گاهی اوقات آن‌چه احساس می‌کنید یک سرماخوردگی و سرفه‌ی ساده است، به برونشیت تبدیل میشود. چنان‌چه برونشیت به طور صحیح و در زمان مناسب درمان نشود، باعث میشود چندین هفته (یا حتی بیشتر) درگیر سرفه باشید. برونشیت در اثر بروز التهاب در نایژه‌ها (لولههای برونش) ایجاد میشود. این لوله‌ها مسئول انتقال هوا به ریه‌ها هستند. برونشیت باعث میشود دائما سرفه کنید، و حتی گاهی اوقات نیز نفس کشیدن را دشوار می‌کند. برونشیت باعث میشود مخاط زیادی در مجاری تنفسی‌تان تولید شود؛ و از این رو، می‌تواند ناراحتی شدیدی ایجاد کند. سرفه‌های پیاپی ممکن است حتی به درد قفسه‌ی سینه و خس‌خس سینه نیز منجر شوند. بسیاری از پزشکان معمولا برونشیت را توسط آنتی‌بیوتیک‌ها درمان میکنند؛ با این حال، باید به خاطر بسپارید، در حقیقت بیشتر موارد برونشیت عامل ویروسی دارند. در این حالت، آنتی‌بیوتیک‌ها کامل بی‌اثر می‌شوند. از این رو، به جای آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانید برخی راه‌های درمانی سنتی، بی‌خطر، و اکسپکتورانت طبیعی را امتحان کنید. این روش‌های درمانی نه فقط تورم موجود در لولههای برونش را کاهش می‌دهند، بلکه باعث درمان سرفه و برونشیت نیز می‌شوند.
برونشیت چیست؟
برونشیت هنگامی پدید می‌آید که لایه‌ی مخاطی لولههای برونش ملتهب و مملو از مخاط می‌شوند. لولههای برونش هوا را به ریه‌ها منتقل میکنند. برونشیت یک بیماری موقتی است، و معمولا وضعیت افراد مبتلا پس از گذشت حدود ۱۰ روز رو به بهبودی می‌رود. با وجود این، سرفه‌ها پیاپی ناشی از برونشیت ممکن است به مدت چندین هفته پا بر جا بمانند. برونشیت می‌تواند باعث سرفه، خس‌خس سینه، و حتی به دلیل سرفه‌های پیاپی، باعث درد قفسه‌ی سینه شود. هم‌چنین، این بیماری ممکن است به تنگی نفس نیز منجر شود. به علاوه، به بیماری برونشیت “ سرماخوردگی قفسه سینه” نیز می‌گویند، زیرا عموما پس از بروز علائم سرماخوردگی معمولی ایجاد میشود. از آن‌جا که برونشیت عموما پس از یک دوره مبارزه با سرماخوردگی یا آنفولانزا به وجود می‌آید، معمولا به همراه ایجاد علائم سرماخوردگی و آنفولانزا، باعث بروز سرفه‌ی مزمن نیز میشود.
بسیاری از پزشکان برای درمان برونشیت آنتی‌بیوتیک تجویز میکنند. با وجود این، در بیشتر موارد، برونشیت توسط ویروس ایجاد میشود، و از این رو، آنتی‌بیوتیک‌ها نمی‌توانند در این شرایط موثر باشند. درمان‌های طبیعی بسیاری وجود دارند که می‌توانید برای درمان برونشیت از آن‌ها استفاده کنید، و از شر سرفه‌های مزمن خلاص شوید. بیشتر این روش‌های درمانی بر اکسپکتورانت‌ها تمرکز دارند. اکسپکتورانت به نرم شدن مخاط کمک می‌کند، و به شما امکان می‌دهد آن را از مجاری تنفسی و از راه دهان یا بینی خارج کنید. اکسپکتورانت‌ها با افزایش میزان آب موجود در مخاط، باعث میشود مخاط رقیق شود و با کمک سرفه به آسانی از دهان خارج شود.
حتما به خاطر داشته باشید، اکسپکتورانت نمی‌تواند عامل اصلی عفونت را از بین ببرد، ولی کمک می‌کند ناراحتی‌تان به میزان زیادی تسکین یابد، و هم‌چنین بتوانید راحت‌تر به خواب بروید. به این ترتیب، هم‌زمان با این‌که دستگاه ایمنی بدن‌تان به مبارزه علیه عفونت ادامه می‌دهد، اکسپکتورانت باعث میشود احساس بهتری داشته باشید. بسیاری از آدم‌ها پس از استفاده از اکسپکتورانت‌های تجاری که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند، نتیجه‌ی موثری حاصل نمی‌کنند.
اکسپکتورانت چیست؟
سرفه می‌تواند در کار و خواب تاثیر منفی بگذارد، و هم‌چنین باعث ناراحتی و آزار آدم‌های اطراف‌تان شود.
اکسپکتورانت عاملی است برای نرم شدن مخاط؛ این عامل با افزایش میزان آب موجود در مخاط و رقیق کردن مخاط، باعث میشود سرفه‌ها کارکرد سازنده‌تری داشته باشند.
اکسپکتورانت‌های داروخانه‌ای همیشه نمی‌توانند موثر باشند؛ به همین خاطر، بسیاری از آدم‌ها به درمان‌های طبیعی روی می‌آورند. آدم‌های هم نسل مادربزرگ‌های‌مان اثربخشی درمان‌های طبیعی سرفه را تایید میکنند؛ ولی این داروها چگونه کار میکنند؟
هنگام دست و پنجه نرم کردن با برونشیت و سرفه، اکسپکتورانت‌های طبیعی می‌توانند ناراحتی‌تان را به اندازه‌ی کافی تسکین دهند. بنابراین، تا انتهای این مقاله با سایت بازده همراه باشید تا از اکسپکتورانت‌های طبیعی برای درمان برونشیت و سرفه آگاه شوید.
درمان سرفه و برونشیت
۱. رطوبت
یکی از راه‌های ساده و کاملا طبیعی برای نرم کردن گرفتگی سینه رفتن به حمام گرم و پر از بخار است. گرما و هوای مرطوب می‌توانند از طریق نرم کردن مخاط موجود در مجاری هوا به تسکین سرفه‌های سمج کمک کنند. هم‌چنین، جهت مرطوب کردن هوای اتاق می‌توانید از دستگاه رطوبت‌ساز نیز استفاده کنید.
۲. بخور
همان‌طور که در بخش قبل گفته شد، استفاده از بخار و رطوبت یکی از روش‌های ساده و کاملا طبیعی برای باز کردن گرفتگی سینه است. یکی از قدیمی‌ترین روش‌های درمانی که معمولا کم‌تر کسی به آن توجه نشان می‌دهد، بخور دادن است. می‌توانید کاسه‌ای را پر از آب داغ کنید، حوله‌ای را روی سرتان بکشید، و بخار متصاعد از آن را تنفس کنید. هم‌چنین، افزودن مقداری روغن معطر نظیر روغن نعناع فلفلی یا روغن اکالیپتوس به آب داغ نیز مفید است. بخور دادن با نرم کردن مخاط موجود در لولههای برونش یا مجاری تنفسی، به تسکین سرفه‌های مزمن کمک می‌کند.
۳. حفظ آبرسانی به بدن
هر گاه احساس ناخوشی می‌کنید، بهترین راه برای تسریع در درمان، حفظ آبرسانی به بدن است؛ به این ترتیب، بدن‌تان قادر خواهد بود سموم را به سرعت دفع کند. حفظ آبرسانی به اندام‌های بدن‌تان امکان می‌دهد به بهترین شکل کار کنند. وقتی دچار سرفه‌ی مزمن می‌شوید، افزایش مصرف مایعات اقدام بسیار خوبی برای درمان خواهد بود. به این منظور، می‌توانید آب ولرم، دمنوش‌های گیاهی، آب میوه‌ی گرم، و سایر نوشیدنی‌های سالم بنوشید. با وجود این، باید از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید، زیرا این نوشیدنی‌ها باعث وخامت علائم‌تان می‌شوند. البته، فقط در صورتی می‌توانید، طبق معمول، قهوه یا چای روزانه‌تان را میل کنید، که در طول روز به اندازه‌ی کافی آب نوشیده باشید.
۴. عسل
عسل ماده‌ی خوراکی خوشمزه، طبیعی، و تسکین‌بخشی است. عسل منبعی غنی از ویتامین‌ها، آنزیم‌ها، و مواد معدنی است. عسل خام باعث قلیایی شدن بدن میشود، و به تقویت کارکرد دستگاه ایمنی بدن کمک می‌کند؛ هم‌چنین، این ماده‌ی خوش‌طعم و دلپذیر با التهاب نیز مبارزه می‌کند. در صورت ابتلا به سرفه‌ی مزمن، عسل می‌تواند به تسکین گلو درد کمک کند. به علاوه، عسل به نرم شدن مخاط موجود در سینه و آسان کردن حرکت آن به خارج از بدن نیز کمک می‌کند. نتایج یک مطالعه نشان داده‌اند، افراد مبتلا به عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفسی با استفاده از عسل توانستند سرفه‌های‌شان را تسکین، و هم‌چنین کیفیت خواب‌شان را بهبود دهند.
با وجود این، مطالعات اندکی در خصوص آزمایش میزان اثربخشی این محصول شیرین زنبور عسل بر درمان سرفه به عمل آمده‌اند. مطالعه‌ای که پیش‌تر ذکر شد، بر روی کودکان مبتلا به عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفسی به عمل آمده بود که نشان می‌داد سرفه‌های این کودکان در اثر مصرف عسل تسکین یافته، و هم‌چنین کیفیت خواب‌شان نیز بهبود یافته است. با این حال، مطالعه‌ی مذکور بر اساس داده‌‌های جمع‌آوری شده از والدین انجام شده است؛ گاهی اوقات، این گونه مطالعات می‌توانند جانبدارانه یا غیر دقیق باشند.
عسل را می‌توانید مستقیما به طور خالص مصرف کنید، یا یک قاشق چای خوری از آن را در یک فنجان شیر یا چای گرم حل کنید. هم‌چنین، می‌توانید ۳ الی ۴ قاشق چای خوری عسل خام را در یک لیوان آب گرم حل کنید، و سپس نصف قاشق چای خوری دارچین نیز به آن بیفزایید. ترکیب عسل و دارچین داروی ضد التهابی قدرتمندی می‌سازد که نه تنها برای درمان برونشیت، بلکه برای درمان حساسیت (آلرژی) و سایر اختلالات دستگاه تنفسی نیز ایده‌آل خواهد بود. می‌توانید قبل از خواب یک قاشق چای خوری عسل نوش جان کنید. به هر حال، باید روزی ۲ الی ۳ مرتبه عسل میل کنید.
ولی حتما به خاطر داشته باشید، کودکان زیر یک سال هرگز نباید عسل مصرف کنند؛ زیرا در این صورت، ممکن است با خطر ابتلا به بوتولیسم مواجه شوند.
۵. نعناع فلفلی
نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita، معمولا به عنوان طعم‌دهنده به آدامس‌ها، خمیر دندان‌ها، و دمنوش‌ها افزوده میشود، ولی هم‌چنین همان چیزی است که برای درمان سرفه می‌توانید از آن استفاده کنید. نعناع فلفلی حاوی ترکیبی به نام منتول است. منتول می‌تواند به رقیق شدن مخاط و نرم شدن خلط کمک کند.
دمنوش (چای) نعناع فلفلی را می‌توانید به صورت آماده از فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کنید؛ مصرف این دمنوش تا حدود زیادی بی‌خطر به نظر می‌رسد. هم‌چنین، می‌توانید به سادگی با افزودن مقداری برگ تازه‌ی نعناع فلفلی به آب داغ، خودتان نیز دمنوش نعناع فلفلی دم کنید. این گیاه دارویی هیچ‌گونه عارضه‌ی جانبی یا خطری به همراه ندارد؛ مگر این‌که به آن حساسیت داشته باشید. البته، طبق نتایج یک مطالعه، واکنش‌های حساسیتی به نعناع آن‌چنان شایع نیستند.
منتول خالص به عنوان یک ماده‌ی سمی شناخته میشود، و نباید آن را به صورت خوراکی مصرف کرد. مالیدن منتول یا روغن نعناع فلفلی روی پوست برخی آدم‌ها باعث ایجاد بثورات پوستی میشود. اگر تصمیم دارید روغن نعناع فلفلی رقیق شده را به پوست‌تان بمالید، بهتر است کمی از آن را روی قسمت کوچکی از پوست‌تان بمالید؛ سپس ۲۴ الی ۴۸ ساعت صبر کنید، و در صورت عدم مشاهده‌ی هر گونه واکنش حساسیتی، از این روغن استفاده کنید.
۶. برگ گیاه عشقه
طبق برخی شواهد علمی، برگ گیاه همیشه سبز و رونده‌ی عشقه (با نام علمی Hedera helix) یک اکسپکتورانت موثر به شمار می‌رود. پزشکان معتقدند، ماده‌ی ساپونین موجود در برگ گیاه عشقه به رقیق شدن مخاط کمک می‌کند؛ به این ترتیب، به راحتی می‌توانید با کمک سرفه آن را خارج کنید. دمنوش برگ گیاه عشقه را می‌توانید از برخی فروشگاه‌ها تهیه کنید.
طبق نتایج یک مطالعه‌ی محدود، ترکیب تعدادی گیاه دارویی، شامل عصاره‌ی برگ خشک گیاه عشقه، آویشن، بادیان رومی (انیسون)، و ریشه‌ی گل ختمی می‌تواند علائم سرفه را بهبود ببخشند. با وجود این، این مطالعه شامل پلاسیبو (دارونما) نبود و اجزاء تشکیل دهنده‌ی این ترکیب را به تفکیک بررسی نکرده است.
بسیاری دیگر از مطالعات نیز نشان داده‌اند، برگ گیاه عشقه برای درمان سرفه موثر است. پژوهش‌های اخیر به درک ساز و کار این گیاه برای درمان سرفه کمک کرده‌اند.
۷. دمنوش گل ماهور
از گذشته‌های دور تا کنون، گل ماهور برای درمان امراض ریوی کاربرد داشته است. استفاده از این دمنوش به عنوان یک درمان سنتی و محلی شناخته میشود که مخاط را رقیق و از داخل ریه‌ها پاک می‌کند. دمنوش گل ماهور نیز حاوی ساپونین است؛ ساپونین مهم‌ترین ماده برای نرم کردن خلط به شمار می‌رود. هم‌چنین، این دمنوش حاوی ماده‌ی لیزاب ژلاتینی است که به محافظت از غشای مخاطی تحریک شده و دردناک ناشی از سرفه‌های پیاپی کمک می‌کند. جهت تهیه‌ی دمنوش گل ماهور، به آسانی می‌توانید دو قاشق چای خوری برگ خشک شده‌ی گل ماهور را در یک فنجان آب جوش دم کنید. باید اجازه دهید برگ‌ها به مدت حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در آب جوش دم بکشند و سپس، آن را از صافی عبور دهید تا برگ‌ها از دمنوش خارج شوند. روزی سه فنجان از این دمنوش بنوشید.
۸. روغن پونه‌ی کوهی (اورگانو)
روغن پونه‌ی کوهی یا اورگانو به خاطر تاثیر قدرتمند و طبیعی آنتی‌بیوتیکی‌اش مشهور است. استفاده از روغن پونه‌ی کوهی به عنوان داروی طبیعی برای افراد مبتلا به برونشیت بسیار توصیه میشود. کارواکرول ترکیب فعال موجود در روغن پونه‌ی کوهی است که به صورت فعال با التهاب و گرفتگی سینه مبارزه می‌کند. عصاره‌ی پونه‌ی کوهی که هزاران سال است کاربرد پزشکی دارد، برای درمان سرفه، سرماخوردگی، آنفولانزا، برونشیت، و گلو درد توسط پزشکان سنتی تجویز میشود. روغن پونه‌ی کوهی دارای خواص ضد ویروسی و ضد باکتری است، و به درمان بسیاری از اختلالات تنفسی ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها کمک می‌کند. جهت استفاده از روغن پونه‌ی کوهی برای درمان برونشیت، باید آن را با روغن زیتون رقیق کنید. باید یک قطره روغن زیتون را با یک قطره روغن پونه‌ی کوهی ترکیب کنید. با استفاده از قطره چکان، این دو قطره را زیر زبان‌تان بچکانید. سپس کمی آب بنوشید. روغن پونه‌ی کوهی را می‌توانید به صورت کپسول از برخی عطاری‌ها یا داروخانه‌ها تهیه کنید؛ دوز مناسب برای مصرف این کپسول‌ها، ۵۰۰ میلی گرم، روزی ۴ بار است؛ هم‌چنین، می‌توانید آن را طبق آن‌چه روی جعبه‌ی این کپسول درج شده است، مصرف کنید.
نتیجه‌گیری
سرفه‌ی مزمن یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که به همراه ابتلا به برونشیت به آن دچار می‌شوید. با استفاده از اکسپکتورانت قادر خواهید بود مخاط موجود در سینه‌تان را نرم کنید؛ این کار سرفه کردن را آسان می‌کند. خارج کردن مخاط با کمک سرفه باعث کاهش میزان گرفتگی سینه میشود، و به این ترتیب، قادر خواهید بود تا زمانی که دستگاه ایمنی بدن‌تان در مبارزه علیه عفونت به پیروزی برسد، کمی راحت‌تر نفس بکشید. اکسپکتورانت‌های طبیعی مذکور در این مقاله به درمان برونشیت کمک میکنند.
سرفه‌ی ناشی از عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفسی نظیر سرماخوردگی معمولی از جمله شایع‌ترین بیماری‌هایی است که توسط پزشکان، به ویژه متخصصین اطفال مورد درمان قرار می‌گیرند. هدف اکسپکتورانت‌ها نرم کردن مخاط موجود در سینه و کمک به رفع سرفه‌های خشک و ایجاد سرفه‌های خلط‌داری است که به درمان بیماری کمک میکنند. این اثر در مبارزه‌ی بدن‌تان علیه عفونت به شما کمک می‌کند تا دوره‌ی آرام‌تری را سپری کنید.
مطالعات کنترل شده‌ی (با پلاسیبو یا دارونما) اندکی برای تایید اثربخشی درمان‌های طبیعی به عمل آمده‌اند. اگر با مصرف این اکسپکتورانت‌های طبیعی، سرفه‌های‌‌تان هم‌چنان بیش از دو هفته ادامه پیدا کرده‌اند، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند عفونت‌های خطرناک‌تری را درمان کند.