هنوز هم سرطان مشکلی جدی است که هر ساله جان میلیون‌ها نفر را می‌گیرد، و یکی از ناخوشایندترین مکان‌ها برای رشد آن درون فیلتر تاسیسات سیستم گردش خون‌تان است. پیش‌بینی شده بود که در سال ۲۰۱۴ بیش از ۳۰۰۰۰ نفر، اکثرا مردان، مبتلا به سرطان کبد تشخیص داده می‌شوند. این سرطان می‌تواند درون کبد رشد کند، اما عموما به ارگان‌های دیگر بدن پخش می‌شود. در ادامه این نوشتار با ما همراه باشید تا درباره ۱۰ مهمترین علائم سرطان کبد و چگونگی کاهش خطر ابتلا نکات مهمی بخوانید.
جذب سموم و دیگر مواد زائد خارجی در بدن بخش اجتناب ناپذیری از زندگی روزانه است. قهرمانان گمنامی هستند، به خصوص کبد، که درون بدن را تمیز می‌کنند و باعث می‌شوند آدم‌ها بی‌دغدغه زندگی کنند. درحالی که کبد مشغول تبدیل مواد مغذی در جریان خون است، تمام مواد زائد مضری را که هیچ استفاده‌ای برای بدن ندارند پاکسازی میکند- که به همین دلیل بیشتر آدم‌ها آن را دومین مهمترین عضو بدن برای بقا می‌دانند.
علل سرطان کبد
علل سرطان کبد اولیه می‌تواند به بیولوژی بدن، سابقه‌ی بیماری یا عادات بد مرتبط باشد. بیش از نیمی از آدم‌هایی که سرطان کبد در آنها تشخیص داده شده است در کبدشان زخم‌هایی دارند که تحت عنوان سیروز هم شناخته می‌شود، که باعث می‌شود سلول‌های کبد آسیب ببینند و از بین بروند. دو علت اصلی برای سیروز وجود دارد:
- سوء‌مصرف شدید الکل می‌تواند در طول زمان کبد را منحط کند و سلول‌های آن را از بین ببرد. وقتی که کبد سعی میکند این آسیب را ترمیم کند، این کار می‌تواند به جهش‌های دی.ان.ای منجر شود که باعث شروع سرطان‌ها می‌شوند.
- هپاتیت ویروسی مزمن، که از طریق انتقال مایعات بدن ایجاد می‌شود و به هپاتیت بی. یا سی. منجر می‌شود.
استفاده‌ی اعتیادگونه‌ی الکل با چند نوع سرطان در دهان، گلو، رود‌ه‌ی بزرگ، پستان، و از همه رایج‌تر، کبد در ارتباط است. اگر تدبیری اندیشیده نشود و از آن غفلت شود، مصرف بیش از حد الکل می‌تواند به التهاب شدید کبد بینجامد و باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان شود. بعضی از مطالعات نیز بیان می‌کنند که الکل فرآیند طبیعی درمان سلول‌های بدن را کاهش می‌دهد، و عادات دیگری مثل سیگار کشیدن، که با سرطان کبد در ارتباط است، را به فعالیت‌های خطرناک‌تر و سرطان‌زاتری تبدیل میکند.
مواد شیمیایی و علف‌کش‌های خاصی نیز هستند که با سرطان در ارتباط هستند. شخص ممکن است به واسطه‌ی قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها، استعمال دخانیات، انواع خاصی از کپک‌های قارچی، آفت‌کش‌ها و محصولات مصرفی خاصی مثل مصالح ساختمانی و بسته‌بندی‌های مواد غذایی آنها را تجربه کند.
چه کسانی بیشتر احتمال دارد دچار سرطان کبد شوند؟
عوامل خطر بسیاری وجود دارند که توسط متخصصان پزشکی از طریق پژوهش‌های جمعیتی تعیین می‌شوند و نشان می‌دهند چه کسانی بیشتر مستعد ابتلا به سرطان کبد هستند.
- نخستین عامل جنسیت شما است. مردان بسیار بیشتر از زنان مستعد ابتلا به سرطان کبد هستند. از ۳۳، ۱۹۰ مورد تازه‌ی سرطان کبد که در سال ۲۰۱۴ انتظار می‌رفت تشخیص داده شود، تقریبا ۷۵% آنها مرد هستند. با این حال باید مطالعات دیگری نیز صورت بگیرد که فهم معتبرتری نسبت به این عامل به‌دست بدهد.
- نژاد نیز می‌تواند در احتمال ابتلای شما به سرطان کبد نقش ایفا کند؛ بیشتر این بیماری در بین مردم جزایر پاسیفیک و آسیایی امریکایی‌ها مشاهده می‌شود. کشورهای کمتر توسعه یافته به لحاظ درمان پزشکی موارد بسیار بیشتری را از ایالات متحده تجربه می‌کنند.
- عامل مهم دیگر سن است. اکثریت بیماران مبتلا به سرطان کبد، حدود ۹۵%، در سن ۴۵ سالگی یا بیشتر به این بیماری دچار می‌شوند. بیشترین آمار ابتلا به سرطان کبد مربوط به محدوده‌ی سنی ۶۵ سال به بالا است.
- اگر دیابت دارید، خطر بیماری کبد چرب می‌تواند در طول زمان بیانگر ریسک بالاتر ابتلا به سرطان کبد باشد(اگر پیش‌دیابتی هستید، مقاله‌ی من درباره‌ی ۷ گام موثر برای پیشگیری از دیابت را بخوانید، و اگر درحال‌حاضر دیابت دارید، مقاله‌ی قبلی من درباره‌ی ۱۲ ماده‌ی خوراکی برای کنترل دیابت را بخوانید).
- بیماری‌های متابولیک که از طریق ژنتیک به ارث می‌رسند می‌توانند آدم‌ها را در ریسک بیشتری قرار بدهند.
- بعضی وقت‌ها بیماری‌های نادر مثل آنتی تریپسین و بیماری ویلسون کاملا با سرطان کبد در ارتباط هستند.
علائم سرطان کبد
متاسفانه سرطان کبد وقتی به مرحله‌ی بروز نشانه‌ها می‌رسد که کمی دیر شده است. این بیماری معمولا خودش را وقتی نشان می‌دهد که به مسئله‌ی وخیم‌تری تبدیل شده است. بعضی از نشانه‌ها، نشانه‌های غیراختصاصی هستند که می‌توانند در بسیاری از انواع دیگر سرطان یا بیماری‌های دیگر دیده شوند، اما اگر این تغییرات ناشناخته و ادامه‌دار هستند، به پزشکتان مراجعه کنید تا علت آن را پیدا کند.
در اینجا ۱۰ نشانه‌ی تشخیص اولیه‌ی سرطان کبد به شما ارائه می‌شود:
۱. کاهش وزن ناگهانی بدون تلاش فیزیکی یا تغییر رژیم غذایی
۲. درد شدید در ناحیه‌ی شکم
۳. از دست دادن ناگهانی اشتها و تغییرات در روند رژیم غذایی
۴. احساس ضعف مداوم در ماهیچه‌ها
۵. تورم در شکم
۶. رنگ‌رفتگی پوست که با نام یرقان نیز شناخته می‌شود، و عموما شامل زرد شدن پوست می‌شود
۷. هضم غیر طبیعی و مدفوع با لکه‌های رنگ سفید در آن
۸. خارش مداوم پوست
۹. احساس بادکردگی(نفخ) بعد از غذا
۱۰. احساس بی‌قراری و خستگی در طول روز
چگونه خطر ابتلا را کاهش دهیم
همانطور که در بالا اشاره شد، سرطان کبد عموما تا زمانی که به طرز چشمگیری رشد نکرده باشد، در شخص قابل رویت نیست. به همین دلیل، بهترین نوع دفاع، پیشگیری است. به عوامل خطر فوق‌الذکر توجه کنید و هر کدام را که ممکن است در زندگی‌تان اتفاق بیفتد محدود کنید. و اینک چند دستورالعمل عمومی مفید برای اجتناب از عوامل خطر.
– خطر ابتلا به هپاتیت را کاهش دهید. شما می‌توانید این کار را از طریق اجتناب از برقراری رابطه‌ی جنسی با کسی که آزمایش هپاتیت نداده است، استفاده از پوشش محافظ هنگام مقاربت، اجتناب از تزریق مواد و هشیار و مراقب بودن در برخورد با افراد هپاتیتی انجام دهید.
– بهترین کار برای بدن این است که از مصرف همزمان الکل و تنباکو دست برداریم. خطر جدی سرطان کبد وقتی رخ می‌دهد که نوشیدن یا سیگار کشیدن به یک عادت روزانه تبدیل می‌شوند. اگر سیگار می‌کشید، در این لینک ۵ راه علمی اثبات شده برای ترک سیگار را پیدا کنید.
– یک رژیم غذایی سالم و برنامه‌ی روتین تناسب اندام سیستم ایمنی شما را تقویت و بدن‌تان را برای جنگیدن با بیماری آماده خواهد کرد. همچنین خطر ابتلا به چاقی را که عموما با سرطان کبد در ارتباط است در شما کاهش می‌دهد. همچنین می‌توانید در این لینک مواد خوارکی را بیابید که از شما در برابر رشد سرطان محافظت می‌کنند.
– اگر محل کارتان مواد شیمیایی یا هر ماده‌ی سرطان‌زای زیست‌محیطی دارد، مطمئن شوید که اقدامات پیشگیرانه‌ی مناسب را انجام می‌دهید. به جای استفاده از مواد شیمیایی، سعی کنید از جایگزین‌های طبیعی مثل این علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها استفاده کنید.
– خانواده‌هایی که سابقه‌ی بیماری‌هایی را دارند که خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد، باید به طور منظم معاینه شوند.
– سرطان کبد هم مثل بیشتر بیماری‌های دیگر اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود به سادگی درمان می‌شود. آزمایش‌های منظم می‌تواند تلاش‌‌های پزشکی را آسان‌تر کند، بخصوص اگر به وجود هر یک از عوامل خطر یا نشانه‌های مذکور در فرد مشکوک باشیم.
– از داروهای گیاهی و مواد غذایی استفاده کنید که برای پاکسازی کبد مفید هستند- به مقاله‌ی من درباره‌ی بهترین داروهای گیاهی برای پاکسازی کبد، شامل دستور تهیه‌ی ماده‌ی مقوی کبد ببینید نگاهی بیندازید. همچنین می‌توانید کتاب الکترونیکی من راهنمای داروهای گیاهی را بخوانید تا پی ببرید چگونه از داروهای گیاهی به نحو کارآمدی برای علاج بیماری‌ها و امراض استفاده کنید. همچنین مقاله‌ی من درباره‌ی بهترین مواد خوراکی برای پاکسازی کبد را بخوانید و این جدیدترین اسموتی پاکسازی کبد را امتحان کنید.