بعد از پوست، کبد دومین عضو بزرگ بدن‌تان است. کبد مواد خطرناک را از خون‌تان فیلتر کرده و کمک میکند غذا را به انرژی تبدیل کنید. این یک عملکرد بسیار مهم است بنابراین اطمینان از داشتن یک کبد سالم برای سلامتی ضروری است. انواع بسیار متفاوتی بیماری‌های کبدی وجود دارد. سیروز، هپاتیت، کیست‌ها، سرطان و بیماری‌های مرتبط با مصرف الکل فقط تعدادی از مشکلات کبدی هستند. حتی اگر از الکل،که برای کبد سمی است بپرهیزید، ممکن است مستعد بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) باشید. بیماری کبد چرب غیرالکلی یکی از رایج‌ترین دلایل بیماری کبد سمی در جهان است.
طبق گفته‌ی بنیاد کبد آمریکا، ۷۹،۰۰۰ الی ۹۰،۰۰۰ آمریکایی در حال حاضر با بیماری کبد چرب غیرالکلی زندگی می‌کنند. بیماری کبد چرب غیرالکلی می‌تواند به سیروز کبد منجر شود و تا جایی پیشرفت کند که نیاز به پیوند داشته باشد.
چاقی، دیابت نوع ۲ و کلسترول بالا همه عوامل خطری برای بیماری کبد چرب غیرالکلی هستند. با این وجود یک کبد سمی از بیماری کبد چرب غیرالکلی قابل پیشگیری و درمان‌پذیر است.
پیشگیری از کبد چرب غیرالکلی
به گفته‌ی بنیاد کبد آمریکا برای پیشگیری از بیماری کبد چرب غیرالکلی باید موارد زیر را انجام دهیم:
- پیروی از رژیمی سرشار از میوه‌ها، سبزی‌ها، دانه‌ها و پروتئین‌های سالم
- محدود کردن مصرف غذاهای دارای قند، چربی‌های اشباع و نمک زیاد
- گنجاندن ورزش در برنامه ی روزانه‌ی خود
- نگه داشتن وزن در سطوح سالم
- مدیریت دیابت
- پایین آوردن سطح کلسترول
- پرهیز از الکل
متاسفانه، بیماری کبد چرب غیرالکلی هیچ علائم یا دردی برای کسانی که به آن مبتلا هستند ندارد اما بیماری به استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) پیشرفت میکند که علائمی بروز می‌دهد. اگر نشانه‌های کبد سمی را که در زیر آمده است تجربه می‌کنید، سریعا با پزشک‌تان مشورت کنید.
دمنوش برای کبد چرب: ۱۰ بهترین چای و دمنوش برای درمان کبد چرب
استئاتوهپاتیت غیرالکلی که درمان نشده باشد می‌تواند منجر به زخمی شدن کبد شده و شما را در معرض خطر از کار افتادگی کبد، سرطان کبد، و نیاز به پیوند کبد قرار دهد.
نشانه های کبد سمی
۱. زردی
زردی پوست، ناخن‌ها و/یا سفیدی چشم‌ها یکی از دلایل نگرانی از بیماری کبد سمی است. زردی نشانهی آن است که بیماری کبدی به سیروز پیشرفت کرده و باید سریعا به دنبال کمک پزشکی باشید.
۲. کمبود انرژی و اغتشاش ذهنی
خستگی، ضعف، و کمبود انرژی همه با پیشرفت بیماری کبد سمی در ارتباط هستند. خستگی همراه با حالت تهوع، اسهال، و از دست دادن اشتها اولین نشانه‌های از کار افتادن کبد هستند. از کارافتادگی کبد مستلزم توجه پزشکی سریع است.
بنیاد کبد آمریکا می‌گوید سموم می‌توانند در مغزتان انباشته شوند. این امر می‌تواند مشکلات حافظه، تمرکز و خواب ایجاد کند. اغتشاش ذهنی یکی از علائم پیشرفت بیماری کبدی است.
۳. کم‌اشتهایی
تهوع، استفراغ، و/یا کم‌اشتهایی با بیماری کبد سمی در ارتباط هستند. در نتیجه‌ی تهوع، بیماران دارای کبد سمی ممکن است کاهش وزن را نیز تجربه کنند.
لپتین هورمونی است که توسط بدن ترشح می‌شود تا باعث شود پس از خوردن احساس سیری کنید. بیماران دارای کبد چرب سطوح افزایش‌یافته‌ای از لپتین داشتند که می‌تواند کم‌اشتهایی‌شان را نیز توضیح دهد.
مطالعه‌ای نشان داد این علائم به علاوه‌ی آزمایش خون برای ای‌اس‌تی (آسپارتات‌آمینوتراسنفراز، یک آنزیم خونی ویژه) ، باید به عنوان ابزار تشخیص استئاتوهپاتیت غیرالکلی و متاسفانه، بیماری کبد چرب غیرالکلی استفاده شوند.
۱۰ مهمترین علائم سرطان کبد و چگونگی کاهش خطر ابتلا
۴. کلسترول بالا و و لخته شدن خون
فشارخون و کلسترول بالا می‌توانند توسط چاقی ایجاد شوند و هردو علائم بیماری کبدی زیربنایی نیز هستند. بیشتر احتمال دارد دکترتان به طور منظم کلسترول‌تان را بررسی کند بنابراین اگر بالا رفته باشند از او بخواهید آنزیم‌های خون‌تان را هم برای نشانه‌های بیماری کبدی بررسی کند.
لخته‌شدن خون خیلی سریع‌تر از حالت عادی نیز می‌تواند به بیماری کبد مربوط باشد. مشاهده شده است که خون برخی بیماران دارای سیروز کبد یا فیبروز کبد به راحتی لخته شده است.
۵. حساسیت پوستی و مشکلات پوستی
پوست خارش‌دار یا رگ‌های عنکبوتی در سطح پوست می‌تواند نتیجه‌ی اِدِم یا تورم زیر پوست باشد. هم‌چنین پوست ممکن است سرخ یا گلگون به نظر برسد. در بیمارانی که دیابتی نیز هستند پوست ممکن است برنزه به نظر برسد وقتی از کارافتادگی کبد حتمی است.
۶. تورم در شکم یا پاها
دیدن تورم در قسمت پایین پاها یا بادکردگی شکم می‌تواند نشانهی کبد سمی پیشرفته باشد و باعث نگرانی شود. کبد ملتهب سبب تجمع مایعاتی می‌شود که کبدتان قادر نیست مانند زمانی که سالم بود، پردازش‌شان کند. این تورم به خاطر فشاری که به پوست و بافت‌های اطراف وارد میکند می‌تواند دردناک باشد.
برای بیماران دارای اضافه وزن یا چاق، تورم می‌تواند توسط چربی شکم، پنهان شود و کبد سمی ممکن است از دید دکترها پنهان بماند. مطالعه‌ای نشان داد کودکان چاق توسط متخصصان اطفال به درستی برای بیماری کبدی معاینه نشده بودند، اگرچه عامل خطر اضافه وزن را داشتند.