در این مقاله، قصد داریم درباره‌ی گزینه‌های دارویی و درمان های خانگی عوارض جانبی واکسن کرونا (کووید ۱۹ ) مطالبی را ارائه کنیم.
تمام داده‌ها و آمار موجود در این مقاله بر اساس داده‌های عمومی تهیه شده‌اند که در زمان نگارش این مقاله در دسترس بوده‌اند. صحت برخی از این اطلاعات ممکن است با گذشت زمان مورد تردید قرار بگیرند. برای به‌روزرسانی اطلاعات‌تان در خصوص همه‌گیری کووید ۱۹، همیشه باید مطالب به‌روز را مطالعه و پیگیری کنید.
تمام واکسن‌ها، از جمله واکسن‌های کرونا، ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند. در حال حاضر، ۱۵ نوع واکسن کرونا در سرتاسر جهان وجود دارند که از جانب مراجع پزشکی و درمانی برای استفاده در دست‌کم یک کشور مورد تایید قرار گرفته‌اند.
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، شایع‌ترین عوارض جانبی مربوط به تزریق واکسن کووید ۱۹ شامل خستگی مفرط، تب، سردرد، بدن درد، لرز، حالت تهوع، اسهال، و درد در ناحیه‌ی تزریق هستند.
هر فرد ممکن است تاثیرات متفاوتی را از واکسن کرونا بپذیرد. برخی از آدم‌ها ممکن است دچار عوارض بسیار اندک شوند یا شاهد هیچ عارضه‌ای نباشند؛ در حالی که شاید برخی دیگر عوارض جانبی متعددی را تجربه و کاملا احساس بیماری کنند.
در این مقاله، به این موضوع می‌پردازیم که در صورت ابتلا به عوارض جانبی تزریق واکسن کرونا باید چه کار کنیم.
۱. استفاده از داروهای بدون نسخه
هر فردی که نگران عوارض جانبی تزریق واکسن باشد، شاید به این فکر بیفتد که پیش از تزریق آن تعدادی داروی بدون نسخه از داروخانه تهیه کند، تا پیش از وقوع هرگونه عارضه بتواند از آن پیشگیری کند.
با وجود این، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده چنین چیزی را توصیه نمی‌کند. با این‌که انجام اقداماتی برای پیشگیری از بروز مشکلات سلامتی ایده‌ی بسیار خوبی است، در این یک مورد خاص صدق نمی‌کند.
بهترین کار این است که منتظر بمانید و ببینید چه عوارض جانبی به سراغ‌تان می‌آیند، سپس هر یک از آن‌ها را به طور جداگانه درمان کنید – تا این‌که بخواهید این عوارض را از قبل حدس بزنید و برای پیشگیری از آن‌ها تعداد زیادی دارو مصرف کنید.
پیش از آن‌که بخواهید سر خود دارو بخرید و آن را مصرف کنید، بهتر است از پزشک داروخانه درباره‌ی داروهای بدون نسخه‌ی موثر در مقابله با عوارض جانبی واکسن سوال بپرسید. البته، اگر دارای بیماری زمینه‌ای هستید و از قبل دارو مصرف می‌کنید، بهتر است نزد پزشک معالج‌تان بروید و درباره‌ی داروهای مقابله‌کننده با عوارض جانبی واکسن با وی مشورت کنید؛ زیرا وی از سابقه‌ی پزشکی و داروهای مصرفی‌تان مطلع است و درک خوبی از موارد تداخل دارویی دارد.
ولی اگر نتوانستید با پزشک خود تماس بگیرید و فورا نیازمند راهی برای تسکین درد ماهیچه، درد ناحیه‌ی تزریق، تب، یا ترکیبی از این مشکلات باشید، چه کار باید کنید؟ در این صورت، داروهای زیر می‌توانند کمک‌تان کنند:
- ایبوپروفن (ادویل)
- استامینوفن (تیلنول)
- آسپرین
۲. درمان‌های خانگی
برای آن‌هایی که ترجیح می‌دهند از داروهای بدون نسخه استفاده نکنند یا به دنبال راه‌های درمان دیگر هستند، تکنیک‌های خود درمانی متعددی وجود دارند که می‌توانند به تسکین هرگونه عارضه‌ی جانبی واکسن کووید ۱۹ کمک کنند.
برای مقابله با واکنش‌های بدن در محل تزریق واکسن، نظیر درد یا تورم، از یک پارچه‌ی تمیز، مرطوب، و خنک به عنوان کمپرس سرد استفاده کنید. این کار هم‌چنین، به تسکین درد ماهیچه و مفصل نیز کمک می‌کند.
برای تسکین سفتی و گرفتگی و بازو، تا آن‌جا که می‌توانید دست‌تان را حرکت دهید. شاید به نظر برسد این کار تاثیر معکوس داشته باشد و باعث ایجاد اندکی ناراحتی شود، ولی با شل کردن ماهیچه‌های دردناک به پیشگیری از افزایش گرفتگی و درد کمک می‌کند.
افرادی که دچار لرز و تب خفیف می‌شوند، جهت جلوگیری از ابتلا به کم‌آبی باید مقدار زیادی آب بنوشند. پوشیدن لباس‌های نازک و گشاد می‌تواند به پیشگیری از افزایش دمای بدن کمک کند.
۳. عارضه‌ی “بازوی کووید” چیست؟
این مسئله می‌تواند یکی از عوارض جانبی واکسن کووید ۱۹ مدرنا باشد. این عارضه می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های قرمز و التهاب در اطراف محل تزریق واکسن شود؛ عارضه‌ی “بازوی کووید” معمولا حدودا ۷ روز پس از دریافت نخستین دوز واکسن ایجاد می‌شود – اگرچه زمان بروز این مسئله ممکن است متفاوت باشد.
با این‌که بروز این لکه‌های قرمز ممکن است کمی ترسناک باشد، ولی تهدیدی برای جان فرد مبتلا ایجاد نمی‌کند. اگر این لکه‌های قرمز بیشتر شوند و ایجاد ناراحتی کنند، از کمپرس سرد استفاده کنید – یک پارچه‌ی تمیز، مرطوب، و خنک یا یک بسته‌ی پلاستیکی حاوی یخ پیچیده داخل حوله.
یکی دیگر از سوال‌هایی که باید از دکتر داروساز یا پزشک معالج‌تان بپرسید، این است که آیا استفاده از یک آنتی هیستامین نظیر دیفن هیدرامین (بنادریل) برای‌تان بی‌خطر است یا خیر. آنتی هیستامین‌ها می‌توانند باعث خواب‌آلودگی شوند؛ بنابراین، تا هنگامی که از فروکش کردن عوارض مصرف این داروها مطمئن نشده‌اید، رانندگی نکنید.
این لکه‌ها معمولا تا ۵ روز ادامه خواهند یافت، ولی ممکن است تا ۳ هفته نیز طول بکشد. اگر این لکه‌های پوستی پس از سایر عوارض جانبی واکسن ظاهر شوند و بیشتر از آن‌ها طول بکشند، جای نگرانی نیست.
۴. عوارض جانبی واکسن چه‌قدر طول می‌کشند؟
اثرات جانبی واکسن‌های کووید ۱۹ فقط باید چند روز پا بر جا بمانند. اگر این عوارض بیشتر طول بکشند، نزد پزشک بروید.
برخی از عوارض جانبی، نظیر تب، لرز، و خستگی مفرط، جزء علائم کووید ۱۹ نیز هستند. احتمال دارد دقیقا پیش از دریافت واکسن یا کمی بعد از آن – پیش از آن‌که بدن‌تان فرصت تولید آنتی‌بادی‌های مناسب و ایجاد ایمنی در برابر بیماری را پیدا کند – دچار عفونت کرونا شده باشید. هم‌چنین، با این‌که این واکسن‌ها بسیار موثر هستند، ضمانتی وجود ندارد که بتوانند صد درصد از شما در برابر کرونا محافظت کنند.
لازم است همواره به یاد داشته باشید، هیچ واکسنی باعث ابتلای‌تان به کووید ۱۹ نمی‌شود، زیرا هیچ یک به طور کامل حاوی ویروس SARS-CoV-2 نیست. هر فردی که پس از دریافت واکسن مبتلا به کووید ۱۹ شود، احتمالا پیش از آن‌که بدن‌اش توانسته باشد در برابر این بیماری به ایمنی کافی برسد، در معرض این ویروس قرار گرفته بوده است.
اگر عوارض جانبی مشابه‌ی علائم بیماری کرونا در بدن‌تان باقی مانده‌اند، تست کرونا بدهید و در خصوص اقدامات لازم برای قرنطینه کردن خود از دستورالعمل‌های کادر درمان پیروی کنید.
۵. چه زمان باید نزد یک دکتر داروساز بروید
یک دکتر داروساز می‌تواند تشخیص دهد آیا داروهای بدون نسخه برای هر یک از افراد مبتلا به عوارض جانبی واکسن مفید و بی‌خطر هستند یا خیر؛ در این صورت، کدام دارو بهترین گزینه برای هر یک از آن‌ها است.
آن‌ها می‌توانند با شنیدن و در نظر گرفتن سابقه‌ی بیماری‌تان، از این مسئله اطمینان حاصل کنند که داروهای بدون نسخه برای مقابله با عوارض جانبی واکسن با سایر داروهای مصرفی‌تان تداخل نداشته باشند. به علاوه، یک دکتر داروساز می‌تواند درمان‌های خانگی مناسب را نیز به شما توصیه کند و درباره‌ی این‌که آیا لازم است به پزشک مراجعه کنید یا خیر، به شما مشورت دهد. هم‌چنین، آن‌ها می‌توانند درباره‌ی نحوه‌ی مصرف دارو، چگونگی کارکرد آن، و عوارض جانبی مصرف این دارو توضیحاتی به شما ارائه دهند.
۶. چه زمان باید نزد یک پزشک بروید
چنان‌چه هر یک از عوارض جانبی واکسن به شکل قابل توجهی وخیم‌تر شدند، نزد یک پزشک متخصص بروید. این مسئله ممکن است شامل حساسیت شدید، درد، یا قرمزی در ناحیه‌ی تزریق واکسن نیز بشود. هم‌چنین، اگر هر یک از این عوارض جانبی به مدت بیشتر از چند روز طول کشید، نزد یک متخصص بروید.
هر فردی که دچار واکنش آلرژیک (حساسیتی) شدید به واکسن شود، باید فورا با اورژانس تماس بگیرد یا به نزدیک‌ترین مرکز ارائه‌ی خدمات فوریت‌های پزشکی برود. این واکنش‌ها می‌توانند به آنافیلاکسی منجر شوند و ممکن است باعث تنگی نفس، بسته شدن راه گلو، تورم صورت، و کهیر شوند.
این واکنش‌ها به واکسن بسیار به ندرت اتفاق می‌افتند، و از میان هر ۱ میلیون نفری که واکسن کووید ۱۹ دریافت کنند، ممکن است ۲ الی ۵ نفر دچار اثرات آنافیلاکسی شوند.
واکنش‌های آنافیلاکسی به واکسن معمولا به سرعت اتفاق می‌افتند. افراد ظرف ۱۵ دقیقه پس از دریافت یک دوز واکسن، توسط یک پزشک متخصص مورد معاینه قرار می‌گیرند. دلیل این معاینه نیز این است که در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک، یک پزشک متخصص در نزدیکی فرد حضور داشته باشد و بتواند اقدامات درمانی لازم را انجام بدهد.
۷. زیر نظر داشتن عوارض جانبی واکسن
در بخش‌های بالا، به بیان برخی از عوارض جانبی شایع واکسن کرونا پرداختیم، ولی تجربه‌ی چنین عوارضی لزوما به این معنی نیست که اتفاق بدی در بدن‌تان افتاده است.
عوارض جانبی نشان می‌دهند واکسن در بدن‌تان عمل کرده است، و بدن‌تان نیز در حال ساختن آنتی‌بادی‌ها و ایجاد حافظه‌ی ایمنی به منظور مبارزه با عفونت‌های SARS-CoV-2 در آینده است.
هر فردی به شکل مختلف به واکسن‌ها واکنش نشان می‌دهد، و برخی از آدم‌ها نسبت به دیگران ممکن است عوارض جانبی شدیدتری را تجربه کنند. شدت این عوارض جانبی ارتباطی با سطح ایمنی بدن افراد ندارد.
اپلیکیشنی به نام V-safe app توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده (CDC) ساخته شده است که افراد پس از دریافت واکسن می‌توانند با کمک آن، عوارض جانبی خود را گزارش و پیگیری کنند. هم‌چنین، این اپلیکیشن به CDC امکان می‌دهد با هر یک از افراد تماس بگیرد و سوال‌هایی را درباره‌ی اثرات جانبی گزارش شده از آن‌ها بپرسد.
این اپلیکیشن CDC را قادر می‌سازد داده‌ها را به صورت لحظه‌ای جمع‌آوری کند و واکنش‌های جانبی واکسن‌ها را زیر نظر داشته باشد. هم‌چنین، این اپلیکیشن دارای ویژگی یادآوری است و زمان دریافت دوز دوم واکسن را به افراد یادآوری می‌کند.