گوش دادن به موسیقی می‌تواند سرگرم کننده باشد، اما برخی تحقیقات نشان می‌دهند که حتی ممکن است اوضاع سلامتی‌تان را نیز بهبود بدهد. موسیقی می‌تواند منبع لذت و رضایت باشد، اما فواید روانشناختی دیگری نیز در مورد آن وجود دارد.
این تصور که موسیقی می‌تواند بر افکار، احساسات و رفتارهای شما تأثیر بگذارد، چندان هم تعجب‌آور نیست. اگر تا به حال در حین گوش دادن به آهنگ مورد علاقه‌تان تند و سریع انرژی فراوان گرفته‌اید یا با یک اجرای بسیار غم‌انگیز اشک بر چشم‌های‌تان جاری شده، پس به خوبی قدرت موسیقی را در تأثیرگذاری بر خلق و خوی و حتی القاء عملکرد درک می‌کنید.
تأثیرات روانی موسیقی می‌تواند قدرتمند و گسترده باشد. موسیقی درمانی مداخله‌ای است که گاهی اوقات برای ارتقاء سلامت عاطفی، کمک به بیماران برای مقابله با استرس و تقویت سلامت روانشناختی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی تحقیقات حتی نشان می‌دهند که ذوق و سلیقه‌ی شما در موسیقی می‌تواند جنبه‌های مختلف شخصیت شما را نشان بدهد.
موسیقی می‌تواند ذهن را آرام کند، بدن را انرژی ببخشد و حتی به مدیریت بهتر درد کمک کند. با این حال موسیقی مزایای بالقوه دیگری نیز ارائه می‌دهد؟
تحقیقات نشان می‌دهند که موسیقی پس زمینه یا موسیقی که شنونده در درجه اول بر فعالیت دیگری متمرکز است و آن را می‌شنود، می‌تواند عملکرد کارهای شناختی را، در بزرگسالان سالمند بهبود بخشد.
یک مطالعه نشان داد که پخش موسیقی تند منجر به پیشرفت در سرعت پردازش می‌شود در حالی که هم موسیقی شاد و هم موسیقی آرام برای بهبود حافظه فایده دارد.
بنابراین دفعه بعد که روی یک کار متمرکز شده‌اید، در صورتی که به دنبال تقویت عملکرد ذهنی‌تان هستید، کمی موسیقی را در پس زمینه روشن کنید. البته بهتر است موسیقی سازی را به جای آهنگ‌هایی با اشعار پیچیده انتخاب کنید، چون دسته دوم ممکن است در نهایت حواس‌تان را پرت کنند.
۲. موسیقی می‌تواند استرس را کاهش دهد
مدت‌هاست که گفته می‌شود موسیقی می‌تواند به کاهش یا مدیریت استرس کمک کند. مثلا موسیقی مدیتیشن ساخته شده برای آرامش ذهن و ایجاد آرامش را در نظر بگیرید. خوشبختانه، این تاثیر توسط تحقیقات پشتیبانی می‌شود. گوش دادن به موسیقی می‌تواند راهی مؤثر برای مقابله با استرس باشد.
در یک مطالعه در سال 2013، شرکت‌کنندگان در یکی از سه شرایط متفاوت قبل از قرار گرفتن در معرض موضوعات استرس‌زا شرکت کرده و سپس تست استرس روانی- اجتماعی دادند. برخی از شرکت‌کنندگان به موسیقی آرامش‌بخش گوش می‌دادند، برخی دیگر به صدای موج آب گوش می‌دادند و بقیه هیچ چیز گوش نمی‌دادند.
نتایج حاکی از آن بود که گوش دادن به موسیقی در واکنش انسان نسبت به استرس به ویژه بر سیستم عصبی خودمختار تأثیر دارد. کسانی که به موسیقی گوش داده بودند، بعد از قرار گرفتن در معرض یک عامل استرس‌زا زودتر بهبود یافتند.
۳. موسیقی کمک‌تان می‌کند کمتر بخورید
یکی از شگفت‌انگیزترین مزایای روانشناختی موسیقی این است که ممکن است ابزاری مفید برای کاهش وزن باشد. اگر سعی دارید وزن‌تان را کاهش بدهید، گوش دادن به موسیقی دلپذیر و پایین آوردن نور محیط می‌تواند به شما در رسیدن به اهداف‌تان کمک کند.
مطابق با یک مطالعه، افرادی که در رستوران‌های کم نور که در آن موسیقی ملایم پخش می‌شود، غذا می‌خوردند نسبت به افرادی که در رستوران‌های دیگر غذا می‌خوردند، 18 درصد کمتر غذا مصرف کرده بودند.
محققان پیشنهاد می‌کنند که موسیقی و نورپردازی به ایجاد یک محیط آرام‌تر کمک می‌کند. از آنجایی که شرکت‌کنندگان آرامش و راحتی بیشتری داشتند، احتمالا آهسته‌تر غذا خورده بودند و از زمان سیر شدن خود آگاه‌تر بودند.
می‌توانید این کار را با پخش موسیقی ملایم در خانه هنگام صرف شام عملی کنید. با ایجاد یک محیط آرامش‌بخش، احتمالاً به آرامی غذا می‌خورید و به همین دلیل زودتر احساس سیری خواهید داشت.
۴. موسیقی می‌تواند حافظه شما را بهبود بخشد
بسیاری از دانش‌آموزان هنگام درس خواند از گوش دادن به موسیقی لذت می‌برند، اما آیا این ایده درست است؟ برخی احساس می‌کنند گوش دادن به موسیقی مورد علاقه‌شان باعث می‌شود که حافظه‌شان بهبود بیابد، در حالی که برخی دیگر ادعا می‌کنند که این کار یک حواس‌پرتی دلپذیر است.
تحقیقات نشان می‌دهند که موسیقی ممکن است کمک‌کننده باشد، اما این امر به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع موسیقی، لذت شنونده از آن موسیقی و حتی اینکه شنونده چقدر به لحاظ موسیقی مهارت دارد.
یک مطالعه نشان داد که دانش آموزان دارای مهارت‌های موسیقی وقتی موسیقی خنثی گوش می‌دهند، می‌توانند در آزمون‌های درسی بهتر عمل کنند، احتمالاً به این دلیل که این نوع موسیقی کمتر حواس را پرت می‌کند و نادیده گرفتن آن آسان‌تر است.
از طرف دیگر، دانش‌آموزان بی‌تجربه در زمینه موسیقی، هنگام گوش دادن به موسیقی مثبت، بهتر یاد می‌گرفتند، احتمالاً به این دلیل که این آهنگ‌ها بدون دخالت در شکل‌گیری حافظه، احساسات مثبت بیشتری را به وجود می‌آورند.
یک مطالعه دیگر نشان داد که شرکت‌کنندگان در یادگیری یک زبان جدید، هنگام تمرین کلمات و عبارات جدید به صورت آواز خواندن در مقابل صحبت کردن معمول یا صحبت کردن ریتمیک، توانایی و بهبود بیشتری را تجربه کردند.
بنابراین، در حالی که ممکن است موسیقی روی حافظه تأثیر داشته باشد، نتایج ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. اگر معمولا موسیقی باعث می‌شود که حواس‌تان پرت شود، شاید بهتر باشد در سکوت درس بخوانید یا آهنگ‌های خنثی گوش بدهید.
۵. موسیقی به مدیریت درد کمک می‌کند
تحقیقات نشان داده‌اند که موسیقی می‌تواند در مدیریت درد بسیار کمک کننده باشد. یک مطالعه در مورد بیماران فیبرومیالژیا نشان داد افرادی که فقط یک ساعت در روز موسیقی گوش می‌دادند، در مقایسه با گروه‌های کنترل، کاهش قابل‌توجهی را در درد تجربه کردند.
در این مطالعه، بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا به یک گروه آزمایش قرار گرفتند که یک بار در روز به مدت چهار هفته به موسیقی گوش می‌دادند و باقی در گروه کنترل که هیچ درمانی را دریافت نکردند. در پایان دوره چهار هفته‌ای، افرادی که هر روز موسیقی گوش می‌دادند، کاهش قابل‌توجهی را در احساس درد و افسردگی تجربه کردند. چنین نتایج حاکی از آن است که موسیقی درمانی می‌تواند ابزاری مهم در درمان درد مزمن باشد.
یک مرور مطالعاتی در سال 2015 در مورد بررسی اثرات موسیقی در کنترل درد، نشان داد بیمارانی که قبل، حین یا حتی بعد از عمل به موسیقی گوش می‌دهند، نسبت به افرادی که به موسیقی گوش نمی‌دهند، درد و اضطراب کمتری را تجربه می‌کنند.
محققان خاطرنشان کردند که هرچند گوش دادن به موسیقی در هر مقطع زمانی مؤثر بوده‌است، اما گوش دادن به موسیقی قبل از جراحی نتایج بهتری را به دنبال داشته‌است.
در این بررسی اطلاعات بیش از 7000 بیمار بررسی شد و مشخص شد که گوش‌دهندگان به موسیقی برای مدیریت درد خود نیز به داروهای کمتری نیاز دارند. در مواردی که به بیماران اجازه داده شد موسیقی خودشان را انتخاب کنند، بهبودی در نتایج کنترل درد نیز وجود داشت که چندان از نظر آماری قابل‌توجه نبود.
دکتر کاترین میدز، نویسنده اصلی این تحقیق، در یک بیانیه مطبوعاتی توضیح داد: “سالانه بیش از 51 میلیون عمل در ایالات متحده و حدود 4.6 میلیون مورد در انگلیس انجام می‌شود. موسیقی یک مداخله غیر تهاجمی، ایمن و ارزان است که باید برای همه افراد تحت عمل جراحی در دسترس باشد.”
۶. موسیقی می‌تواند در بهبود کیفیت خواب موثر باشد
بی‌خوابی یک مشکل جدی است که افراد همه گروه‌های سنی را درگیر می‌کند. در حالی که روش‌های بسیاری برای درمان این مشکل و همچنین سایر اختلالات شایع در خواب وجود دارد، تحقیقات نشان داده‌اند که گوش دادن به موسیقی کلاسیک آرامش‌بخش می‌تواند یک روش درمانی ایمن، موثر و مقرون به صرفه باشد.
در یک مطالعه که به بررسی دانشجویان دانشگاه پرداخت، شرکت‌کنندگان به موسیقی کلاسیک یا کتاب صوتی گوش می‌دادند یا اصلاً چیزی گوش نمی‌دادند. یک گروه 45 دقیقه موسیقی کلاسیک گوش دادند در حالی که گروه دیگر به مدت سه هفته به یک کتاب صوتی گوش دادند. محققان کیفیت خواب را قبل و بعد از مداخله ارزیابی کردند.
نتایج این مطالعه نشان داد شرکت‌کنندگانی که به موسیقی گوش داده بودند نسبت به افرادی که به کتاب صوتی گوش دادند یا اصلن مداخله‌ای دریافت نکردند، کیفیت خواب بهتری داشتند.
از آنجایی که موسیقی درمانی مؤثر برای مشکلات خواب است، می‌تواند به عنوان یک استراتژی آسان و بی‌خطر برای درمان بی‌خوابی مورد استفاده قرار گیرد.
۷. موسیقی می‌تواند انگیزه را بهبود ببخشد
یک دلیل خوب وجود دارد که هنگام گوش دادن به موسیقی، ورزش کردن برای‌تان آسان‌تر است. محققان دریافته‌اند که گوش دادن به موسیقی تند، باعث می‌شود افراد سخت‌تر تمرین کنند.
یک آزمایش طراحی شده برای بررسی این اثر، از 12 دانش‌آموز پسر سالم خواست که با دوچرخه ثابت با سرعت باب میل خود دوچرخه‌سواری کنند. در سه آزمایش مختلف، شرکت‌کنندگان به مدت 25 دقیقه دوچرخه‌سواری کردند، در حالی که به یک لیست پخش شش آهنگ محبوب مختلف با تم‌های مختلف گوش می‌دادند.
محققان که برای شنوندگان ناشناخته بودند، تفاوت‌های ظریفی با موسیقی ایجاد کردند و عملکرد آنها را اندازه‌گیری کردند. موسیقی با سرعت عادی باقی مانده بود، 10 درصد افزایش یافته یا 10 درصد کاهش یافته بود.
تغییر شرایط موسیقی چه تاثیری در عواملی مانند فاصله طی شده، ضربان قلب و لذت بردن از موسیقی داشت؟ محققان دریافتند که سرعت بخشیدن به موسیقی باعث افزایش کارایی از نظر مسافت پیموده، سرعت پدال زدن و میزان توان مصرفی می‌شود. در مقابل، کند کردن سرعت موسیقی منجر به کاهش در همه این متغیرها شد.
جالب اینجاست که تحقیقات نشان می‌دهند گوش دادن به موسیقی تند نه تنها باعث می‌شود که ورزشکاران در حین تمرین سخت‌تر کار کنند، بلکه آنها از موسیقی هم بیشتر لذت می‌برند.
بنابراین اگر می‌خواهید به یک تمرین روزمره بپردازید، یک لیست پخش پر از آهنگ‌های تند را آماده کنید که به افزایش انگیزه و لذت بردن از برنامه‌ی ورزشی‌تان کمک می‌کند.
۸. موسیقی می‌تواند روحیه شما را بهبود بخشد
یکی دیگر از مزایای موسیقی که علم نیز از آن حمایت کرده، این است که می‌تواند شما را خوشحال‌تر کند. در یک بررسی دلایل گوش دادن به موسیقی، محققان دریافتند که موسیقی نقش مهمی در بهبود خلق و خوی بازی می‌کند. شرکت‌کنندگان توانایی موسیقی را برای کمک به آنها در رسیدن به روحیه بهتر و خودآگاهی بیشتر به عنوان دو کارکرد مهم موسیقی معرفی کردند.
یک مطالعه دیگر نشان داد که تلاش برای تقویت روحیه با گوش دادن به موسیقی مثبت می‌تواند تا دو هفته تأثیر داشته باشد. به شرکت‌کنندگان دستور داده شد تا با گوش دادن به موسیقی مثبت به مدت دو هفته و به صورت روزانه، به طور هدفمند تلاش کنند تا روحیه خود را بهبود بخشند. سایر شرکت‌کنندگان به موسیقی گوش می دادند اما نه با هدف بهبود خلق و خوی. وقتی بعداً از شركت‌كنندگان خواسته شد سطح شادی خود را توصیف كنند، كسانی كه عمداً سعی در بهبود روحیه خود داشتند، پس از گذشت دو هفته گزارش دادند که احساس شادی در آنها افزایش یافته‌است.
۹و موسیقی می‌تواند علائم افسردگی را کاهش دهد
محققان همچنین دریافتند که موسیقی درمانی می‌تواند یک درمان مطمئن و مؤثر برای انواع مختلف اختلالات از جمله افسردگی باشد.
مطالعه‌ای که در ژورنال جهانی روانپزشکی منتشر شده‌است، نشان داد که موسیقی درمانی علاوه بر کاهش افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به بیماری‌های عصبی مانند زوال عقل، سکته مغزی و بیماری پارکینسون، هیچ عارضه جانبی منفی را نشان نداد، به همین دلیل رویکرد بسیار ایمن و کم‌ریسکی در درمان است.
یک مطالعه نشان داد که اگرچه موسیقی قطعاً می‌تواند در خلق و خوی تأثیر بگذارد، نوع موسیقی نیز مهم است. محققان دریافتند که موسیقی کلاسیک و مراقبه بیشترین مزایای تقویت خلق و خوی را دارند، در حالی که به نظر می‌رسد هوی متال و تکنو بی اثر و حتی مضر هستند.
۱۰. موسیقی می‌تواند استقامت و عملکرد را بهبود بخشد
یکی دیگر از مزایای مهم روانشناختی موسیقی ، توانایی آن در تقویت عملکرد است. در حالی که افراد در هنگام پیاده روی و دویدن سرعت مورد نظر خودشان را دارند، دانشمندان دریافته‌اند که افزایش سرعت ریتم آهنگ، می‌تواند مردم را ترغیب کند تا سرعت حرکت‌شان را افزایش بدهند. دوندگان نه تنها هنگام گوش دادن به موسیقی می‌توانند سریع‌تر بدوند، بلکه همچنین احساس می‌کنند انگیزه بیشتری برای چسبیدن به کارشان دارند و استقامت بیشتر نشان می‌دهند.
به گفته محقق کاستاس کاراگئورگیس از دانشگاه برونل، سرعت ایده‌آل برای موسیقی تمرین چیزی بین 125 تا 140 ضرب در دقیقه است.
در حالی که تحقیقات نشان داده‌ند که هماهنگ کردن حرکات بدن با موسیقی می‌تواند منجر به عملکرد بهتر و افزایش استقامت شود، اما در موارد ورزش با شدت کم تا متوسط بیشترین تأثیر را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، یک فرد معمولی بیشتر از یک ورزشکار حرفه‌ای از فایده گوش دادن به موسیقی بهره‌مند می‌شود.
دکتر کاراگئورگیس برای وال استریت ژورنال توضیح داد: “موسیقی می‌تواند برانگیختگی هیجانی و فیزیولوژیکی را مانند یک محرک دارویی یا آرام بخش تغییر دهد و حتی می‌تواند آدم‌ها را حتی قبل از رفتن به باشگاه تحریک کند.”
بنابراین چرا موسیقی باعث افزایش عملکرد تمرین می‌شود؟ گوش دادن به موسیقی در حین تمرین، درک شخص از ورزش را پایین می‌آورد. به این ترتیب سخت‌تر تلاش می‌کنید، اما به نظر نمی‌رسد که تلاش بیشتری صورت می‌دهید. از آنجایی که توجه شما به موسیقی منحرف شده‌است، کمتر احتمال دارد متوجه علائم بارز فشار مانند افزایش تنفس، تعریق و درد عضلات شوید.
کلام پایانی
موسیقی دارای قدرت الهام بخشیدن و سرگرم کردن است، و درعین حال اثرات روانشناختی قدرتمندی دارد که می‌توانند سلامت و تندرستی شما را بهبود ببخشند. به جای فکر کردن به موسیقی به عنوان نوعی سرگرمی خالص، گنجاندن برخی از مهمترین مزایای ذهنی آن را در زندگی روزمره‌تان در نظر بگیرید. ممکن است متوجه شوید که در نهایت احساس انگیزه، شادی و آرامش بیشتری دارید.