هزاران سال است که آدم‌ها از ماساژ استفاده می‌کنند. امروزه، اگر به ماساژ نیاز داشته باشید یا به آن علاقه‌مند باشید، 80 سبک مختلف ماساژ درمانی با طیفی گسترده از انواع فشارها، حرکات، و فنون مختلف پیش روی‌تان قرار می‌گیرند. این سبک‌ها همگی شامل فشار، مالش، یا انجام کارهای خاص بر روی ماهیچه‌ها و دیگر بافت‌های نرم بدن هستند که توسط دست‌ها و انگشت‌ها انجام می‌شود. گاهی اوقات، حتی از ساعد، آرنج، یا پاها نیز استفاده می‌شود.
طبق نظرسنجی انجمن ماساژ درمانی آمریکا در 2007، تقریبا یک‌چهارم همه‌ی بزرگسالان آمریکایی در سال گذشته حداقل یک بار از ماساژ استفاده کرده‌اند. و هر یک دلایلی مختلف برای این کار داشته‌اند. روز به روز آدم‌ها – به ویژه آن‌هایی که به نسل انفجار جمعیت تعلق دارند – بیش از پیش به فواید ماساژ برای سلامتی پی می‌برند. آن‌ها برای تسکین علائم بیماری، یا درمان صدمات، کمک به درمان برخی بیماری‌ها، و بهبود کلی وضعیت سلامتی از سبک‌های مختلف ماساژ استفاده می‌کنند.
در ادامه به برخی اطلاعات اشاره می‌کنیم که می‌توانید با استفاده از آن‌ّها بفهمید کدام نوع ماساژ بیش از همه می‌تواند به دردتان بخورد.
۱۹ نوع مختلف ماساژ که باید حتما بشناسید
بهترین انواع ماساژ درمانی
سبک‌هایی که در ماساژ درمانی استفاده می‌شوند از مالش‌های طولانی و نرم گرفته تا مالش‌های کوتاه و ضربه‌ای متغیر هستند. برخی متخصصان ماساژ درمانی از روغن‌ها و لوسیون‌ها استفاده می‌کنند؛ و برخی دیگر خیر. بیشتر این متخصصان از مشتریان می‌خواهند لباس‌های‌شان را در بیاورند، ولی برخی دیگر این کار را درخواست نمی‌کنند. طول مدت ماساژ در هر جایی ممکن است از ۵ دقیقه تا ۲ ساعت متغیر باشد.
پیش از آن‌که بتوانید تصمیم بگیرید کدام نوع ماساژ بیش از همه برای‌تان مناسب است، باید از خود سوالی بپرسید. آیا تنها برای آرامش و کنترل استرس به ماساژ نیاز دارید؟ یا برای تسکین علائم یا کمک به درمان برخی بیماری‌های خاص می‌خواهید از ماساژ استفاده کنید؟ پیش از تعیین زمان و مکان ماساژ، قصد خود را از این کار به متخصص ماساژ بگویید و از وی بپرسید قصد دارد از کدام سبک برای‌تان استفاده کند. بسیاری از آن‌ها از بیش از یک سبک استفاده می‌کنند؛ یا این‌که آن متخصص بر اساس سن، نوع بیماری، یا هرگونه نیاز یا هدف خاص‌تان از روشی ترکیبی و آن‌چه پاسخ‌گوی نیازهای‌تان باشد، استفاده می‌کند.
در ادامه به فهرستی از محبوب‌ترین سبک‌های ماساژ درمانی اشاره می‌کنیم. چهار سبک اول از همه محبوب‌تر هستند.
۱. ماساژ سوئدی
رایج‌ترین نوع ماساژ، ماساژ درمانی سوئدی است. این سبک شامل مالش‌های نرم، طولانی، و مشت و مالیِ ماهیچه‌ها و هم‌چنین مالش‌های سبک، ریتمیک، و ضربه‌ای بر بالاترین لایه‌ی ماهیچه‌ها است. هم‌چنین با حرکت مفاصل نیز همراه می‌شود. این روش درمان سوئدی با تسکین گرفتگی ماهیچه‌ها باعث آرامش و افزایش انرژی می‌شود. و حتی ممکن است به درمان برخی صدمات نیز کمک کند.
چهار مالش رایج در ماساژ سوئدی عبارت هستند از:
- افلوراژ: مالش نرم و لغزشی برای آرام کردن بافت نرم
- پتریساژ: مالش‌های فشاری، چرخشی و مشت و مالی که بعد از افلوراژ انجام می‌شود
- اصطکاکی: حرکات عمیق و دورانی که باعث می‌شود لایه‌های بافت‌ها روی هم مالیده شوند، و به افزایش گردش خون و از بین رفتن بافت‌های زخم کمک می‌کند
- تاپوتمان: ضربات آهسته، کوتاه و متناوب که با دستان جمع‌شده، انگشتان، یا لبه‌ی دستان اعمال می‌شوند.
۲. ماساژ درمانی عصبی- ماهیچه‌ای
درمان عصبی- ماهیچه‌ای نوعی استفاده از ماساژ برای بر طرف کردن عوامل اصلی دردهای مزمنِ ماهیچه‌ای و دستگاه عصبی است. این نوع ماساژ بیشتر جنبه‌های پزشکی دارد و نقاط محرک (نقاط ماهیچه‌ای حساس)، گردش خون، فشار عصبی، وضعیت قرارگیری بدن در حالت ایستاده، و مشکلات بیومکانیکی را مورد هدف قرار می‌دهد که ممکن است توسط صدمات حرکتی مکرر ایجاد شده باشند.
۳. ماساژ بافت عمقی
ماساژ بافت عمقی برای تسکین دردها و گرفتگی‌های موضعیِ خاص در بدن بهترین گزینه است. در این سبک، متخصص ماساژ درمانی از مالش‌های آرام و در نقاطِ دقیقْ استفاده و فشار را بر لایه‌های ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، و دیگر بافت‌های عمیق‌تر زیر پوست متمرکز می‌کند. با این‌که ماساژ بافت عمقی نسبت به دیگر انواع ماساژ کم‌تر ریتمیک است، ولی می‌تواند کاملا درمانی باشد – گرفتگی‌های مزمن را تسکین می‌دهد و به درمان صدمات ماهیچه‌ای نظیر رگ به رگ شدن کمر کمک می‌کند.
۴. ماساژ ورزشی
ماساژ ورزشی که برای کمک به دستگاه ماهیچه‌ای مربوط به هر یک از رشته‌های ورزشی طراحی شده است، با استفاده از شیوه‌های مختلف پیش از یک رویداد ورزشی، در هنگام آن یا بعد از آن، در اجرای تمرینات به ورزشکاران کمک می‌کند. با استفاده از این سبک می‌توانید انعطاف بدنی‌تان را تقویت و از بروز صدمات جلوگیری کنید. هم‌چنین ماساژ ورزشی می‌تواند پس از وارد آمدن صدمات ناشی از ورزش به تسکین گرفتگی‌ها و فشارهای ماهیچه‌ای کمک می‌کند.
۵. ماساژ صندلی
آیا تا به حال در یک نمایشگاه، جشنواره‌ی موسیقی، یا همایشْ افرادی را دیده‌اید که با آرامشِ تمام روی صندلی ماساژور نشسته‌اند و به حال‌شان غبطه خورده‌اید؟ آیا در یک فرودگاه از کنار اتاق ماساژ صندلی عبور کرده‌اید؟ یا شاید آن‌قدر خوش شانس هستید که محل کارتان روزانه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه این امکانات را به شما ارائه دهد؟ صندلی‌های ماساژ که در مکان‌های ثابت تعبیه شده‌اند این امکان را به شما می‌دهند که بدون درآوردن لباس روی صندلی خاص که برای همین کار طراحی شده است، بنشینید و از آن بهره‌مند شوید. این نوع از ماساژ معمولا شامل ماساژ گردن، شانه‌ها، کمر، بازوها و دستان است.
۶. ماساژ شیاتسو
شیاتسو در زبان ژاپنی به معنی “فشار انگشتان” است. متخصص ماساژ درمانی برای انجام سبک ماساژ شیاتسو بر روی نقاطی خاص از بدن از فشارهایی مختلف و ریتمیک استفاده می‌کند. این نقاط به نقاط طب فشاری معروف هستند، و برخی باور دارند برای جریان انرژی حیاتی بدن که به آن “چی” می‌گویند، بسیار مهم هستند. طرفداران ماساژ شیاتسو معتقدند این ماساژ می‌تواند گرفتگی‌های موجود در این نقاط را برطرف کند.
۷. ماساژ تایلندی
متخصص ماساژ درمانی در طول یک ماساژ تایلندی برای حرکت دادن مشتری در موقعیت‌های مختلف از بدن خود استفاده می‌کند. این نوع از ماساژ شامل وارد کردن فشار بر ماهیچه‌ها، به حرکت درآوردن مفاصل و طب فشاری است.
۸. ماساژ سنگ داغ
متخصص ماساژ درمانی در این سبک از ماساژ، سنگ‌هایی داغ را روی نقاط مختلف بدن از جمله نقاط طب فشاری قرار می‌دهد. این سنگ‌ها ممکن است به عنوان ابزاری برای ماساژ مورد استفاده قرار گیرند یا صرفا به صورت موقتی از آن‌ها استفاده شود. سنگ‌های داغ به همراه دیگر فنون ماساژ و با نفوذ گرما در عمق نقاط مختلف بدن می‌توانند بسیار تسکین‌دهنده و آرامش‌بخش باشند.
۹. بازتاب درمانی یا رفلکسولوژی
بازتاب درمانی با استفاده از فنونی که توسط دست، شست، و انگشت انجام می‌شوند، نقاطی خاص را روی پا تحریک می‌کند. برخی معتقدند این نقاط با بخش‌های مختلف بدن در ارتباط هستند. به نظر می‌رسد این ماساژ بتواند وضعیت سلامت و تن‌درستی فرد را بهبود بخشد.
۱۰. ماساژ بارداری
در طول دوران بارداری، بدن مادر دستخوش تغییراتی قابل توجه می‌شود. ماساژ بارداری می‌تواند با کم کردن استرس، کاهش تورم دست‌ها و پاها، و تسکین دردهای ماهیچه‌ای و مفصلی به زنان باردار کمک کند. ماساژ به ویژه در مواقعی می‌تواند به زنان باردار کمک کند که استفاده از داروها و دیگر گزینه‌های دارویی بسیار محدود شوند. متخصص ماساژ درمانی با استفاده بالش‌هایی خاص که برای این کار طراحی شده‌اند، موقعیتی مناسب را برای این نوع ماساژ در اختیار زنان باردار قرار می‌دهد.
ماساژ چه فوایدی برای سلامتی دارد؟
بسیاری از انواع ماساژ فوایدی را فراتر از احساس آرامش به انسان هدیه می‌کنند. در ادامه تنها به چند مورد از مشکلاتی اشاره می‌کنیم که می‌توانند از فواید ماساژ بهره‌مند شوند. با این حال، پیش از استفاده از ماساژ برای درمان هرگونه مشکل در وضعیت سلامتی‌تان بهتر است با پزشک مربوطه مشورت کنید.
- کمر درد. مطالعات مختلف نشان داده‌اند ماساژ درمانی برای درمان کمردرد بسیار موثر است. در حقیقت، مطالعه‌ای در 2003 نشان داد تاثیر ماساژ درمانی برای کاهش دردهای مزمن کمر از طب فشاری یا اصلاح ستون فقرات بیشتر است – و لزوم استفاده از داروهای مسکن را تا 36 درصد کاهش می‌دهد.
- سردرد. پژوهش‌های مختلف نشان داده‌اند سردرد نیز پاسخی مثبت به ماساژ درمانی می‌دهد. ماساژ درمانی می‌تواند تعداد حملات میگرنی را کاهش دهد و وضعیت خواب را بهبود ببخشد.
- آرتروز. در اولین کارآزمایی بالینی که برای یافتن میزان تاثیر ماساژ سوئدی بر آرتروز زانو انجام شد، شرکت‌کنندگانی که یک یا دو بار در هفته به مدت یک ساعت تحت ماساژ درمانی قرار گرفتند، علائمی از بهبود درد، گرفتگی و عملکرد زانوی‌شان را تجربه کردند. در حالی که گروه شاهد چنین تغییری را احساس نکردند.
- سرطان. امروزه به احترام روش‌های درمانی سنتی باید اذعان کرد، ماساژ درمانی می‌تواند باعث آرامش انسان و کاهش علائم سرطان یا عوارض جانبی روش‌های درمانی آن شود. ماساژ درمانی می‌تواند به کاهش درد، تورم، خستگی شدید، تهوع، یا افسردگی کمک کند یا به طور مثال عملکرد دستگاه ایمنی را بهبود ببخشد.
- اضطراب. بررسی بیش از 12 مطالعه‌ی پژوهشی نشان داد ماساژ درمانی به تسکین افسردگی و اضطراب کمک می‌کند. این کار میزان کورتیزول را تا بیش از 50 درصد کاهش می‌دهد؛ و سطح پیام‌رسانان عصبی را افزایش می‌دهد که به کاهش افسردگی کمک می‌کنند.