۴ نکته درباره فناوری بلاک چین که همه باید بدانند
احتمالا چیزهایی دربارهی بلاک چین یا فناوری زنجیره بلوکی شنیدهاید، ولی شاید آنچنان که لازم است، هنوز به این مسئله توجه نکردهاید. ولی اشتباه نکنید، بلاک چین فناوری ارزشمندی است که تاثیرات بلندمدت آن نه تنها بر بازار خدمات مالی، بلکه بر سایر صنایع و کسب و کارها نیز قابل مشاهده خواهد بود.
اگر بیت کوین و رمز ارزها به اندازهي کافی برایتان جذاب هستند که بخواهید در موردشان تحقیق کنید، لازم است دربارهی بلاک چین نیز چیزهایی بدانید.
بلاک چین یک پایگاه دادهی توزیعشده و اشتراکی است که همهی دستگاههای ذخیرهسازی دادههای این پایگاه به یک پردازندهی مشترک متصل نیستند. فهرستی از سوابق ثبتشده و در حال گسترش وجود دارد به نام “بلاک” که از طریق رمزنگاری به سایر فهرستها متصل و ایمن میشود. هر بلاک به بلاک قبلی خود متصل میشود و حاوی دادههایی دربارهی تراکنش و زمان انجام آن است.
رمزنگاری امنیت و بیخطر بودن یک بلاک چین را ضمانت میکند. کاربران فقط قادر هستند بخشهایی را از بلاک چین ویرایش کنند که مالک آن باشند، و البته، فقط در صورتی میتوانند این کار را بکنند که کلیدهای خصوصی داشته باشند؛ داشتن کلید خصوصی برای دسترسی به فایل الزامی است. همچنین، رمزنگاری به شما اطمینان میدهد نسخهی بلاک چین توزیعشدهتان با سایر نسخهها هماهنگ است.
بلاک چین ذاتا در برابر دستکاری و تغییر دادهها مقاومت میکند. فناوری زنجیره بلوکی یک دفتر کل عمومی، باز، توزیعشده و اشتراکی است که سوابق تراکنشهای میان طرفهای یک معامله را به شیوهای قابل گواهی، موثر، و دائمی ثبت میکند. بلاک چین به عنوان یک دفتر کل توزیعشده به کار گرفته میشود و توسط یک شبکهی همتا به همتا (P2P) مدیریت میشود که به صورت مشترک از یک پروتکل برای تایید بلاکهای جدید پیروی میکنند. و هنگامی که دادهها در هر بلاک ثبت میشوند، قابل تغییر نخواهند بود. برای تغییر دادهها، تمام بلاکهای بعدی نیز باید تغییر کنند – که این کار هرگز آسان نیست و فقط زمانی ممکن است که اجماع اکثریت برای آن وجود داشته باشد.
بلاکچینها اساسا ایمن طراحی شدهاند و نمایندهی یک سیستم کامپیوتری توزیعشده یا اشتراکی با سطوح بالایی از تابآوری خطا هستند. در نتیجه، فناوری بلاک چین امکان مدیریت دادهها را به شیوهای غیرمتمرکز و مستقل فراهم میکند. از این رو، فناوری بلاک چین برای نگهداری از سوابق پزشکی، ثبت رویدادها، و سایر فعالیتهای مربوط به مدیریت ثبت موارد مختلف از قبیل پردازش تراکنشها، مدیریت هویت، قابلیت ردیابی مواد غذایی، انتخابات یا استناد اصالت بسیار کاربردی و مناسب است.
۱. اختراع بلاک چین
همانطور که پیشتر گفته شد، بلاکچینها به صورت پایگاههای دادهی بسیار ایمن طراحی شدهاند. مفهوم فناوری زنجیره بلوکی توسط یک فرد یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو به دنیا معرفی، و سپس در ۲۰۰۹ برای نخستین بار به عنوان بخشی از ارز دیجیتال بیت کوین به کار گرفته شد. بلاکچین برای تمام تراکنشهای بیت کوین به عنوان دفتر کل عمل میکند. بیت کوین با کمک فناوری زنجیره بلوکی به نخستین ارز دیجیتالی تبدیل شد که بدون استفاده از یک سرور مرکزی یا بدون نیاز به وجود یک نهاد معتبر، مشکل دو بار خرج کردن یا دابل اسپندینگ را حل کرد.
۲. انواع مختلف بلاک چین
بلاک چینهای عمومی
بلاک چینهای عمومی نظیر بلاک چین شبکههای توزیعشدهی بزرگی هستند که از طریق یک توکن بومی عمل میکنند. هر فردی در هر سطحی میتواند در این انجمن حضور داشته باشد. این بیت کوینها دارای منبع بازی هستند که توسط افراد این انجمن نگهداری میشود.
بلاک چینهای مجاز
یک بلاک چین مجاز نظیر ریپل نقشهایی را که افراد میتوانند در یک شبکه ایفا کنند، کنترل میکند. بلاک چینهای مجاز سیستمهای بزرگ و توزیعشده هستند، و از یک توکن بومی نیز استفاده میکنند. برنامهی مرکزی در بلاک چینهای مجاز ممکن است منبع باز باشند یا نباشند.
بلاک چینهای خصوصی
این بلاک چینها سیستمهای کوچکتری هستند و از یک توکن استفاده نمیکنند. عضویت در بلاک چینهای خصوصی به شدت کنترل میشود. کنسرسیومها یا ائتلافهایی این نوع از بلاک چین را ترجیح میدهند که اعضای آنها به شدت قابل اعتماد هستند، زیرا اطلاعات محرمانه به راحتی و بدون هیچ مشکلی در این بلاک چینها رد و بدل میشوند.
اینها همگی انواع مختلفی از بلاک چینها هستند، و همهی اینها از رمزنگاری استفاده میکنند؛ این مسئله به کاربران هر شبکهای امکان میدهد دفتر کل را به امنیت کامل و به شیوهای غیرمتمرکز مدیریت کنند.
۳. اهمیت بلاک چین
اینترنت یک انجمن یا فوروم غیرمتمرکز است که ما برای تبادل و اشتراکگذاری بیشتر اطلاعات روزمرهمان از آن استفاده میکنیم، ولی برای تراکنشهای مالی، همواره مجبور بودهایم به یک سیستم مالی متمرکز مانند بانک متوسل شویم که امتحاناش را پس داده است. حتی سیستم پرداخت محبوب پیپال برای تراکنشهای آنلاین فقط زمانی موثر است که آن را با یک کارت اعتباری یا یک حساب بانکی کامل کنیم.
با استفاده از فناوری بلاک چین، آدمها میتوانند بدون نیاز به یک واسطه و به طور مستقیم تراکنش انجام بدهند و به کسب و کار خودشان بپردازند. فناوری زنجیره بلوکی به حذف واسطهها کمک میکند، زیرا دارای سه نقش حیاتی است:
- ثبت تمام تراکنشها
- تصدیق هویتها
- تصدیق قراردادها (معمولا به صورت حق امتیاز بخش خدمات مالی)
فناوری بیت کوین، در صورت پیادهسازی، میتواند تاثیر قابل ملاحظهای بر بخش خدمات مالی بگذارد، زیرا دارای سرمایهی بازار بسیار هنگفتی است. با اینکه بلاک چین باعث آشفتگیهای بسیاری در بازار خدمات مالی خواهد شد، این فناوری به طرز قابل توجهی میتواند کارایی کسب و کار خدمات مالی را بهبود ببخشد.
نه تنها بخش خدمات مالی این فرصت را دارد تا از فناوری بلاک چین بهره ببرد – سایر صنایع نیز میتوانند به طرز فوقالعادهای از آن بهرهمند شوند. این فناوری، علاوه بر بیت کوین، میتواند برای ذخیرهی تمام دادههای دیجیتالی، از قبیل برنامههای کامپیوتری، کاربرد داشته باشد.
وقتی طرفهای معامله اطلاعات خود را وارد میکنند، کدها و برنامهها میتوانند کارکردهای مختلفی را به آنها ارائه بدهند – این کارکردها در مجموع چیزی نیستند جز ورود به یک قرارداد امن و مطمئن. این کدها به خوراکهای خبری و اطلاعاتی – یعنی به طور کلی، به هر چیزی که توسط کامپیوتر قابل تحلیل باشد – نیز تبدیل میشوند؛ از جمله تیترهای خبری، گزارشهای آب و هوا یا قیمتهای بورس و سهام – که از آنها میتوان برای ایجاد قراردادهایی استفاده کرد که هنگامی که تمام الزامات این قراردادها مهیا شوند، به صورت خودکار ثبت و تایید بشوند. اینها همان قراردادهای هوشمند هستند، و میتوانند فرصتهای متعدد و هیجانانگیزی را در اختیار کاربران قرار بدهند.
شرکت ترنیو یکی از پیشگامان صنعت بلاک چین است. این شرکت که در شهر لوز ایالت دلاور واقع است، برای صنعت تبلیغات دیجیتالی مبتنی بر برنامهنویسی، بلاک چین ارائه میدهد. یان کین، یکی از موسسان شرکت ترنیو در این مورد میگوید:
“ما در ترنیو، برای حل بسیاری از مشکلات موجود در تبلیغات دیجیتالی از قبیل تقلب در دامنه، ترافیک رباتی، فقدان شفافیت، و مدلهای پرداخت زمانبر از بلاک چین استفاده میکنیم. مشکل اینجا است که مشوقها همراستا نیستند، و باعث میشوند آگهیدهندگان و منتشرکنندگان احساس کنند در هر سوی قرارداد دچار ضرر شدهاند. بلاک چین راهحلی برای ایجاد شفافیت به زنجیرهی تامین است، زیرا این فناوری ذاتا به دنیای غیر قابل اعتمادمان اعتماد ببخشد.
بلاک چین، با کاهش شمار بازیگران بد زنجیرهی تامین، شرکتهای خوب را کمک میکنند به شکوفایی برسند. از همه مهمتر، منتشرکنندگان قادر هستند درصد بالاتری از مجموع آگهیهای دلاری را به دست بیاورند و از همان ابتدای مسیر به موفقیت برسند. بلاک چین هنوز مثل یک نوزاد است، ولی فناوری اصلی آن در حال حاضر وجود دارد و تمام شرکتهای فناوری تبلیغاتی باید به بررسی این مسئله بپردازند که بلاک چین چگونه میتواند به بهبود کسب و کارشان کمک کند.”
۴. تفاوت بلاک چین و بیت کوین
فناوری زنجیره بلوکی و سایر رمز ارزها فقط به دلیل وجود فناوری بلاک چین میتوانند کارایی داشته باشند. برای مثال، توییتر یک پلتفرم رسانهی اجتماعی روی اینترنت است. وجود توییتر فقط با وجود اینترنت ممکن است، ولی توییتر به خودی خود اینترنت نیست.
نحوهی کارکرد بلاک چین
بلاک چین از بلاکهای مختلف تشکیل شده است؛ هر یک از بلاکها تراکنشهای موجود را در خود ثبت میکنند. این بلاکها برای همیشه داخل زنجیره بلوکی قرار میگیرند، و به محض تکمیل بلاکها قبلی، بلاکهای جدید ایجاد میشوند. تمام این بلاکها به صورت ترتیبی و خطر به یکدیگر متصل میشوند، و هر یک از بلاکها دارای یک هش از بلاک قبلی است. فناوری زنجیره بلوکی حاوی تمام اطلاعات است – از آخرین بلاک تا نخستین بلاک موجود.
هنگامی که یک تراکنش صورت میگیرد، اطلاعات مربوط به آن برای همیشه در بلاک چین باقی میماند. این اطلاعات هرگز کپی یا حذف نمیشوند، و فقط میتوانند توزیع شوند. این فناوری کاملا امن است؛ زیرا بلاکها فقط از طریق رمزنگاریهای پیچیده به فناوری زنجیره بلوکی اضافه میشوند.
پایگاه دادهی فناوری زنجیره بلوکی به صورت مستقل برای به اشتراکگذاری اطلاعات میان طرفین قرارداد مدیریت میشود. از آنجا که بلاک چین یک شبکهی همتا به همتا و دارای یک سرور ثبت زمان اشتراکی یا توزیعشده است، هیچ نیازی به یک مدیر یا ادمین ندارد. کاربران فناوری زنجیره بلوکی به خودی خود مدیر یا ادمین آن هستند.
هیچ شخص ثالثی در معاملات فناوری زنجیره بلوکی دخالت نمیکند، زیرا هر زمان که هر فرد بابت هر چیز پول پرداخت میکند، کاربران آن را تایید میکنند. جزییات تراکنش به صورت عمومی در بلاکها ثبت میشوند، تا بعدا توسط سایر کاربران تایید شوند. تمام کامپیوترهای حاضر در شبکه که به آنها نود یا گره گفته میشود، پایگاه دادهی بلاک چین را به اشتراک میگذارند. هر گره یک نسخه از فناوری زنجیره بلوکی را به دست میآورد – یعنی همهی کاربران سوابق عمومی تمام تراکنشهایی را که تا به حال در شبکه انجام شدهاند، در اختیار دارند.
فناوری بلاک چین به صورت بالقوه میتواند عملکرد بخش خدمات مالی موجود، مثلا بانکها، را بهبود ببخشد. با توجه به اینکه این فناوری جدید و اخلالگر آماده است تا جهان را تغییر دهد، تصمیمگیرندگان خدمات مالی و سایر صنایع هماکنون با چالش ایجاد یک رویکرد استراتژیک برای سازگار شدن با این تغییر بزرگ رو به رو هستند.