3 نکته درباره رژیم غذایی مدیترانه ای
تعاریف مختلفی از رژیم غذایی مدیترانهای در کشورها و مناطق مختلف وجود دارند. ولی به طور کلی، این رژیم غذایی سرشار از سبزیها، میوهها، حبوبات، آجیل، لوبیاها، غلات، ماهی، و چربی اشباع نشده نظر روغن زیتون است. گوشت و لبنیات در این رژیم غذایی معمولا کمتر به چشم میخورد. در این مقاله، به چند نکته دربارهی رژیم غذایی مدیترانه ای اشاره میکنیم.
۱. رژیم غذایی مدیترانه ای چیست؟
رژیم غذایی مدیترانهای بر اساس عادات غذایی سنتی مربوط به مردم کشورهای حوزهی دریای مدیترانه، از قبیل یونان، ایتالیا، و اسپانیا به وجود آمده است که از دههی ۱۹۶۰ باب شد؛ در این رژیم غذایی، آدمها به مصرف مواد غذایی تازه، فصلی، و محلی ترغیب میشوند. رژیم غذایی مدیترانهای یک رژیم غذایی واحد و تجویزی نیست، بلکه بیشتر الگوی غذایی کلی مبتنی بر مواد غذایی است؛ ویژگیهای این الگوی غذایی بر اساس تفاوتهای محلی و فرهنگی هر یک از کشورهای حوزهی دریای مدیترانه میتوانند متفاوت باشند.
۲. این رژیم غذایی از چه خوراکیهایی تشکیل شده است؟
این رژیم غذایی به طور کلی با مصرف بالای مواد غذایی گیاهی (نظیر میوهها و سبزیهای تازه، آجیل، و غلات) و روغن زیتون، مصرف متعادل ماهی و گوشت پرندگان، و مصرف اندک محصولات لبنی (عمدتا ماست و پنیر)، گوشت قرمز و فرآوریشده، و شیرینیها شناخته میشود. همچنین، در فرهنگهایی که مصرف شراب مجاز است، طبق این رژیم غذایی، میتوان آن را به اندازهی متعادل، و معمولا، به همراه غذا میل کرد. این رژیم غذایی تاکید زیادی بر جنبههای اجتماعی و فرهنگی نیز دارد؛ از جمله دور هم غذا خوردن، استراحت کردن پس از صرف غذا، و انجام مرتب فعالیتهای بدنی. با وجود این، امروزه، این رژیم غذایی به شکلی که در ۳۰ الی ۵۰ سال پیش رعایت میشد، دنبال نمیشود؛ زیرا رژیم غذایی مردم این مناطق نیز تحت تاثیر ”رژیم غذایی غربی” قرار گرفته و مملو از مواد غذایی با انرژی متراکم شده است.
۳. علم درباره این رژیم غذایی چه میگوید؟
این رژیم غذایی، جدا از اینکه از تبلیغات و سروصدای زیادی برخوردار شده است، دارای فوایدی برای سلامتی است که توسط شواهد علمی به اثبات رسیدهاند. رژیم غذایی مدیترانهای باعث کاهش تمام عوامل مرگومیر و بیماری در انسان میشود، و طبق یافتههای علمی، دارای فواید بیشماری برای سلامتی است؛ از جمله کاهش خطر ابتلا به سرطان، بیماریهای شناختی، بیماری قلبی و عروقی، و همچنین، سندرم متابولیک، چاقی مفرط و دیابت نوع ۲.
در مقالهای که به تازگی از طرف سازمان بهداشت جهانی منتشر شد، رژیم غذایی مدیترانهای به عنوان یک استراتژی غذایی موثر برای پیشگیری و کنترل بیماریهای غیر واگیر معرفی شد؛ این قبیل بیماریها، در حال حاضر، به عنوان عامل اصلی مرگومیر زودهنگام (زیر ۶۵ سال) در سراسر جهان شناخته میشوند. مطالعات موجود قویا تاکید میکنند، الگوهای غذایی مدیترانهای برای پیشگیری و کنترل بیماریهای غیر واگیر مربوط به رژیم غذایی موثر هستند. همچنین، رژیم غذایی مدیترانهای به عنوان یکی از سادهترین الگوهای غذایی شناخته میشود، زیرا پیروی از آن به دلیل انعطافپذیری بالا و دسترسی مناسب به مواد غذایی معرفیشده در آن، بسیار آسان است. با وجود این، برخی دادهها نشان میدهند، ارتباط میان کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی و پیروی از رژیم غذایی مدیترانهای در بین آدمهایی با درآمد بالا بیشتر به چشم میخورد؛ زیرا احتمالا آنها دسترسی و دانش بهتری نسبت به مواد غذایی سالم دارند. به رغم این مسئله، بسیاری از آدمها میتوانند از رژیم غذایی مدیترانهای به عنوان یک استراتژی موثر برای کمک به کنترل وزن و بهبود وضعیت سلامتی استفاده کنند.