تیرئید کم کار که که کم کاری تیروئید نیز گفته میشود به دلیل اختلال در غده تیروئید به وجود می‌آید و باعث پایین آمدن سطح هورمون تیروئید میشود. آمارها نشان می‌دهند که از هر ۱۰۰ نفر جمعیت جهان حدود ۲ نفر مبتلا به کم کاری تیروئید هستند. مسئله نگران کننده‌تر این است که ۶۰٪ افراد از مشکل خود بی اطلاع هستند زیرا علائم کم کاری تیروئید را نمی‌شناسند. این مطلب فهرستی از علائم اصلی تیروئید کم کار است. اگر ۳ علامت یا بیشتر از آن را دارید باید به پزشک مراجعه کرده و سطح هورمون تیروئید خود را آزمایش کنید.
علائم کم کاری تیروئید
۱. خستگی بی از حد
ممکن است این علامت خیلی مبهم و کلی به نظر برسد اما این‌گونه نیست.
در یک مطالعه انجام شده در دانمارک، ۴ نفر از هر ۵ زن و مرد مبتلا به کم کاری تیروئید، خستگی مزمن را گزارش دادند. این علامت، بیشتر از باقی علائم، گزارش میشود.
خستگی و ضعف مفرط را می‌توان به صورت رخوت شدید تعریف کرد که شما آن‌قدر احساس ضعف می‌کنید که نمی‌توانید فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهید. این علامت از علائم اولیه دیابت نوع ۲ نیز هست.
۲. افزایش وزن یا سخت شدن کاهش وزن
چون هورمون تیروئید، متابولیسم را تنظیم می‌کند، یک تیروئید کم کار معمولا باعث پایین آمدن سرعت متابولیکی میشود.
نتیجه این مسئله، افزایش وزن خواهد بود. تیروئید کم کار، کاهش وزن را نیز سخت می‌کند.
یک مطالعه دانمارکی که بر روی افرادی که به تازگی ابتلای به کم کاری تیروئیدشان تشخیص داده شده بود انجام شد، دریافت که این افراد نسبت به گروهی که مشکل تیروئیدی نداشتند، ۷ کیلیوگرم اضافه وزن را تجربه کردند.
اما مشخص شد که بخشی از این افزایش وزن به دلیل احتباس آب شدید ناشی از پایین بودن هورمون تیروئید است. علاوه بر متابولیسم کند و انرژی پایین، تیروئید کم کار به اضافه وزن نیز منجر میشود
۳. ترک سیگار
افزایش وزن معمولا زمانی که فرد سیگار را ترک می‌کند به وجود می‌آید.
یک مطالعه ۱۰ ساله دریافت که ترک سیگار باعث افزایش وزن ۵-۴ کیلویی میشود که تا حد زیادی به تغییرات هورمونی که بعد از ترک اتفاق می‌افتند ربط دارد.
یکی از تغییرات هورمونی اصلی به تیروئید مربوط است. در واقع، احتمال ابتلای شما به کم کاری تیروئید پس از ترک سیگار، ۷-۶ برابر است.
به همین دلیل، هر کسی که بعد از ترک سیگار به افزایش وزن ناخواسته دچار میشود باید آزمایش عملکرد تیروئید بدهد.
۴. از دست دادن حافظه و مه مغزی
مغز، یکی از اندام‌های هدف برای هورمون‌های تیروئید است. به همن دلیل است که شروع کم کاری تیروئید می‌تواند بر عملکرد مغز تاثیر بگذارد.
مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات عکسبرداری از مغز ثابت می‌کنند که کم کاری تیروئید پیشرفته با کاهش توانایی شناختی – که با درمان، قابل بازگشت است – ارتباط دارد.
بر عکس، کم کاری تیروئید بی نشانه ( در مراحل اولیه) با مشکلات عصبی -روانی ارتباطی ندارد، اگرچه مطالعات نشان می‌دهند که در این مراحل نیز، مشکلاتی در حافظه و عملکردهای اجرایی بدن ایجاد میشود. در این حالت گفته میشود که بیمار به مه مغزی مبتلا شده است.
۵. خشکی زیاد پوست
آیا پوست شما دائما خشک و دچار خارش میشود؟ در کدام قسمت بیشتر مشخص است؟
با استناد به همان مطالعه دانمارکی، خشکی زیاد پوست، دومین نشانه رایج کم کاری تیروئید ( ۶۲٪ از بیماران) است.
باید بدانید که این علامت می‌تواند با علائم اولیه مقاومت به انسولین همپوشانی داشته باشد
۶. سطح بالای کلسترول LDL
افزایش در تعداد ذرات LDL (یا ﺳﻄﺢ ﺁﭘﻮﻟﻴﭙﻮﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻦ. (B یکی از علائم خطر برای بیماری قلبی است.
هورمون‌های تیروئید روی قلب و عروق خونی تاثیر می‌گذارند و شواهد نشان می‌دهند که کم کاری تیروئید (حتی در مراحل اولیه) با افزایش خفیفی در کلسترول LDL یا بد، ﺳﻄﺢ ﺁﭘﻮﻟﻴﭙﻮﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻦ. B ، و تری‌گلیسیرید همراه است. مکانیزم‌های متعددی پشت این ارتباط وجود دارند اما این‌که کم کاری تیروئید چگونه در دراز مدت در ایجاد خطر بیماری قلبی موثر است کاملا مشخص نیست و بسیار در آن اغراق هم شده است. عوامل مربوط به سبک زندگی زیادی نیز هستند که بر سلامت قلب تاثیر می‌گذارند.
به همین دلیل، من کلسترول LDL – به تنهایی – را نشانه کم کاری تیروئید نمی‌دانم.
۷. درد و سفتی دائمی عضلات
یکی از شکایات افرادی که هنوز از کم کاری تیروئید خود بی اطلاع هستند، دردهای عضلانی دائمی است.
کم کاری تیروئید می‌تواند با درد و گرفتی طولانی مدت و وسیع عضلات در ارتباط باشد. این درد – مانند درد افراد مبتلا به فیبرومیالژیا – در یک ناحیه مشخص از بدن اتفاق نمی‌افتد.
در واقع، هم تیروئید کم کار و هم فیبرومیالژیا می‌توانند به عدم تحمل غذایی ربط داشته باشند.
۸. قاعدگی‌های نامنظم
آیا می‌دانستید زنان ۵ تا ۸ برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به مشکلات تیروئیدی هستند؟
یکی از علائم شناخته شده در این رابطه، تغییر زیاد در طول و خون قاعدگی – حتی آمنوره – است.
مطالعات دریافتند که ۱۲-۸٪ زنان با عملکرد سالم تیروئید، قاعدگی نامنظم دارند در حالی که این رقم در زنان مبتلا به کم کاری تیروئید، ۶۸-۲۳٪ است.
۹. افزایش حساسیت به سرما
یک تیروئید کم کار می‌تواند توانایی داخلی بدن در تنظیم حرارت بدن را مختل کند.
این مسئله می‌تواند باعث شود بیشتر از قبل احساس سرما کنید، به ویژه در موقعیت‌هایی که اطرافیان‌تان چنین حسی ندارند.
۱۰. ناراحتی یا تورم گردن
در مطالعه دانمارکی یاد شده، بیش از ۵۰٪ بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید، ناراحتی گردن را گزارش کردند.
این ناراحتی می‌تواند به دلیل التهاب در سلول‌های غده تیروئید به وجود آید که تیروئیدیت نام دارد. بسته به دلیل این اختلال، غده تیروئید می‌تواند کوچک‌تر یا بزرگ‌تر (گواتر) شود.
تیروئیدیت هاشیموتو معمول ترین دلیل کم کاری تیروئید است و بیماران مبتلا، آن را این‌گونه توصیف می‌کنند : انگار چیزی در گلوی‌شان وجود دارد.
۱۱. یبوست
یبوست نیز یکی از علائم شایع تیروئید کم کار است و پس از رفع عدم تعادل هورمون تیروئید، رفع میشود.
مکانیزم موجود در این ارتباط، مشخص نیست اما بسیاری از افراد دلیل آن را ارتباط میان تیروئید و دستگاه گوارش می‌دانند.
درست مانند کلسترول بالا که گفته شد، یبوست نیز به تنهایی نشانه کم کاری تیروئید نیست.
۱۲. افسردگی
مشکلات روحی مانند افسردگی، استرس مزمن و اضطراب، با کم کاری تیروئید در ارتباط هستند.
البته این‌که این حالات روحی، تاثیر مستقیم عدم تعادل هورمونی هستند هنوز هم قابل بحث است چرا که تمام بیماران این علائم را تجربه نکردند.
به نظر می‌رسد این مشکل بیشتر به دلیل برخی علائم کنترل نشده تیروئید کم کار است که در طول زمان جمع شده و زندگی را مختل می‌کنند.
۱۳. نازک شدن مو
ریزش مو یکی از علائم ترسناک تیروئید کم کار در زنان است.
ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که هورمون‌های تیروئید متعادل نیستند و هم می‌تواند به دلیل کم کاری تیروئید و هم به دلیل پرکاری تیروئید اتفاق بیفتد.
در مطالعه‌ای که بر ۱۰۰ زن دچار به ریزش مو انجام شد، محققان تخمین زدند که کم کاری تیروئید، باعث ایجاد این مشکل در ۱۰٪ از بیماران است.
خوشبختانه در بسیاری از موارد، پس از درمان عدم تعادل تیروئید، رشد مو به حالت قبل بازمی‌گردد.
آیا علائم تیروئید کم کار را دارید؟
اگر تیروئید کم کار داشته باشید، ممکن است هر کدام از این علائم هشداردهنده را تجربه کنید.
به طور کلی، مشکلات در طول زمان بیشتر می‌شوند. این مسئله واقعا به شدت کمبود هورمون تیروئید و مدت زمان ابتلای شما به آن بستگی دارد.
اگر سه یا بیشتر از این علائم را دارید باید به پزشک مراجعه کنید و حتما یک نسخه از نتایج آزمایشات خود داشته باشید.