نتایج یک مطالعه‌ی جدید نشان داده‌اند، تحریک طناب نخاعی یا تحریک نخاع می‌تواند به عنوان یک روش درمانی جایگزین برای آن دسته از بیماران مبتلا به پارکینسون به کار گرفته شود که بدن‌شان در برابر درمان‌های رایج مقاومت میکند. پژوهشگران ادعا میکنند این فناوری نوظهور ممکن است به درمان پارکینسون و کاهش درد و بهبود دامنه‌ی حرکتی این بیماران کمک کند.
نزدیک به یک میلیون نفر از مردم آمریکا به بیماری پارکینسون مبتلا هستند. این اختلال بلند مدتِ تباه کننده در نتیجه‌ی آسیب دیدن آن دسته از سلول‌های عصبی داخل مغز ایجاد می‌شود که مسئول تولید دوپامین هستند.
با پیشرفت علائم پارکینسون در بدن، فرد بیمار ممکن است به تدریج شاهد ایجاد لرزش در یک دست و گرفتگی در سایر بخش‌های بدن شود. چهار علامت کلیدی بیماری پارکینسون عبارت هستند از:
الف. لرزش
ب. احساس سفتی و گرفتگی در دست‌ها، پاها، یا سایر بخش‌های بدن
پ. کند شدن حرکات و دشواری در حرکت دادن بخش‌های بدن و هم‌چنین، دشواری در ایجاد هماهنگی بین آن‌ها برای انجام حرکات – احتمالا این علائم با از بین رفتن حالات چهره و حرکات کند و رباتی ظاهر می‌شوند
ت. دشواری در انجام کارهای ظریف مانند بستن دکمه‌های لباس
در نهایت، فرد بیمار دچار مشکلات اساسی در حفظ تعادل می‌شود؛ هم‌چنین، برخی از مبتلایان به پارکینسون ممکن است دچار دمانس یا زوال عقل نیز بشوند. برخی از این بیماران فقط دچار علائم حرکتی می‌شوند، در حالی که برخی دیگر از آن‌ها به علائم شناختی مبتلا می‌شوند، و پزشکان هنوز در خصوص علت این مسئله به نتیجه‌ی قطعی نرسیده‌اند.
برخی از متخصصان دوپامین را هورمون “حال خوب” یا یک پیام‌رسان شیمیایی می‌دانند. این هورمون نقش‌های متعددی در بدن ایفا میکند، از جمله هماهنگ کردن حرکات بدن؛ هم‌چنین دوپامین در سیستم پاداش مغز نیز نقش فعالی دارد.
بیشتر مبتلایان به بیماری پارکینسون دست‌کم دچار یکی از علائم غیر حرکتی این بیماری می‌شوند؛ شایع‌ترین علائم غیر حرکتی پارکینسون عبارت هستند از اختلالات خواب، ضعف حس بویایی، درد، یبوست، و تعریق بیش از حد.
هم‌چنین، برخی از مبتلایان به پارکینسون ممکن است دچار اضطراب و علائم نوروسایکیاتری از قبیل افسردگی، بی تفاوتی، و روان‌پریشی نیز بشوند.
طیف گسترده‌ای از این علائم می‌توانند نحوه‌ی ارتباط این بیماران تاثیر بگذارند و باعث افراد مبتلا به پارکینسون به تدریج عزت نفس و هم‌چنین، حس هویت خود را از دست بدهند.
با این‌که علت بروز بیماری پارکینسون هم‌چنان ناشناخته باقی مانده است، درمان‌های تجویزی برای رفع کمبود دوپامین و تحریک عمقی مغز (DBS) از روش‌های طلایی و استاندارد کنترل این بیماری هستند.
ولی تجویز دوپامین می‌تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد، از جمله دیسکینزی، حرکات پیچشی غیر ارادی در بدن. این علائم معمولا با از بین رفتن اثر دارو کاهش می‌یابند. از جمله سایر اثرات مخرب این داروها می‌توان به اختلالات دستگاه گوارش، توهم، اضطراب، و احساس خستگی مفرط در ماهیچه‌ها اشاره کرد.
در ضمن، تحریک عمقی مغز می‌تواند باعث خونریزی مغزی، عفونت، و تشنج نیز بشود.
با توجه به نیاز ضروری به درمان و تسکین علائم پارکینسون با کم‌ترین ریسک ممکن، گروهی از پژوهشگران به تازگی به بررسی گزینه‌ی درمانی جدیدی پرداخته‌اند: تحریک طناب نخاعی. این پژوهشگران یافته‌های خود را در نشریه‌ی طب بیوالکترونیک منتشر کرده‌اند.
ارزیابی یک روش درمانی جایگزین
پژوهشگران به بررسی این مسئله پرداختند که آیا می‌توان تحریک طناب نخاعی را به عنوان روش درمانی واحد و مجزا برای بیماری پارکینسون و نجات جان بیمارانی دانست که تحریک عمقی مغز به طور فزاینده‌ای در آن‌ها بی‌نتیجه بوده است.
طی این مطالعه، پژوهشگران به بررسی وضعیت ۱۵ شرکت کننده با میانگین سن ۷۴ سال پرداختند. بیماری پارکینسون در این شرکت کنندگان به طور متوسط، حدود ۱۷ سال پیش از آغاز این مطالعه شناسایی شده بود.
هشت نفر از این شرکت کنندگان، پیش‌تر تحت تحریک عمقی مغز قرار گرفته بودند، و سایر آن‌ها، در فرایند درمان بیماری پارکینسون فقط داروهایی از جمله داروهای مسکن مصرف کرده بودند.
همه‌ی این شرکت کنندگان دچار درد مزمنی بودند که در برابر داروهای ضد درد مقاوم شده و طی دوره‌ي درمان این بیماری تغییر کرده بود. هم‌چنین، در مواردی که یک عصب خاص در ایجاد این مشکلات دخالت داشت، استفاده از داروهایی به نام داروهای مسدود کننده‌ی عصب نیز تاثیری به همراه نداشت.
هنگام شروع این مطالعه، الکترودهایی با استفاده از روش جراحی در زیر پوست ناحیه‌ای در نزدیکی ستون فقرات این شرکت کنندگان قرار گرفت.
شرکت کنندگان می‌توانستند جریان الکتریکی ملایمی را در سه حالت تحریکی به انتخاب خود دریافت کنند: تحریک مداوم نیروبخش، تحریک مداوم انفجاری، یا چرخه‌ای از تحریک انفجاری که طی آن، جریان الکتریکی به مدت ۱۰ الی ۱۵ ثانیه وارد بدن بیمار می‌شدند، و سپس، ۱۵ الی ۳۰ ثانیه نیز متوقف می‌شدند.
تسکین درد و بهبود حرکت
طبق مشاهدات پژوهشگران، وضعیت ۱۵ شرکت کننده‌ی حاضر در این مطالعه پس از استفاده از دستگاه محرک طناب نخاعی به شکل قابل توجهی بهبود یافت.
بر اساس مقیاس اندازه‌گیری بصری از شدت درد – میزان درد هفت نفر از ۱۵ بیمار حاضر در این مطالعه که هرگز تحریک عمقی مغزی دریافت نکرده بودند، به طور میانگین تا ۵۷ درصد کاهش یافته بود. هم‌چنین، میزان درد شرکت کنندگانی که پیش‌تر تحریک عمقی مغزی دریافت کرده بودند، به طور میانگین تا ۶۱ درصد کاهش یافته بود.
به علاوه، پژوهشگران دریافتند، میزان درد شرکت کنندگانی که تحریک انفجاری چرخه‌ای را انتخاب کرده بودند نیز، بر اساس همان مقیاس‌های اندازه‌گیری، به طور میانگین، ۶۷ درصد کاهش یافته است. با مقایسه‌ی این افراد، پژوهشگران متوجه شدند آن‌هایی که تحریک مداوم انفجاری را انتخاب کرده بودند نیز، با همان مقیاس اندازه‌گیری به طور میانگین، شاهد ۴۸ درصد کاهش درد بودند.
از میان این ۱۵ شرکت کننده، ۱۱ نفر از آن‌ها، قبل و بعد از این مطالعه، قادر بودند یک مسیر ۱۰ متری را راه بروند. وضعیت راه رفتن هشت نفر از اعضای این گروه (۷۳ درصد) در یک مسیر ۱۰ متری، پس از دریافت تحریک طناب نخاعی، به طور میانگین تا ۱۲ درصد بهبود یافت. پژوهشگران از راه رفتن در یک مسیر ۱۰ متری به عنوان مقیاسی برای ارزیابی قدرت حرکت و توان راه رفتن شرکت کنندگان استفاده کردند.
هم‌چنین، پژوهشگران از یک آزمون “ایستادن و راه رفتن زمان‌بندی شده” برای اندازه‌گیری زمان مورد نیاز این بیماران برای بلند شدن از روی صندلی، راه رفتن در یک مسیر ۳ متری، چرخیدن به عقب، برگشتن به سوی صندلی، و نشستن بر روی آن استفاده کردند. از میان ۱۱ شرکت کننده‌ای که توانستند این آزمون را به طور کامل پشت سر بگذارند، مدت زمان تکمیل این کار از ابتدا تا انتها در هفت نفر (۶۳ درصد) از آن‌ها به شکل قابل ملاحظه‌ای بهبود یافته بود.
امتیاز آزمون “ایستادن و راه رفتن زمان‌بندی شده” در بیمارانی که الگوی انفجاری مداوم را انتخاب کرده بودند، به اندازه‌ي ۱۸ درصد بهبود یافته بود. با وجود این، امتیاز آن‌هایی که حالت چرخه‌ای را انتخاب کرده بودند، به اندازه‌ی ۷ درصد کاهش یافت.
با این‌که بسیاری از این نتایج امیدوار کننده به نظر می‌آیند، لازم به ذکر است که تحریک طناب نخاعی خطراتی نیز به همراه دارد و ممکن است باعث ایجاد برخی عوارض جانبی شود، از جمله خونریزی در ناحیه‌ی فرو کردن سوزن‌ها.
هم‌چنین، این پژوهشگران اذعان کردند طراحی مطالعه‌ی آن‌ها دارای یک محدودیت نیز بوده است: آن‌ها قادر به تشخیص این مسئله نبودند که آیا این میزان از بهبود در امتیاز آزمون حرکتی (افزایش توانایی بیماران برای حرکت دادن خود) صرفا ریشه در تحریک طناب نخاعی دارد یا در نتیجه‌ی کاهش درد ایجاد شده است.
طبق مشاهدات گروهی از پژوهشگران در ایالات متحده و ژاپن:
“تحریک طناب نخاعی یک فناوری نوظهور است که به طور بالقوه برای درمان علائم حرکتی و غیر حرکتی که بیماران مبتلا به پارکینسون همواره در طول زندگی‌شان با آن‌ها دست و پنجه نرم میکنند – از جمله احساس درد – می‌تواند کاربرد داشته باشد.”
یکی دیگر از محدودیت‌های این مطالعه مربوط به این حقیقت است که همه‌ی این شرکت کنندگان در یک نقطه‌ی مشابه در بدن‌شان، تحریک طناب نخاعی دریافت نکردند – زیرا محل تحریک بر اساس چگونگی درد اظهار شده توسط هر یک از شرکت کنندگان متفاوت بود. هم‌چنین، همه‌ی این بیماران قادر نبودند به مطالعه باز گردند و آزمون‌های حرکتی را تکمیل کنند؛ همین مسئله باعث محدودتر شدن شمار نمونه‌هایی شد که به خودی خود محدود به حساب می‌آمدند.
به علاوه، این مطالعه‌ی محدود شامل گروه کنترل نیز نبود؛ بنابراین، برخی از تغییرات در نمرات مربوط به درد ممکن است ناشی از اثر پلاسیبو (تاثیر دارونما یا نمایش درمان) باشد.
از این رو، این پژوهش را می‌توان فقط به عنوان مطالعه‌ای برای اثبات مفهوم در نظر گرفت. برای رسیدن به نتایج دقیق‌تر به انجام ارزیابی‌هایی در مقیاس بزرگ نیاز است.