ویتامین k (کا): 20 نکته درباره مصرف، عوارض کمبود و خواص ویتامین k
ویتامین K نقش مهمی در انعقاد، که به عنوان لخته شدن خون نیز شناخته میشود، دارد. این ویتامین از خونریزی بیش از حد جلوگیری میکند. شما نمیتوانید ویتامین K را مانند ویتامینهای دیگر به عنوان یک مکمل غذایی مصرف کنید. این ویتامین گروهی از ترکیبات است که برای سنتز پروتئینهایی که منجر به لخته شدن خون میشوند گرد هم میآیند. مهمترین این ترکیبات ویتامین ۱K و ۲K هستند. ویتامین ۱K را میتوان از سبزیجات برگ سبز و برخی از سبزیجات دیگر به دست آورد. ویتامین ۲K یک گروه دیگر از ترکیبات است و از گوشت، پنیر، باکتری سنتز شده و تخممرغ به دست میآید. در ادامه این مقالهبا ما همراه باشید تا با خوراکی هایی که بیشترین میزان ویتامین کا را دارند آشناشوید و ۲۰ نکته درباره مصرف، عوارض کمبود و خواص ویتامین k را بدانید. همچنین در این جا می توانید علائم کمبود ویتامین K را به طور کامل مطالعه کنید.
خواص ویتامین K
سلامت استخوانها را بهبود میدهد و پوکی استخوان را درمان میکند
استخوانها برای سالم ماندن در میان مواد مغذی دیگر به کلسیم نیاز دارند.
برای اینکه استخوانها از کلسیم استفاده کنند، یک مادهی شناختهشده به عنوان استئوکلسین مورد نیاز است.
استئوکلسین متصل به کلسیم است که توسط استئوبلاستها یا سلولهای استخوانی آزاد میشود.
به این ترتیب برای سلولهای استخوانی در دسترس باشد و بنابراین باعث تقویت آنها و حفظ سلامت استخوان میشود.
استئوکلسین توسط ۲K فعال میشود.
بنابراین در دسترس بودن ۲K در رژیم غذایی یا در بدن، منجر به در دسترس بودن استئوکلسین میشود که بعد به کلسیم متصل میشود.
ثابت شدهاست که۲K تراکم مواد معدنی استخوان را افزایش می دهد.
مطالعات انجام شده در مورد زنان یائسه نشان میدهد که افراد دارای سطح بالای ۲K، کمتر از سایرین مستعد ابتلا به شکستگی استخوان هستند.
این گروه استحکام استخوانی بالاتری داشتند. کمبود ویتامین K منجر به کمبود استئوکلسین میشود.
این بدان معنا است که کلسیم آزاد شده به استخوانها نمیچسبد و در شریانها تجمع مییابد.
این، به نوبهی خود، سبب میشود که شریانها سختتر شوند و در نتیجه تصلب شرایین رخ بدهد.
با توجه به مطالعات علمی، هنگامی که بیماران مبتلا به پوکی استخوان، مکملهای ۲K را دریافت کردند، نرخ رخ دادن شکستگی استخوان در آنها کاهش یافت.
شانس شکستگی استخوان تا ۸۰ درصد کاهش یافت.
کمبود ویتامین K در طولانی مدت باعث پوکی استخوان میشود و در موارد شدید منجر به بروز نقایص شریانی میشود.
سطح پایین ویتامین K موجب افزایش التهاب و درد استخوانی مرتبط با ضعف و شکستگی خواهد شد.
با مصرف مکملها، این اختلالات قابل درمان هستند.
از بیماری قلبی جلوگیری میکند
استفاده از مکملهای ۲K با کاهش میزان بیماری قلبی مرتبط است.
اگر هر روز مقدار ۱۰ میلیگرم ۲K مصرف کنید، شانس ابتلا به بیماری قلبی شما تا ۹ درصد کاهش مییابد.
با مصرف مکملهای ۲K، استئوکلسین، مادهای که کلسیم آزاد شده را به استخوان میچسباند، فعال میشود.
هنگامی که کلسیم به استخوانها میچسبد، از جمع شدن آن در شریانها جلوگیری میشود، که باعث کاهش ضایعات شریانی و بنابراین کم شدن احتمال وقوع بیماری قلبی میشود.
در مطالعهای که روی موش انجام شدهاست، داروهایی که ثابت شده ویتامین K را بلاک میکنند، باعث تسریع سخت شدن سرخرگها میشوند.
احتمال بروز مشکلات شریانی در افرادی که ۲K را در سطوح بالا دریافت میکنند ۵۲ درصد کمتر است زیرا هیچ کلسیمی در شریانها ذخیره نمیشود.
این روند، احتمال بروز بیماری قلبی را تا ۵۷ درصد کاهش میدهد.
مطالعه دیگری که طی یک دورهی سه ساله انجام شد نشان داد که استفاده از مکمل ۱K باعث کاهش میزان کلسیفیکاسیون شریانی در قلب شما میشود.
این روند به نوبهی خود، احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش میدهد.
این نتیجه همچنین نشان داد که اثرات کلسیفیکاسیون در شریانها، در صورت مصرف مکمل توسط بیمار قابل درمان است.
در حالی که زمان زیادی طول میکشد تا بیماری قلبی با مکمل درمان شود، اما علائم جزئی میتوانند از بین بروند.
تقویت قدرت دندان
دندانها مانند استخوانها ساخته میشوند.
این بدان معنا است که ضعف دندان را هم میتوان با کمبود ویتامین K مرتبط دانست.
در مورد دندان ها هم باید بگوییم که، ویتامین K سبب فعال شدن استئوکلسین، که کلسیم را به دندان متصل میکند، میشود و به این ترتیب، استحکام و قدرت آنها را افزایش میدهد.
هنگامی که استئوکلسین فعال میشود، عاج دندان جدید را تحریک میکند تا قدرت دندانهای شما را افزایش دهد.
هنگامی که از نخ دندان استفاده میکنید و درد در لثهها دارید، مکمل آن با ۲K میتواند درد را کاهش دهد.
این موضوع زمانی صدق میکند که درد در اثر ضعف دندان ایجاد شده باشد.
کمبود ویتامین K باعث رسوب کلسیم میشود، آن هم در جایی که نباید این اتفاق رخ دهد به ویژه در رگهای خونی.
این پیامد، به نوبهی خود، منجر به ضعیف شدن دندانها، بروز درد در لثهها و گاهی خونریزی لثه میشود.
البته این اختلال با استفاده از مکمل ۲K برگشتپذیر است.
کاهش التهاب
مصرف مکمل ویتامین K با کاهش التهاب مرتبط بودهاست.
در یک مطالعه، مشخص شد که این ویتامین روی بیومارکرهایی که التهاب را کنترل میکنند، اثر میگذارد.
گرچه اختلالاتی که در آنها ویتامین K روی بیومارکرها تاثیر میگذارد، آشکار نیستند، این مطالعه فرض میکند که ویتامین K بیان ژنهای مرتبط با سیتوکینهای انفرادی را کاهش میدهد.
با سطح پایین ویتامین K، سطح سیتوکینها افزایش مییابد و همین باعث تحلیل رفتن استخوان و افزایش التهاب میشود.
متاسفانه، استفاده از مکمل ۲K سطوح سیتوکینها را کاهش نمیدهد.
بنابراین بهترین راه این است که مکملهای ۲K را قبل از افزایش غلظت سیتوکینها مصرف کنید.
توانایی ویتامین K برای کاهش التهاب با توانایی آن در افزایش قدرت استخوان و بیماریهای قلبی عروقی مرتبط است.
ویتامین K با کاهش کلسیفیکاسیون در شریانها و سایر قسمتهای بدن قادر به کاهش التهاب است.
مبارزه با بیماریهای خود ایمنی
ثابت شده که استفاده از مکمل ویتامین K با بیماریهای خود ایمنی که اثرات مشابهی با بیماری اماس دارند، مبارزه میکند.
افرادی که مبتلا به آرتریت روماتوئید میشوند، میتوانند با استفاده از دوزهای روزانه ۲K، احتمال ابتلا به بیماریهای دیگر را کاهش دهند.
مکملهای ۲K همچنین میتوانند برای جلوگیری از اثرات واکنشهای خود ایمنی استفاده شوند و بنابراین، از تعدادی از بیماریها جلوگیری کنند.
بهبود اوضاع تنفس
مطالعات نشان دادهاند که ۲K در نقل و انتقال الکترونها در میتوکندری دخیل است.
این موضوع در مورد ۱K نیز صدق میکند، ویتامینی که با تامین انرژی مورد نیاز باعث افزایش فعالیت و عملکرد میتوکندری میشود.
و همین به نوبهی خود، باعث بهبود اوضاع تنفس و تولید انرژی میشود.
این بدان معنا است که اگر زمانی که احساس ضعف میکنید مکمل ۲K یا ۱K مصرف کنید، این ویتامین باعث افزایش تنفس سلولی میشود و به این ترتیب انرژی مورد نیازتان را به شما میدهد.
فعالیت ۲K شبیه به یوبیکینون است مادهای که در حمل و نقل الکترونها در میتوکندری استفاده میشود.
با این حال، در موش، استفاده از ۲K جایگزین تمام عملکردهای یوبیکینون نشد.
در مطالعهی دیگری، ۲K توانست تا حد زیادی عملکرد میتوکندری را افزایش و در عین حال زمان تولید انرژی در بدن را کاهش دهد.
۲K با یک الکترون، خواص آنتیاکسیدانی دارد.
مبارزه با سرطان
مصرف ۲K به میزان زیاد با کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات ارتباط دارد.
با مصرف روزانهی مکملهای ۲K، خطر ابتلا به سرطان پروستات تا ۶۳ درصد کاهش مییابد.
مطالعهی دیگری نشان داد که مصرف مکملهای ۲K با نابود کردن سلولهای سرطانی که در ریهها ظاهر میشوند، موجب کاهش سرطان ریه میشود.
توجه داشته باشید که این مزایا تنها با ۲K مرتبط است، نه با ۱K.
بیماران مبتلا به لوسمی حاد با داروهای ۲K و سایر داروها و مکملها درمان شدهاند.
این ویتامین همچنین برای درمان سندرم میلودیسپلاستیک مورد استفاده قرار گرفتهاست.
با توجه به مطالعات انجام شده بیماران مبتلا به سرطان کبد با مصرف مکملهای ۲K میتوانند از عود سلولهای سرطانی جلوگیری کنند.
مطالعات دیگر هیچ ارتباطی بین مکمل ۲K و عود سرطان کبد برای چند ماه اول مشاهده نکردند.
این مطالعات در عوض مزایای طولانی مدت مکمل ۲K را در کاهش عود سرطان کبد کشف کردهاند.
پس از سه سال مصرف ۲K به طور روزانه، خطر ابتلا به سرطان کبد به طور قابلتوجهی کاهش مییابد.
مکمل ۲K علاوه بر جلوگیری از عود بیماری، به خوبی با شیمیدرمانی و سایر درمانهای سرطان کار میکند.
این ویتامین تضمین میکند که سلولهای سرطانی و تومورها رخ نمیدهند.
بر اساس یک مطالعه روی ساکنین منطقهی مدیترانه، مصرف ویتامین K به طور چشمگیری خطر ابتلا به هرگونه سرطان را کاهش میدهد.
این اثر به ویژه در بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی عروقی مشهود است.
ویتامین K با فعال کردن ژن Gas۶ موجب کاهش احتمال ابتلا به سرطان میشود.
Gas۶ ژنی است که سلولهای سرطانی را در بدن شما از بین میبرد و بدون ویتامین K، Gas۶ نمیتواند عملکرد خود را انجام بدهد.
ویتامین K و توسعهی مغز
۲K فرم پایهای است که در آن مغز از ویتامینهای K استفاده میکند. ۲K، به ویژه ۴MK-، حدود ۹۸ درصد کل ویتامین K را در مغز تشکیل میدهد.
صرف نظر از سنی که دارید، سطح ۲K همیشه همینقدر بالا خواهد بود.
با توجه به مطالعات انجام شده، شروع بیماری آلزایمر در افراد جواننتر، مصرف ناکافی ویتامین K است.
افراد مورد مطالعه با کسانی مقایسه شدند که دارای فرایندهای شناختی عالی بودند.
مطالعات نشان دادهاند که ۲K با اسفنگومیلین و سولفاتید ارتباط مثبت دارد.
در حالی که عملکرد این دو ماده روشن نیست، مطالعات ۲K افزایش عملکرد مغز را در اثر مصرف مکمل ۲K نشان دادهاند.
کاهش درد قاعدگی و خونریزی
با مقدار مناسب ۱K و ۲K، زنان میتوانند کاهش گرفتگی و اختلالات PMS را تجربه کنند.
ویتامینهای قید شده این کار را با کنترل هورمونها در بدنتان انجام میدهند.
از آنجایی که ویتامین K به طور فعال در لخته شدن خون نقش دارد، سبب کاهش خونریزی میشود که با قاعدگی رخ میدهد.
خونریزی بیش از حد موجب بروز گرفتگیهای بیشتر و در نتیجه درد بیشتر در طول قاعدگی میشود.
با توجه به مطالعات انجام شده، مکمل ویتامین ۲K علائم PMS را کاهش میدهد، در حالی که کمبود ویتامین K حتی سبب بدتر شدن علائم PMS میشود.
لخته شدن خون
اگر مقدار ویتامین K را هر روز از طریق غذا یا مکمل دریافت کنید، خون شما به طور طبیعی لخته میشود.
روند لخته شدن خون پیچیده است و قبل از اینکه کامل شود، دست کم به ۱۲ پروتئین نیاز دارد.
چهار پروتئین ضروری برای لخته شدن خون توسط ویتامین K فعال میشوند و بنابراین شما به این ویتامین نیاز دارید.
ویتامین K به غیر از بهبود روند لخته شدن خون، باعث میشود که شما به راحتی دچار کبودی روی پوست نشوید و کبودی و بریدگی روی بدنتان سریع التیام بیابد.
بیماری خونریزی نوزادان تازه متولد شده، که معمولا به عنوان HDN شناخته میشود، اختلالی در شیرخواران است که لخته شدن خون آن طور که باید رخ نمیدهد.
این بیماری در نوزادان مبتلا به کمبود ویتامین K شایع است.
درمان این اختلال به آسانی و با یک تزریق ۲K میسر است. با تزریق ۲K برای نوزادان بلافاصله بعد از تولد میتوان از HDN جلوگیری کرد.
کاهش مقاومت انسولین
انسولین برای افراد مبتلا به دیابت تجویز میشود.
با مصرف مکمل ویتامین K در حدود چهار هفته، سطح حساسیت به انسولین در مردان جوان سالم افزایش یافت.
این نتیجه از طریق کربوکسیلدار کردن استئوکلسین انجام میشود.
یک مطالعهی دیگر نشان داد که مقاومت انسولین در مردان مسن، حتی با مصرف ۲K، کاهش یافت.
با این حال، این اثر در زنان مشاهده نشد.
جلوگیری از اثرات منفی روغنهای گیاهی و استاتین ها
استاتینها، وارفارین و روغنهای گیاهی به عنوان ضد انعقاد عمل میکنند.
آنها فعالیتهایی را که تا حدی توسط ویتامین K کنترل میشوند، مهار میکنند.
این اثر باعث افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، دیابت و کلیه میشود.
همچنین باعث شکستگی استخوان و در موارد شدید اختلالات روانی میشود.
با مصرف مکملهای ۲K، فرد قادر است از عوارض جانبی مرتبط با این روغنها و داروها جلوگیری کند.
مواد غذایی سرشار از ویتامین K
شما به عنوان یک فرد بزرگسال، باید حداقل ۹۰ میکروگرم ویتامین K به طور روزانه مصرف کنید.
در حالی که میزان توصیه شدهی روزانه برای ویتامین K بستگی به سن و جنسیت دارد، اکثر مردم این ویتامین را از مواد غذایی به اندازهی کافی دریافت میکنند.
برخی از بهترین مواد غذایی حاوی این ویتامین عبارتند از:
– پیازچه – ۲۰۷ میکروگرم در هر فنجان
– کلم بروکسل – ۱۵۶ میکروگرم در هر فنجان
– خردل چینی – یک فنجان از این گیاه حاوی ۲۷۸ میکروگرم ویتامین K است
– برگ چغندر – ۲۹۸ میکروگرم در هر فنجان
– اسفناج – تا ۱۴۵ میکروگرم در هر فنجان
– کلم کالی – تا ۱۱۲ میکروگرم در هر فنجان
– یک فنجان کلم بروکلی – ۹۲ میکروگرم
– کلم برگ – ۵۲ میکروگرم در هر فنجان
– مارچوبه – ۵۵ میکروگرم در هر فنجان پخته
– خیار – فقط ۱۷ میکروگرم در هر فنجان
– گل کلم – ۱۶ میکروگرم برای هر فنجان
سایر منابع ویتامین K عبارتند از گوشت مانند گوشت گاو و گوشت مرغ.
شما همچنین میتوانید ویتامین K را از محصولات حیوانی مانند تخممرغ، شیر و پنیر و برخی دیگر دریافت کنید.
در حالی که مقدار ویتامین K در محصولات گوشتی و حیوانی کم است، اما آنقدری است نکه نیاز روزانهی شما را برطرف کند.
منابع غذایی کامل بالاترین مقدار ویتامین K را دارند به این معنی که باید مقدار زیادی سبزیجات برگ سبز، سبزیجات دریایی، و سبزیجات چلیپایی و برخی دیگر مصرف کنید.
ترکیب منابع مختلف ویتامین K تضمین خواهد کرد که مقدار کافی ویتامینهای ۱K و ۲K را دریافت میکنید.
عوارض جانبی مصرف بیش از حد ویتامین k
همهی آدمها در اثر مصرف بیش از حد این ویتامین چه از طریق مکمل یا به طور طبیعی از طریق مواد غذایی تحت تاثیر قرار نمیگیرند.
استفاده از مکملهای ۱K یا ۲K مزایای مورد نیاز را ارائه میدهد اما میتواند در برخی افراد هم عوارض ناخواستهای ایجاد کند.
زمانی که ۱K یا ۲K تجویز شدهاست، همهی عوارض جانبی رخ نخواهند داد اما برخی از عوارض جانبی شدید هستند و دریافت مراقبتهای پزشکی ضروری است.
برای جلوگیری از این عوارض جانبی، توصیه میشود مقدار توصیه شده برای مصرف روزانه را استفاده کنید.
حتی برای عوارض جانبی که شیبوع کمی دارند و چندان شدید نیستند، باید به پزشک مراجعه کنید.
برخی از عوارض جانبی رایج عبارتند از:
– از دست دادن اشتها
– کاهش فعالیت و حالت تهوع
– مشکلات تنفسی
– تحریکپذیری
– رنگپریدگی و ضعف کلی بدن
– افزایش سایز کبد
– تورم بدن، ویژه در ناحیهی پشت
– سفتی عضلات
– چشمهای زرد، یا لکههای زرد روی پوست
این عوارض جانبی ممکن است توسط برخی افراد تجربه شوند و برخی دیگر آن را ابدا تجربه نکنند.
برخی از عوارض جانبی نادر هستند و تنها در افرادی ایجاد میشوند که بدن حساسی دارند.
این عوارض جانبی عبارتند از اشکال در بلع، غش کردن، و سبکی سر، تنفس نامنظم، خارش پوست، تنگی نفس، تورم پلک، صورت و لبها، گیجی، رنگ آبی روی پوست، و تنگی در قفسه سینه.
عوارض جانبی در افراد مختلف متفاوت است.
برخی ممکن است فشار خون بالا را تجربه کنند، در حالی که دیگران مشکلات تنفسی دارند.
با این وجود، ویتامین K در صورتی که در دوز مناسب مصرف شود، در اکثر افراد عوارض جانبی نشان نمیدهد.
اکثر عوارض جانبی ایجاد شده در اثر این ویتامین به مداخلهی پزشکی نیاز ندارند.
در واقع شما ممکن است عوارض جانبی ناشی از مصرف مکمل ویتامین K را متوجه نشوید.
این عوارض بعد از انجام درمان از بین میروند، چرا که بدن با داروها سازگاری پیدا میکند.
شما میتوانید با ارائه دهندهی مراقبتهای پزشکی دربارهی شیوههای کاهش هر گونه عوارض جانبی مرتبط با مصرف ویتامین K مشورت کنید.
ممکن است گاهی اوقات در طي درمان تورم و طعم غير طبيعي را تجربه کنيد.
اگر از بین رفتن عوارض جانبی زمان زیادی طول بکشد، باید به پزشک یا متخصص مراقبتهای بهداشتی مراجعه کنید.
دوز مناسب مصرف ویتامین K
هرچند میزان توصیه شدهی روزانه به سن و جنسیت بستگی دارد، اما عواملی مانند بارداری، شیردهی و بیماریها بر میزان ویتامین K که باید مصرف کنید، تاثیر میگذارند.
مصرف این ویتامین بیش از مقدار توصیه شده ممکن است به عوارض جانبی منجر شوند در حالی که عدم مصرف آن به میزان کافی میتواند شما را دچار کمبود کند.
مقدار توصیه شده برای این ویتامین را در زیر میبینید:
- نوزادان
– بین تولد و شش ماهگی، حدود ۲ میکروگرم در روز و بین ۷ تا ۱۲ ماه، حدود ۲.۵ میکروگرم در روز
– برای نوزادان، پزشک ممکن است ۲K را بلافاصله پس از تولد تجویز کند
- کودکان
– بین ۱ تا ۳ سال – ۳۰ میکروگرم در روز
– بین ۴ تا ۸ سال – ۵۵ میکروگرم در روز
– بین ۹ تا ۱۳ سال – ۶۰ میکروگرم در روز
- نوجوانان و بزرگسالان
– بین ۱۴ و ۱۸ سال، هم مرد و هم زن – ۷۵ میکروگرم در روز
– ۱۹ سال و بالاتر، هم مرد و هم زن – ۹۰ میکروگرم در روز
مادران باردار و شیرده باید فقط مقدار توصیه شدهی روزانه برای بزرگسالان را مصرف کنند.
هنگامی که ویتامین K در دوز مناسب مصرف میشود، برای مادر و نوزاد هیچ خطری ندارد.
برای دوزهای بالا، مادر باید با یک متخصص بهداشت و درمان مشورت کند.
برای کودکان، ویتامین ۱K در صورت مصرف به صورت خوراکی یا تزریقی بدون خطر در نظر گرفته میشود.
۲K باید تحت نظر یک متخصص بهداشت و درمان تجویز و مصرف شود.
برای افراد دیابتی، ویتامین ۱K قند خون را کاهش میدهد.
برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند، باید ۱K را تحت نظارت پزشک مصرف کنند و سطح قند خون خود را به طور مرتب تحت نظر داشته باشند.
افراد مبتلا به بیماری کلیوی و کسانی که دیالیز میشوند باید از مکملهای ویتامین K استفاده نکنند، زیرا در درمان آنها تداخل ایجاد خواهد کرد.
تزریق ۱K باعث درمان مشکلات لخته شدن خون که به علت بیماریهای شدید کبد رخ میدهند، نمیشود.
دوزهای بالای ۱K ممکن است مشکل لخته شدن خون را به دلیل آسیبی که به کبد وارد میشود، بدتر کنند.
نتیجهگیری
اکثر بزرگسالان مکملهای ویتامین K را مصرف نمیکنند به دلیل اینکه نشانهها و علائم کمبود آن بسیار نادر است.
به احتمال زیاد از طریق مواد غذایی که هر روز میخورید، به اندازهی کافی از این ویتامین را دریافت خواهید کرد و بنابراین نیازی به مصرف مکمل نخواهید داشت.
ممکن است در این فکر باشید که ویتامین K چه کاری انجام میدهد؟
ثابت شدهاست که این ویتامین بر فرایندهای مختلف بدن تاثیر میگذارد و برخی از محققان میگویند که میتواند میزان مرگ و میر را در ۵۰ سالگی بیش از یک دورهی ۱۰ ساله کاهش دهد.
این نتیجه معمولا به خاطر توانایی این ویتامین برای کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی است.
ویتامین K با بسیاری از مواد مغذی تداخل ایجاد میکند و سبب محدود شدن جذب برخی از آنها میشود، به عنوان مثال، جذب برخی ویتامینها را محدود و برخی دیگر از ویتامینها را فعال میکند.
در مورد برخی از مواد مغذی میتوانیم بگوییم که مصرف آنها همراه با ویتامین K سبب بهبود فعالیتهایشان میشود.
این مواد مغذی منیزیم و کلسیم را شامل میشود. این ویتامین همچنین بر برخی افراد و بعضی از اختلالات تاثیر منفی میگذارد.
برخی از اثرات این ویتامین و اثرات جانبی آن میتوانند مرگبار باشند و نیاز به مداخلهی پزشک داشته باشند. برخی دیگر به شدن جزئی هستند و در طول زمان خود به خود از بین میروند.
البته فراموش نکنید در صورتی که عوارض جانبی شما همچنان ادامه داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.