تخم گشنیز یکی از ادویه‌هایی است که اکثر آسیایی‌ها نمی‌توانند بدون آن زندگی کنند و در اکثر غذاهای هندی و همچنین مدیترانه و خاور میانه کاربرد دارد. اگرچه تخم گشنیز محبوبیت زیادی در آسیا دارد اما در غذاهای غربی کاربرد چندانی ندارد و امروزه مردم – به دلیل خواص تخم گشنیز برای سلامتی– استفاده از آن را آغاز کرده‌اند. تمام قسمت‌های گیاه گشنیز قابل خوردن است اما فقط تخم خشک شده یا برگ‌های تازه آن برای طعم دادن به غذا به کار می‌روند.
تخم گشنیز چیست؟
آمریکایی‌های و کانادایی‌ها با عبارت تخم گشنیز آشنایی ندارند زیرا از اسامی دیگری برای این ادویه استفاده می‌کنند. نام علمی گشنیز، کوریاندروم ساتیوم است و قبل از کشف مصارف آشپزی و پزشکی آن، در آسیا و غرب اروپا به عنوان یک گیاه وحشی شناخته می‌شد. در تهیه برخی غذاها مانند دال عدس هندی از برگ گشنیز خرد شده نیز استفاده می‌شود.
به هر حال، بهتر است برگ گشنیز به صورت خام مصرف شود زیرا به دلیل عطر مرکبات مانندش، طعمی عالی به سالادها و برخی غذاهای سنتی می‌دهد. نمی‌توانید برگ گشنیز را خشک کنید یا در فریزر بگذارید زیرا عطر آن از بین می‌رود. جوانه این گیاه، میوه آن بوده و خشک شده آن، همان تخم گشنیز است. تخم گشنیز نیز – مانند برگ آن – عطری مرکبات مانند دارد وعلاوه بر آن طعمی آجیلی، گرم و تند نیز دارد که همین خاصیت، آن را به ادویه‌ای محبوب در آشپزخانه تبدیل کرده است.
ارزش تغذیه‌ای تخم گشنیز
تخم گشنیز
| میزان مصرف | ۱۰۰ گرم |
| کالری | ۲۳ |
| سدیم | ۴۶ میلی‌گرم |
| پتاسیم | ۵۲۱ میلی‌گرم |
| کربوهیدرات کل | ۳.۷ گرم |
| فیبر رژیمی | ۲.۸ گرم |
| پروتئین | ۲.۱ گرم |
| ویتامین A | ۱۳۴٪ |
| ویتامین C | ۴۵٪ |
| ویتامین B6 | ۵٪ |
| کلسیم | ۶٪ |
| آهن | ۹٪ |
| منیزیم | ۶٪ |
تخم گشنیز علاوه بر این‌که ادویه شناخته شده‌ای است، به عنوان گیاهی دارویی و دارای خواص بسیار برای سلامتی نیز شهرت دارد. فهرست خواص تخم گشنیز که ممکن است با وجود استفاده روزانه، از آن‌ها بی‌اطلاع باشید را در این‌جا آورده‌ایم.
۱. ضد روماتیسم
اسیدهای سینئول و لینولئیک ، دو ترکیب ضروری هستند که در تخم گشنیز یافت می‌شوند و تاثیر ضد روماتیسم دارند.
۲. خواص ضد آرتریت
دو ترکیبی که در بالا گفته شد – اسیدهای سینئول و لینولئیک – مسئول درمان آرتریت نیز هستند زیرا خواص ضد آرتریتی و ضد التهابی دارند.
۳. تحریک ادرار
برخی از ترکیبات موجود در تخم گشنیز می‌توانند مانند یک عامل ضد التهاب عمل کرده و تورم کلیه را کاهش دهند. این ماده به تحریک ادرار و دفع آب اضافی در بدن کمک می‌کند.
۴. درمان التهاب پوست
التهاب پوستی درمان نشده می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود اما اسیدهای سینئول و لینولئیک بهترین خاصیت تخم گشنیز برای رفع این مشکل هستند.
۵. بهبود ظاهر پوست
خوب، اگر التهاب پوستی رفع شود، ظاهر پوست شما به شکل قابل توجهی بهبود می‌یابد. به عبارت دیگر، تخم گشنیز راهی طبیعی برای درخشش، سلامتی و احتمالا جوانی پوست است.
۶. رفع فوری خارش پوست
موارد بسیاری می‌توانند باعث خارش پوست شوند. به هر حال، قبل از این‌که بتوانید ریشه مسئله را پیدا کنید، شاید استفاده از تخم گشنیز، راهی آسان‌تر برای این کار باشد.
۷. راهی طبیعی برای رفع جوش
جوش می‌تواند واقعا آزاردهنده باشد به ویژه زمانی که باید در بهترین حالت ظاهری خود باشید. اگرچه محصولات زیادی هستند که می‌توانند برای درمان جوش به کار روند اما هیچ کدام از آن‌ها قابل مقایسه با استفاده از تخم گشنیز نیستند. ترکیب پودر تخم گشنیز، عسل و کمی زردچوبه می‌تواند به شکلی کاملا طبیعی جوش‌های شما را کاهش دهد.
۸. درمان طبیعی اگزما
اگزما یکی از آزاردهنده‌ترین مشکلات پوستی است. درمان آن آسان نیست و باعث ناراحتی شما می‌شود. به هر حال، دیگر جای نگرانی نیست. تخم گشنیز به طبیعی‌ترین شکل ممکن برای درمان اگزما مفید است زیرا خواص ضد قارچی دارد که می‌تواند با اگزما مبارزه کند.
۹. درمان خشکی پوست
تخم گشنیز خواص لایه‌برداری نیز دارد که به درمان خشکی پوست کمک می‌کند. عوامل بسیاری وجود دارند که می‌توانند باعث خشکی پوست شوند و تخم گشنیز می‌تواند از درون و بیرون، این علائم را رفع کند.
۱۰. افزایش رشد مو
رشد بد مو به دلیل وضعیت ناسالم پوست سر به وجود می‌آید. بنابراین، کاری که ابتدا باید انجام دهید، تحریک رشد مو از طریق درمان درست پوست سر است. فقط پودر تخم گشنیز را به روغن موی خود اضافه کنید و پوست سر خود را با آن ماساژ دهید تا رشد سالم مو تحریک شود.
۱۱. کاهش کلسترول
ویتامین C و برخی اسیدهای موجود در تخم گشنیز مانند اسید لینولئیک، اسید اولئیک، اسید استئاریک و اسید پالمیتیک، دلیل مفید بودن تخم گشنیز برای کاهش کلسترول هستند. همچنین، تولید کلسترول بد را کاهش داده و کلسترول خوب را افزایش می‌دهند.
۱۲. جلوگیری از حمله قلبی و سکته
کلسترول پایین، خطر ایجاد لخته خون غیر ضروری در عروق که ناشی از کلسترول بد است را کاهش می‌دهد. یعنی، این وضعیت از حمله قلبی و سکته جلوگیری می‌کند زیرا مانعی در عروق وجود ندارد که بتواند به این دو مشکل کشنده منجر شود.
۱۳. کمک به عملکرد درست دستگاه گوارش
آیا فکر می‌کنید فقط فیبر می‌تواند به عملکرد درست دستگاه گوارش کمک کند؟ خوب، تخم گشنیز حاوی روغن‌های معطری مانند لینالول و برنئول است که می‌تواند سلامت دستگاه گوراش را بهبود بخشد.
۱۴. بهبود عملکرد کبد
عملکرد درست و طبیعی دستگاه گوارش می‌تواند عملکرد کبد را بهبود بخشد زیرا زمانی که روده به درستی حرکت می‌کند، کبد نیز تحت فشار نبوده و عملکرد درستی خواهد داشت.
۱۵. درمان اسهال
عامل اصلی ایجاد مشکلی مانند اسهال، عفونت باکتریایی است و تخم گشنیز خواص ضد قارچی و ضد میکروبی دارد که نه تنها در درمان اسهال موثر است بلکه باکتری‌هایی که روده را دچار عفونت می‌کنند را نیز به طور کامل می‌کشد.
۱۶. جلوگیری از تهوع و استفراغ
استفراغ و تهوع تنها علائمی هستند که در حالت ناراحتی معده بروز می‌کنند. خوب، این قرار نیست شما را بکشد اما بسیار حس ناخوشایندی است و ممکن است توان و انرژی مراجعه به پزشک را نیز نداشته باشید. تنها چیزی که نیاز دارید یک درمان خانگی با تخم گشنیز است.
۱۷. راهی برای رفع اختلال معده
اختلال معده چیزی نیست که آن را ساده ببینید زیرا اگرچه در اکثر موارد در زمان کمی بهبود می‌یابد اما گاهی وقت‌ها به دلیل باکتری‌های خطرناکی به وجود می‌آید. به همین دلیل است که باید فورا و قبل از این‌که دیر شود به پزشک مراجعه کرد.
۱۸. کاهش فشار خون
همه می‌دانند که هر خوراکی سرشار از مواد معدنی به ویژه پتاسیم برای کاهش فشار خون عالی است. سدیم عامل افزایش فشار خون است و پتاسیم دشمن طبیعی سدیم به شمار می‌آید و به کنترل موثر فشار خون کمک می‌کند.
۱۹. جلوگیری از پرفشاری خون
چیزی که می‌خورید تعیین کننده چیزهایی است که به آن‌ها دچار می‌شوید، به هر حال گاهی وقت‌ها کنترل عوارض جانبی چیزی که می‌خورید کار سختی است. برای جلوگیری از پرفشاری خون ناشی از چیزی که خورده‌اید بهتر است تخم گشنیز را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید تا مطمئن شوید تاثیرات بدتر آن به شما آسیبی نمی‌رساند.
۲۰. کمک به تنظیم ضربان قلب
زمانی که ضربان قلب نامنظم دارید، فقط یک احتمال برای آن وجود دارد : قلب شما مجبور است که سخت کار کند. اضافه کردن تخم گشنیز به رژیم غذایی به تنظیم ضربات قلب و بهبود سلامت قلب کمک می‌کند.
۲۱. راه حلی طبیعی برای زخم‌های دهان
تخم گشنیز دارای روغن معطری نیز هست که می‌تواند مانند یک عامل ضد عفونی کننده عمل کرده و زخم‌های دهانی را به طور طبیعی درمان کند. این ترکیب سیترونلول نام دارد و به میزان مناسب در تخم گشنیز یافت می‌شود و این ادویه را به یک ماده ضد عفونی کننده موثر تبدیل کرده است.
۲۲. خوشبو کننده دهان
آیا مشکل بد بویی دهان دارید؟ خوب به راحتی می‌توانید برای همیشه با این مشکل خداحافظی کنید زیرا تنها چیزی که برای رفع این مشکل نیاز دارید تخم گشنیز است که باکتری‌های عامل بوی بد دهان موجود در حفره دهانی را می‌کشد.
۲۳. رفع کم‌خونی
کم‌خونی به دلیل کمبود آهن به وجود می‌آید. همه می‌دانند که آهن برای جلوگیری از کم‌خونی ضروری است و تخم گشنیز سرشار از آهن و مواد معدنی دیگر است که به افزایش تولید سلول‌های قرمز خون و اکسیژن رسانی به سلول‌های بدن کمک کرده و با کم‌خونی مبارزه می‌کند.
۲۴. افزایش سلامت استخوان‌ها
تمام خوراکی‌هایی که سرشار از مواد معدنی و کلسیم هستند برای استخوان‌ها مفیدند و تخم گشنیز نیز از این قائله مستثنی نیست. میزان زیاد آهن موجود در تخم گشنیز نیز نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌ها ایفا می‌کند.
۲۵. افزایش انرژی
آیا با کمبود انرژی صبحگاهی مواجهید؟ خوب شاید زما ن اضافه کردن تخم گشنیز به صبحانه رسیده باشد زیرا سرشار از آهن است و می‌تواند انرژی شما را افزایش دهد.
۲۶. رفع حساسیت فصلی
برخی افراد نمی‌دانند که واکنش حساسیتی تا چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد. انواع متعدد حساسیت با عوامل مختلف وجود دارد اما مشکل اینجاست که اکثر افراد نمی‌دانند به چه چیزی حساسیت دارند. تخم گشنیز برای رفع علائم مفید است اگرچه بازهم لازم است که برای رفع این مشکل به پزشک مراجعه کنید.
۲۷. محافظت در برابر سالمونلا
آیا می‌دانید سالمونلا فقط یک باکتری ساده که باعث ایجاد عفونت در روده می‌شود نیست و در صورت درمان نشدن می‌تواند کشنده باشد؟ خوب، اگرچه مراجعه به یک متخصص برای رفع این باکتری‌ها اهمیت بالایی دارد اما به عنوان کمک‌های اولیه می‌توانید از تخم گشنیز استفاده کنید.
۲۸. جلوگیری از مسمومیت غذایی
یکی از عوامل اصلی مسمومیت غذایی، باکتری است. به همین دلیل است که بهتر است غذا را پخته بخورید تا خام. به هر حال، می‌توانید با اضافه کردن پودر تخم گشنیز یا برگ تازه گشنیز به سالاد با این مشکل مقابله کرده و به شکلی خوشمزه، از مسمومیت غذایی پیشگیری کنید.
۲۹. جلوگیری از تباهی استخوان
برای مصرف کلسیم، منتظر پیر شدن نمانید زیرا دیگر بدن قادر به جذب کلسیم مصرفی نخواهد بود و از ذخیره کلسیم موجود در استخوان استفاده می‌کند. نمی‌توان از تباهی استخوان جلوگیری کرد اما با داشتن ذخیره کلسیم کافی در استخوان می‌توان فرآیند آن را کند کرد.
۳۰. جلوگیری از پوکی استخوان
هر کسی ممکن است به پوکی استخوان دچار شود اما اگر نمی‌خواهید یکی از این افراد باشید، شاید اضافه کردن تخم گشنیز به رژیم غذایی بتواند به طور کلی از پوکی استخوان جلوگری کند زیرا تخم گشنیز سرشار از کلسیم و مواد معدنی دیگر است.
۳۱. رفع بی‌اشتهایی
بی‌اشتهایی، اختلال در خوردن است. تخم گشنیز این مشکل را درمان نمی‌کند اما می‌تواند برای کاهش علائم ناشی از این مشکل مفید باشد.
۳۲. تقویت کننده سیستم ایمنی
برای تقویت سیستم ایمنی خود به چه چیزی نیاز دارید؟ خوب، برای تقویت سیستم ایمنی، تنها چیزی که نیاز دارید گنجاندن مقداری تخم گشنیز در رژیم غذایی روزانه است زیرا تخم گشنیز سرشار از آنتی اکسیدان است که یک لایه محافظتی دیگر را برای سیستم ایمنی شما فراهم می‌کند.
۳۳. درمان آبله
ترکیب خواص آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد عفونی، دلیل موثر بودن تخم گشنیز در درمان آبله است. به علاوه، ویتامین C موجود در تخم گشنیز نیز به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.
۳۴. تنظیم سیکل قاعدگی
زنان زیادی هستند که به نامنظم بودن سیکل قاعدگی خود اهمیتی نمی‌دهند. این زنان نمی‌دانند که این وضعیت می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی‌تری شود. تخم گشنیز در تنظیم سیکل قاعدگی موثر است.
۳۵. کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
همه زنان می‌دانند که گاهی وقت‌ها رفع دردهای شکمی کار ساده‌ای نیست. این وضعیت می‌تواند روز، برنامه، خلق و خوی آن‌ها و در نتیجه اخلاق اطرافیان را خراب کند. به هر حال، می‌توانید با اضافه کردن تخم گشنیز به رژیم غذایی خود، علائم سندرم پیش از قاعدگی را کاهش دهید.
۳۶. کاهش خطر ابتلا به تباهی لکه زرد در افراد مسن
تباهی لکه زرد معمولا در افراد مسن به وجود می‌آید اما اگر به درستی درمان نشود، می‌تواند کشنده باشد. اگرچه متوقف کردن کامل آن امکان ندارد اما می‌توان روند آن را کند کرد. چیزی که نیاز دارید خوردن خوراکی‌های سرشار از مواد معدنی و آنتی اکسیدان است که سرعت تباهی سلول‌ها را کاهش دهد. تخم گشنیز این خواص را به مقادیر مناسب دارد.
۳۷. افزایش سلامت چشم
چیزی که برای افزایش سلامت چشم نیاز دارید خوراکی‌های سرشار از آنتی اکسیدان، ویتامین C، ویتامین A و دیگر انواع مواد معدنی است. در واقع، تخم گشنیز سرشار از این مواد است.
۳۸. درمان ورم ملتحمه
ورم ملتحمه یکی از مشکلات چشمی است که در مراحل اولیه خطرناک به نظر می‌رسد و اگر درمان نشود می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود. تخم گشنیز دارای خواص ضد میکروبی است که در برابر ورم ملتحمه از چشم‌ها محافظت می‌کند.
۳۹. کنترل قند خون
افزایش قند خون زمانی اتفاق می‌افتد که انسولین کافی برای تبدیل گلوکز به انرژی وجود نداشته باشد. به هر حال، تخم گشنیز عملکرد پانکراس و در نتیجه تولید انسولین را بهبود می‌بخشد.
۴۰. افزایش ترشح انسولین از پانکراس
عملکرد درست پانکراس با متابولیسم بدن در ارتباط است. تخم گشنیز دارای خواصی است که عملکرد سیستم متابولیک بدن را بهبود می‌بخشد.
۴۱. درمان سرماخوردگی و آنفولانزا
چرا تخم گشنیز در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا موثر است؟ پاسخ به این سوال بسیار آسان است زیرا تخم گشنیز مقادیر بالایی آنتی اکسیدان و ویتامین C دارد.
۴۲. افزایش تولید سلول‌های قرمز خون
تخم گشنیز سرشار از آهن است و می‌تواند تولید سلول‌های قرمز خون را افزایش دهد. سلول‌های قرمز خون، اکسیژن و مواد مغذی را در بدن توزیع می‌کنند. بنابراین، متابولیسم بدن به درستی عمل می‌کند.
۴۳. دشمن طبیعی رادیکال‌های آزاد
رادیکال‌های آزاد خطرناک‌ترین ترکیبات برای بدن هستند. آن‌ها دلیل اصلی سرطان محسوب می‌شوند. تخم گشنیز به دلیل سرشار بودن از آنتی اکسیدان، دشمن طبیعی رادیکال‌های آزاد است.
۴. محافظت از سیستم عصبی
خواص ضد التهابی تخم گشنیز می‌تواند از سیستم عصبی نیز محافظت کند.
۴۵. کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های تباهی عصبی
زمانی که سیستم عصبی شما کاملا مورد محافظت باشد، می‌تواند بروز بیماری‌های تباهی عصبی، به ویژه در افراد مسن، را کاهش دهد.
ملاحظات در مورد تخم گشنیز
عوارض جانبی تخم گشنیز بسیار نادر هستند اما در صورت استفاده بیش از حد آن، باید از این عوارض آگاه بود.
– اگرچه تخم گشنیز در درمان مشکلات حساسیتی موثر است اما احتمال بروز واکنش عصبی به آن نیز وجود دارد. خوشبختانه این مورد بسیار نادر است.
– قرار دادن روغن گشنیز بر پوست می‌تواند باعث ایجاد حساسیت پوستی و افزایش احتمال آفتاب سوختگی شود.
– زنان باردار باید در گنجاندن تخم گشنیز در رژیم غذایی خود بسیار محتاط باشند. اگر نگران هستید، در مورد این موضوع با پزشک خود مشورت کنید.
– درست است که تخم گشنیز قند خون را کنترل می‌کند اما باید آن را به دقت کنترل کنید زیرا می‌تواند باعث کاهش ناگهانی قند خون شود.
– نه تنها قند خون، بلکه ممکن است شاهد افت فشار خون نیز باشیم.