قرص گاباپنتین دارویی تجویزی است که برای کنترل درد عصبی ناشی از عفونت ویروسی تبخال درمان نشده استفاده می‌شود. این دارو با ورود به مغز و کاهش هیجان غیرعادی مغز از طریق چسبیدن به محل خاصی از سلول‌های مغزی کار خود را انجام می‌دهد. این دارو به پیشگیری از تشنج و تسکین درد عصبی کمک می‌کند. از قرص گاباپنتین برای درمان درد عصبی ناشی از دیابت نیز استفاده می‌شود، و تشنج‌های جزئی را درمان می‌کند، با یا بدون تشنج‌های عمومی ثانویه با درمان های اولیه یا به عنوان درمانی واحد استفاده می‌شود.
۱. عامل ضد صرع
گاباپنتین به دسته‌ی داروهای عامل ضد صرع تعلق دارد. داروهای ضد صرع دسته‌ای از داروها هستند که با کنترل تشنج‌ها برای درمان صرع استفاده می‌شوند.
۲. نحوه‌ی مصرف
دستورالعمل‌های روی برچسب محصول، برگه‌ی اطلاعات، و توصیه‌های پزشک‌تان را پیش از مصرف گاباپنتین دنبال کنید. این دارو را فقط مطابق دستور پزشک‌تان مصرف کنید.
کاباپنتین را با یا بدون غذا مصرف می‌کنند. گاباپنتین را باید با یک لیوان کامل آب مصرف کرد.
دوز مرسوم گاباپنتین برای بزرگسالان ۳۰۰ میلی گرم در روز اول، دو ۳۰۰ میلی گرم در روز دوم و سه ۳۰۰ میلی گرم در روز سوم است. دوز مرسوم برای کودکان ۲۵-۴۰ میلی گرم در سه دوز مجزا است. بیشینه‌ی دوز مصرفی برای بزرگسالان ۳۶۰۰ میلی گرم در روز است. گاهی ممکن است مصرف این دارو عادت و اعتیاد در فرد ایجاد کند. اگر به الکل یا مواد اعتیاد داشته باشید بیش از حد نرمال در معرض خطر این مشکل قرار خواهید داشت. برای کاهش خطر اعتیاد، این دارو را دقیقا همان طور که تجویز شده مصرف کنید.
از گاباپنتین برای دوره‌های زمانی طولانی‌تر استفاده می‌شود. گاباپنتین عموما برای درمان طولانی مدت صرع استفاده می‌شود.
اگر علائم بیماری جدیدی در شما به وجود آمد به پزشک اطلاع دهید. اگر معده درد مداوم، احساس تهوع، افکار خودکشی، رفتار خودکشی، بدتر شدن افسردگی، و تغییرات غیر معمول در رفتار یا خلق و خو داشتید با پزشک در میان بگذارید. اگر هر گونه بیماری کلیه دارید، تنظیم دوز مصرفی این دارو برای‌تان ضرورت زیادی دارد. قبل از متوقف کردن مصرف قرص‌های گباپنتین با پزشک مشورت کنید.
برای آنکه تاثیر قرص گاباپنتین را بر بدن بدانید، ممکن است پزشک‌تان دوز اولیه‌ی پایین‌تری را به شما توصیه کند. لطفا با دقت دستورالعمل پزشک‌تان را انجام دهید. بیماران مسن‌تر ممکن است افزایش در خطر عوارض جانبی را شاهد باشند. از این رو، مصرف دوز پایین‌تر برای آن‌ها توصیه می‌شود.
وقتی مصرف این دارو را متوقف می‌کنید، این امکان وجود دارد که علائم ترک مانند عصبانیت (پرخاشگری)، وصعیت گیجی ذهنی، آشفتگی، اضطراب، بیخوابی، حالت تهوع، درد، تعریق، و تشنج‌هایی که متوقف نمی‌شوند را تجربه کنید. ممکن است لازم باشد قبل از توقف کامل دارو کم کم دوز مصرفی را کاهش دهید.
اگر قرص گاباپنین را به کودکان می‌دهید، حتما مطمئن شوید از محصولی استفاده می‌کنید که برای مصرف کودکان ساخته شده است. پیش از خوراندن این دارو، از وزن یا سن کودک برای پیدا کردن دوز مناسب از روی برگه‌ی راهنمای دارو استفاده کنید.اگر شکل مایع این دارو را مصرف می‌کنید، با استفاده از پیمانه، قطره‌چکان، یا قاشق همراه دارو دوز مصرفی را اندازه بگیرید. قبل از برداشتن دوز مصرفی مورد نیاز، باید هشدارهای اندازه‌گیری را به دقت بررسی کنید. بعد دوز لازم را داخل وسیله‌ی مورد نظر بریزید. بعد از استفاده، وسیله‌ی اندازه‌گیری را تمیز و در یک جای امن برای دفعه‌ی بعد نگهداری کنید. نباید از قاشق غذاخوری یا چایخوری به عنوان وسیله‌ی اندازه گیری استفاده کنید چون ممکن است حاصل آن استفاده‌ی دوز نادرست دارو باشد. اگر روی بسته‌ی محصول اشاره شده است، قبل از مصرف شیشه‌ی دارو را خوب تکان بدهید.
برای کاهش احتمال اثرات و عوارض جانبی، ممکن است توسط پزشک‌تان به شما توصیه شود از شکل قابل تمدید این دارو استفاده کنید. داروی قابل تمدید به حفظ سطحی پایدار از دارو در بدن‌تان برای دوره‌ی زمانی طولانی‌تر کمک می‌کند. دارو را خرد نکنید یا نجوید، مگر آن که روی بسته یا توسط پزشک چنین درخواستی شده باشد.
از مصرف الکل همراه با گاباپنتین خودداری کنید.
داروها ممکن است به خاطر مصارف و استفاده‌هایی غیر از آنچه در راهنمای دارو آمده است تجویز شوند. از مصرف قرص گاباپنتین برای علائمی که جهت آن‌ها تجویز نشده است خودداری کنید. قرص گاباپنتین را به کسان دیگری که ممکن است علائمی مشابه شما داشته باشند ندهید. خود درمانی می‌تواند باعث آسیب بشود.
قرص گاباپنتین را در دمای ۱۵-۳۰ درجه‌ی سانتیگراد و کپسول آن را در دمای ۲-۸ درجه‌ی سانتیگراد در یخچال نگهداری کنید. این دارو را از دسترس اطفال و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
۳. نحوه‌ی مصرف گاباپنتین
دوز مصرفی و دفعات مصرف گاباپنتین به عوامل زیر بستگی دارد:
– سن
– وزن
– سلامت بیمار
– سلامت کبد بیمار
– واکنش به دارو
۴. دوز مصرفی گاباپنتین
دوز مصرفی برای درد عصبی به خاطر عفونت ویروسی تبخال درمان نشده
بزرگسالان:
– اولیه: ۳۰۰ میلی گرم در روز اول، ۳۰۰ میلی گرم دو بار در روز دوم، و ۳۰۰ میلی گرم سه بار در روز سوم
– حداکثر: ۱۸۰۰-۳۶۰۰ میلی گرم/روز بسته به واکنش بیمار
دوز مصرفی برای صرع با تشنج‌های اولیه‌ی جزئی
– بزرگسالان (۱۲ سال و بالاتر):
– توصیه شده: ۳۰۰-۶۰۰ میلی گرم سه بار در روز
– اولیه: ۳۰۰ میلی گرم سه بار در روز
– حداکثر: ۲۴۰۰-۳۶۰۰ میلی‌گرم در روز
کودکان (۳ تا ۴ سال):
– توصیه شده: ۴۰ میلی گرم/کیلوگرم/روز در سه دوز مجزا
– اولیه: ۱۰-۱۵ میلی‌گرم/کیلوگرم/روز در سه دوز مجزا
– حداکثر: ۵۰ میلی گرم/کیلوگرم/روز ظرف ۱۲ ساعت
کودکان (۵ سال تا ۱۱ سال):
– توصیه شده: ۲۵-۲۵ میلی‌گرم/ کیلوگرم/ روز در سه دوز مجزا
– اولیه: ۱۰-۱۵ میلی‌گرم / کیلوگرم / روز در سه دوز مجزا
– حداکثر: ۵۰ میلی گرم / کیلوگرم / روز ظرف ۱۲ ساعت
حداقل سن لازم برای مصرف دارو: ۳ سال
۵. نکات احتیاطی هنگام مصرف گاباپنتین
پیش از استفاده‌ی قرص گاباپنتین، به پزشک بگویید به آن یا اجزای تشکیل دهنده‌اش آلرژی دارید یا نه. پزشک‌تان ممکن است داروی جایگزینی برای‌تان تجویز کند و سابقه‌ی پزشکی‌تان را با لحاظ این اطلاعات به روز رسانی کند.
پیش از مصرف این دارو، به پزشک‌تان سابقه‌ی پزشکی‌تان را بگویید شامل سوء مصرف مواد، مشکلات کلیه، بیمار همودیالیزی، افسردگی، مشکلات رفتاری، افکار یا رفتار خودکشی، یا دیابت.
استفاده از این دارو ممکن است سطح آنزیم کراتین کیناز را افزایش دهد.
استفاده از این قرص ممکن است تعداد گلبول‌های سفید خون را تغییر دهد. کاهش در گلبول‌های سفید خون در بیماران حین استفاده از گاباپنتین مشاهده شده است.
از مصرف الکل به همراه قرص‌های گاباپنتین خودداری کنید. نوشیدن الکل می‌تواند باعث خواب آلودگی و گیجی شود.
مشخص نیست که آیا مصرف این دارو برای زنان باردار بی‌خطر است یا نه. در طول بارداری قبل از مصرف گاباپنتین با پزشک خود مشورت کنید. همین طور در مورد بی خطر بودن مصرف این دارو در زنان شیرده اطلاعاتی در دست نیست. در دوران شیردهی نیز پیش از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
قرص‌های گاباپنتین می‌توانند باعث احساس خواب‌آلودگی‌تان بشوند. هنگام رانندگی، استفاده از ماشین‌آلات، یا انجام هر فعالیت دیگری که به هوشیاری نیاز دارد مراقب باشید. مصرف الکل به همراه قرص گاباپنتین می‌تواند باعث احساس خواب آلودگی بیشتر شود. قرص گاباپنتین در بعضی از افراد ممکن است باعث تشنج شود.
قرص گاباپنتین ممکن است عوارض جانبی را در بیماران مسن افزایش دهد. بیماران مسن ممکن است شاهد افزایش خطر خواب آلودگی، کمبود انرژي، کمبود هماهنگی اختیاری در حرکات عضلات، و تجمع مایع و تورم در اعضای بدن باشند.
۶. عوارض جانبی گاباپنتین
عوارض جانبی زیر ممکن است به صورت رایج هنگام استفاده از قرص گاباپنتین رخ بدهند. اگر هر یک از این عوارض جانبی بدتر شدند یا مدتی طولانی طول کشید باید با پزشک‌تان مشورت کنید:
– راه رفتن غیر طبیعی
– طرز تفکر غیر عادی
– آسیب‌های تصادفی
– جوش
– افزایش در فعالیت عضلانی
– عصبانیت
– اضطراب
– کمر درد
– تاری دید
– کبودی‌ها
– گیجی
– یبوست
– تشنج
– سرفه
– کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون
– اختلالات دندانی
– افسردگی
– اسهال
– اختلال در نعوظ
– دشورای تنفس
– مشکلات خواب
– مشکل تکلم
– مشکل در راه رفتن
– گشاد شدن رگ‌های خونی
– تار شدن یا تیرگی بینایی
– سرگیجه
– دو بینی
– خشکی دهان یا گلو
– اختلال خوردن
– اختلال اشتها
– خستگی مفرط
– احساس ناراحتی کلی
– احساس خستگی
– احساس ناخوشی
– تب
– علائم شبیه آنفولانزا
– تجمع مایع در کل بدن
– سوزش
– شکستگی
– نفخ
– التهاب لثه
– سردرد
– فشار خون بالا
– افزایش اشتها
– افزایش، کاهش یا عدم واکنش غیر ارادی
– سوء هاضمه
– عفونت
– التهاب گوش
– التهاب ریه (برونشیت)
– التهاب حنجره
– حرکات غیر ارادی چشم
– حرکات تکانه‌ای
– درد مفاصل
– کمبود هماهنگی
– کمبود انرژي
– فقدان کنترل عضلات
– از دست دادن حافظه
– تغییرات خلقی
– حالت تهوع
– عصبانیت
– کرختی
– درد
– درد عضلانی
– ترومای فیزیکی
– ذات الریه
– راش
– کاهش حساسیت به تماس لمسی
– عفونت تنفسی
– آبریزش بینی
– خارش شدید
– تنگی نفس
– خواب آلودگی
– گلو درد
– اختلال کلامی
– درد معده
– کیپ شدن بینی
– آسیب سطحی پوست
– ورم دست‌ها
– ورم پاها به خاطر تجمع مایعات
– ورم صورت
– مشکلات دندانی
– لرزش
– کشیدگی ناگهانی
– پرخاشگری
– حرکات غیر عادی چشم‌ها
– عفونت دستگاه ادراری
– سرگیجه
– عفونت ویروسی
– استفراغ
– ضعف
– افزایش وزن
عوارض جانبی زیر ممکن است در بیماران مسن‌تری که از قرص گاباپنتین استفاده می‌کنند اتفاق بیفتد. اگر هر یک از این عوارض جانبی مدتی طولانی طول کشید یا شدت پیدا کرد با پزشک مشورت کنید:
– جمع شدن آب که باعث ورم اعضای بدن می‌شود
– کمبود انرژی
– کمبود هماهنگی اختیاری در حرکات عضلات
– بیخوابی
عوارض جانبی زیر ممکن است عموما در کودکانی که قرص گاباپنتین مصرف می‌کنند رخ بدهند. اگر هر یک از این عوارض جانبی مدت زیادی ادامه پیدا کرد یا شدید شد با پزشک مشورت کنید:
– رفتار پرخاشگرانه
– سرگیجه
– خستگی مفرط
– تب
– حرکات تکانه‌ای (تند و شدید)
– کمبود کنترل بر عضلات
– حالت تهوع
– خونریزی بینی
– بیخوابی
– رفتارهای خصمانه
– عفونت ویروسی
– استفراغ
به ندرت، استفاده از قرص‌های گاباپنتین ممکن است باعث عوارض جانبی زیر شود:
– حرکات اختیاری غیر عادی
– درد قفسه‌ی سینه
– کاهش حرکات بدنی
– بزرگ شدن سینه‌ی مردان
– بزرگ شدن پستان‌ها
– غش کردن
– ریزش مو
– حرکات غیر ارادی
– انقباضات عضلانی غیر ارادی
– نشت ادرار
– اختلال ذهنی
– اسپاسم عضلانی
– حالت تپش و خفقان
– زنگ زدن گوش
– اختلال جنسی
– تعریق
– ورم کردن لب‌ها
– ورم قسمت میانی بدن و اعضا
– ورم زبان
– ورم غدد
۷. هشدارهایی درباره‌ی مصرف گاباپنتین
بیماران دارای نقایص مادرزادی
بیماران دارای نقایص مادرزادی نادر مانند عدم تحمل گالاکتوز، یا کاهش جذب گلوکز-گالاکتوز در معرض خطر بیشتری قرار دارند. محصول پزشکی گاباپنتین که حاوی لاکتوز است به چنین بیمارانی توصیه نمی‌شود.
سوء مصرف و وابستگی
بیمارانی که سابقه‌ی سوء مصرف مواد دارند هنگام مصرف این دارو در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند. چنین بیمارانی ممکن است علائم سوء مصرف مواد را تجربه کنند مانند رفتار مواد جویانه، بالارفتن آستانه‌ی تحمل یا افزایش دوز مصرفی. بیمارانی که سابقه‌ی سوء مصرف مواد دارند باید به دقت بابت وجود چنین علائمی مورد آزمایش و بررسی قرار بگیرند.
تنفس آرام و ناکارآمد
بیمارانی که اختلال سیستم عصبی، اختلال تنفسی، نارسایی کلیه دارند و بزرگسالان در خطر بیشتری به هنگام استفاده از این دارو قرار دارند. چنین بیمارانی در خطر داشتن نفسی آرام و ناکارآمد قرار دارند. در چنین بیمارانی تنظیم دوز مصرفی بسیار ضروری است.
خواب آلودگی و گیجی
بیماران مبتلا به درد عصبی ناشی از عفونت ویروسی تبخال درمان نشده هنگام مصرف این دارو در معرض خطر بالاتری قرار دارند. چنین بیمارانی در معرض خطر خواب آلودگی، سرگیجه، گیجی، از دست دادن هوشیاری و اختلالات ذهنی قرار می‌گیرند. چنین بیمارانی باید حین مصرف گاباپنتین جانب احتیاط را رعایت کنند.
بیمارانی که رانندگی یا با ماشین آلات سنگین کار می‌کنند
بیمارانی که گاباپنتین مصرف می‌کنند ممکن است از خواب آلودگی و سر گیجه رنج ببرند، که این ممکن است بر توانایی رانندگی بیمار تاثیر بگذارد. توصیه می‌شود بیماران هنگام مصرف این دارو از رانندگی یا کار با ماشین آلات خودداری کنند.
تشنج
بیمارانی که صرع دارند هنگام مصرف این دارو در معرض خطر بیشتری هستند. قطع و ترک ناگهانی گاباپنتین در چنین بیمارانی ممکن است اختلال تشنج مرگبار را به وجود بیاورد. چنین بیمارانی همچنین ممکن است افزایش دفعات حملات تشنجی یا وقوع انواع جدید تشنج را حین مصرف این دارو تجربه کنند.
التهاب لوزالمعده
بیماران هنگام مصرف این دارو در معرض خطر بیشتری بابت ابتلا به بیماری التهاب لوزالمعده قرار دارند. اگر بیمار دچار چنین ناراحتی شد، باید به فکر قطع مصرف گاباپنتین بود.
افکار و رفتار خودکشی جویانه
بیمارانی که با گاباپنتین درمان می‌شوند هنگام مصرف این دارو در معرض خطر بیشتری قرار دارند. چنین بیمارانی ممکن است افزایش افکار یا رفتار خودکشی طلبانه، ابتلا به افسردگی، بدتر شدن افسردگی، هر نوسان غیر عادی خلقی و رفتاری را تجربه کنند. پزشک باید پیش از تجویز این دارو در چنین بیمارانی خطر افکار و رفتار خودکشی جویانه را در آن‌ها خوب بررسی کند. باید به بیماران توصیه شود جهت یافتن چنین علائمی گوش به زنگ و هوشیار باشند. اگر علائم ظاهر شدند، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید و از گزینه‌ی درمان اورژانسی و فوری استفاده ببرید.
۸. تداخل گاباپنتین با سایر داروها
وقتی دو یا چند دارو با هم مصرف می‌شوند، این امر می‌تواند نحوه‌ی عملکرد داروها را تغییر و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. در اصطلاح پزشکی به آن تداخل دارویی می‌گوییم.
قرص گاباپنتین ممکن است با هیدروکودون، که برای تسکین درد استفاده می‌شود، تداخل پیدا کند. استفاده از گاباپنتین در بیمارانی که هیدروکودون مصرف می‌کنند می‌تواند اثر هیدروکودون را کاهش دهد. چنین بیمارانی باید هنگام شروع یا متوقف کردن مصرف گاباپنتین جانب احتیاط را به خوبی رعایت کنند.
ممکن است بین مصرف گاباپنتین و مورفین، که برای کاهش درد استفاده می‌شود، تداخل دارویی ایجاد شود. استفاده از گاباپنتین با مورفین ممکن است باعث کندی و ناکارآمدی تنفس، رخوت و خواب آلودگی شود. چنین بیمارانی باید برای تشخیص علائم افسردگی و کندی یا ناکارآمدی تنفس مدام تحت نظارت و کنترل قرار بگیرند.
قرص گاباپنتین با مالوکس، که برای درمان اسیدیته‌ی معده استفاده می‌شود، تداخل پیدا می‌کند. استفاده از گاباپنتین با ضد اسیدهای حاوی منیزیم و هیدروکسید آلومنیوم ممکن است باعث کاهش میزان گاباپنتین در خون شود. گاباپنتین را باید دوساعت بعد از مصرف ضد اسیدهای حاوی منیزیم و هیدروکسید آلومنیوم استفاده کرد.
دستورالعمل‌های خاصی را هنگام مصرف این دارو همراه با یک تست ادرار نواری باید پی گرفت، که برای تشخیص پروتئین در ادرار استفاده می‌شود. استفاده از گاباپنتین به همراه سایر داروهای ضد صرع ممکن است باعث نتایج مثبت اشتباه در تست ادرار شود. برای تعیین وجود پروتئین در ادرار چنین بیمارانی استفاده از روش رسوب اسید سولفوسالسیلیک مورد توجه قرار می‌گیرد.
این نوشتار تمامی تداخلات دارویی ممکن قرص‌های گاباپنتین را در بر نمی‌گیرد. فهرستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید در اختیار پزشک‌تان قرار دهید. بدون تایید پزشک دوز مصرفی هیچ دارویی را شروع، یا متوقف یا در نظم و چرخه‌ی مصرفی آن تغییری ایجاد نکنید.