همه‌ی شما درباره‌ی رهنمودهای رویکرد ABCDE (روشی برای ارزیابی وضعیت بیمار و درمان او) برای تشخیص خال‌های سرطانی مطالبی شنیده‌اید. درحالی که ملانوما – نوعی از سرطان پوست که به صورت خال‌های بدشکل نمود پیدا می‌کند – مرگبارترین نوع این بیماری است، اما تنها نوع آن نیست. و بنابراین پیدایش یک خال جدید و متغیر تنها عامل نگرانی شما برای سرطان پوست نخواهد بود.
دکتر آدام فریدمان، دانشیار رشته‌ی پوست در دانشگاه جرج واشنگتن، می‌گوید “سرطان‌های پوست غیر ملانومایی مانند سرطان سلول پایه‌ای یا سرطان سلول سنگفرشی مواردی هستند که به آنها سرطان‌های ناشی از پوست می‌گوییم نه ناشی از خال.” ترجمه: آنها به شکل خال ظاهر نمی‌شوند.
و با توجه به این که هر دوی سرطان‌های پوست سلول پایه‌ای و سلول سنگفرشی از ملانوما شایع‌تر هستند، احتمالا وقت آن رسیده باشد که درباره‌ی نشانه‌ها و علائم هشدار دهنده‌ی آنها چیزهایی بیاموزید – نیازی به ذکر علائم ملانوما که هیچ ربطی به خال‌ها ندارند نیست.
چیزهایی که باید نسبت به بروز آنها مراقب و هوشیار باشیم عبارتند از:
۱. توده‌های قرمز پوسته پوسته
کارسینوم سلول سنگفرشی ممکن است به صورت لکه‌های زبر قرمز یا قهوه‌ای که شبیه زگیل‌ها یا زخم‌های قدیمی به نظر می‌رسند ظاهر شوند. فریدمان می‌گوید “در مورد این نوع توده‌ها، و در واقع هر نوع زخم یا جراحت پوستی، بزرگترین نشانه‌ی هشدار دهنده آن است که آنها از بین نمی‌روند.” او می‌گوید یک مشکل پوستی عادی باید ظرف چند روز بهبود پیدا کند. اگر توده یا جراحت پوستی‌تان ماندگار بود، بهتر است تحت معاینه‌ی پزشک قرار بگیرید.
۲. لکه‌های قرمز
فریدمان می‌گوید، سرطان سلول پایه‌ای – رایج‌ترین نوع سرطان پوست – می‌تواند به صورت یک یک لکه‌ی قرمز کوچک روی پوست خارش‌دار ظاهر شود. این لکه ممکن است خارش داشته باشد و پوست آن کنده شود، و بنابراین می‌تواند مثل پوست خشک و ترک خورده خیلی زشت به نظر برسد. فریدمان توضیح می‌دهد “وقتی یک ضایعه‌ی پوستی سرطانی داشته باشید، سیستم ایمنی‌تان به آن سلول‌های غیرمعمولی واکنش نشان می‌دهد. این واکنش می‌تواند باعث قرمزی یا التهاب یا پوسته پوسته شدنی بشود که درحال‌حاضر آن را تجربه می‌کنید.” اگر این لکه‌ها بر پوست شما ماندگار بودند بهتر است پزشک‌تان شما را معاینه کند.
۳. زخم‌های باز
فریدمان می‌گوید، کارسینوم سلول پایه‌ای می‌تواند به شکل زخم‌های خونی روباز نیز ظاهر شود. آنها تقریبا شبیه پوست کبره بسته‌ای هستند که بعد از یک آفتاب‌سوختگی بسیار بد به وجود می‌آید. او می‌گوید احتمال گسترش یا “متاستاس” سلول پایه‌ای به سایر قسمت‌های بدن بسیار کم است. او می‌افزاید، “اما با وجود این می‌توانند آثار مخربی داشته باشند، به خصوص اگر اطراف چشم یا دهان‌تان باشند.
۴. زخم‌های آتش فشانی
کارسینوم‌های سلول سنگفرشی می‌توانند شبیه دهانه‌های آتش‌فشان به نظر برسند- تقریبا مثل آتش‌فشان‌های کم عمقی که در مرکز آنها خون وجود دارد. کارسینوم سلول سنگفرشی مثل کارسینوم سلول پایه‌ای مرگبار نیست. فریدمان می‌گوید اما واقعا می‌توانند به فرد آسیب بزنند و باعث بدشکلی‌هایی در ظاهر او بشوند. فریدمان می‌گوید باز هم، اگر آن زخم آتش فشانی ماندگار بود یا بدتر شد، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.
۵. نشانه‌های غیر پوستی
فریدمان توضیح می‌دهد، در حالی که کارسینوم سلول پایه‌ای و سلول سنگفرشی خودشان را در پوست شما مخفی می‌کنند، ملانوما کشنده است چون نهایتا در سراسر بدن شما پخش می‌شود و باعث بیماری‌های همستی(سیستمیک) می‌شود.
اگر یک ملانوما متاستاس کند، نشانه‌هایی که تجربه خواهید کرد تا حدود زیادی به مکان حادث شدن سرطان بستگی دارد. او می‌گوید، “اگر ملانوما نزدیک ریه‌های‌تان باشد، ممکن است تنگی نفس داشته باشید، یا اگر روی سرتان باشد، ممکن است سردرد یا مشکل بینایی داشته باشید. در واقع این علائم همه جا هستند.”
متاسفانه، اگر تا وقتی به این حد نرسیده باشد متوجه ملانوما نشوید، پیش‌بینی عاقبت بیماری سخت می‌شود. فریدمان می‌گوید، “دوست ندارم شوم و بدخبر باشم، اما اگر به خاطر متاستاس ملانوما این علائم را تجربه می‌کنید، تا همین‌جا هم به دردسر بزرگی افتاده‌اید.”
درباره‌ی این که یک خال ملانوما در کجا ممکن است ظاهر شود یا از کجا ریشه بگیرد نمی‌توان هیچ پیش‌بینی کرد. او توضیح می‌دهد، “در واقع هیچ الگوی قابل پیش‌بینی وجود ندارد.”
خوشبختانه، ماحصل همه‌ی این‌ها مشخص است: باید از پوست‌تان محافظت کنید، و اگر متوجه مورد مشکوک و عجیبی شدید به پزشک مراجعه کنید.