احساسی وحشتناک را که بعد از بیدار شدن یا خوابیدن گویی کسی شما را گرفته و مانع از حرکت‌تان می‌شود، بختک یا فلج خواب می‌گویند. تقریبا همه‌ی آدم‌ها این لحظات ناخوشایند را تجربه کرده‌اند؛ وقتی نمی‌توانید تکان بخورید یا فریاد بزنید، و بعضی وقت‌ها به همراه این فلج‌شدگی کاملا احساس می‌کنید کسی یا چیزی درون اتاق‌تان است.
این یکی از ترسناک‌ترین تجربه‌های زندگی است، زیرا احساس می‌کنیم بیدار هستیم ولی هیچ کاری از دست‌مان بر نمی‌آید و حتی نمی‌توانیم بفهمیم چه بر سرمان می‌آید.
ولی توضیح منطقی این است که فلج خواب رویدادی زیستی (بیولوژیکی) است و چیزی نگران‌کننده در آن وجود ندارد. وقتی از حالت خواب وارد حالت بیداری می‌شویم، گویی سکسکه‌ای در مواد شیمیایی مغزمان رخ می‌دهد و دچار فلج خواب می‌شویم.
چه چیز باعث فلج خواب می‌شود؟
عدم کنترل ماهیچه‌ها (atonia) در آخرین مرحله‌ی خواب که حرکت تند چشم (REM) نام دارد و خواب دیدن نیز در این مرحله صورت می‌گیرد، دلیل اصلی فلج خواب است؛ به این پدیده REM atonia گفته می‌شود.
هر شب که می‌خوابیم، تکانه‌های عصبی الکتریکی میان ماهیچه‌ها و مغزمان قطع می‌شوند. حتی اگر مغز به ماهیچه‌ها دستور حرکت دهد، بدن هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد (حتی اگر خواب ببینید ارتش مغول‌ها در حال حمله به سمت‌تان هستند).
پس چگونه می‌توانیم وقتی دچار فلج خواب شدیم، از آن خلاص شویم؟
قبل از هر چیز باید به این نکته دقت کنید، ممکن است فقط برخی از روش‌های زیر برای شما موثر باشند، و سایر روش‌ها تاثیری در شما نداشته باشند، زیرا این روش‌ها کاملا شخصی هستند. اگر چند تا از این ابزارها را در چنته داشته باشید، می‌توانید در مواقع لزوم، اوضاع را کمی برای خود بهتر کنید. کاملا برنامه‌ریزی کنید و تصمیم بگیرید دفعه‌ی بعد که دچار فلج خواب شدید، حتما این روش‌ها را به خاطر بیاورید.
- در این هنگام کاملا رها شوید و آرام بمانید. هرگز نباید سعی کنید دست و پا بزنید و به زور از آن فرار کنید. با دست و پا زدن وحشت و احتمالِ افتادن در دام توهمات ترسناک را بیشتر می‌کنید.
- سعی کنید به آرامی انگشتان دست و پای‌تان را تکان دهید. با این کار مستقیما به مغزتان پیغام می‌دهید که بیداری شده‌اید و از آن می‌خواهید atonia یا همان حالت عدم کنترل ماهیچه‌ها را متوقف کند.
- سعی کنید چشمان‌تان را تکان دهید، آن‌ها را باز و بسته کنید و به اطراف نگاه کنید. سعی کنید حرکاتی انجام دهید که بدن و مغرتان کاملا متوجه شوند بیدار هستید.
- لب و ماهیچه‌های صورت‌تان را تکان دهید.
- تا آن‌جا که می‌توانید آرام و عمیق نفس بکشید.
- سعی کنید شرایط ذهنی‌تان را مثبت و آرام نگه دارید. به چیزهای مثبت و آرامش‌بخش فکر کنید و در صدها کیلومتر دورتر از اتاق خواب سیاه و تاریک‌تان ساحل دریا و آفتاب را تصور کنید.
- آخرین روش، بهترین روشی است که با کمک آن می‌توانید از فلج خواب خلاص شوید، و این روش منحصربه‌فرد و بی‌همتا است. فقط کافی است سعی کنید صورت‌تان را به هم بفشارید و جمع کنید؛ درست مثل این‌که بویی نامطبوع استشمام کرده‌اید، یا دندان‌قروچه کرده‌اید یا جایی از بدن‌تان درد می‌کند. این کار را دو سه بار پشت سر هم انجام دهید و به سرعت از شر بختک خلاص شوید. البته خودمان هم دلیل اصلی اثربخشی این روش را نمی‌دانیم، ولی محفوظ از خطا و شکست هم نیست.
وقتی با هر یک از روش‌های بالا از فلج خواب خلاص شدید، فورا از تخت‌خواب خارج شوید، چراغ را روشن کنید، و صورت‌تان را با آب سرد بشویید. به تخت‌خواب بر نگردید، زیرا احتمال این‌که دوباره گرفتار بختک شوید زیاد است.