الانزاپین نوعی داروی ضدروان‌پریشی است که روی مواد شیمیایی مغز تاثیر می‌گذارد. الانزاپین برای درمان علائم بیماری‌های روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی (افسردگی شیدایی) در بزرگسالان و کودکان ۱۳ ساله مورد استفاده قرار می‌گیرد. الانزاپین گاهی همراه با سایر داروهای ضدروان‌پریشی یا ضد افسردگی استفاده می‌شود.
الانزاپین همچنین ممکن است برای اهداف قید نشده در راهنمای آن مورد استفاده قرار بگیرد.
۱. اطلاعات مهم در مورد الانزاپین
الانزاپین جهت استفاده برای درمان اختلالات روانپریشی مرتبط با زوال عقل تأیید نشده‌است. این دارو ممکن است خطر مرگ را در افراد مسن مبتلا به اختلالات مرتبط با زوال عقل افزایش دهد.
۲. قبل از مصرف این دارو
الانزاپین به منظور استفاده برای درمان روانپریشی مرتبط با زوال عقل تأیید نشده‌است. در واقع این دارو ممکن است خطر مرگ را در افراد مسن مبتلا به اختلالات مرتبط با زوال عقل افزایش دهد.
در صورتی که به الانزاپین حساسیت دارید، نباید از آن استفاده کنید.
مصرف طولانی مدت الانزاپین می‌تواند یک اختلال حرکتی جدی ایجاد کند که ممکن است برگشت‌ناپذیر باشد. علائم این اختلال عباتند از حرکات غیرقابل کنترل عضلات لب‌ها، زبان، چشم‌ها، صورت، بازوها یا پاها. هرچه این دارو را به مدت طولانی‌تری مصرف کنید، احتمال رخ دادن این اختلال حرکتی بیشتر است. ریسک این عارضه‌ی جانبی در زنان و افراد مسن بالاتر است.
برای اطمینان از این‌که الانزاپین برای شما خطری ندارد، اگر یکی از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، حتما به پزشک‌تان اطلاع بدهید:
– بیماری کبد؛
– بیماری قلبی، فشار خون بالا یا پایین؛
– پایین بودن تعداد گلبول‌های سفید خون (WBC)؛
– کلسترول بالا یا تری‌گلیسیرید؛
– نارسایی قلبی، حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی؛
– سرطان پستان؛
– تشنج یا صرع؛
– دیابت؛
– پروستات بزرگ یا مشکل در ادرار کردن
– مشکلات روده؛ یا
– آب‌سیاه یا گلوکوم زاویه تنگ
۳. مصرف در بارداری
اگر باردار هستید یا در حین استفاده از این دارو قصد باردار شدن دارید، حتما به پزشک‌تان بگویید.
مصرف داروهای ضدروان‌پریشی در طی ۳ ماهه‌ی اول بارداری ممکن است مشکلاتی در نوزادان ایجاد کند، مانند نشانه‌های ترک، مشکلات تنفسی، مشکلات تغذیه‌ای، بدعنقی، لرزش و خشکی عضلات. با این وجود، اگر مصرف داروها را در دوران بارداری متوقف کنید، ممکن است علائم ترک یا سایر مشکلات را تجربه کنید. اگر هنگام مصرف الانزاپین باردار شدید، قبل از مشاوره با پزشک‌تان مصرف آن را متوقف نکنید.
الانزاپین می‌تواند به شیر مادر منتقل شود و ممکن است به کودک شیرخوار آسیب برساند. هنگام استفاده از الانزاپین نباید شیر خودتان را به فرزندتان بدهید.
قرص خوراکی حل‌شدنی الانزاپین (Zyprexa Zydis) ممکن است حاوی فنیل‌آلانین باشد. اگر شما فنیل کتونوری (PKU) دارید، قبل از مصرف این فرم از الانزاپین با پزشک‌تان صحبت کنید.
۴. چگونه باید الانزاپین مصرف کنم؟
تمام دستورالعمل‌های قید شده روی برچسب تجویزی را دنبال کنید. پزشک ممکن است گاهی اوقات دوز مصرفی شما را تغییر دهد تا مطمئن شود بهترین نتایج را خواهید گرفت. الانزاپین را در مقادیر بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از مقدار تجویز شده یا به مدت طولانی‌تر از زمان تعیین شده توسط پزشک مصرف نکنید.
الانزاپین را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد.
الانزاپین معمولا یک بار در روز مصرف می‌شود. این دارو تنها بخشی از یک برنامه‌ی کامل درمانی است که مشاوره و سایر برنامه‌های حمایتی روانی را نیز شامل می‌شود. دستورالعمل‌های پزشک‌تان را دنبال کنید.
برای مصرف قرص خوراکی و حل‌شدنی الانزاپین (Zyprexa Zydis) موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
– قرص را تا زمانی که قرار است آن را مصرف کنید، در ظرف اصلی خود نگه دارید.
– با دست‌های خشک، قرص را در دهان‌تان قرار دهید. قرص بلافاصله شروع به حل شدن می‌کند.
– قرص را به طور کامل نبلعید. حتی آن را نجوید بلکه اجازه بدهید در دهان‌تان بماند تا آرام آرام حل شود.
– تا زمانی که قرص دارد حل می‌شود چندین بار آن را ببلعید. در صورت تمایل، می‌توانید کمی آب را برای کمک به بلعیدن قرص حل‌شده در دهان‌تان بریزید.
در صورتی که علائم شما بهبود نیافت، یا اگر در هنگام استفاده از الانزاپین علائم‌تان بدتر شد، با پزشک‌تان تماس بگیرید.
حتی اگر برای‌تان مشکلی پیش نیامد، باز هم نباید به طور ناگهانی مصرف الانزاپین را قطع کنید. توقف ناگهانی این دارو ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
الانزاپین می‌تواند باعث افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) شود. اگر مبتلا به دیابت هستید، هنگام مصرف الانزاپین، میزان قند خون خود را به طور منظم بررسی کنید.
در هنگام مصرف این دارو ممکن است وزن‌تان افزایش پیدا کند یا کلسترول و تری‌گلیسیریدتان (نوعی چربی) بالا برود، به خصوص اگر در سنین نوجوانی هستید. خون شما باید به طور مکرر مورد آزمایش قرار بگیرد. به طور منظم به پزشک‌تان مراجعه کنید.
اگر شما ترکیبی از داروها را با هم مصرف می‌کنید، همه‌ی داروها را مطابق با دستور پزشک‌تان استفاده کنید. دستورالعمل مصرف دارو را که با هر دارویی ارائه می‌شود، بخوانید. دوز تجویز شده یا زمان مصرف دارو را بدون مشاوره با پزشک‌تان تغییر ندهید.
دارو را در دمای اتاق و دور از رطوبت، گرما و نور نگهداری کنید.
۵. دوز مصرف
چه اتفاقی می‌افتد اگر مصرف یک دوز از دارو را فراموش کنیم؟
به محض این‌که یادتان افتاد، دوز جاافتاده را مصرف کنید. در صورتی که تقریبا زمان دوز بعدی فرارسیده‌است، دوز جاافتاده را میل نکنید. هیچ وقت برای جبران کردن دوزهای جاافتاده، داروی اضافی مصرف نکنید.
چه اتفاقی می‌افتد اگر دارو را بیش از دوز تجویزشده مصرف کنیم؟
به اورژانس مراجعه کنید.
علائم مصرف این دارو بیشتر از دوز تجویز شده ممکن است شامل خواب‌آلودگی، پریشان‌حالی، پرخاشگری، بریده بریده حرف زدن، گیجی، افزایش ضربان قلب، حرکات ناگهانی و غیرقابل کنترل عضلات، اختلال تنفس یا غش کردن باشد.
۶. هشدار و تداخل دارویی
هنگام مصرف الانزاپین از چه چیزهایی باید پرهیز کنم؟
الانزاپین ممکن است شیوه‌ی تفکر یا واکنش شما را مختل کند. در صورتی که رانندگی می‌کنید یا کاری انجام می‌دهید که طی آن لازم است هوشیاری‌تان را حفظ کنید، مراقب باشید.
از بلند شدن ناگهانی در حین داشتن موقعیت نشسته یا درازکشیده پرهیز کنید، در غیر این صورت ممکن است دچار سرگیجه شوید. گیجی یا خواب‌آلودگی شدید می‌تواند موجب زمین خوردن، شکستگی یا آسیب‌های دیگر شود.
از نوشیدن الکل پرهیز کنید، در غیر این صورت عوارض جانبی خطرناکی ممکن است رخ دهد.
دقت کنید که بیش از حد گرم‌تان نشود یا دچار کم‌آبی نشوید. مقدار زیادی مایعات بنوشید، به ویژه در آب و هوای گرم و در طول انجام تمرینات ورزشی. در حین مصرف الانزاپین خطر بیش از حد گرم شدن یا از دست دادن آب بدن به آسانی رخ می‌دهد.
۷. عوارض جانبی الانزاپین
در صورتی که علائم یک واکنش آلرژیک را تجربه کردید، (از جمله کهیر؛ دشواری در تنفس؛ تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو) حتما به فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید.
در صورتی که علائم یک واکنش جدی داروئی را داشتید که ممکن است بر بسیاری از قسمت‌های بدن تاثیر بگذارد، به دنبال درمان‌های پزشکی باشید. علائم ممکن است شامل این موارد شوند؛ راش پوستی، تب، تورم غدد، علائم شبه آنفلوانزا، کبودی غیرعادی، یا زردی (زرد شدن پوست و چشم‌ها).
در صورتی که موارد زیر را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک‌تان تماس بگیرید:
– حرکات غیرقابل کنترل عضلات صورت (جویدن، به هم فشردن لب‌ها، اخم کردن، حرکت زبان، چشمک زدن یا حرکت چشم)؛
– مشکل در صحبت کردن یا بلع
– تورم در دست یا پاها؛
– گیجی، افکار یا رفتار غیر معمول، توهم یا داشتن افکاری در مورد صدمه زدن به خودتان؛
– ضعف ناگهانی یا احساس ناخوشی و بیماری، تب، لرز، گلودرد، تورم لثه‌ها، زخم‌های دردناک در دهان، درد هنگام بلع، زخم روی پوست، علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا، سرفه؛
– نشانه‌های کم شدن آب بدن – احساس تشنگی یا گرمای زیاد، ناتوانی در ادرار کردن، تعریق شدید، یا پوست گرم و بسیار خشک.
– مشکلات کبدی – درد بالای معده، خارش، از دست دادن اشتها، تیره شدن ادرار، مدفوع به رنگ خاک رس، زردی (زرد شدن پوست یا چشم‌ها)؛
– بالا بودن قند خون – افزایش تشنگی، افزایش ادرار، گرسنگی، خشکی دهان، بوی میوه دادن نفس، خواب آلودگی، خشک شدن پوست، ضعیف شدن قوه‌ی بینایی ، کاهش وزن؛ یا
– واکنش شدید سیستم عصبی – عضلات بسیار خشک (سفت و خشک)، تب بالا، عرق کردن، گیجی، ضربان قلب تند یا نامنظم، لرزش، احساس این‌که هر لحظه ممکن است غش کنید و از حال بروید.
* عوارض جانبی شایع این قرص ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– افزایش وزن (در نوجوانان شایع‌تر است)، افزایش اشتها؛
– سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، احساس خستگی یا بی‌قراری؛
– مشکل در گفتار یا حافظه؛
– لرزش یا رعشه، بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن
– تغییر در شخصیت؛
– خشک شدن دهان یا افزایش بزاق
– درد معده، یبوست؛ یا
– درد در بازوها یا پاها.
این فهرست از عوارض جانبی الانزاپین کامل نیست و ممکن است عوارض دیگری هم برای شما رخ بدهند. در این زمینه حتما با پزشک‌تان مشورت کنید.
۸. کدام داروها روی الانزاپین تاثیر می‌گذارند؟
مصرف الانزاپین با داروهای دیگر که باعث خواب آلودگی یا کند شدن تنفس می‌شود می‌تواند عوارض خطرناک یا کشنده‌ای را ایجاد کند. قبل از مصرف قرص خواب، داروهای ضد درد، داروهای سرفه، آرام‌بخش عضله یا داروهای مخصوص اضطراب، افسردگی یا تشنج، از پزشک‌تان سوال کنید.
سایر داروها ممکن است با الانزاپین تداخل پیدا کنند، از جمله داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها، و محصولات گیاهی. در مورد تمام داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید، هر دارویی که قرار است استفاده از آن را شروع کنید یا هر دارویی که قرار است مصرف آن را متوقف کنید، به پزشک‌تان اطلاع دهید.
اطلاعات اضافی
به یاد داشته باشید، الانزاپین و همه‌ی داروهای دیگر را در دسترس کودکان قرار ندهید، هرگز داروهای خود را به دیگران ندهید، و فقط از این دارو برای علائم تجویز شده استفاده کنید.
همیشه با ارائه‌دهنده‌ی خدمات پزشکی مشورت کنید تا مطمئن شوید که اطلاعات قید شده در این نوشتار برای شرایط شما اعمال می‌شود یا نه.