هنگامی که به تک همسری در حیوانات فکر می‌کنیم می‌خواهیم درمورد تک همسری جنسی صحبت کنیم، به این معنا که دو حیوان فقط با یکدیگر ارتباط دارند. اما اکثر تک همسری در قلمرو حیوانات تک همسری جنسی است به این معنا که نر و ماده یک رابطه جفت را تشکیل می‌دهند، با هم جفت‌گیری می‌کنند، فرزندان‌شان را با هم بزرگ می‌کنند و زمان را با هم می‌گذرانند- اما باز هم با حیواناتی خارج از رابطه، جفت‌گیری می‌کنند.
دانشمندان تخمین می‌زنند که کمتر از ۵٪ از ۵۰۰۰ گونه پستانداران دنیا، تک همسری دارند. این کم بودن آن را بیشتر قابل توجه می‌کند به گونه‌ای که ۹۰٪ گونه پرندگان، تک همسری اجتماعی دارند. آن‌ها تنها نیستند؛ برخی موش‌ها، کایوت‌ها و حتی مارمولک‌ها نیز تک همسری دارند. در این مطلب می‌خواهیم درمورد حیواناتی که تک همسری دارند صحبت کنیم.
تک همسری در حیوانات
۱. قو
قوها جفت‌های تک همسری هستند که رابطه شان سال‌ها طول می‌کشد و در برخی موارد این رابطه برای تمام عمر ادامه می‌یابد. وفاداری آن‌ها به جفت‌شان بسیار در داستان‌ها آمده و تصویر دو قو که مانند دو قلب یکدیگر را در آغوش گرفته‌اند، تقریبا به نماد جهانی عشق تبدیل شده است.
این‌که پرندگان جفت‌شان را برای تمام عمر دارند، آن چنان که در نگاه اول به چشم می‌آید عاشقانه نیست. زمان مورد نیاز برای مهاجرت، مشخص کردن قلمرو، خوابیدن روی تخم‌ها، بزرگ کردن جوجه‌ها و صرف زمان زیاد برای جذب جفت، زمان تولیدمثل را کاهش می‌دهد. به گزارش BBC یکی از فواید جفت‌گیری برای تمام عمر این است که قو هر بار که جوجه‌ها را بزرگ می‌کند، از شکست‌ها و موفقیت‌ها یاد می‌گیرد.
۲. جغد برفی
جفت‌های جغد برفی معمولا تا آخر عمر با یکدیگر جفت‌گیری می‌کنند. تنها استثناء در این‌جا زمانی اتفاق می‌افتد که غذای فراوانی وجود داشته باشد که در این مورد ممکن است دو جغد ماده با یک نر جفت‌گیری کنند.
تعبیر خواب جغد: ۳۲ تعبیر و نشانه شناسی دیدن جغذ در خواب
۳. دیک دیک نر
گونه‌ای از آنتالوب کوچگ به نام دیک دیک، تک همسری جنسی دارد. آن‌ها تمام طول سال ماده خود را دنبال می‌کنند، همیشه نزدیک آن‌ها هستند تا از وارد شدن دیگران جلوگیری کنند و بوی ماده‌ها را علامت گذاری می‌کنند که هیچ کس دیگری نتواند عطر معشوق‌شان را بدزدد.
جفت گیری حیوانات: ۳۰ عجیب ترین عادت جفت گیری حیوانات
۴. موش صحرایی نر
موش‌های صحرایی نر فقط با ماده خود که بکارتش را با آن‌ها از دست داده جفت‌گیری می‌کنند. هنگامی که رابطه جفت ساختند، نرها بسیار فداکارند و با ماده‌های دیگری که نزدیک‌شان می‌شود می‌جنگند. از طرف دیگر، موش‌های صحرایی ماده همیشه نمی‌خواهند که از نظر جنسی فقط با یک نر باشند حتی اگر با آن‌ها ارتباط جفت ساخته باشند. هنگامی که موش‌های صحرایی با یکدیگر ارتباط می‌سازند، مغزشان سیلی از مواد شیمیایی را در فرآیندی مشابه با آن چیزی که انسان‌ها هنگام عاشق شدن تجربه می‌کنند آزاد می‌کند؛ در واقع اگر یک موش صحرایی دارای رابطه، شریک خود را از دست بدهد دقیقا مانند انسان افسردگی می‌گیرد.
۵. کرکس سیاه
این پرندگان، بسیار به تک همسری پایبندند. اعتقادی وجود دارد مبنی بر این‌که اگر کرکسی به شریک خود خیانت کند – که خیلی کم اتفاق می‌افتد- کرکس خائن مورد حمله کرکس‌های گروه قرار می‌گیرد. (دانشمندان معتقدند به همین دلیل است که خیانت در میان کرکس‌ها بسیار نادر است).
۶. سقنقور شینگل‌بک (shingleback)
برخی خزندگان نیز تک همسری اجتماعی دارند. سقنقور شینگل‌بک (shingleback) استرالیایی که نوعی مارمولک است روابطی دارد که بیشتر از ۲۰ سال طول می‌کشد. درست مانند دیگر حیواناتی که تک همسری اجتماعی دارند، این مارمولک‌ها نیز روابط بازی داشته و حدود ۲۰ درصد از آن‌ها با افراد غیر از جفت خود، روابط جنسی دارند.
۷. میمون جغدی
این حیوانات کوچک که روی درخت زندگی می‌کنند، به عنوان تنها میمون‌های شب‌زی شناخته می‌شوند. آن‌ها رابطه همیشگی دارند و کاملا تک همسر هستند و نرها بیشتر مسئولیت‌های بزرگ کردن بچه‌ها را بر عهده دارند.
۸. موش کالیفرنیا
گونه‌ای جونده که بومی کالیفرنیا و مکزیک است و تک همسری اجتماعی و جنسی دارد. موش کالیفرنیای نر مانند میمون جغدی بسیاری از مسئولیت‌های فرزندان را بر عهده دارد.
۹. عقاب سر سفید
عقاب‌های سر سفید روابط جفت گیری برای تمام طول عمر دارند اما دو مشکل وجود دارد. اگر یکی از آن‌ها یا دو نفرشان نتوانند فرزندی تولید کنند، رابطه را تمام کرده و به سمت جفت‌های دیگر می‌روند. همچنین اگر یکی از آن‌ها بمیرد، جفت باقی مانده برای پذیرش جفت جدید تردید نمی‌کند. ( این را با افسردگی موش‌های صحرایی مقایسه کنید یا با این‌که دیگر حیوانات جفت، هیچ وقت رابطه جفت دیگری نمی‌سازند و به همین دلیل است که هرگز عقاب‌های سر سفید، کاملا تک همسر محسب نمی‌شوند).
جفت گیری کلاغ ها: ۸ حقیقت شگفت‌انگیز درباره روابط و جفت گیری کلاغ ها
۱۰. آلباتروس
آلباتروس‌ها برای تمام عمر جفت انتخاب می‌کنند. اغلب این کار را بعد از سال‌ها – حتی دهه‌ها- گشتن به دنبال جفت مناسب انجام می‌دهند. آن‌ها برای یافتن جفت یک رسم رقصیدن دارند که منحصر به هر جفت است. آلباتروس‌ها هنگامی که جفت شدند زمان خیلی کمی را با هم می‌گذرانند و بیشتر وقت‌شان تنها در دریا می‌گذرد؛ اما زمانی که با هم می‌گذرانند پر از احساس و آغوش است.
۱۱. گیبون‌ها
گیبون‌ها نزدیک‌ترین گونه به انسان هستند که برای طول عمر جفت پیدا می‌کنند. آن‌ها تک همسر هستند که با استناد به نشنال جئوگرافی، رفتاری نادر در پریمات‌هاست. آن‌ها رابطه جفتی بسیار قوی می سازند و دوریختی جنسی پایینی از خود نشان می‌دهند که به این معناست که نرها و ماده‌های این گونه اندازه‌ای برابر و در نتیجه وضعیت برابری دارند.
نر و ماده جفت شده، وقت زیادی را صرف تیمار کردن یکدیگر صرف می‌کنند و در واقع با هم در میان درختان می‌چرخند. اما تحقیقات اخیر نشان داده است که این اتحادها آن‌طور که به نظر می‌رسد ساده نیستند. فرهنگ جفت بودن گیبون‌ها شاید کمی شبیه به فرهنگ روابط ما باشد زیرا در آن‌ها هم خیانت و حتی رها کردن جفت هم دیده می‌شود.
تست شخصیت شناسی حیوان خانگی: انتخاب شما برای حیوان خانگی از شخصیت تان چه می‌گوید؟
۱۲. فرشته ماهی فرانسوی
امکان ندارد یک فرشته ماهی را تنها ببینید. این موجودات به صورت دو نفری زندگی، مسافرت و حتی شکار می‌کنند. این ماهی‌ها، ارتباطات تک همسری می‌سازند که تا زمانی که دو نفر زنده‌اند ادامه می‌یابد. به گزارش مجله اسمیتسونیان در واقع آن‌ها مانند یک تیم عمل می‌کنند تا با قدرت در برابر جفت‌های دیگر، از قلمرو خود دفاع کنند.
محققان جفت‌هایی از این ماهی مشاهده کرده‌اند که برای آزاد کردن هم‌زمان تخم‌ها و اسپرم‌ها به سطح آب سفر می‌کنند.
۱۳. گرگ‌ها
گرگ‌ها در داستان‌ها همیشه حیله‌گر و مکار نشان داده می‌شوند. اما آن‌ها روابطی بسیار وفادارتر و پاک‌تر از روابط انسانی دارند. معمولا گله‌ها از یک نر و یک ماده و فرزندان آن‌ها تشکیل می‌شود و همین، آن‌ها را به هسته خانواده شبیه می‌کند. فرزندان بزرگ‌تر از خواهر و برادران کوچک‌‌تر خود مراقبت می‌کنند.
اغلب، یک گرگ تنها با آغوش باز گله مواجه می‌شود. یک گروه می‌تواند بین سه یا چهار تا ۲۰ گرگ داشته باشد و این مسئله به میزان غذای موجود در آن منطقه بستگی دارد.
تست توهم نوری پیدا کردن گرگ پنهان در تصویر: میتوانی در ۵ ثانیه پیدایش کنی؟
۱۴. موریانه
در یک کلونی مورچه، ملکه یک بار با نرها جفت‌گیری می‌کند، گامت‌ها را برای همیشه ذخیره می‌کند و مورچه‌های نر بعد از مدت کوتاهی پس از جفت‌گیری می‌میرند. برعکس، گونه‌های متعدد موریانه می توانند یک رابطه جفتی برای تمام عمر بین ملکه ماده و یک پادشاه نر بسازند که تمام موریانه‌های قلمرو را تولید کند.
به گزارش مجله طبیعت، موریانه‌ها تمایل دارند که تمام مدت زندگی با یک همسر بمانند. برخی گونه‌ها ممکن است ۲۰ سال با هم بمانند. به گفته ژانت شلمن- ریو از دانشگاه کرنل، اگر موریانه‌ها رابطه خود را تمام کنند، همه چیز زشت می شود. او دریافت که جدا شدن‌های حین رابطه معمولا با خشونت فیزیکی همراه است. مثلا ممکن است موریانه‌ها شاخک‌های طرف مقابل را بخورند.
۱۵. کرم‌های شيستوزوما منسونی
ممکن است تصویر معمولی از عشق را نشان ندهند اما این کرم‌های انگلی خیلی بیشتر از انسان‌هایی که در آن‌ها زندگی می‌کنند وفادارند. عاشقانه به نظر نمی‌رسد؛ این کرم‌ها باعث بیماری شیستوزومیازیس می‌شوند که به تب حلزون نیز معروف است.
هنگامی که این کرم‌ها در بدن انسان تولید مثل می‌کنند، ارتباط جفتی تک همسری ایجاد می‌کنند که تا پایان چرخه ادامه دارد.
تست شخصیت شناسی از روی حیوان مورد علاقه: کدام حیوان را انتخاب میکنید؟
۱۶. فاخته
دلیلی وجود دارد که نام فاخته‌ها در داستان “دوازده روز از کریسمس” به صورت جفت آمده است. این نماد عشق و وفاداری حتی الهام بخش اشعار شکسپیر نیز بوده است و نام یکی از اشعار او این است : “ ققنوس و فاخته”.
فاخته‌ها به کبوترهای نوحه خوان یا کبوترهای باران نیز معروفند. فاخته نر با سر و صدا به سمت ماده پرواز می‌کند تا با او جفت‌گیری کند و بال‌هایش صدای سوت مانند خاصی دارند. سپس سینه‌اش را پر از باد می‌کند، سرش را مدام تکان می‌دهد و ماده را صدا می‌کند. ماده برای همیشه مال او شده است.