بیت کوین چیست: 8 نکته درباره فناوری، تاریخچه و ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین
بیت کوین چیست ؟ بیت کوین یک ارز دیجیتال است که در ژانویهی ۲۰۰۹ معرفی شد. این رمز ارز بر اساس ایدهی اوراق سفید توسط فرد یا گروهی مرموز با نام ساتوشی ناکاموتو به وجود آمد. هویت فرد یا افرادی که این فناوری را ایجاد کردهاند، همچنان نامشخص است. بیت کوین در مقایسه با سازوکارهای سنتی پرداخت آنلاین کارمزد تراکنش پایینتری دریافت میکند، و برخلاف ارزهای منتشر شده توسط دولتها، از جانب یک مرجع غیر متمرکز اداره میشود.
بیت کوین نوعی ارز رمزنگاری شده است. بیتکوین هیچ شکل فیزیکی ندارد؛ بلکه فقط ترازهایی ثبت شده در دفتر کل است که همهی افراد به صورت شفاف به آن دسترسی دارند. تمام تراکنشهای بیت کوین توسط تعداد بسیار زیادی از کامپیوترها با قدرت محاسباتی بالا اعتبارسنجی میشوند. بیت کوینها نه به وسیله هیچ بانک یا دولتی منتشر یا پشتیبانی میشوند، و نه هیچ یک از بیتکوینها مثل یک کالای فیزیکی ارزشمند هستند. علیرغم آنکه بیتکوین یک پول قانونی به شمار نمیرود، بسیار محبوب است و باعث شده است صدها ارز رمزنگاری شدهی دیگر نیز به وجود بیایند؛ به طور کلی، به تمام رمز ارزها غیر از بیت کوین آلتکوین گفته میشود. بیتکوین معمولا به صورت اختصاری با “BTC” نشان داده میشود.
بیت کوین که در ۲۰۰۹ راهاندازی شد، از لحاظ سرمایهی بازار به عنوان بزرگترین ارز رمزنگاری شدهی دنیا شناخته میشود.
بیت کوین بر خلاف ارز فیات یا همان پول رایج، با استفاده از یک سیستم دفتر کل غیر متمرکز به نام بلاک چین ساخته، توزیع، معامله، و نگهداری میشود.
تاریخچهی بیت کوین به عنوان ابزاری برای ذخیرهی ارزش پر از آشفتگی و نوسان بوده است؛ ارزش این ارز رمزنگاری شده در ۲۰۱۷ به شدت افزایش یافت و تقریبا به ۲۰،۰۰۰ دلار به ازای هر کوین رسید، ولی کمتر از یک سال، نرخ معاملهی آن به رقمی کمتر از نصف این مبلغ رسید.
بیتکوین به عنوان نخستین ارز مجازی که به طور گسترده با موفقیت و استقبال عمومی رو به رو شده است، به عاملی برای ایجاد سایر ارزهای رمزنگاری شده تبدیل شد.
۱. بیت کوین چیست
سیستم بیت کوین مجموعهای کامپیوترهایی است که همگی بر اساس کدهای بیتکوین کار میکنند و بلاک چین آن را در خود ذخیره میکنند – به این کامپیوترها نود (node)، گره، یا ماینر نیز گفته میشود. مجازا، یک بلاک چین را میتوان به عنوان مجموعهای بلاکها در نظر گرفت. در هر بلاک، مجموعهای تراکنشها وجود دارد. از آنجا که تمام کامپیوترها ادارهکنندهی بلاک چین دارای فهرست مشابهای از بلاکها و تراکنشها هستند، میتوانند به طور شفاف بلاکها جدیدی را که با تراکنشهای جدید بیت کوینی ثبت میشوند، مشاهده کنند، هیچ کس نمیتواند این سیستم را فریب بدهد.
همهی آدمها، چه آنهایی که گرههای بیت کوین را در دست دارند چه سایر افراد، میتوانند این تراکنشها را به صورت زنده مشاهده کنند. یک فرد فریبکار برای آنکه بتواند در عمل خبیثانهی خود به موفقیت برسد، باید کنترل ۵۱ درصد از قدرت محاسباتی این سیستم را به که ایجاد بیت کوین منجر میشود، در دست بگیرد. تا ژانویهی ۲۰۲۱، بیتکوین حدودا دارای ۱۲،۰۰۰ گره بوده است، و این رقم دائما در حال افزایش است – به این ترتیب، احتمال تهدید شدن امنیت شبکه روز به روز کاهش مییابد.
ولی در مواقعی که این شبکه مورد حمله قرار بگیرد، ماینرهای بیتکوین – افرادی که با کامپیوترهای خود در شبکهی بیتکوین حضور دارند – احتمالا بلاک چین جدیدی را فورک میکنند و با این کار تلاشهای افراد خبیث را برای موفقیت در حملهی به شبکه خنثی میکنند.
ترازهای توکنهای بیت کوین با استفاده از “کلیدهای” عمومی و خصوصی ثبت و نگهداری میشوند – این کلیدها رشتههای بلندی از ارقام و حروف هستند که از طریق الگوریتم رمزنگاری ریاضی مورد استفاده برای ایجاد آنها به یکدیگر متصل میشوند. کلید عمومی (که آن را میتوان با شمارهي حساب بانکی مقایسه کرد) به عنوان آدرسی عمل میکند که برای کل دنیا منتشر میشود که سایر آدمها میتوانند بیت کوینها را به آن ارسال کنند.
کلید خصوصی (که آن را میتوان با رمز اول کارت بانکی مقایسه کرد) به عنوان یک رمز محافظت شده شناخته میشود که فقط برای اعتباردهی به نقل و انتقالات بیت کوین کاربرد دارد. کلیدهای بیت کوین را نباید با کیف پول یا والت بیت کوین اشتباه بگیرید – کیف پول وسیلهای فیزیکی یا دیجیتالی است که معامله با بیت کوین را تسهیل میکند و به کاربران اجازه میدهد مالکیتشان را بر کوینها پیگیری کنند. اصطلاح “کیف پول” تا حدودی گمراهکننده است، زیرا معنی طبیعت غیر متمرکز بیت کوین این است که رمز ارزها هرگز “داخل” یک کیف پول ذخیره نمیشوند، بلکه به صورت غیر متمرکز در یک بلاک چین حضور دارند.
۲. فناوری همتا به همتا
بیت کوین یکی از نخستین ارزهای دیجیتالی است که برای تسهیل کردن پرداختهای آنی از فناوری همتا به همتا استفاده میکند. افراد مستقل یا شرکتهایی که دارای کامپیوترهایی با قدرت محاسباتی بالا هستند و در شبکهی بیتکوین شرکت میکنند – ماینرهای بیتکوین – مسئول پردازش تراکنشها بر روی بلاک چین خواهند بود و انگیزهی آنها برای این فعالیت نیز پاداشها (انتشار بیت کوینهای جدید) و کارمزدهای تراکنش به صورت بیتکوین است.
این ماینرها را میتوان به عنوان مراجع غیر متمرکزی در نظر گرفت که اعتبار شبکهی بیت کوین را تضمین میکنند. بیتکوینهای جدید با نرخی ثابت به ماینرها عرضه میشود، ولی این نرخ به صورت دورهای کاهش مییابد. در مجموع، فقط ۲۱ میلیون بیتکوین برای استخراج وجود دارد. تا ۳۰ ژانویهی ۲۰۲۱، تقریبا ۱۸،۶۱۴،۸۰۶ بیت کوین در جریان بازار وجود داشت و ۲،۳۸۵،۱۹۳ بیت کوین نیز هنوز استخراج نشده بود.
به این ترتیب، بیت کوین و سایر رمز ارزها کارکرد متفاوتی نسبت به ارز فیات یا همان پول رایج دارند؛ در سیستمهای بانکی متمرکز، ارز رایج بر اساس نرخی هماهنگ را رشد کالاها منتشر میشود؛ این سیستم به گونهای طراحی شده است که قیمت را ثابت نگه دارد. یک سیستم غیر متمرکز نظیر بیت کوین، تاریخ عرضه را بر اساس یک الگوریتم از پیش تعیین میکند.
۳. استخراج (ماینینگ) بیتکوین
استخراج یا ماینینگ بیت کوین فرایندی است که طی آن بیتکوینهای جدید در جریان بازار عرضه میشوند. به طور کلی، ماینینگ مستلزم حل کردن معماهای محاسباتی پیچیده است تا بتوان یک بلاک جدید کشف کرد و آن را به بیتکوین افزود.
استخراج یا ماینینگ بیت کوین سوابق تراکنشها را در سرتاسر شبکه اضافه و تصدیق میکند. ماینرها بابت افزودن بلاکها به بلاک چین مقداری بیت کوین پاداش میگیرند؛ میزان این پاداش در هر ۲۱۰،۰۰۰ بلاک نصف میشود. پاداش ایجاد هر بلاک جدید در ۲۰۰۹ (در سال راهاندازی بیتکوین) ۵۰ بیت کوین بود. سومین هاوینگ تاریخ بیتکوین در ۱۱ می ۲۰۲۰ اتفاق افتاد و میزان پاداش ایجاد هر بلاک جدید را به ۶.۲۵ بیتکوین رساند.
برای استخراج بیت کوین میتوان از انواع مختلفی از سختافزارها استفاده کرد. با وجود این، برخی از این سختافزارها میتوانند پاداشهای بیشتری برای کاربرانشان ایجاد کنند. برخی از چیپهای کامپیوتری خاص به نام مدارهای مجتمع با کاربرد خاص (ASIC)، و واحدهای پردازندهی پیشرفتهتر نظیر کارتهای گرافیکی (GPU) میتوانند پاداشهای بیشتری برای صاحبانشان به همراه داشته باشند. به این پردازندههای پیشرفتهی استخراج “ریگ ماینینگ یا استخراج” گفته میشود.
یک بیت کوین به هشت رقم اعشار تقسیم میشود (۱۰۰ میلیونیوم یک بیتکوین)، و کوچکترین واحد این رمز ارز ساتوشی نام دارد. در صورت لزوم، و اگر ماینرهای حاضر در شبکه پذیرای تغییر باشند، بیتکوین را میتوان حتی به واحدهای خردتر نیز تقسیم کرد.
۴. تاریخچهی بیتکوین
۱۸ آگوست ۲۰۰۸
دامنهی بیت کوین با نام bitcoin.org به ثبت رسید. دستکم در حال حاضر این دامنه به صورت “WhoisGuard” محافظت میشود – به این معنی که هویت فرد ثبتکنندهی این دامنه برای عموم فاش نمیشود.
۳۱ اکتبر ۲۰۰۸
فرد یا گروهی با استفاده از نام ساتوشی ناکاموتو بر روی فهرست نامههای رمزنگاری شده در metzdowd.com یک اعلامیهی عمومی صادر کرد: “در حال حاضر، بر روی یک سیستم پولی الکترونیکی جدید کار میکنم که کاملا همتا به همتا است و هیچ شخص سالم غیر قابل اعتمادی در آن وجود ندارد. این گزارش مشهور که با عنوان “بیت کوین: یک سیستم پول الکترونیکی همتا به همتا” در bitcoin.org منتشر شد به یک اصطلاحا “فرمان کبیر” تبدیل شد که امروزه، بیت کوین بر اساس آن کار میکند.
۳ ژانویهی ۲۰۰۹
نخستین بلاک بیتکوین، بلاک صفر، استخراج شد. این بلاک به عنوان “بلاک پیدایش” نیز مشهور شد و حاوی یک متن است: “مجلهی تایمز، ۳/ژانویه/۲۰۰۹، نخست وزیر در آستانهی کمک مالی دوم به بانکها،” این عبارت شاید مدرکی است که نشان میدهد نخستین بلاک در آن روز یا بعد از آن استخراج شده است، و شاید همچنین یک تفسیر سیاسی خاص نیز داشته باشد.
۸ ژانویه ۲۰۰۹
نخستین نسخه از نرمافزار بیت کوین در فهرست نامههای رمزنگاری شده اعلام شد.
۹ ژانویه ۲۰۰۹
بلاک ۱ استخراج شد، و استخراج بیت کوین به طور جدی آغاز شد.
۵. ساتوشی ناکاموتو کیست؟
هیچکس، حداقل به طور قاطع، نمیداند چه کسی بیتکوین را اختراع کرده است. ساتوشی ناکاموتو نام مربوط به یک فرد یا گروهی است که اوراق سفید بیت کوین اصلی را در ۲۰۰۸ منتشر کرد و بر روی نرمافزار اصلی بیت کوین که در ۲۰۰۹ منتشر شد، کار کرده است. طی سالهای پس از آن، افراد بسیاری ادعا کردهاند که ساتوشی ناکاموتو هستند یا برخی اظهار نظرها این نام را به افراد خاصی نسبت دادهاند، ولی تا تاریخ نگارش این مقاله در ۲۰۲۱، هویت واقعی (فرد یا افراد) پشت ساتوشی ناکاموتو پنهان مانده است.
با اینکه بسیاری از آدمها دوست دارند شایعات منتشر شده در رسانهها را مبنی بر اینکه ساتوشی ناکاموتو یک نابغهی تنها و آرمانگرا است که توانسته بیت کوین را از هیچ به وجود بیاورد، باور کنند، چنین نوآوریهایی معمولا در خلاء ایجاد نمیشوند. تمام کشفیات بزرگ علمی، فارغ از خاستگاه اصلی آن، بر اساس پژوهشهای قبلی موجود ایجاد شدهاند.
اینها کشفیات و اختراعاتی هستند که از سالها پیش به پیدایش بیتکوین کمک کردهاند: هشکش آدام بک که در ۱۹۹۷ اختراع شد، و متعاقب آن، b-money وی دای (یک مهندس چینی)، بیت گلد نیک سابو، و سیستم اثبات کار با قابلیت استفادهی مجدد متعلق به هال فینی. اوراق سفید مربوط به بیت کوین نیز از هشکش و b-money، و همچنین، بسیاری دیگر از آثاری که شامل زمینههای تحقیقاتی متعددی هستند، نام برده است. شاید تعجبآور نباشد که بسیاری از افرادی که پشت پروژههای بالا قرار داشتهاند نیز نقشهای مختلفی در پیدایش بیت کوین ایفا کرده باشند.
چند دلیل احتمالی برای تمایل سازنده یا سازندگان بیت کوین به پنهان ماندن هویتشان وجود دارد. نخستین دلیل حریم شخصی است: با محبوب شدن بیت کوین – و تبدیل شدن آن به یک پدیدهی جهانی – ساتوشی ناکاموتو توجهات بسیاری را در رسانهها و از طرف دولتها به خود جلب کرده است.
دلیل دیگر نیز ممکن است به قدرت بالقوهی بیت کوین در ایجاد اختلالات بزرگ در سیستمهای پولی و بانکی موجود ربط داشته باشد. اگر بیت کوین بتواند به طور گسترده مورد استفادهی عموم قرار بگیرد، میتواند سلطهی ارزهای سنتی و ملی (ارز فیات) را در هم بشکند. این تهدید جدی در سیستم پولی و بانکی موجود میتواند دولتها را بر آن دارد که علیه سازندهی بیتکوین اقداماتی را انجام بدهند.
دلیل دیگر تمایل سازندهی بیتکوین به پنهان ماندن هویتاش امنیت است. با یک نگاه فقط به ۲۰۰۹ متوجه میشویم ۳۲،۴۸۹ بلاک در این سال استخراج شدند؛ نرخ پاداش استخراج در این سال ۵۰ بیتکوین در ازای هر بلاک بود؛ یعنی مجموع پرداخت در این سال ۱،۶۲۴،۵۰۰ بیتکوین بود. به این ترتیب، میتوان نتیجه گرفت فقط ساتوشی و شاید تعداد معدودی از سایر آدمها در ۲۰۰۹ توانستهاند این مبلغ را استخراج کنند و صاحب مقدار قابل ملاحظهای بیت کوین هستند.
فرد یا افراد صاحب چنین مبلغ بزرگی از بیت کوین ممکن است هدف اقدامات مجرمانه قرار بگیرند – به خصوص آنکه بیتکوین مثل سهام نیست و بیشتر مانند پول نقد است؛ به این صورت که کلیدهای خصوصی لازم برای استفادهی مجاز از آن را میتوان چاپ کرد و زیر بالش گذاشت. با اینکه به احتمال زیاد سازندهی بیت کوین اقدامات و نکات احتیاطی لازم را جهت پیگیری نقل و انتقالات ناشی از اخاذی رعایت کرده است، پنهان ماندن هویتاش همچنان راه خوبی برای محدود کردن خطراتی پیش رو به شمار میرود.
۶. ملاحظات خاص
بیت کوین به عنوان روشی برای پرداخت
بیت کوین را میتوان به عنوان ابزاری برای پرداخت بهای محصولات خریداری شده یا خدمات دریافتی استفاده کرد. فروشگاههای سنتی (یعنی فروشگاههایی غیر اینترنتی) میتوانند تابلویی را نصب کنند که روی آن نوشته شده باشد “بیت کوین پذیرفته میشود”؛ این قبیل فروشگاهها میتوانند تراکنشها را از طریق پایانههای سختافزاری لازم یا آدرس کیف پول با کمک کیوآر کد و اپلیکیشنهای گوشی هوشمند مدیریت کنند. کسب و کارهای آنلاین نیز به آسانی میتوانند از طریق افزودن گزینهی پرداخت به وسیلهی رمز ارزها به سایر گزینههای پرداخت آنلاین خود، از قبیل کارتهای اعتباری، پیپال، و غیره، به آسانی بیت کوین را از مشتریان خود بپذیرند.
فرصتهای شغلی بیت کوینی
افراد خود اشتغال میتوانند بابت مشاغلی که به بیت کوین مربوط میشوند، پول دریافت کنند. راههای مختلفی برای رسیدن به این هدف وجود دارند، از جمله ارائهی هرگونه خدمات اینترنتی و افزودن آدرس کیف پول بیت کوین به سایت به عنوان یکی از روشهای پرداخت. همچنین، وبسایتها و پنلهای شغلی متعددی وجود دارند که در زمینهی ارزهای دیجیتال فعالیت میکنند:
- Cryptogrind جویندگان کار و کارفرمایان احتمالی را از طریق وبسایت خود به یکدیگر معرفی میکند.
- Coinality مشاغلی را معرفی میکند که دستمزدهایشان از طریق بیتکوین واریز میشوند – این مشاغل شامل فریلنسرها، کارمندان تمام وقت و نیمه وقت میشوند؛ دستمزدها از طریق سایر رمز ارزها نظیر دوج کوین و لایت کوین نیز واریز میشوند.
- Jobs4Bitcoins که بخشی از com است.
- BitGigs
- Bitwage راهی را برای انتخاب درصدی از دستمزدتان که میخواهید به صورت بیتکوین دریافت کنید و به آدرس بیت کوینتان واریز شود، ارائه میدهد.
سرمایهگذاری در بیت کوین
بیت کوین طرفداران فراوانی دارد که معتقدند ارز دیجیتال در آینده بر بازارها مسلط خواهد شد. بسیاری از افرادی که بیت کوین را تایید میکنند معتقدند رمز ارزها سیستم پرداخت بسیار سریع و کمهزینهای را برای تراکنشها در سرتاسر جهان ایجاد میکنند. با اینکه بیتکوین از طرف هیچ یک از دولتها یا بانکهای مرزی پشتیبانی نمیشود، با ارزهای سنتی قابل تبادل است؛ در حقیقت، نرخ تبادل آن در برابر دلار سرمایهگذاران و معاملهگران بالقوهای را که به بازارهای ارز علاقهمند هستند، مجذوب کرده است. در واقع، یکی از دلایل اصلی برای رشد ارزهای دیجیتال نظیر بیتکوین این است که آنها میتوانند برای پول رایج ملی (ارز فیات) و کالاهای ارزشمند سنتی نظیر طلا نقش جایگزین را ایفا کنند.
در مارس ۲۰۱۴، سازمان خدمات درآمد داخلی ایالات متحده اعلام کرد بر روی تمام ارزهای مجازی از قبیل بیتکوین، نه به عنوان ارز بلکه به عنوان داراییهای ارزشمند، مالیات وضع خواهد کرد. سود یا ضرر در بیت کوینهایی که به عنوان سرمایه نگهداری میشوند به مثابهی سود یا ضرر سرمایه تلقی میشود؛ در حالی که بیت کوینهایی که به عنوان فهرست اموال نگهداری میشوند سود یا زیان عادی خواهند داشت. فروش بیت کوینهایی که استخراج کردهاید یا از فرد دیگری خریدهاید، یا استفاده از بیت کوین برای پرداخت بهای کالاها یا خدمات نمونهای از تراکنشهایی هستند که مالیات بر آنها تعلق میگیرد.
درست مانند سایر انواع داراییها، بیت کوین نیز از اصل خرید با قیمت پایین و فروش با قیمت بالا پیروی میکند. محبوبترین راه برای جمع کردن این رمز ارز خرید آن از یک صرافی بیتکوین است، ولی راههای متعدد دیگری نیز برای کسب یا دریافت بیت کوین وجود دارند.
۷. انواع ریسکهای مربوط به سرمایهگذاری در بیت کوین
با اینکه بیت کوین برای سرمایهگذاریهای رایج در سهام طراحی نشده است (هیچ سهامی منتشر نمیشود)، برخی از سرمایهگذاران و سوداگران، پس از رشد سریع بیت کوین در می ۲۰۱۱ و رشد مجدد آن در نوامبر ۲۰۱۳ به سمت این ارز دیجیتال جذب شدند. بنابراین، بسیاری از آدمها بیتکوین را برای ارزش سرمایهگذاری آن خریداری کردند، نه فقط به خاطر قابلیت آن در پرداخت و تبادل ارزها.
با وجود این، فقدان ارزش تضمینی و ماهیت دیجیتالی آن باعث شده است خرید و استفاده از بیتکوین ریسکهای ذاتی متعددی به همراه داشته باشند. هشدارهای متعددی از جانب کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC)، سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA)، سازمان حمایت مالی از مصرفکننده (CFPB) و سایر سازمانهای برای سرمایهگذاران منتشر شدهاند.
مفهوم ارز دیجیتالی هنوز بسیار جدید است و در مقایسه با سرمایهگذاریهای سنتی، بیت کوین هنوز فاقد سابقه یا تاریخچهی بلند مدتی است که بتواند اعتبار آن را ثابت کند. بیت کوین با توجه به افزایش محبوبیت خود، روز به روز از حالت آزمایش خارج میشود؛ با این حال، فقط پس از یک دهه، تمام ارزهای دیجیتالی همچنان در مرحلهی توسعه قرار دارند. بری سیلبرت، مدیر عامل گروه ارزهای دیجیتالی که ایجادکننده و سرمایهگذار شرکتهای بیت کوین و بلاک چین است، در این مورد میگوید، “ورود به بازار رمز ارزها با بالاترین ریسکها و بالاترین بازدهی سرمایه همراه است.”
ریسکهای مقرراتی و نظارتی
سرمایهگذاری در بیت کوین در هر یک از اشکال متعدد آن به درد افرادی که از ریسک گریزان هستند، نمیخورد. بیتکوین حریفی برای ارزهای دولتی است و ممکن است در تراکنشهای بازار سیاه، پولشویی، فعالیتهای غیرقانونی، یا فرار مالیاتی استفاده شود. در نتیجه، دولتها به دنبال ایجاد مقررات، محدودیت، یا ممنوعیت استفاده و خرید بیت کوین خواهند بود (کما اینکه برخی از دولتها چنین اقداماتی را انجام دادهاند). سایر دولتها نیز ممکن است قوانین مختلفی را در خصوص بیت کوین وضع کنند.
برای مثال، اداره خدمات مالی ایالت نیویورک در ۲۰۱۵، قوانینی را تصویب کرد که طی آن، شرکتهایی که در کار خرید، فروش، انتقال، یا نگهداری بیت کوین هستند ملزم به ثبت هویت مشتریان، استخدام یک مسئول شناسایی الزامات قانونی، و حفظ ذخایر سرمایه میشوند. تراکنشهای ۱۰،۰۰۰ دلار به بالا نیز باید ثبت و گزارش شوند.
فقدان مقررات استاندارد دربارهي بیتکوین (و سایر ارزهای مجازی) تردیدهایی را در خصوص ماندگاری، نقدشوندگی، و جهانی بودن آن ایجاد کرده است.
ریسکهای امنیتی
بیشتر افرادی که صاحب یا کاربر بیتکوین هستند، توکنهای خود را از طریق عملیات استخراج به دست نیاوردهاند. بلکه، آنها بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را در بازارهای آنلاین محبوب و متعددی که با عنوان صرافیهای بیتکوین مشهور هستند، خرید و فروش میکند.
صرافیهای بیتکوین کاملا دیجیتالی هستند، و درست مانند هر سیستم مجازی دیگر، در معرض خطر هکرها، بدافزارها، و اشکالات عملیاتی قرار دارند. اگر یک دزد به هارد درایو کامپیوتر صاحب بیتکوین دسترسی پیدا کند و کلید رمزنگاری خصوصی وی را بدزدد، میتواند بیتکوینهای دزدیده شده را به حساب دیگر منتقل کند. (کاربران فقط در صورتی میتوانند از بروز این اتفاق جلوگیری کنند که بیتکوینها را در یک کامپیوتر غیر متصل به اینترنتی ذخیره کنند، یا از یک کیف پول کاغذی استفاده کنند – یعنی کلیدهای خصوصی و آدرسهای بیتکوین خود را روی کاغذ چاپ کنند و هیچیک از این اطلاعات را در کامپیوتر ذخیره نکنند.)
همچنین، هکرها میتوانند صرافیهای بیتکوین را نیز هدف قرار دهند، و به هزاران حساب و کیفهای پول دیجیتالی که بیتکوینها در آنها ذخیره شدهاند، دسترسی پیدا کنند. یکی از اتفاقات مشهور در خصوص هکرها در ۲۰۱۴ رخ داد؛ Mt. Gox یک صرافی بیتکوین در ژاپن بود که پس از سرقت میلیونها دلار بیت کوین از آن توسط هکرها مجبور شد فعالیتاش را متوقف کند.
از آنجا که تمام تراکنشهای بیتکوین دائمی و غیر قابل بازگشت است، این گونه موارد واقعا مشکلساز خواهند بود. این تراکنشها درست مانند جا به جایی پول نقد هستند: هر تراکنشی که با بیت کوین انجام میشود فقط در صورتی قابل بازگشت خواهد بود که فرد دریافتکنندهی بیتکوین، آن را به صاحب اولیهاش بازگرداند. هیچ شخص ثالث یا پردازشگر پرداخت وجود ندارد – درست برخلاف کارتهای نقدی و اعتباری؛ از این رو، در صورت بروز مشکل، هیچ منبعی برای محافظت از فرد متضرر یا درخواست بازگشت پول وجود نخواهد داشت.
ریسکهای بیمه
برخی از سرمایهگذاران توسط شرکتهای حمایت از سرمایه گذاران اوراق بهادار بیمه میشوند. مثلا حسابهای بانکی رایج در ایالات متحده، بسته به منطقه جغرافیایی، تا مبالغ مشخصی توسط شرکت بیمه سپرده فدرال (FDIC) بیمه میشوند.
به طور کلی باید گفت، صرافیهای بیتکوین و حسابهای بیتکوین توسط هیچ نوع برنامه یا سازمان دولتی بیمه نمیشوند. در ۲۰۱۹، پلتفرم معاملاتی و کارگزاری اصلی SFOX اعلام کرد قادر است بیمهی FDIC را به سرمایهگذاران بیتکوین ارائه کند، ولی فقط در بخشهایی که شامل تراکنشهای نقدی باشند.
ریسکهای کلاهبرداری
با اینکه بیتکوین برای اعتبارسنجی صاحبان این رمز ارز و ثبت تراکنشها از رمزگذاری کلید خصوصی استفاده میکند، همچنان ممکن است کلاهبرداران و فریبکاران تلاش کنند بیتکوینهای تقلبی به مشتریان بفروشند. برای نمونه، در جولای ۲۰۱۳، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در خصوص یک مورد کلاهبرداری بیتکوین با ترفند پانزی توسط یکی از گردانندگان این بازار، اقدامات حقوقی انجام داد. همچنین، موارد مستندی از دستکاری در قیمت بیت کوین نیز وجود دارند – این روش نیز شکل رایج دیگری از کلاهبرداری در بازار بیت کوین به شمار میرود.
ریسکهای بازار
درست مانند هر بازار سرمایهی دیگری، ارزش بیتکوین میز میتواند دچار نوسان شود. در واقع، ارزش این ارز در طول عمر کوتاهاش نوسانات شدیدی را پشت سر گذاشته است. ارزش بیت کوین، با توجه به حجم بالای خرید و فروش در صرافیها، به شدت نسبت به رویدادها و اخبار حساس است. به گزارش سازمان حمایت مالی از مصرفکننده، قیمت بیتکوین فقط ظرف یک روز در ۲۰۱۳، حدود ۶۱ درصد سقوط کرد؛ البته، رکورد سقوط یک روزهی قیمت بیتکوین متعلق به ۲۰۱۴ و به میزان ۸۰ درصد است.
اگر آدمهای کمتری بیتکوین را به عنوان یک ارز بپذیرند، این واحدهای دیجیتالی ممکن است ارزش خود را از دست بدهند و بیارزش شوند. در واقع، گمان میرود “حباب بیت کوین” هنگامی در هم شکست که قیمت آن در طول دورهی هجوم افراد به سمت ارزهای رمزنگاری شده در اواخر ۲۰۱۷ و اوایل ۲۰۱۸، از بالاترین خود خود به شدت سقوط کرد. البته، این روزها نیز با توجه به اظهارنظرهای ایلان ماسک و اقدامات دولت چین، قیمت بیتکوین از رقم بالای ۵۰،۰۰۰ دلار، به شدت سقوط کرده و در زمان نگارش این مقاله، به حدود ۳۲،۰۰۰ دلار رسیده است.
رقابت بالایی نیز در بازار رمز ارزها وجود دارد، و با اینکه بیت کوین بسیار جلوتر از صدها ارز دیجیتالی دیگر قرار دارد که به دلیل شهرت برند و سرمایهگذاریهای پر ریسکی که در بازار بیت کوین وجود داشته است، مانند قارچ ظاهر شده و رشد کردهاند، هرگونه تغییر و اصلاح قابل توجه در این فناوری و ایجاد اشکال بهتری از ارزهای مجازی میتواند تهدیدی برای ارزش بیت کوین تلقی شود.
۸. انشعابات در جامعهی ارزهای رمزنگاری شده
در سالهای پس از راهاندازی بیتکوین، موارد متعددی از بروز اختلافات میان بخشهایی از ماینرها (استخراجکنندگان) و توسعهدهندگان این برنامه وجود داشته است که باعث ایجاد انشعاباتی در مقیاس بزرگ در جامعهی رمز ارزها شدهاند. در برخی از این موارد، گروهی از کاربران و ماینرهای بیت کوین پروتکلهای شبکهی بیتکوین را تغییر دادهاند.
این فرایند اصطلاحا “فورک“ نام دارد، و معمولا باعث ایجاد نوع جدیدی از بیتکوین با یک نام جدید میشود. این انشعاب میتواند یک “هارد فورک” باشد؛ به این معنی که کوین جدید، تا لحظهی ایجاد قطعی انشعاب، سابقهی تراکنشهای مشترکی با بیتکوین دارد، و از آن به بعد، توکن جدیدی خلق میشود. نمونههایی از ارزهای رمزنگاری شدهای که در نتیجهی هارد فورکها ایجاد شدهاند شامل بیت کوین کش (ساخته شده در آگوست ۲۰۱۷)، بیت کوین گلد (ساخته شده در اکتبر ۲۰۱۷)، و بیت کوین SV (ساخته شده در نوامبر ۲۰۱۷) میشوند.
“سافت فورک” نیز تغییر در پروتکل شبکه است؛ به طوری که این تغییرات همچنان با قوانین قبلی سیستم هماهنگ باشند. برای مثال، سافت فورکهای بیت کوین اندازهی کلی بلاکها را افزایش دادهاند.