، بلکه عموما مفید نیز هست، ولی این ترس معمولا به بروز سطوحی از تاناتوفوبیا منجر نخواهد شد، مگر این‌که بر نحوه‌ی زندگی معمول و طبیعی‌تان تاثیر منفی بگذارد و / یا واکنش‌های شما برای اطرافیان‌تان نسبت به خطر یا تهدید واقعی که با آن رو به رو هستید، نامتناسب به نظر برسد.
هرگونه ترسی در مورد یک موضوع یا موقعیت به طور بالقوه می‌تواند به بروز سطوحی از فوبیا منجر شود. برای مثال، بسیاری از آدمها دوست ندارد داخل خانه‌شان با یک عنکبوت برخورد کنند؛ ترس از عنکبوت‌ها عموما به آراکنوفوبیا یا عنکبوت‌هراسی منجر نمی‌شود، مگر آن‌که ترس شما از این موجودات، پس از مشاهده‌ی یکی از آن‌ها بر روی دیوار خانه‌تان، واقعا شما را وادار کند آنجا را برای همیشه ترک کنید، یا برای اجتناب از مواجهه با این موجودات هرگز به جنگل، پارک، یا هر مکان دیگری که ممکن است عنکبوت‌ها در آنجا وجود داشته باشند، پا نگذارید.
با این‌که علت‌های بروز هرگونه فوبیا تا حد زیادی پیچیده هستند، تاناتوفوبیا (یا ترس عمومی از مرگ) می‌تواند به وسیله‌ی یک مورد یا تمام موارد زیر که به ترس و نگرانی‌های عمومی آدمها از مرگ‌شان مربوط به می‌شوند، ایجاد شود:
الف. ترس از مرگ ناگهانی یا تدریجی
ب. ترس از مرگی دردناک یا مخوف
پ. ترس از ناشناخته‌ها یا “اتفاقات پس از مرگ”
ت. ترس از سلامتی عزیزان / بازماندگان یک واقعه در آینده
ج. ترس‌های ناشی از تجربه‌های منفی یا دردناک گذشته در زندگی
علت‌های بروز تاناتوفوبیا یا اضطراب مرگ در هر یک از آدمها غالبا خاص و پیچیده هستند. اگر فکر می‌کنید از این فوبیای خاص رنج می‌برید، باید نزد یک متخصص روانشناسی بروید و از وی کمک بخواهید.
۳. مقایسه بین اضطراب مرگ و مرده هراسی
مرده هراسی یا نکروفوبیا با اضطراب مرگ یا تاناتوفوبیا فرق می‌کند. با این‌که این دو اصطلاح غالبا با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند یا به طور نادرست به جای هم استفاده می‌شوند، مرده هراسی یا نکروفوبیا به ترس شدید و غالبا غیر منطقی برخی آدمها از مواجهه با اجساد مردگان، مثلا باقی‌مانده‌‌های جسد انسان یا حیوانات، یا هر شی و وسیله‌ای که به نوعی با مرگ ارتباط دارد، از قبیل تابوت، برانکار، قبرستان، غسالخانه، سنگ قبر و غیره گفته می‌شود.
۴. ریشه‌ی کلمه‌ی تاناتوفوبیا
این کلمه که در زبان انگلیسی مدرن کاربرد دارد، از دو کلمه‌ی یونانی مشتق شده است:
تاناتوس “Thanatos” که در یونان باستان به معنی مرگ کاربرد داشته است؛ این کلمه نیز دارای ریشه‌ی قدیمی‌تری در زبان نیاهندواروپایی به معنی “مرگ و ناپدید شدن” است.
فوبیا “Phobia” نیز از کلمه‌ی یونانی فوبوس “Phobos” مشتق شده است؛ این کلمه برای بیان ترس، وحشت، نمود بیرونی احساس ترس، و موضوع مورد ترس یا وحشت کاربرد دارد. هم‌چنین، این کلمه از ریشه‌ی قدیمی‌تر در زبان نیاهندواروپایی به معنی “فرار کردن یا دویدن” مشتق شده است.