هیچ آدمی دوست ندارد بیمار شود. آیا همیشه با تعجب از خود می‌پرسید چرا باید در طول سال مدام با انواع و اقسام ویروس‌ها و بیماری‌ها زندگی‌تان مختل شود، ولی بقیه‌ی آدم‌هایی که می‌شناسید در همه‌ی فصل‌های سال بدون عطسه و سرفه و زکام و درد به راحتی به زندگی‌شان ادامه می‌دهند؟ در این نوشتار به ۱۶ راز بیمار نشدن یا مریض نشدن پرداخته می شود که با دانستن آن ها شما هم می توانید همواره سالم باشید و مریض نشوید.
ما با جمع‌آوری اطلاعات از پژوهشگران و متخصصان زبده، رازهای مهم و علمی را برای‌تان فاش کرده‌ایم که بتوانید حتی تحت محاصره‌ی جرم‌ها و ویروس‌ها هم سالم و تن‌درست بمانید و بیمار نشوید. البته توصیه‌ی شماره‌ی یک و مهمِ پزشکان این است که “هر چه زودتر واکسن آنفولانزا بزنید”. ولی پس از آن، کارهای ساده‌ی زیر را انجام دهید تا قدرت دفاعی‌تان را در برابر ویروس‌ها بیشتر از قبل کنید.
راز بیمار نشدن
۱. به هوای تازه پناه ببرید
معمولا به خودمان می‌گوییم عقل سالم حکم می‌کند داخل خانه یا فضاهای بسته‌ی گرم یا خنک و دلپذیر بمانیم و با این کار دستگاه ایمنی‌مان را ایمن نگه داریم. ولی مشکل این جا است که ماندن در داخل ساختمان باعث می‌شود به صورت مداوم در تماس مستقیم با آدم‌های دیگر قرار بگیرید – و البته همچنین با میکروب‌ها و ویروس‌هاشان.
نه تنها فرار کردن به سمت هوای تازه باعث می‌شود از همه‌ی آن میکروب‌هایی که اطراف‌تان حلقه زده‌اند، مدت کوتاهی رها شوید، بلکه قدم زدن در هوای آزاد و سالم واقعا می‌تواند قدرت ایمنی‌تان را افزایش دهد. عطار علی، متخصص درمان‌های طبیعی، کارشناس ارشد بهداشت عموم، و دستیار مدیر تحقیقات طب مکمل/ جایگزین در مرکز تحقیقات پیشگیری ییل-گریفین، می‌گوید: “تحرک و فعالیت باعث افزایش سلول‌های کُشنده‌ی طبیعی، نوتروفیل‌ها، و مونوسیت‌ها، و در نتیجه افزایش عملکرد ایمنی بدن می‌شود”.
۲. آرامش و استراحت دشمن سرماخوردگی است
میلیون‌ها دلیل وجود دارد که چرا همیشه تمدد اعصاب و استراحت جزء آخرین کارهایی است که برای‌شان برنامه‌ریزی می‌کنید. ولی چرا باید استراحت را در اولویت قرار دهید؟ علی در این‌باره می‌گوید: “هر قدر استرس‌تان بالاتر باشد، بیشتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار می‌گیرید”. دلیل این مسئله آن است که استرس در طولانی‌مدت منجر به ترشح دائمیِ هورمون‌های استرس‌زا نظیر گلوکوکورتیکوئید می‌شود.
این عوامل برای توانایی بدن در تولید مولکول‌ّهای علامت‌دهنده به نام سیتوکین مشکل به وجود می‌آورند؛ این مولکول‌ها باعث تحریک واکنش مبارزه با بیماری در دستگاه ایمنی بدن‌تان می‌شوند. علی عطار می‌گوید: “اگر استرس داشته باشید، کمتر مراقب خود هستید – به اندازه‌ی کافی نمی‌خوابید، به خوبی غذا نمی‌خورید و فعالیت نمی‌کنید (این کارها برای بالا بردن سطح ایمنی بدن‌تان بسیار لازم هستند و باعث می شوند شما بیمار نشوید)”.
۳. همه چیز به دست‌های تمیز بستگی دارد
آنفولانزا و سرماخوردگی و خیلی از بیماری‌های دیگر از طریق تماس بدنی به آسانی قابل انتقال هستند. تا آن جا که می‌توانید انگشتان‌تان را از چشم‌ها، بینی، و دهان‌تان دور نگه دارید، و حتما هنرِ شستشوی صحیحِ دست‌ها را بیاموزید. در این میان طبق گزارش‌های مراکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها، آب و صابون بسیار مهم و تاثیرگذار هستند.
میکروب‌ها می‌توانند روی صابون‌ها رشد کنند، بنابراین از صابون‌های مایع و پمپی – و از همه بهتر، آن‌هایی که دارای چشمیِ خودکار هستند – استفاده کنید، و در انتخاب نوع صابون مایع نیز دقت کنید که حتما آنتی‌باکتریال باشد. دقیقا ۲۰ ثانیه کل دستان‌تان را با کف و سپس با آب بشویید؛ حتما دستان‌تان را با دستمال کاغذی مخصوص خشک کنید (نه با لباس یا حوله‌ی پارچه‌ایِ پر از میکروب‌تان! ). دانا سیمپلر، پزشک مراقبت‌ّهای اولیه در مرکز پزشکی مرسی در بالتیمور، می‌گوید: “دست‌های خیس بسیار بیشتر از دست‌های خشک در معرض انتقال و رشد باکتری‌ها هستند”.
راز بیمار نشدن ۴: خوش‌خواب‌ّها سرما نمی‌خورند
شاید هر از گاهی بیداری‌های شبانه آن‌چنان نگران‌کننده نباشد، ولی کمبود خوابِ مداوم می‌تواند عملکرد و توانایی دستگاه ایمنی بدن‌تان را مختل کند شار را بیمار کند. با اینکه متخصصان معتقدند میزان نیاز به خواب در افرادِ مختلف، متغیر است، ولی پژوهشگران دانشگاه کارنگی ملون در ۲۰۰۹ دریافتند کمتر از هفت ساعت خواب در ۲۴ ساعت، خطر ابتلا به سرماخوردگی را تا سه برابر افزایش می‌دهد – یعنی اینکه بدن انسان در طول شب نیاز به هفت ساعت خوابِ کامل و بدون وقفه دارد.
دکتر لزلی سوانسون، متخصص اختلالات خواب در بخش روان‌پزشکی دانشگاه میشیگان، آن آربر، می‌گوید: “برای بسیاری از ما، تنها زمانی که می‌توانیم به مشکلات‌مان فکر کنیم، شب‌ها قبل از خواب است. متاسفانه، یافتن راه‌حل مشکلات در تخت‌خواب باعث بروز اختلالات خواب می‌شود”.
۵. ماساژ بگیرید
کسانی که هرگز بیمار نمی‌شوند معمولا زیاد ماساژ می‌گیرند. ماساژ استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد، سردردها را با حداقل می‌رساند، آسیب‌های ورزشی را درمان می‌کند، فشار خون و ضربان قلب را پایین می‌آورد، و به ایمن‌سازی بدن کمک می کند. ماساژ سوئدی به آرامسازی و تقویت انرژی‌تان کمک می‌کند؛ ماساژهای عمیق به رفع آسیب‌های عضلانی کمک می‌کنند؛ ماساژهای ورزشی به پیشگیری و درمان آسیب دیدگی‌ها کمک می‌کنند؛ و ماساژ تریگر پوینت (نقطه‌ی ماشه‌ای) بر قسمت‌هایی از الیاف‌های عضلات سفت شده تمرکز می‌کند.
۶. روابط دوستانه
کسانی که هرگز بیمار نمی‌شوند معمولا در اطراف خود شبکه‌ی اجتماعی مثبتی تشکیل می‌دهند. داشتن دوستان خوب برای سلامتی بسیار خوب است. بر اساس گزارش کلنیک مایو، دوستان احساس تعلق و هدفمندی را افزایش می‌دهند، سطح شادمانی را تقویت می‌کنند، استرس را کاهش می‌دهند، اعتماد به نفس‌تان را افزایش می‌دهند، به مقابله با تروماها کمک می‌کنند و شما را تشویق می‌کنند عادات سبک زندگی ناسالم را تغییر دهید یا از آن‌ها دوری کنید. پس، دوستان را در اولویت قرار دهید و حتما شما هم در مقابل دوست خوبی برای آن ها باشید.
راز بیمار نشدن ۷: دوش آب سرد
دوش آب سرد گرفتن یکی از رایج‌ترین رازهای کسانی است که هرگز بیمار نمی‌شوند. ممکن است به نظرتان کار ترسناکی باشد، اما فایده‌های باورنکردنی برای سلامتی دارد. دوش آب سرد به کاهش میگرن، تقویت ریکاوری بعد از ورزش، بهبود روحیه، بهبود جریان خون، تقویت سیستم ایمنی و کاهش درد کمک می‌کند.
۸. مصرف ویتامین
به دنبال راهی هستید تا از آنفولانزای خوفناکی که دور تا دور محیط کارتان وجود دارد جان به در ببرید؟ هر روز ویتامین مصرف کنید. مصرف تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن در روز تقریبا غیر ممکن است، به همین خاطر است که باید روزانه مکمل مولتی ویتامین مصرف کنید. اگر تصادفا بیمار شدید، مکمل‌ّهای ویتامین C و قرص‌های روی را فراموش نکنید. مطابق گزارش WebMD «مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که ویتامین C می‌تواند طول دوره‌ی سرماخوردگی را به اندازه‌ی ۲۴ تا ۳۶ ساعت کاهش دهد.» و از طرفی که اثبات شده است روی طول دوره‌ی سرماخوردگی را کاهش می‌دهد.
۹. خوردن سیر بیشتر
سیر سرشار از آنتی اکسیدان است، که به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند. از این رو «سیر یک آنتی اکسیدان قوی با خواص ضد باکتریایی، ضد ویروسی، و آنتی بیوتیکی است. برای سرماخوردگی‌ها و آنفولانزاها نیز اثرات ضد احتقان و خلط آور به همراه دارد. برای بهره بردن از این نوع درمان کافی است پوست سیر را بکنید، بعد آن را بکوبید و به صورت خام مصرف کنید.
راز بیمار نشدن ۱۰: نگرش مثبت
کسانی که هرگز بیمار نمی‌شوند مثبت اندیش و خوشبین هستند. مواجهه با دشواری‌های زندگی از طریق حفظ نگرشی مثبت به اجتناب از استرس غیر صروری که می‌تواند اساسا شما را بیمار سازند کمک می‌کند. به نیمه‌ی پر لیوان نگاه کردن به شما کمک خواهد کرد راحت‌تر با بیماری مقابله کنید و جلوی نگرانی را بگیرید. آدم‌های مثبت با انگیزه‌تر هستند. آن‌ها از آدم‌های منفی سالم‌تر هستند و نسبت به کسانی که به جنبه های منفی تمرکز می‌کنند بیشتر از زندگی لذت می‌برند.
۱۱. مصرف پروبیوتیک
مطابق گزارش Prevention تقریبا ۶۰ – ۷۰٪ از کل سیستم ایمنی بدن‌تان در روده‌ها واقع شده است.» پروبیوتیک‌ها باکتری‌های «خوب هستند» آن‌ها به سلامت معده کمک می‌کنند. اگر از مشکلات گوارشی رنج می‌برید، معمولا پزشکان به شما مصرف مکمل‌های پروبیوتیک را برای کمک به تعادل بین باکتری‌های خوب و بد موجود در بدن توصیه می‌کنند. آن‌ها همچنین به بر طرف کردن آلرژي‌ها، بیماری‌های سلامتی ذهنی، اختلالات عصبی، بهداشت دهان و دندان، و ناراحتی‌های پوستی کمک می‌کنند.
راز بیمار نشدن ۱۲: چرت زدن
کمبود خواب سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و ما را برای ابتلا به بیماری‌ها مستعدتر می‌سازد. طبق گزارش Reader’s Digest «نشان داده شده است که کم خوابی باعث افزایش وزن می‌شود، سیستم ایمنی را به خطر می‌اندازد، و تولید کورتیزول را افزایش می‌دهد؛ هورمونی که باعث استرس می‌شود.» به همین خاطر است که آدم‌هایی که چرت می‌زنند جزو دسته‌ی کسانی هستند که هرگز بیمار نمی‌شوند. چرت زدن – و همچنین داشتن خواب شب خوب – به حفاظت از شما در برابر میکروب‌ها کمک می‌کنند. بعد از چرت زدن احساس هوشیاری، بیداری، آرامش بیشتری خواهید کرد و متوجه بهبود در عملکرد حافظه‌تان خواهید شد.
۱۳. مراقبه
مراقبه به کاهش سطح استرس و کنترل آن کمک می‌کند، که این امر شما را در معرض ابتلا به فشار خون بالا، دیابت، حملات قلبی، و مشکلات گوارشی قرار می‌دهد. در مطالعه‌ی جدیدی که در دانشگاه وسیکانسین مدیسون انجام شد دریافتند بزرگسالانی که مراقبه‌ی عمیق یا ورزش‌های نسبتا سنگینی به مدت ۸ هفته انجام می‌دهند در طول زمستان نسبت به کسانی که مراقبه یا ورزش نمی‌کنند کمتر به بیماری‌های فصلی دچار می‌شوند.
راز بیمار نشدن ۱۴: مخمر آبجو
بله، داریم به شما می‌گوییم همان قارچ‌هایی را که برای آبجو درست کردن استفاده می‌شوند مصرف کنید. فقط کافی است کمی مخمر آبجو روی غذای‌تان بپاشید تا عملکرد سیستم ایمنی‌تان افزایش پیدا کند. این ماده حاوی مقادیر زیادی ویتامین B، از جمله تیامین، نیاسین، بیتوتین و فولیک اسید است. «محققان به این نتیجه رسیده‌اند که مخمر آبجو با عملکرد موضعی – در محل عفونت – و عملکرد سیستمی – در سرتاسر بدن – سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.
۱۵. آب اکسیژنه
آب اکسیژنه نسبت به سایر عوامل از بین برنده‌ی باکتری‌ّها کمتر شناخته شده است. «ما به نتایج ارزشمندی در زمینه‌ی درمان آنفولانزا و سرماخوردگی ظرف ۱۲ تا ۱۴ ساعت دست پیدا کرده ایم که در آن چند قطره آب اکسیژنه‌ی ۳٪ را در هر یک از گوش‌های عفونی شده می‌چکانیم، (گاهی فقط یک گوش عفونی می‌شود.)» پس کمی آب اکسیژنه بخرید و آن را زیر سینک حمام نگهداری کنید، هیچ نمی‌دانید چه وقت ممکن است به استفاده از آن احتیاج پیدا کنید.
۱۶. ورزش کردن
ورزش‌های متوسط تا سنگین یکی از عادات آشکارتر کسانی است که هرگز بیمار نمی‌شوند. ورزش کردن به کاهش استرس کمک می‌کند، فشار خون را پایین می‌آورد و از چاقی و دیابت جلوگیری می‌کند. «وقتی ورزش می‌کنید، جریان خون‌تان افزایش پیدا می‌کند و خون به سرتاسر بدن‌تان به سهولت راه پیدا می‌کند. مواد و عناصر سیستم ایمنی بدن‌تان نیز بهتر به گردش در می‌آیند یعنی سیستم ایمنی‌تان شانس بهتری برای تشخیص یک بیماری و کنترل آن پیش از سرایت پیدا کردن و پخش شدن دارد. مطالعات نشان داده‌اند ورزش منظم به پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی‌ها رایج کمک می‌کند.