بدن ما یک ماشین است، و مانند هر ماشین دیگری دچار اشکال و اختلالاتی می‌شود. اما باز هم مثل ماشین‌های دیگر، بسیاری از مشکلاتی که مایه‌ی دردسر ما می‌شوند را می‌توان به راحتی ثابت و با کمی دستکاری و روغن‌کاری کردن این‌جا و آن‌جا ترمیم کرد. آسیت یا آب آوردن شکم یکی از همین مشکلات است. تورم و درد می‌تواند ناراحتی زیادی ایجاد کند و اگر آسیت به موقع درمان نشود، می‌تواند به مشکلات مختلفی در ارگان‌های دیگر نیز منجر شود.
به خواندن این مقاله ادامه بدهید تا کمی بیشتر در مورد این مشکل دستگاه گوارش آشنا شوید و یاد بگیرید که چه‌طور می‌توان آن را با موادی که در آشپزخانه‌تان نیز یافت می‌شوند، درمان کنید.
آسیت یا آب آوردن شکم چیست؟
به عبارت ساده، آسيت، یک اختلال ناشي از تشکیل مايع در حفره‌ی شکمي است. این مایع می‌تواند به قفسه سینه نیز برود و باعث بروز مشکلاتی در حین تنفس شود.
انواع آسیت یا آب آوردن شکم
سیروز کبدی در ۸۵ درصد موارد مسئول بروز آسیت است. جدول زیر انواع آسیت و ارگانی که مرتبط با آن است را نشان می‌دهد:
| نوع آسیت | ارگان یا بخش مربوطه |
| هپاتیک | کبد، بزرگ‌سیاهرگ پایینی |
| کاردیوژنیک | قلب |
| نفروژنیک | کلیه‌ها |
| بدخیم | بیشتر ارگان‌های بدن |
| پانکراتیک | پانکراس |
برخی از انواع شایع آسیت یا آب آوردن شکم عبارتند از:
۱. آسیت مقاوم به درمان – این آسیت بعد از درمان دوباره عود میکند. بیمار در این مورد، مستعد ابتلا به عوارض مختلف کبدی است.
۲. آسیت شیلوس- این مورد نوع غیر شایعی از آسیت است که پیش آگهی ضعیفی دارد و به همین دلیل اغلب منجر به سرطان می‌شود. این مشکل ناشی از نشت لنف از رگ‌های لنفاوی دچار پارگی است.
علل بروز آسیت یا آب آوردن شکم چیست؟
آسيت اغلب به علت عملکرد نامناسب کبد رخ مي‌دهد. بیماری کبدی مانند سیروز بیشتر مسئول بروز آسیت است. به غیر از این مورد، سرطان‌هایی که بر اندام‌های مختلف مانند روده‌ی بزرگ، معده، کبد، پستان و پانکراس تاثیر می‌گذارند، از دیگر علل عمده‌ای هستند که می‌توانند سبب بروز منجر شوند. دلایل دیگر عبارتند از:
– مصرف بیش از حد الکل
– وجود لخته‌ی خون در رگ‌های کبد و قلب
– مشکلات کلیوی (نفروتیک)
علائم آسیت یا آب آوردن شکم
علائم شایع آسیت عبارتند از:
– بزرگ شدن شکم
– تورم پاها
– افزایش وزن
– پف کردن
– سوء هاضمه، حالت تهوع و / یا استفراغ
– مشکل در تنفس در حالت درازکش
مطلب مرتبط: تیرگی پوست: ۲۴ درمان خانگی برای رفع تیرگی پوست که عالی هستند
شیوه‌ی تشخیص آسیت یا آب آوردن شکم
پس از انجام معاینه‌ی فیزیکی و بررسی علائمی که دارید، تشخیص آسیت بر اساس دو متد اصلی صورت می‌پذیرد:
– نمونه‌ی مایع – این مایع که از شکم گرفته شده، برای احتمال وجود عفونت و سرطان آزمایش می‌شود.
– تصویربرداری – ام‌آر‌آی، سی‌تی‌اسکن و سونوگرافی برای دریافت تصویر بهتری از آن‌چه در بدن در حال رخ دادن است، استفاده می‌شود.
سایر آزمایشاتی که انجام می‌شود عبارتند از:
– تجزیه و تحلیل ادرار
– آزمایش عملکرد کلیه
– آزمایش عملکرد کبد
– چند آزمایش متفاوت خون
– آزمایش سطح الکترولیت
چندین داروی خانگی وجود دارند که می‌توانند این بیماری را درمان یا علائم آن را تسکین بدهند. بهترین روش‌های درمانی خانگی که می‌توانید برای این بیماری امتحان کنید در این نوشتار فهرست شده‌اند.
درمان‌های خانگی آسیت یا آب آوردن شکم
۱. حمام کردن با نمک اپسوم
۲. تخم شنبلیله
۳. آب سیر
۴. زنجبیل
۵. آب هویج
۶. ماساژ
۷. تربچه
۸. خیار چنبر تلخ
۹. پیاز
۱۰. گیاه دارویی پونارناوا
۱۱. چای قاصدک
۱۲. سوپ
۱۳. ریشهی خولان (خار گوزن)
۱. حمام کردن با نمک اپسوم
مواد لازم:
– ۱/۴ فنجان نمک اپسوم
– یک لگن آب گرم
روش انجام کار:
۱. نمک اپسوم را به آب اضافه کنید و خوب هم بزنید.
۲. پای خود را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در این آب خیس بگذارید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
این روش درمانی را هر شب یا یک شب در میان تکرار کنید.
حمام پا با نمک اپسوم چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
نمک اپسوم بدن را سم‌زدایی میکند و تورم پاها را که معمولا در زمان ابتلا به آسیت مشاهده می‌شود، تسکین می‌دهد. این ماده تورم را کاهش می‌دهد و شما را آرام میکند.
۲. تخم شنبلیله
مواد لازم:
– یک مشت تخم شنبلیله
– یک کاسه آب
– صافی یا پارچه‌ی کتانی
روش انجام کار:
۱. تخم شنبلیله را به مدت یک شب تا صبح خیس بگذارید.
۲. صبح روز بعد، تخم شنبلیله و آب را مخلوط کنید و ترکیب را به وسیله‌ی صافی یا پارچه‌ی کتانی صاف کنید.
۳. این مایع را بنوشید تا سلامتی‌تان را حفظ کنید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
هر روز صبح این نوشیدنی را مصرف کنید.
تخم شنبلیله چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
زمانی که پای مشکلات مربوط به شکم به میان می‌آید، تخم شنبلیله قطعا یکی از بهترین روش‌های درمانی خانگی است. این دانه‌های کوچک دارای خواص ضد سرطان و توانایی محافظت از کبد هستند. تخم شنبلیله التهاب را کاهش می‌دهد و به از بین بردن رادیکال‌های آزاد که باعث ایجاد آسیب در بدن می‌شوند، کمک می‌کنند.
۳. آب سیر
مواد لازم:
– ۳ تا ۴ حبه سیر
روش انجام کار:
۱. سیر را خرد کنید و بعد آن را له کنید و آب‌اش را بگیرید. شما همچنین می‌توانید سیر را با انگشتان‌تان فشار دهید تا آب آن خارج شود.
۲. نصف قاشق غذاخوری آب سیر را با معده‌ی خالی بنوشید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
هر روز صبح آب سیر را مصرف کنید.
آب سیر چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
سیر به راحتی در هر آشپزخانه‌ای یافت می‌شود. کسانی که از بیماری آسیت (آب‌آوردگی شکم) رنج می‌برند از این ماده‌ی خوراکی بسیار فایده می‌برند. استفاده‌ی منظم از این ماده‌ی خوراکی مقوی می‌تواند به کاهش نفخ و حساسیت مرتبط با این بیماری کمک کند. همچنین گفته می‌شود که سیر خواص ضد سرطان دارد.
۴. زنجبیل
مواد لازم:
– یک و نیم تا دو و نیم سانت زنجبیل
– یک فنجان آب گرم
– عسل
روش انجام کار:
۱. کمی زنجبیل را له کنید و آن را در فنجان آب گرم بریزید. اجازه دهید زنجبیل به مدت پنج تا هفت دقیقه در آب گرم بماند.
۲. بعد ترکیب را صاف کنند و کمی عسل به آن اضافه کنید.
۳. چای زنجبیل حاصل را در حالی که هنوز گرم است، بنوشید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
بعد از هر وعده غذا یک فنجان چای زنجبیل را سه بار در روز بنوشید.
زنجبیل چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
زنجبیل، یک ماده‌ی خوراکی دیورتیک (ادرارآور) است، به همین دلیل از طریق ادرار آب اضافی را از بدن خارج میکند. این ریشهی مقوی توانایی این را دارد که به عنوان درمان خانگی ادم استفاده شود. زنجبیل همچنین به عنوان یک عامل ضد تومور روی سلول‌های تومور آسیت مرتبط با سرطان عمل میکند.
۵. آب هویج
مواد و وسایل لازم:
– ۳ تا ۴ هویج
– دستگاه آبمیوه‌گیری
روش انجام کار:
۱. آب مقداری هویج تازه را بگیرید و آن را بنوشید.
۲. شما می‌توانید مقداری آب زنجبیل را نیز برای بهبود طعم به آب هویج اضافه کنید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
روزی یک بار آب هویج بخورید.
آب هویج چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
آبمیوه‌های تازه می‌توانند به کاهش درد و تورم که همراه با آسیت است، کمک کنند. آب هویج اثرات دیورتیک ملایم بر روی بدن دارد و به تنظیم فرایند هضم کمک میکند. این نوشیدنی همچنین اثر تمیزکننده روی کبد دارد و به آن کمک میکند که چربی و صفرای اضافی را آزاد کند.
۶. ماساژ
مواد لازم:
– روغن کرچک
روش انجام کار:
۱. با استفاده از روغن به آرامی روی شکم و پشت‌تان را ماساژ دهید. از مالش مستقیم، مالش نقطه‌ای آرام، و مشت و مال دادن استفاده کنید.
۲. به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه ماساژ بدهید.
شما می‌توانید از روغن‌های دیگر نیز به جای روغن کرچک استفاده کنید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
این روش درمانی را هر روز تکرار کنید.
ماساژ چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
ماساژ احساس خیلی خوبی به آدم می‌دهد، این‌طور نیست؟ ماساژ مناسب روی ناحیه‌ی شکم و پشت واقعا می‌تواند برای کسانی که از این بیماری کبدی رنج می‌برند، مفید باشد. با انجام ماساژ از شر گاز خلاص خواهید شد و می‌توانید فورا تسکین بیابید. ماساژ همچنین با کمک به ورود دوباره‌ی لنف به سیستم وریدی، از فشار روی شکم می‌کاهد.
۷. تربچه
مواد و و سایل لازم:
– تربچه‌ی تازه
– دستگاه آبمیوه‌گیری
روش انجام کار:
۱. به مقدار کافی ترب را داخل دستگاه بریزید تا یک لیوان آب تازه‌ی ترب به دست بیاید.
۲. این آب را بنوشید تا از شر علائم آسیت خلاص شوید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
مصرف یک لیوان آب ترب دو تا سه بار در روز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
تربچه چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
تربچه به عنوان یک ماده‌ی پاک‌کننده‌ی طبیعی، برای کبد مفید در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، این ماده‌ی خوراکی همچنین یکی از مواد کلیدی برای درمان آسیت یا آب آوردن شکم است، به خصوص در مواردی که این بیماری در اثر مشکلات کبدی ایجاد شده باشد. می‌توانید تربچه را به سالادتان اضافه کنید یا آن را خام بخورید.
۸. خیار چنبر تلخ
مواد لازم:
– خیار چنبر تلخ
– یک لیوان آب
روش انجام کار:
۱. پوست خیار چنبر تلخ را جدا کنید و تخم‌های آن را خارج کنید.
۲. آن را به صورت قطعات کوچک برش بزنید و بعد در دستگاه میکسر بریزید تا خمیری حاصل شود. عصاره‌ی این خمیر را بگیرید.
۳. حدود ۳۰ میلی‌لیتر آب خیار چنبر تلخ را با آب رقیق کنید و ترکیب حاصل را بنوشید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
فرد مبتلا به این بیماری برای تسکین سریع، باید دست کم سه بار در روز این نوشیدنی را مصرف کند.
خیار چنبر تلخ چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
مصرف منظم خیار چنبر تلخ درد آسیت یا آب آوردن شکم را تسکین می‌دهد. این گیاه دارویی به دلیل مقوی بودن و خواص ضد باکتری که دارد، برای درمان اختلالات کبدی مفید است.
۹. پیاز
مواد لازم:
– پیاز
روش انجام کار:
– پیاز را به وعده‌های غذایی و سالادتان اضافه کنید یا آن‌ها را خام بخورید.
چند وقت یک بار باید پیاز مصرف کنید؟
پیاز را در رژیم روزانه‌تان بگنجانید، زیرا به شما کمک میکند که از شر تشکیل مایع خلاص شوید.
پیاز چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
پیاز به عنوان یک ماده‌ی خوراکی دیورتیک در نظر گرفته می‌شود و سموم و مایعات اضافی را از بدن حذف میکند. اگر به مدت دو روز به طور مداوم پیاز بخورید، تسکین علائم مرتبط با آسیت را تجربه خواهید کرد.
۱۰. گیاه دارویی پونارناوا
مواد لازم:
– ریشهی پونارناوا
– یک لیوان آب ولرم
روش انجام کار:
۱. ریشهی این گیاه دارویی را خوب آسیاب کنید تا پودر یکدستی حاصل شود.
۲. حدود ۳ گرم از این پودر را همراه با یک لیوان آب گرم مصرف کنید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
این پودر را سه بار در روز مصرف کنید.
گیاه دارویی پونارناوا چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
این دارو که متعلق به طب آیورودا است به عنوان هاگید نیز شناخته می‌شود. این گیاه دارویی یکی از بهترین شفادهنده‌های کبد در جهان است و معمولا برای درمان آسیت یا آب آوردن شکم و ادم استفاده می‌شود. پونارناوا اثرات خلط‌آور و دیورتیک بر روی بدن دارد.
۱۱. چای قاصدک
مواد لازم:
– ۲۸ گرم ریشهی قاصدک
– ۲۹ میلی‌لیتر آب جوش
– ۱ قاشق غذاخوری عسل
روش انجام کار:
۱. ریشهی قاصدک را در آب داغ به مدت ۱۰ دقیقه دم بگذارید.
۲. ترکیب را صاف کنید و اجازه بدهید که خنک شود.
۳. عسل را به فنجان چای قاصدک اضافه کنید و در نهایت آن را بنوشید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
شما می‌توانید روزانه سه فنجان چای ریشهی قاصدک بنوشید.
چای قاصدک چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
ریشهی قاصدک، به عنوان یک دیورتیک طبیعی شناخته شده‌است. این گیاه دارویی کمک میکند تا مایع اضافی موجود در شکم کاهش بیابد. ریشهی قاصدک همچنین به فرایند هضم کمک میکند و اثرات ضد التهابی بر روی کبد فرد مبتلا به سیروز دارد.
۱۲. سوپ هانزا
مواد لازم:
– نصف فنجان هانزا
– ۴ فنجان آب
– ۱ قاشق غذا خوری فلفل سیاه
– ۱ قاشق غذاخوری سیر خرد شده
– ۱ عدد گوجه‌فرنگی خرد شده
– چند برگ گشنیز
روش انجام کار:
۱. لوبیای هانزا را به مدت ۱۰ تا ۱۲ دقیقه در یک زودپز بپزید.
۲. پودر فلفل سیاه، سیر و گوجه‌فرنگی را چند دقیقه در یک تابه تفت بدهید.
۳. نصف لوبیای هانزای جوشیده را به این مواد اضافه کنید و خوب هم بزنید. کمی صبر کنید تا ترکیب خنک شود.
۴. پس از آن‌که خنک شد، آن را له کنید تا خمیری حاصل شود.
۵. به خمیر حاصل، چند برگ گشنیز تازه و باقی لوبیای هانزای جوشیده را اضافه کنید.
۶. مواد را خوب مخلوط کنید و سه تا چهار دقیقه ترکیب را طبخ کنید.
۷. یک فنجان از این سوپ را زمانی که هنوز گرم است، میل کنید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
روزانه یک فنجان سوپ هانزا میل کنید.
لوبیای هانزا چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
ثابت شده‌است که سوپ تهیه شده از لوبیای هانزا برای درمان آسیت یا آب آوردن شکم موثر است. این سوپ هنگامی که به صورت روزانه مصرف شود، فورا تاثیر خود را به عنوان یک دیورتیک (ادرارآور) و داروی مقوی نشان می‌دهد. لوبیای هانزا در مقایسه با سایر دیورتیک‌ها، حاوی سدیم کم‌تری است و به خروج مایعات اضافی که در شکم انباشته شده‌اند، کمک میکند.
۱۳. ریشهی خولان (گیاه دارویی خار گوزن)
مواد لازم:
– ۱ قاشق چایخوری پودر ریشهی خولان
– یک لیوان آب ولرم
روش انجام کار:
– پودر ریشه گیاه خولان را ترجیحا در ساعات صبح با آب مصرف کنید.
چند وقت یک بار باید این روش درمانی را انجام داد؟
هر روز صبح این داروی گیاهی را مصرف کنید.
این گیاه دارویی چه‌طور چنین تاثیری دارد؟
ثابت شده‌است که ریشهی گیاه خولان به عنوان عامل دیورتیک (ادرارآور) و ملین عمل میکند و به درمان موثر آسیت یا آب آوردن شکم کمک میکند.
احتیاط:
اگر باردار هستید از این روش درمانی استفاده نکنید.
آسیت ممکن است یک بیماری مهم به نظر نرسد، اما بدون اقدامات احتیاطی و درمان ممکن است به مشکلی جدی تبدیل شود. علائم آن می‌تواند به طور موثر با داروهای خانگی که در این نوشتار قید شده، درمان شود. اکثر این مواد به راحتی در دسترس هستند و می‌توانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشند.
رژیم غذایی مناسب بیماران مبتلا به آسیت یا آب آوردن شکم
در صورتی که رژیم غذایی شما مناسب نباشد، استفاده از داروهای خانگی فقط تا حدودی، یا گاهی اوقات، به سختی تاثیر خواهد گذاشت. رژیم غذایی که دارای چربی و کلسترول کم است برای بیماران مبتلا به آسیت توصیه می‌شود. در این‌جا چند توصیه می‌بینید برای رژیم غذایی مناسب بیماران مبتلا به آسیت یا آب آوردن شکم
– از جایگزین‌های نمک به جای نمک استفاده کنید.
– مرکباتی مانند نارنگی، پرتقال، گریپ‌فروت و غیره دیورتیک‌های طبیعی هستند و به شما کمک می‌کنند که مایع اضافی از شکم‌تان خارج شود.
– آناناس نیز یک دیورتیک طبیعی است. شما می‌توانید آن را بخورید یا آب‌اش را بنوشید.
– معروف است که انبه نیز به درمان علائم بیماری آسیت کمک میکند.
– بلغور جوی دوسر نه تنها برای قلب شما عالی است بلکه برای درمان آسیت نیز عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد. این ماده‌ی خوراکی دیورتیک (ادرارآور) خوبی هم است.
– غلات کامل و مواد غذایی غنی از فیبر مصرف کنید.
– غذاهای غنی از پتاسیم و منیزیم مانند سبزیجات برگ سبز تیره، آووکادو، قارچ، چغندر و موز مصرف کنید. این مواد خوراکی احتباس آب را کاهش می‌دهند و فشار خون را پایین می‌آورند.
غذاهایی که بیماران مبتلا به آسیت یا آب آوردن شکم باید از مصرف آن‌ها پرهیز کنند
– کاهش میزان مصرف نمک برای درمان انواع آسیت یا آب آوردن شکم مهم است. نمک منجر به افزایش تجمع مایع می‌شود. بنابراین، باید به هر قیمتی که شده از مصرف آن پرهیز کنید یا به صورت بسیار کنترل‌شده آن را مصرف کنید.
– الکل یکی از علل عمده‌ی بروز آسیت است. در هر صورت باید از مصرف آن پرهیز کنید.
– از مصرف غذاهای سرخ شده، چرب و روغن حیوانی پرهیز کنید.
– هضم شیر و محصولات آن ممکن است برای بدن دشوار باشد، بنابراین بهتر است که بیماران مبتلا به آسیت از مصرف آن پرهیز کنند.
– از مصرف مواد غذایی نشاسته‌ای مانند برنج، سیب‌زمینی، ذرت، و غیره پرهیز کنید.
– از مواد خوراکی که موجب بروز باد شکم می‌شوند دوری کنید.
– از مصرف خوراکی‌های فرآوری‌شده پرهیز کنید زیرا مقدار فراوانی سدیم دارند.
همیشه قبل از اعمال هر گونه تغییر مهمی در رژیم ِغذایی‌تان بهتر است با پزشک‌تان مشورت کنید.
یوگا برای درمان آسیت یا آب آوردن شکم
مزایای یوگا برای همه شناخته‌شده است. این ورزش جریان خون و لنف را در بدن تحریک میکند. برای درمان آسیت، این سه آسانا یا حرکت از سوی متخصصان یوگا توصیه می‌شود.
– حرکت بادا پادماسانا (لوتوس پیوسته) – بادا پادماسانا که با نام حرکت لوتوس پیوسته نیز شناخته می‌شوپ، توسعه‌ی قفسه‌ی سینه را تحریک میکند و همین‌طور به صورت داخلی اعصاب شکم را ماساژ می‌دهد. با انجام این حرکت گردش خون بهبود می‌یابد و مایع اضافی از بدن خارج می‌شود یا به سیستم وریدی برمی‌گردد.
لولاسانا – این آسانا که به عنوان حرکت تاب خوردن نیز شناخته می‌شود، به لحاظ دشواری در سطح بالاتری قرار دارد. با این حال، این حرکت مرکز بدن را به شیوه‌ای عالی تحریک میکند و به کاهش فشار داخل شکم کمک میکند.
مایور آسانا – عضلات شکمی بدن را فعال میکند و جریان خون و لنف را بهبود می‌بخشد. این یک حرکت دشوار است و افراد مبتدی برای انجام آن نیاز به کمی حمایت دارند.
اگر شما یک مبتدی هستید، لطفا حرکات یوگا را خودتان امتحان نکنید. بلکه آن‌ها را تحت نظارت یک متخصص انجام بدهید تا از رخ دادن هر گونه اتفاق ناخوشایند جلوگیری کنید.