سندروم پای بی قرار (RLS)، نوعی بیماری عصبی است. RLS به عنوان بیماری ویلیس اکبوم یا RLS / WED نیز شناخته می‌شود. این بیماری احساسات ناخوشایندی در پاها ایجاد می‌کند، به علاوه‌ی این‌که انگیزه‌ای قوی برای حرکت آن‌ها خواهید داشت. برای اکثر آدم‌ها، میل به حرکت دادن پاها زمانی شدیدتر می‌شود که ریلکس هستند یا تلاش می‌کنند که به خواب بروند. هرچند بعید است که درمان‌های خانگی علائم سندروم پای بی قرار را از بین ببرند، اما می‌توانند به کاهش آن‌ها و در برخی مواقع درمان سندروم پای بی قرار (RLS) کمک کنند. ممکن است لازم باشد کمی آزمون و خطا را جهت پیدا کردن موثرترین روش برای خودتان پشت سر بگذارید.
تشخیص سندروم پای بی قرار (RLS)
یک آزمایش واحد وجود ندارد که بتواند RLS را تایید یا رد کند. بخش بزرگی از فرایند تشخیص بر اساس توصیف علائم توسط خود شما خواهد بود.
برای این‌که RLS به درستی در شما تشخیص داده شود، تمام موارد زیر باید حاضر باشند:
– میل بسیار شدید برای حرکت دادن اندام که معمولا با احساسات عجیب و غریب همراه است
– علائم در هنگام شب بدتر می‌شوند و در اوایل روز خفیف هستند یا به طور کلی از بین می‌روند
– علائم حسی تحریک می‌شوند هنگامی که می‌خواهید استراحت کنید یا بخوابید
– علائم حساسیت هنگامی که اندام را حرکت می‌دهید بهتر می‌شود
حتی اگر تمام این موارد وجود داشته باشند، احتمالا باز هم معاینه‌ی فیزیکی لازم است. احتمالا پزشک‌تان دلایل عصبی دیگر را نیز برای علائمی که دارید بررسی خواهد کرد.
اطمینان حاصل کنید که اطلاعات لازم را در مورد هر دارو و مکملی که بدون نسخه و تجویز تهیه می‌کنید، داشته باشید. اگر به اختلال یا بیماری مزمنی مبتلا هستید، حتما پزشک‌تان را در جریان قرار بدهید.
آزمایش خون برای کمبود آهن و سایر نقص‌ها یا ناهنجاری‌ها انجام می‌شود. در صورتی که نشانه‌ای وجود داشته باشد مبنی بر این‌که چیزی غیر از RLS در این میان نقش دارد، ممکن است لازم باشد به یک متخصص خواب، متخصص مغز و اعصاب یا متخصص دیگری مراجعه کنید.
تشخیص سندروم پای بی‌قرار در کودکان که قادر به توصیف علائم خود نیستند، ممکن است سخت‌تر باشد.
درمان سندروم پای بی قرار (RLS)
هرچند بعید است که درمان‌های خانگی علائم سندروم پای بی‌قرار یا RLS را از بین ببرند، اما می‌توانند به کاهش آن‌ها کمک کنند. ممکن است لازم باشد کمی آزمون و خطا را جهت پیدا کردن موثرترین روش برای خودتان پشت سر بگذارید.
در این‌جا چند مورد از درمان‌های خانگی را می‌بنیید که می‌توانید آن‌ها را برای بهبود علائم امتحان کنید:
– مصرف کافئین، الکل و تنباکو را کاهش دهید یا به طور کل آن‌ها را کنار بگذارید.
– بکوشید که یک برنامه‌ی منظم خواب داشته باشید، به این ترتیب که هر روز در یک زمان مشخص بخوابید و در یک زمان مشخص بیدار شوید.
– هر روز ورزش کنید، مثلا پیاده‌روی یا شنا گزینه‌های مناسبی هستند.
– عصرها عضلات پا را ماساژ دهید یا حرکات کششی انجام بدهید.
– قبل از خواب، در وان حاوی آب داغ دراز بکشید.
– هنگامی که علائم RLS را تجربه می‌کنید از پد گرمایی یا سرمایی استفاده کنید.
– یوگا یا مراقبه کار کنید.
هنگام برنامه‌ریزی کارهایی که نشستن به مدت طولانی را ایجاب می‌کنند مانند سفر با ماشین یا هواپیما، سعی کنید آن‌ها را در ساعات اولیه‌ی روز قرار بدهید.
اگر دچار کمبود آهن یا سایر مواد مغذی هستید، از پزشک یا متخصص تغذیه در رابطه با نحوه‌ی بهبود رژیم غذایی‌تان سوال کنید. قبل از اضافه کردن مکمل‌های غذایی، با پزشک‌تان مشورت کنید. در صورتی که هیچ گونه کمبودی نداشتید، مصرف مکمل‌ها می‌تواند مضر باشد.
حتی اگر برای مدیریت RLS در حال مصرف دارو باشید، این گزینه‌ها می‌تواند مفید باشند.
داروهای سندروم پای بی قرار (RLS)
داروها RLS یا سندروم پای بی‌قرار را درمان نخواهند کرد، اما می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. برخی از گزینه‌ها عبارتند از:
۱. داروهایی که دوپامین را افزایش می‌دهند (عوامل دوپامینرژیک)
این داروها باعث کاهش حرکت پاها می‌شوند.
داروهای این گروه عبارتند از:
– پرامی‌پکسول (Mirapex)
– روپینیرول
– روتیگوتین (Neupro)
عوارض جانبی این داروها ممکن است شامل سرگیجه‌ی خفیف و حالت تهوع باشد. تاثیر این داروها در طول زمان می‌تواند کاهش بیابد، حتی در برخی افراد ممکن است موجب خواب‌آلودگی در طول روز، اختلالات کنترل تکانه و بدتر شدن علائم RLS شوند.
۲. داروهای خواب و آرامبخش‌های عضلانی (بنزودیازپین‌ها)
این داروها نشانه‌های سندروم پای بی‌قرار را به طور کامل از بین نمی‌برند، اما می‌توانند به شما کمک کنند آرامش و خواب بیش‌تری داشته باشید.
داروهای موجود در این گروه عبارتند از:
– کلونازپام (کلونپین)
– اسزوپیکلون
– تمازپام
– زالپلون (سوناتا)
– زولپیدم (Ambien)
عوارض جانبی این داروها خواب‌آلودگی در طول روز است.
۳. اپیوئیدها
این داروها می‌توانند درد و احساسات عجیب و غریب ناشی از این سندروم را کاهش بدهند و کمک‌تان کنند که آرام شوید.
داروهای این گروه عبارتند از:
– کدئین
– ترکیب هیدروکودون و استامینوفن (Norco)
– ترکیب اکسی‌کودون و استامینوفن (پرکوست، روکسیست)
عوارض جانبی این داروها ممکن است سرگیجه و حالت تهوع را شامل شود. اگر دچار آپنه‌ی خواب هستید، نباید از این محصولات استفاده کنید. این داروها قدرتمند و اعتیادآور هستند.
۴. داروهای آنتی‌کانوالسانت
این داروها باعث کاهش اختلالات حسی می‌شوند:
– گاباپنتین (نورونتین)
– گاباپنتین اناکاربیل (هوریزانت)
– پرگابالین (لیریکا)
عوارض جانبی این داروها ممکن است سرگیجه و خستگی باشد.
ممکن است لازم باشد داروهای مختلف را امتحان کنید تا داروی مناسب برای شما مشخص شود. پزشک‌تان دارو و دوز آن را مطابق با تغییر علائم تجویز خواهد کرد.
توصیه‌های غذایی برای افراد مبتلا به سندروم پای بی قرار (RLS)
هیچ رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به RLS وجود ندارد. اما بررسی رژیم غذایی‌تان برای اطمینان از این‌که ویتامین و مواد مغذی لازم را به اندازه‌ی کافی دریافت می‌کنید، می‌تواند ایده‌ی خوبی باشد. سعی کنید مقدار مصرف غذاهای فرآوری‌شده با کالری بالا یا بدون ارزش غذایی را کاهش دهید.
برخی از افراد مبتلا به علائم RLS در بعضی ویتامین‌ها و مواد معدنی کمبود دارند. اگر کمبود مواد مغذی مسبب بروز سندروم پای بی‌قرار باشد، می‌توانید تغییراتی را در رژیم غذایی‌تان اعمال کنید یا مکمل‌های غذایی مصرف کنید. این موضوع بستگی به نتایج آزمایشات شما دارد.
اگر شما کمبود آهن دارید، سعی کنید غذاهای غنی از آهن را به میزان بیش‌تری به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید:
– سبزیجات برگدار سبز تیره
– نخود فرنگی
– میوه‌های خشک
– لوبیا
– گوشت قرمز
– مرغ و غذاهای دریایی
– غذاهای غنی‌شده از آهن مثل غلات صبحانه، ماکارونی و نان
ویتامین C به بدن شما در جذب آهن کمک می‌کند، بنابراین می‌توانید غذاهای غنی از آهن را همراه با این منابع ویتامین C مصرف کنید:
– آب مرکبات
– گریپ‌فروت، پرتقال، نارنگی، توت‌فرنگی، کیوی، خربزه
– گوجه‌فرنگی، انواع فلفل
– کلم بروکلی، سبزیجات برگدار سبز
مصرف یا عدم کافئین برای افراد مبتلا به سندروم پای بی‌قرار موضوع حساسی. این ماده می‌تواند نشانه‌های RLS را در برخی از آدم‌ها تحریک کند، اما در واقع به برخی دیگرکمک می‌کند. برای بررسی این‌که آیا کافئین روی علائم شما تأثیر دراد یا نه، می‌توانید مقداری از نوشیدنی‌های حاوی کافئین را امتحان کنید.
الکل می‌تواند RLS را بدتر کند، به علاوه ثابت شده‌است که خواب را مختل می‌کند. سعی کنید الکل را کنار بگذارید.