تشخیص آرتروز بهترین اقدام برای مقابله با این بیماری است که شامل تشخیص مناسب این بیماری و اتخاذ برنامه‌ی درمانی بلند مدت و بهینه برای بیماری است. با این‌که بسیاری از این اقدامات را در این مقاله توضیح می‌دهیم، برنامه‌ی درمانی باید مخصوص به هر بیمار مبتلا به آرتروز، و بسته به نوع مفصل آسیب دیده و شدت علائم، به طور جداگانه طراحی شود.
معمولا مراجعه به یک پزشک عمومی برای تشخیص علت یا نوع آرتریت کفایت می‌کند. غالبا برای به دست آوردن این اطلاعات، مراجعه به متخصص آرتریت (روماتولوژیست) ضروری نیست. با وجود این، اگر تشخیص یا برنامه‌ی درمانی آن‌چنان که باید، شفاف نباشد، بهتر است به یک روماتولوژیست مراجعه شود.
معمولا تشخیص این مسئله که بیمار دچار گره‌های معمول ناشی از آرتروز (گره‌ی هبردن) شده است، صرفا بر اساس معاینات اولیه صورت می‌گیرد و نیازی به انجام آزمایش‌های بیشتر، از قبیل آزمایش خون یا تصویر رادیولوژی نیست. گاهی اوقات، جهت درک بهتر درجه یا ویژگی خاص آرتروز در یک مفصل خاص می‌توان از آزمایش‌های پزشکی بهره برد. هم‌چنین، انجام این آزمایش‌ها می‌تواند برای آگاهی و حذف احتمال ابتلای فرد به سایر وضعیت‌ها نیز موثر باشد.
آرتروز انگشتان دستی که هیچ علامت خاصی ندارد (یا دارای علائم خفیف است)، به درمان خاصی نیز نیاز ندارد. با وجود این، وقتی علائم آرتروز آزاردهنده و دائمی شوند، اقدامات درمانی باید شامل استفاده از داروهای مسکن و ضد التهابی، به همراه / بدون مکمل‌های غذایی نظیر گلوکوزامین و / یا کندروایتین باشد. به علاوه، استفاده از کمپرس سرد / گرم و پمادهای مسکن موضعی نیز می‌تواند موثر باشد.
در اولین مرحله، معمولا پزشک از بیمار می‌خواهد مکمل‌های غذایی بدون نسخه‌ای نظیر گلوکوزامین و کندروایتین را امتحان کند. طبق شواهد برخی مطالعات علمی، هر یک از این مکمل‌ها می‌توانند درد و سفتی مفاصل را در برخی از مبتلایان به آرتروز (نه همه‌ی آن‌ها) بر طرف کنند. این مکمل‌ها را می‌توانید بدون نسخه از داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های مخصوص خریداری کنید. طبق توصیه‌ی پزشکان، اگر ظرف دو ماه بعد از مصرف این مکمل‌ها، بهبودی حاصل نشود، بیمار باید مصرف آن‌ها را متوقف کند. به این نکته دقت کنید که برخی تولید کنندگان محصولات دارویی ادعا می‌کنند این مکمل‌ها می‌توانند غضروف را بازسازی کنند. این ادعا تاکنون توسط هیچ یک از مطالعات علمی به طور کافی تایید نشده است.
طبق برخی شواهد علمی، روغن ماهی نیز به عنوان یکی دیگر از مکمل‌های غذایی مفید برای علائم آرتروز، دارای خواص ضد التهابی است. به علاوه، گاهی اوقات افزایش مصرف ماهی در رژیم غذایی و / یا کپسول‌های روغن ماهی (کپسول‌های امگا-۳) می‌تواند التهاب ناشی از آرتریت را کاهش دهد. طبق برخی شواهد، مکمل ویتامین D نیز می‌تواند تورم مفصلی را در بیماران مبتلا به آرتروز کاهش دهد.
مدت‌‌ها است که همه‌ی پزشکان چاقی مفرط را به عنوان یکی از عوامل خطر بروز آرتروز زانو می‌شناسند. توصیه می‌شود، بیماران چاقی که نشانه‌های اولیه‌ی آرتروز دست را در خود مشاهده می‌کنند، به سرعت وزن‌شان را کاهش دهند، زیرا آن‌ها در معرض ابتلا به آرتروز زانو نیز قرار دارند. باید از مصرف خوراکی‌هایی که باعث افزایش وزن می‌شوند، خودداری کنید. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، حتی کم‌ترین کاهش وزن نیز می‌تواند در کنترل علائم آرتروز موثر باشد.
استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه نظیر استامینوفن نیز برای تسکین علائم آرتروز خفیف بسیار موثر است. معمولا پزشکان این داروها را به عنوان اولین اقدامات درمانی برای بیمار تجویز می‌کنند. مطالعات نشان داده‌اند، مصرف استامینوفن، با دوزهای مناسب و کافی، می‌تواند به اندازه‌ی داروهای ضد التهاب برای تسکین درد آرتروز زانو اثربخش باشد. از آن‌جا که استامینوفن نسبت به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی عوارض جانبی کم‌تری برای دستگاه گوارش (به ویژه برای سالمندان) دارد، تجویز آن به عنوان دارو برای تسکین درد بیماران مبتلا به آرتروز ترجیح داده می‌شود. اگر استامینوفن کارساز نشود، معمولا مصرف داروهای ضد التهابی بدون نسخه نظیر ایبوپروفن، کتوپروفن، و ناپروکسن توصیه می‌شود. بسیاری از بیماران با مصرف این داروها به همراه مکمل‌های گلوکوزامین و کندروایتین به نتایج خوبی دست یافته‌اند.
علائم درد ناشی از آرتروز در برخی بیماران، با قرار دادن دست‌های‌شان در پارافین گرم (هنگام صبح) به اندازه‌ی قابل توجهی کاهش می‌یابد. معمولا پارافین یا وکس را می‌توانید از داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های محصولات بهداشتی تهیه کنید. می‌توانید این پارافین یا وکس را در ظرفی روی حرارت ذوب کنید؛ بعد از استفاده از وکس، می‌توانید باقی مانده‌های آن را از روی دست‌تان جدا کنید و مجددا به ظرف برگردانید تا بار دیگر از آن‌ها استفاده کنید. قرار دادن مفصل آسیب دیده در آب گرم، و پوشیدن دستکش‌های نخی مخصوص آرتروز (در طول شب، برای گرم نگه داشتن دست‌ها هنگام خواب) نیز می‌توانند به تسکین علائم آرتروز دست کمک کنند. به علاوه، انجام مرتب تمرینات ملایم برای افزایش دامنه‌ی حرکت نیز می‌تواند به حفظ کارکرد مفاصل کمک کند. بهترین و راحت‌ترین زمان برای انجام این تمرینات، بعد از گرم کردن دست‌ها هنگام صبح است.
استفاده‌ی موضعی از پمادهای مسکن (روی بخش از پوست که مفصل آسیب دیده در زیر آن قرار دارد) نیز می‌تواند دردهای ناشی از آرتریت خفیف را در طول روز کاهش دهد. از جمله‌ی این پمادها می‌توان به پماد کپسایسین، سالیسین، متیل سالیسیلات، و منتول اشاره کرد. گاهی اوقات، برای کمک به تسکین بیشتر علائم خفیف آرتروز، می‌توانید از چند تکه یخ (به ویژه در ساعات پایانی روز) استفاده کنید. متخصصان کار درمانی نیز می‌توانند با ارزیابی فعالیت‌های روزانه‌تان تشخیص دهند کدام نوع از روش‌های درمانی می‌تواند در خانه یا محل کار به بیمار کمک کند.
در نهایت، اگر بعد از انجام تمام این کارها، علائم آرتریت هم‌چنان پا بر جا بمانند، حتما باید به پزشک متخصصی مراجعه کنید که بتواند برای هر بیمار خاص، دستورالعمل خاص و بهینه‌ای را برای کنترل این بیماری ارائه دهد. نسخه‌های دارویی بسیاری برای درمان بیماران مبتلا به آرتروز مزمن و علائم آزاردهنده‌ی آن وجود دارد.
علاوه بر اقدامات بالا، اگر در دست‌های‌تان نشانه‌ها و علائم اولیه‌ای آرتروز را مشاهده می‌کنید، حتما در سایر مفاصل بدن‌تان نیز به دنبال علائم این بیماری بگردید.
عاقبت بیماران مبتلا به آرتروز چگونه است؟
پیش‌بینی وضعیت آینده و عاقبت بیماران مبتلا به آرتروز به مفاصل آسیب دیده و میزان علائم و نقص‌های موجود در آن‌ها بستگی دارد. برخی بیماران آن‌چنان تحت تاثیر علائم آرتروز قرار نمی‌گیرند، در حالی که برخی دیگر به شدت دچار ناتوانی می‌شوند. جراحی تعویض و جایگزین مفصل، به دلایلی، بهترین اقدام درمانی بلند مدت برای آرتروز شدید به شمار می‌رود. برخی‌ها نیز نگران‌اند که آرتروز بتواند بر اندام‌های داخلی بدن نیز تاثیرگذار باشد؛ این نگرانی بی‌مورد است. آرتروز هیچ آسیبی به اندام‌های داخلی نمی‌رساند و هیچ نشانه‌ای از آن در آزمایش‌های خون وجود ندارد.
آیا پیشگیری از آرتروز امکان‌پذیر است؟
به استثنای جلوگیری از وارد آمدن هر گونه صدمه به مفاصل (که ارادی است و با احتیاط بیشتر قابل تحقق است)، هیچ اقدام پیشگیرانه‌ای برای آرتروز وجود ندارد.
کدام تخصص‌های پزشکی می‌توانند به درمان آرتروز کمک کنند؟
پزشکان عمومی، متخصصان داخلی، ارتوپدی، روماتولوژیست‌ها، متخصصان طب فیزیکی، متخصصان کار درمانی، ارتوتیست‌ها (ارتوپدهای فنی)، متخصصان فیزیوتراپی، و سایر متخصصان توانبخشی می‌توانند به درمان آرتروز کمک کنند.
آینده برای بیماران مبتلا به آرتروز چه به ارمغان خواهد آورد؟
در آینده، ممکن است داروهایی در دسترس عموم قرار بگیرند که بتوانند از غضروف در برابر پیامدهای نابودگرانه‌ی بیماری آرتروز محافظت کنند. سرانجام، پژوهش‌ها در خصوص بیولوژی غضروف به دستاوردهای جدید و هیجان‌آوری در کنترل آرتروز خواهند رسید.
نوآوری‌ها در زمینه‌ی عمل جراحی به ابداع فنونی منجر می‌شوند که بتوانند شکاف‌های جدا شده‌ی غضروف زانو را ترمیم کنند. طی این اقدامات درمانی، غضروف بیمار در محیط آزمایشگاهی به شکل واقعی رشد خواهد کرد، و سپس، در نواحی شکاف خورده قرار خواهند گرفت و با تکه‌ای از استخوان بیمار پوشیده می‌شوند. اگرچه این روند درمانی برای آسیب غضروف ناشی از آرتروز انجام نمی‌شود، ولی درها را برای پژوهش‌های آتی در زمینه‌ی غضروف می‌گشاید. این روش‌ها و سایر حوزه‌های در حال پیشرفت می‌توانند امیدبخش روش‌های جدید برای مشکلات قدیمی باشند.
محققان موسسه‌ی ملی سلامت ایالات متحده دریافته‌اند، مصرف گلوکوزامین در مقایسه با پلاسیبو (دارونما) نمی‌تواند به اندازه‌ی قابل توجهی علائم آرتروز را بهبود ببخشد. مطالعاتی در زمینه‌ی فواید برخی دیگر از فرمول‌های گلوکوزامین نسبت سایر فرمول‌های آن در حال انجام هستند.
دانشمندان و پژوهشگران دریافته‌اند، داکسی‌سایکلین، نوعی داروی تتراسایکلین، می‌تواند سرعت فرسایش غضروف را در زانوهای بیماران مبتلا به آرتروز کاهش دهد. به نظر می‌رسد، این مسئله، نه به خاطر خواص آنتی بیوتیکی این دارو، بلکه به خاطر تاثیر آن بر آنزیم‌هایی است که باعث نابودی غضروف‌ها می‌شوند. برای تعیین میزان اهمیت این اثر هیجان‌آور، مطالعات بیش‌تری مورد نیاز است.