گاز طبیعی اگر به شکل درستی نصب و استفاده شود، بی‌خطر و بی‌دردسر است. اما نشت گاز ممکن است اتفاق بیفتد. نشت گاز می‌تواند به علائم جسمی و در برخی موارد مسمومیت با مونوکسید کربن در انسان و حیوانات منجر شود. اگر فرد به نشت گاز مشکوک شود باید فورا آن منطقه را تخلیه کرده و با آتشنشانی یا خدمات اورژانسی تماس بگیرد. در این مقاله با مهمترین علائم نشت گاز در خانه و همچنین کارهایی که باید قبل و بعد از نشت گاز انجام داد آشنا می شویم. همچنین اگر به شناسایی نشانه های مسمومیت با گاز هم علاقمند بودید مقاله علائم گازگرفتگی را مطالعه بفرمایید.
علائم نشت گاز در خانه
نشت گاز کوچک ممکن است بو یا علائم فیزیکی نداشته باشد. به هرحال، اگر نشت گاز در خانه اتفاق بیفتد، ممکن است فرد متوجه این علائم شود:
- – بوی سولفور یا تخم مرغ فاسد شده
- – صدایی مانند صدای سوت در کنار لوله گاز
- – ابر سفید یا غبار مانند نزدیک لوله گاز
- – حباب در آب
- – لوله گاز آسیب دیده
- – پژمرده شدن گیاهان خانگی
همچنین ممکن است قبوض گاز از همیشه بیشتر باشد زیرا گاز از شیرهای گاز یا دیگر وسایل به داخل خانه وارد میشود.
علائم فیزیکی فرد مسموم با گاز
کاهش میزان اکسیژن در هوا باعث بروز علائم نشت گاز میشود. این علائم را در این‌جا آورده‌ایم:
- – تنگی نفس
- – سرگیجه
- – خستگی یا خواب آلودگی
- – احساس سبکی سر
- – علائم شبیه به علائم آنفولانزا
- – سردرد
- – تحریک چشم و گلو
- – تغییرات خلق و خو از جمله افسردگی
- – تهوع
- – خون دماغ شدن
- – درد در قفسه سینه
- – رنگ پریدگی یا تاول زدن پوست در اثر ارتباط مستقیم با گاز
- – کاهش اشتها
- – صدای زنگ در گوش
مسمومیت با گاز مونوکسید کربن
مونوکسید کربن، یک قاتل خاموش است. این گاز، بو، طعم و صدا ندارد. نه انسان‌ها و نه حیوانات نمی‌توانند بفهمند که در حال استنشاق آن هستند و این گاز می‌تواند کشنده باشد.
مسمومیت با گاز مونوکسید کربن (CO) می‌تواند باعث بروز علائمی شبیه به علائم نشت گاز شود. مونوکسید کربن در صورت سوختن ناکامل گاز متصاعد میشود. وسایل خانگی مانند اجاق کازها، اجاق‌های نفتی، ژنراتورهای سیارو گریل‌های زغالی، افراد را در معرض این گاز سی قرار می‌دهند. مواجهه با CO می‌تواند کشنده بوده و به درمان پزشکی اورژانسی نیاز داشته باشد.
پیشگیری از نشت گاز
باید از خطرات مسمومیت با CO آگاهی داشت.
برای جلوگیری از نشت گاز CO موارد زیر می‌توانند مفید باشند:
- سعی کنید وسایل را سالم نگه دارید و به شکلی بی‌خطر از آن‌ها استفاده کنید. افراد متخصص باید وسایل را به طور منظم تنظیم و بررسی کنند.
- – از اجاق گاز یا فر برای گرم کردن استفاده نکنید
- – اتاق‌ها باید هوای کافی داشته باشند و هواکش‌ها مسدود نباشند.
- – در محیط‌های عایق شده نیز بسیار مراقب باشید.
- – حداقل یک بار در سال، دودکش‌ها را با جاروب تمیز کنید
- – در هنگام استفاده از وسایل گازی در اتاق‌ها، احتیاط کنید.
- – هنگام استفاده از محصولات حاوی متیلن کلراید، از ماسک استفاده کنید.
- – موتورها، ماشین‌ها و یا ماشین چمن زنی را در گاراژ به حالت روشن رها نکنید.
- – برای کباب‌پز داخلی از زغال استفاده نکنید.
- – هرگز یک ژنراتور را در فاصله ۵۰ سانتی متری از پنجره، در یا هواکش قرار ندهید.
- – هر سال، لوله اگزوز خودرو را تعمیر کنید.
- – اگر قسمت عقب ماشین باز بوده و موتور روشن است، درها و پنجره‌ها را نیز باز کنید.
کارهایی که باید هنگام نشت گاز انجام داد
اگر نشت گاز اتفاق بیفتد، کارهای زیر ضروری هستند
- – همه افراد و حیوانات خانگی باید فورا از محیط خارج شوند
- – درها را باز بگذارید و به آتش نشانی یا بخش خدمات ساختمان زنگ بزنید
- – از داخل خانه تماس نگیرید زیرا این کار ممکن است باعث اشتعال گاز شود
علائم نشت گاز در انسان و حیوان به درمان پزشکی نیاز دارد. در صورت شدت علائم، فرد باید با آمبولانس تماس بگیرد یا مستقیما به اورژانس بیمارستان مراجعه کند.
اگر به نشت گاز مشکوک شدید اما تایید نشد، باید این کارها را انجام دهید:
- – در هنگام ورود یا خروج از منزل به علائم دقت کنید. علائمی که با ورود به خانه، بازمی‌گردند می‌توانند نشانه نشت گاز، مسمومیت با گاز مونوکسید کربن یا دیگر آلاینده هوا مانند کپک باشند.
- – اگر بوی خفیف گاز بیاید، باید فورا بخاری گازی را خاموش کنید. پنجره‌ها را باز کنید و از بیرون از ساختمان با شرکت خدمات تماس بگیرید. آن‌ها حتما یک مامور حرفه‌ای دارند که شرایط را بررسی می‌کند.
در صورت نشت گاز یا شک به نشت گاز
- – در داخل منزل از تلفن استفاده نکنید
- – به دنبال محل نشت گاز نگردید
- – سعی نکنید محل نشت را تعمیر کنید
- – چراغ‌ها و سایل خانگی را خاموش و روشن نکنید
- – از فندک، شمع، کبریت یا دیگر منابع اشتعال استفاده نکنید
- – درها و پنجره‌ها را نبندید
- – موقعیت را گزارش دهید
پس از نشت گاز باید چه کار کرد
نشت گاز، معمولا توسط مامور باتجربه و با استفاده از وسیله‌ای به نام آنالیزور الکترونیک گاز تایید میشود. مامور، وسایل و لوله‌های گاز خارجی را نیز برای تشخیص نشت یا مشکل احتمالی بررسی می‌کند.
زمانی که محل نشت، مشخص و تعمیر شد، باید:
– تا زمانی که به طور رسمی تایید شود که ورود به خانه، خطری ندارد، منتظر بمانید
– قبل از بازگشتن به خانه، بگذارید هوای خانه عوض شود
– دستگاه هشدارد مونوکسید کربن نصب کنید
اگر به سرعت متوجه نشت گاز شده و آن را رفع کنید و زمان مواجهه با آن کوتاه باشد، علائم آن تاثیری بر سلامتی نمی‌گذارد. به هرحال، مواجهه طولانی مدت می‌تواند باعث بروز علائم جسمی ماندگار شود. مانند:
- – افسردگی
- – مشکلات دیگر مربوط به خلق و خو
- – مشکلات تنفسی
بنابراین، پس از بروز نشت گاز، به ویژه اگر فرد، اثرات دراز مدتی را متوجه شود، باید به پزشک مراجعه کرد. این علائم با درمان مناسب، رفع می‌شوند.
جلوگیری از نشت گاز
با انجام کارهای زیر، می‌توان از اکثر نشت‌های گاز جلوگیری کرد:
آموزش ببینید
افراد باید درمورد علائم و نشانه‌های نشت گاز آموزش ببینند و به اعضاء خانواده و کودکان نیز، ایمنی گاز طبیعی را آموزش دهند.
تمام افراد خانه باید در صورت شک یا تایید نشت گاز بدانند که باید چه کاری انجام دهند.
بررسی منظم
باید تمام وسایل گازسوز و لوله‌های گاز، هر سال توسط مامور با تجربه بررسی شوند. این خدمات معمولا رایگان هستند.
مامور باتجربه و حرفه‌ای باید اجاق‌ها، دودکش‌ها و هواکش‌ها را نیز بررسی کند.
تهویه کافی
قسمت‌های اطراف وسایل گازسوز و تجهیزات گازی، نباید مسدود باشند. این کار برای جلوگیری از تجمع گاز در این قسمت‌هاست.
عوض کردن منظم هوای خانه نیز خوب و سالم است.
نصب دستگاه هشدار مونوکسید کربن
این دستگاه‌ها مانند دستگاه‌های هشدار دود هستند و در صورت وجود مونوکسید کربن، صدای بلندی دارند. باید در هر طبقه از خانه و تمام اتاق خواب‌ها یک دستگاه هشدار وجود داشته باشد.
داشتن کپسول آتشنشانی در محل
نشت گاز به شدت قابل اشتعال است و گاز طبیعی با یک جرقه حتی با یک تماس تلفنی، مشتعل میشود. با داشتن کپسول آتشنشانی چند منظوره در خانه، به سرعت در برابر آتش اقدام می‌کنید.
نگهداری از مواد شیمیایی
همه مواد قابل اشتعال و مواد شیمیایی خانگی مانند رنگ‌ها و مواد پاک کننده باید از وسایل گازی و لوله‌های گاز دور باشند.
خلاصه
نشت گاز طبیعی باعث بروز علائمی در انسان‌ها و یوانات خانگی میشود. اگر چه این نشت‌ها، نادر هستند اما مواجهه مداوم با گاز طبیعی می‌تواند خطرناک بوده و تاثیرات طولانی مدت داشته باشد.
لازم است که افراد درمورد ایمنی گاز طبیعی آموزش دیده و از علائم نشت گاز و مسمومیت با گاز مونوکسید کربن آگاه باشند.
کارهای زیادی را می‌توان برای جلوگیری از نشت گاز و مشکلات مربوط به آن انجام داد از جمله اینکه هر سال وسایل را بررسی کرده و دستگاه هشدار گاز مونوکسید کربن نصب کنید.