بالاخره همه در مقطعی نیاز دارند که به ایده‌های جدیدی دست پیدا کنند. چه برای افزایش بودجه‌ی جدید باشد، یا اتخاذ فرایندی بهتر در محل کار، یا برای حل یک مشکل غیر منتظره، طوفان فکری یکی از بهترین راه‌ها برای انجام دادن درست کارها است. در این نوشتار ما شما را برای کنترل جلسه طوفان فکری تان آماده و به ۲۰ روش برای باز کردن آسمان فکرتان و بارش ایده‌های ناب مسلح خواهیم کرد.
ایده‌هایی درباره‌ی طوفان فکری ایده‌ها
طوفان فکری رویکردی قدیمی است که طی آن به ایده‌هایی برای حل مشکلات دست پیدا می‌کنیم. شما می‌توانید این کار را خودتان به تنهایی انجام دهید، اما وقتی در قالب گروهی کوچک انجام می‌شود بهترین نتیجه را دارد به نحوی که می‌توانید غریزه‌های خلاق سایر آدم‌ها را به کار بیندازید.
برای ایده‌زایی، وقتی بحث از خلاقیت می‌شود یک به علاوه‌ی یک می‌تواند برابر با ۳ یا بیشتر باشد. اما وقتی دو یا چند نفر درگیر باشند، یک جلسه‌ی موثر مستلزم سازماندهی و رهبری است. در اینجا گام‌های لازم برای تبدیل جلسه‌ی طوفان فکری‌تان به جلسه‌ای پرثمر را با شما در میان می‌گذاریم. با آماده‌سازی خوب، کار خود را شروع کنید.
آماده شدن
برای ساختاربندی جلسه‌ی طوفان فکر جهت ثمربخش شدن، باید آدم‌های درست را در محیط درست با کاری شفاف و روشن برای انجام دادن در اختیار داشته باشید. آنچه نیاز دارید به قرار زیر است.
۱. آدم‌های درست (مناسب)
تنوع کلید ماجرا است. اگر همه مثل شما فکر کنند، به ایده‌ای بکر دست پیدا کردن دشوارتر خواهد شد. از آدم‌هایی با ذهنیت‌ها، تجارب، و نگرش‌های مختلف در گروه دعوت به عمل آورید. اگر چیزی تولید میکنید، به کسانی برای مهندسی، فروش، بازاریابی، تولید و مدیریت به خاطر نگرش‌ّهای ارزشمند و متنوع‌شان نیاز خواهید داشت.
۲. تعداد درست (متناسب)
هشت تا دوازده نفر تعداد خوبی است؛ بیش از این برای شروع غیر قابل کنترل می‌شود؛ کمتر هم ممکن نیست به ایده‌های جدید چندانی دست پیدا کنند.
۳. مکان درست (مناسب)
مکانی را انتخاب کنید که از عوامل حواس پرت کن خالی باشد تا بتوانید بر کار مورد نظر تمرکز کنید. در اتاقی که هستید برای دریافت و نمایش ایده‌های‌تان به همه به یک یا چند راه نیاز دارید: وایت‌بورد، سه پایه، پروژکتور، یا فضایی از دیوار که می‌توانید با کاغذ رنگی بپوشانید.
۴. محیط درست (مناسب)
مکان و زمان باید برای همه راحت باشد، جایی که آدم‌ها بتوانند آزادانه بدون ترس از طرد شدن یا مضحکه یا قضاوت شدن صحبت کنند. آدم‌های مثبت روشن‌فکری را انتخاب کنید که می‌خواهند قضاوت را کنار بگذارند و با دیگران همکاری کنند.
۵. نگرش درست (مناسب)
نگرشی شاد و جذاب ایجاد کنید؛ بگذارید جلسه حالت سرگرم کننده پیدا کند. یکی از راه‌ها برای ایجاد چنین فضایی تغییر مبلمان اتاق به روشی غیر قابل انتظار است: میز را یک گوشه بگذارید، یا تمام صندلی‌ها را بردارید، یا همه به شکل دایره‌ای بنشینید. بر هم زدن روش عادی انجام دادن کارها راهی فوق‌العاده برا ایجاد نگرش مثبت و یافتن راه‌های جدید برای فکر کردن است.
۶. فرد گره گشای مناسب
شما به کسی نیاز خواهید داشت که این جلسه را هدایت کند. شاید آن فرد خودتان باشید، اما حتما مجبور نیستید خودتان تقبل کنید. به دنبال کسی باشید که بتواند بی‌طرف بماند، و گروه را متمرکز نگه دارد و به جلو هدایت کند.
۷. اعضا را به مشارکت دعوت کنید
وقتی همه چیز آماده شد، یک دعوت‌نامه حاوی اندازه‌ی کافی اطلاعات برای کسانی که می‌توانند به جلسه بیایند بفرستید تا خودشان را برای مشارکت آماده کنند. مراقب باشید در این کار زیاده روی نکنید – اطلاعات بیش از حد می‌تواند فکر آن‌ها را محدود و خلاقیت‌شان را مختل کند.
اداره کردن جلسه
وقتی همه را داخل اتاق جمع کردید، بهتر است برای متمرکز نگه داشتن گروه فقط به اندازه‌ی کافی ساختار پیش روی‌شان بگذارید.
۸. هدف تعیین کنید
یا یک محدودیت زمانی مقرر کنید یا هدفی عددی برای تعداد ایده‌ها. این هدف گذاری می‌تواند یک ساعت زمان یا پنجاه ایده‌ی جدید باشد.
۹. قواعد اصلی را تعیین کنید
چیزهایی از این قبیل:
– سعی کنید جنبه‌ی سرگرمی را حفظ کنید
– وسط حرف همدیگر نپرید
– از ایده‌ّهای غیر معمول هم استقبال کنید
– سعی کنید ایده‌ها را ترکیب کنید و بهبود ببخشید
– انتقاد و قضاوت ممنوع
– ایده‌ی همه ارزشمند است
۱۰. یخ بحث را آب کنید
اگر آدم‌های داخل اتاق همدیگر را نمی‌شناسند، شما باید در اسرع وقت یخ بحث را بشکنید. داشتن یک سر صحبت باز کن خیلی سریع گروه را به حرف خواهد آورد و همچنین باعث به کار افتادن ذهن‌شان می‌شود.
۱۱. با شرح مسئله شروع کنید
مهم است که درباره‌ی آنچه دقیقا این ایده‌های جدید قرار است به آن بپردازند شفاف و روشن عمل کنید. مسئله را بخوانید و به صورت مختصر پیش زمینه‌ی لازم را برای همه جهت آغاز به کار با تمرکز یکسان فراهم آورید. شاید لازم باشد صورت مسئله را مدام جایی درون اتاق به عنوان یادآوری به نمایش بگذارید.
۱۲. درونگراها را به حرف بکشید
یکی از مشکلات جلسات گروه آن است که آدم‌های برونگراتر بر جلسه سیطره پیدا می‌کنند؛ ولی ساکت‌ترها ممکن است ایده‌هایی داشته باشند که هرگز کسی نشنیده باشد. دو راه برای حل این مشکل وجود دارد:
۱. بعد از بیان مسئله، از همه بخواهید اولین ۱۰ دقیقه را به تنهایی به پیدا کردن پنج ایده‌ی خوب صرف کنند؛ آن‌ها را روی تکه‌های کاغذ بنویسند. وقتی وقت تمام شد، همه‌ی ایده‌ها را داخل یک جعبه بگذارید و به صورت تصادفی یکی را بیرون بکشید، درباره‌ی آن بحث کنید و بعد ایده‌ی بعد را …
۲. در طول بحث، فرد کارگشا باید تعمدا از اعضای ساکت‌تر گروه حرف بکشد.
۱۳. ایده‌ها را از آن‌ها بگیرید
روی یک صفحه نمایش بزرگ، فرد کارگشا باید ایده‌ها را برای همه بنویسد تا آن‌ها را ببینند. این سرنخ بصری یک ایده ممکن است به دیگران انگیزه و ایده بدهد و یک سابقه‌ی مکتوب برای ایده‌های بعدی فراهم آورد.
۱۴. بیشتر بر کمیت تاکید کنید تا کیفیت
شما می‌خواهید موتور ایده پردازی را گرم نگه دارید، پس روی گرفتن ایده‌ها تا بیشترین تعداد ممکن تمرکز کنید.
۱۵. حمایت کنید، انتقاد نکنید
سعی کنید حال و هوای جمع را مثبت نگه دارید و حامی دیگران باشید؛ نه منتقد آن‌ها. کاری کنید آدم‌ها از ایده‌های هم بهترین استفاده را برای ایده پردازی بکنند. به یکدیگر کمک کنید ایده‌ها را بازنگری کنید و بهبود ببخشید.
فلک را سقف بشکافیم
گاهی بحث محدود می‌شود یا بیش از حد بر یک ایده متمرکز می‌گردد. فرد کارگشا باید با تغییر موضوع اوضاع را کنترل کند، دیگران را به صحبت تشویق و از یکی از ایده‌های زیر استفاده کند.
۱۶. به نقطه‌ی متضاد فکر کنید
مسئله را وارونه بیان کنید. مثلا: یونانی‌ها نهایتا تروی را با حمله نکردن به شهر (بدون حمله به شهر) تصرف کردند.
۱۷. یک مانع را از سر راه بردارید
اگر پول، زمان، یا کمک نامحدود داشتید چه اتفاقی می‌افتاد، یا می‌توانستید جاذبه را از کار بیندازید؟ توجه داشته باشید که چطور از میان برداشتن یک مانع اصلی روشی که می‌توانید مسئله را حل کنید تغییر می‌دهد.
۱۸. یک مانع اضافه کنید
اگر فقط ۵۰۰ هزار تومان در اختیار داشتید چطور؟ یا یک ساعت زمان؟ یا مجبور بودید به زبانی متفاوت ارتباط برقرار کنید؟ تغییر مفروضات به تغییر چشم‌انداز و نگرش و تولید ایده‌های جدید کمک خواهد کرد.
۱۹. به آدم‌ها نقش‌هایی بدهید تا بازی کنند
از نقطه نظر مشتری مشکل چگونه به نظر می رسد؟ از نظر یک فرد خارجی؟ از نظر رییس؟ یکی از والدین؟ کسی در خط مونتاژ؟ به آدم‌ها نقش‌هایی بسپارید و از آن‌ها بخواهید تجارب‌شان را تصویرسازی کنند – این کار دیدگاه‌شان را تغییر خواهد داد و روح و انگیزش تازه‌ای به بحث خواهد دمید.
۲۰. تصادفی بودن (غیرمترقبه بودن) را معرفی کنید
شما می‌توانید با اضافه کردن ایده‌ها یا چیزهای رندوم غیرمنتظره به معادله، باعث خلاقیت و ابتکار بشوید.
قدم بعدی چیست؟
وقتی به هدف‌تان رسیدید، جلسه را خاتمه دهید. از همه تشکر کنید، و به آن‌ها قدم بعدی را اطلاع دهید. آیا جلسه‌ی دیگری برای فیلتر کردن ایده‌های برتر خواهید داشت؟ شاید این ایده‌ی خوبی باشد که معیارهایی برای به تصویر کشیدن و ارزیابی تمام آن ایده‌های خوب ایجاد کنید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.
طوفان فکری – نتیجه گیری
با آماده سازی خوب و محیط درست و مناسب، جلسه‌ی طوفان فکری می‌تواند راه عالی برای خلق ایده‌های جدید جهت حل مسئله باشد. کلید ماجرا آن است که در آغاز بیان مسئله‌ی شفاف و روشنی داشته باشید، تا آنجا که می‌توانید ایده تولید کنید حتی اگر احمقانه به نظر برسند، و راهی برای ثبت آن ایده‌ها به محض تراوش کردن ذهن داشته باشید تا سایرین بتوانند آن‌ها را ببینند و چیزی به آن‌ها بیفزایند. با داشتن رویکرد درست، به عنوان یک رهبر، شما یک قدم به حل مسئله‌تان نزدیک‌تر می‌شوید، یا دست کم به یک ایده‌ی عالی دیگر دست پیدا میکنید.