در سراسر جهان، این میوه‌ی شیرین، نرم و خامه‌ای به دلیل عطر و طعم لذت‌بخش و مزایای قابل‌توجهی که برای سلامتی دارد، مشهور است. موز یکی از آن میوه‌هایی است که به طور گسترده مصرف می‌شود و مواد مغذی ضروری دارد که به بسیاری از مشکلات فیزیولوژیکی و روحی کمک می‌کنند. هرچند بسیاری از ما ممکن است به حدی عاشق این میوه باشیم که بدون کنترل آن را مصرف کنیم، اما آیا تا به حال در مورد مضرات موز فکر کرده‌اید؟
با وجود این‌که موز فواید بسیاری زیادی برای سلامتی دارد، عوارض جانبی خاصی هم در اثر خوردن این میوه ایجاد می‌شود که باید بدانید. در این نوشتار با ۱۴ مضرات موز آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید!
۱. وزن را افزایش می‌دهد
قبول داریم که موز، در مقایسه با جعبه‌ی کوکی یا کلوچه‌های مورد علاقه‌تان، کالری کم‌تری دارد، اما باز هم می‌توان گفت این میوه آن‌قدری کالری دارد که سبب شود وزن‌تان بالا برود. این بدان معنا است که اگر در خوردن موز دقت نداشته باشید و هر چه‌قدر که میل داشتید از این میوه بخورید، احتمالا با مشکل بالا رفتن وزن روبرو خواهید شد!
موز متوسط دارای ۱۰۵ کالری است. این مقدار، در مقایسه با کالری یک پرتقال متوسط (۶۲)، یک کاسه هندوانه (۴۵) یا یک فنجان انگور (۶۲) بسیار بالاتر است. بنابراین، اگر به دنبال یک میان‌وعده‌ی کم کالری هستید تا هر چند ساعت یک بار مصرف کنید، احتمالا موز بهترین انتخاب برای شما نخواهند بود. در عوض، میوه‌ها و سبزیجاتی را مصرف کنید که محتوای آب زیادی دارند مانند هندوانه، توت‌فرنگی، طالبی، هلو، خیار، کاهو، کدو سبز، کلم و غیره که گزینه‌های مناسب‌تری محسوب می‌شوند. این مواد خوراکی کالری کم و فیبر بالایی دارند و می‌توانند به مدت طولانی شما را سیر نگه دارند.
۲. می‌تواند سبب تحریک دردهای میگرنی شود
اگر به طور مکرر مورد حمله‌ی دردهای میگرنی قرار می‌گیرید، ممکن است بهتر باشد موز را از رژیم روزانه‌تان حذف کنید. مرکز پزشکی دانشگاه مریلند گزارش می‌دهد که تریامین، یک ماده‌ی موجود در بسیاری از غذاها مانند پنیر، ماهی، گوشت و موز باعث ایجاد سردردهای میگرنی می‌شود. از آن‌جایی که پوست موز حاوی ۱۰ برابر تیرامین بیشتر در مقایسه با گوشت موز است، قبل از مصرف آن، به دقت قسمت‌های باقی مانده از پوست موز را از روی آن بردارید.
۳. سبب ابتلا به هایپرکالمی می‌شود
هایپرکالمی یک بیماری ناشی از وجود پتاسیم بیش از حد در خون است و از طریق علائم و نشانه‌هایی مانند ریتم نبض، تهوع و ضربان قلب نامنظم است که حتی می‌تواند منجر به حمله‌ی قلبی شود، قابل تشخیص است. بنا بر گزارش موسسه‌ی لینوس پالینگ دانشگاه ایالتی اورگن، دوز پتاسیم بیشتر از ۱۸ گرم می‌تواند در بزرگسالان باعث ایجاد هایپرکالمی شود. برنامه‌های غذایی خاصی مانند رژیم غذایی GM (جنرال موتورز) مصرف بیش از حد موز را در برخی روزها توصیه می‌کنند. یادتان باشد در صورتی که از چنین رژیم‌های غذایی پیروی میکنید، فقط مشکلاتی را جذب بدن‌تان میکنید.
۴. باعث پوسیدگی دندان می‌شود
موز به دلیل نشاسته‌ی فراوانی که دارد می‌تواند موجب پوسیدگی جدی دندان شود البته در صورتی که بهداشت مناسب دهان و دندان را رعایت نکنید. با توجه به مطالعات صورت گرفت، موز می‌تواند سلامت دهان و دندان شما را بیش از شکلات و آدامس تحت تاثیر قرار بدهد و در واقع آسیب بیش‌تری وارد می‌کند. نشاسته‌ها به آرامی در دهان حل می‌شوند در حالی که شکر به سرعت حل می‌شود. بنابراین، هنگامی که شما غذاهایی مانند موز مصرف میکنید، ذرات آن‌ها بین دو دندان به مدت تقریبا دو ساعت باقی می‌ماند و بنابراین باکتری‌های بیش‌تری را جذب می‌کند و باعث بیشتر شدن پوسیدگی دندان می‌شود.
۵. سبب خواب‌آلودگی می‌شود
همیشه فکر می‌کردید که شروع کردن روزتان با یک موز ایده‌ای عالی است؟ چیزی که شما احتمالا نمی‌دانستید این است که موز می‌تواند موجب خواب‌آلودگی شما شود، حتی اگر تازه روزتان را شروع کرده باشید. این میوه غنی از تریپتوفان است، اسید آمینه‌ای که می‌تواند عملکرد ذهنی و زمان واکنش شما را کاهش دهد و در عین حال سبب خواب‌آلودگی‌تان شود. موز همچنین حاوی مقادیر زیادی از منیزیم است، یک ماده‌ی معدنی که به شل شدن عضلات کمک می‌کند. با این حال، چنین خواصی سبب می‌شود که موز یک میان‌وعده‌ی خوب قبل از خواب باشد.
۶. به عصب‌ها آسیب وارد می‌کند
از آن‌جایی که موز حاوی ویتامین B۶ در مقادیر زیاد است، مصرف بیش از حد آن می‌تواند موجب آسیب عصبی شود. با توجه به مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، مصرف بیش از ۱۰۰ میلی‌گرم ویتامین B۶ بدون تجویز پزشک می‌تواند سبب بروز آسیب عصبی شود. با این حال، احتمال آسیب عصبی از طریق مصرف موز نادر به نظر می‌رسد مگر این‌که شما بدنساز باشید و به میزان بسیار زیادی موز مصرف میکنید یا در صورتی که در یک مسابقه‌ی خوردن موز شرکت کنید.
۷. آلرژی به گیاه دارویی کهنه‌واش
آلرژی به گیاه کهنه‌واش یک بیماری است که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن‌تان هنگام استنشاق این گیاه دارویی (گیاهی که در سراسر ایالات متحده آمریکا) واکنش نشان دهد. افرادی که از این آلرژی رنج می‌برند، نشانه‌هایی از قبیل تورم لب‌ها، گلودرد، زبان متورم و غیره را نشان می‌دهند. افرادی که به این گیاه آلرژی دارند، ممكن است علائم مشابهی را در هنگام مصرف یا حتی داشتن موز در دست‌شان تجربه کنند.
۸. حساسیت بیش از حد در کسانی که به لاتکس آلرژی دارند
مطابق با مطالعات انجام شده توسط نشریه‌ی آلرژی، آسم، و ایمونولوژی، افرادی که به لاتکس حساسیت دارند، حساسیت بیش از حدی به موز هم نشان می‌دهند. علائمی مانند خس‌خس، آبریزش بینی، سرفه، خارش گلو، و آبریزش چشم در اثر این آلرژی شایع هستند.
۹. مشکلات تنفسی
مشکل دیگری که همواره در اثر آلرژی به گیاه دارویی کهنه‌واش رخ می‌دهد، مشکلات تنفسی است. این آلرژی ممکن است مجاری هوایی را تحت فشار قرار بدهد و مشکلات تنفسی ایجاد کند. دشواری در تنفس و بلع حاصل این اتفاق است.
۱۰. درد در ناحیه‌ی شکم
اگر شما موزهایی را دوست دارید که به اندازه‌ی کافی رسیده نیستند، ممکن است در معرض درد شدید معده قرار بگیرید. همچنین ممکن است حالت تهوع و درد شکم را تجربه کنید. موزهای نرسیده حاوی مقادیر زیادی نشاسته‌ی مقاوم هستند که مدت زیادی طول می‌کشد تا بدن آن‌ها را هضم کند. شما همچنین ممکن است استفراغ یا اسهال را تجربه کنید.
۱۱. شوک آنافیلاکتیک
برخی از کسانی که به موز آلرژی دارند ممکن است یک واکنش جدی ایمنی را با کاهش ناگهانی فشار خون تجربه کنند. مشکلات تنفسی آن‌ها مانع از افزایش سطح اکسیژن خون می‌شود و ممکن است شوک را تجربه کنند. مراقب علائمی مانند افزایش یا کاهش نبض، سرگیجه و کمردرد باشید. مطالعه‌ای که در ژورنال گزارش‌های پزشکی صورت گرفته است، موارد بسیار خطرناک آلرژی موز را حتی در نوزادان نشان می‌دهد. بر اساس همین مطالعه، والدین در هنگام شروع غذاهای جامد به نوزادان‌شان باید محتاط باشند و موز را به عنوان یک آلرژن بالقوه مورد توجه قرار دهند.
۱۲. یبوست
شوکه شدید؟ بله، ما هم با فهمیدن این‌که موز باعث یبوست می‌شود شوکه شدیم! همه‌ی ما شنیده‌ایم که موز به حرکات روده کمک می‌کند، اما حقیقت این است که تاثیر موز روی روند دفع به مقدار رسیده بودن آن بستگی دارد. موز نرسیده یا سبز غنی از نشاسته‌ی مقاوم است، که می‌تواند خطر ابتلا به یبوست را افزایش دهد. این نوع موز حتی حاوی مقادیر سنگینی از اسید تانیک است که اثر مهارکننده روی دستگاه گوارش دارد. اسید تانیک ترشح مایع گوارشی را مختل می‌کند و حرکات روده را به صورت منفی تحت تاثیر قرار می‌دهد. از طرف دیگر، موز رسیده می‌تواند به کاهش یبوست کمک کند. موز به عنوان یک ماده‌ی غذایی ایجادکننده‌ی یبوست گزارش شده‌است.
۱۳. گاز
مصرف موز می‌تواند به افزایش گاز منجر شود. این میوه حاوی فیبر محلول و فروکتوز است که هر کدام توانایی تولید گاز را دارند. اگر به طور ناگهانی مصرف فیبرتان را افزایش دهید یا آن را در مقادیر زیادی مصرف کنید، تجزیه‌ی فیبر برای روده‌ی بزرگ دشوار خواهد بود، و همین باعث ایجاد گاز می‌شود. همین موضوع در مورد فروکتوز هم صدق می‌کند به این معنا که مصرف آن در مقادیر زیادی بدن شما را در فرایند هضم با مشکل مواجه می‌کند.
۱۴. خطر دیابت نوع ۲
موز در دسته‌ی غذاهای دارای “سطح متوسط” شاخص گلیسمی قرار می‌گیرد بدین معنا که این میوه توانایی ایجاد تغییرات جزئی در میزان قند خون شما را دارد. از آن‌جایی که مصرف بیش از حد مواد غذایی با شاخص گلیسمی بالا می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، چاقی و بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد، باید میزان مصرف موز خود را کنترل کنید. این موضوع در مورد موزهای بیش از حد رسیده بیشتر صدق می‌کند زیرا آن‌ها نسبت به موزهای معمولی دارای شاخص گلیسمی بالاتری هستند. حواس‌تان باشد که چند موز در روز می‌خورید.
نکات احتیاطی
برخی از هشدارها و اقدامات احتیاطی در مورد مصرف موز:
۱. در صورتی که کلیه‌های شما به درستی عمل نمی‌کنند، مصرف موز را به حداقل برسانید. پتاسیم بیش از حد در رژیم غذایی سبب می‌شود که کلیه‌ها برای خارج کردن میزان مازاد آن متحمل فشار زیادی بشوند. این حالت می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
۲. از آن‌جایی که موز در دمای اتاق هم قابل نگهداری است، می‌تواند به راحتی خراب شود و باید از دو روز پس از خرید مصرف شود. در عین حال، مهم است که شما از خوردن موزهای نرسیده پرهیز کنید.
۳. اگر هر بار که موز را می خورید، گرفتگی، کهیر، خس خس و سوزش گلو را تجربه میکنید، ممکن است به موز یا سایر میوه‌ها که حاوی همان پروتئین هستند، آلرژی داشته باشید.
۴. در صورتی که تمایل دارید میزان مصرف موز را افزایش دهید، با پزشک‌تان مشورت کنید تا میزان مناسب برای خودتان را بدانید.
تداخلات دارویی مرتبط با موز
بر اساس گزارش منتشر شده از اداره‌ی غذا و داروی آمریکا، تداخلات دارویی موز به قرار زیر است:
۱. مسدودکننده‌ی گیرنده‌ی آدرنرژیک بتا (بلوک‌کننده‌ی بتا)
اگر بیمار قلبی هستید، ممکن است پزشک‌تان یک نوع دارو به نام بلوک‌کننده‌ی بتا تجویز کرده باشد. این دارو موجب افزایش سطح پتاسیم خون می‌شود. بنابراین، باید موز را در حد اعتدال مصرف کنید چون غنی از پتاسیم است و می‌تواند به طور خطرناکی موجب افزایش پتاسیم خون‌تان شود.
۲. آنتی‌باکتریال‌های اگزازولیدینون
اگر شما در حال مصرف آنتی‌باکتری‌های اگزازولیدینون هستید، ممکن است بهتر باشد میزان مصرف موزتان را تحت نظر داشته باشید. موز حاوی تیرامین است که می‌تواند باعث افزایش خطرناک فشار خون در هنگام مصرف همزمان با آنتی‌باکتریال‌های اگزازولیدینون شود. در مورد مقدار مصرف مناسب برای خودتان با پزشک مشورت کنید.
۳. بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
پزشکان بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین را برای کاهش فشار خون یا درمان نارسایی قلبی تجویز می‌کنند. آن‌ها مانند مسدودکننده‌های بتا، مقدار پتاسیم را در خون افزایش می‌دهند. بنابراین، اگر از این دارو استفاده میکنید، ممکن است بهتر باشد از مصرف بیش از حد موزها پرهیز کنید زیرا در این صورت ممکن است ضربان قلب نامنظم داشته باشید.
۴. دیورتیک‌ها (داروهای ادرارآور)
پزشکان داروهای ادرارآور را برای کمک به بدن از آب، سدیم و کلرید تجویز می‌کنند. دیورتیک‌ها همچنین باعث کاهش تورم ناشی از مشکلات قلبی یا کبدی می‌شوند. این داروها در عین حال فشار خون بالا را کنترل می‌کنند. از آن‌جایی که برخی از دیورتیک‌ها سطح پتاسیم را در بدن افزایش می‌دهند، باید میزان مصرف موز را پایین بیاورید، زیرا ممکن است سطح پتاسیم را در خون شما افزایش دهند، چیزی که می‌تواند خطرناک باشد.
اگرچه همه‌ی مضرات مصرف موز را ذکر کردیم، اما نمی‌توانیم این واقعیت را انکار کنیم که این میوه در صورتی که در حالت تعادل خورده شود، برای شما مناسب است. مگر این‌که نگرانی‌هایی در رابطه با سلامتی‌تان دارید که اجازه نمی‌دهند موز بخورید.
وزارت کشاورزی ایالات متحده به همه‌ی بزرگسال سالم توصیه می‌کند که روزانه دو فنجان میوه (برابر با دو موز) مصرف کنند. به جای این‌که موز را به عنوان یکی از خوراکی‌های پرمصرف رژیم غذایی‌تان انتخاب کنید، باید آن‌ها را در کنار سایر غذاهای سالم دیگر مصرف کنید. فقط در این صورت است که می‌توانید بهترین مزایای موز را برای سلامتی به دست بیاورید.
در این مطلب برخی از سوالاتی را که احتمالا در مورد مضرات و عوارض جانبی موز در سرتان داشتید، مورد بررسی قرار دادیم. لطفا نظرات و تجربیات خود را در رابطه با این نوشتار با ما در میان بگذارید.