کلسترول یکی از مولکول‌های زیستی و از دسته چربی‌ها(لیپیدها) است. Cholesterol نوعی چربی و از مواد مهم غشا است. کلسترول در خون هم وجود دارد. کلسترول خون از دو منبع اصلی تامین می‌شود: رژیم غذایی و تولید در کبد. کلسترول رژیم غذایی به طور عمده از گوشت، جگر، مغز، تخم‌مرغ و غذاهای لبنی به بدن می‌رسد. غذاهایی گیاهی کلسترول ندارند. پس از صرف غذا کلسترول از طریق روده جذب و سپس همراه با تری گلیسیریدها درون پوششی پروتئینی بسته‌بندی می‌شود. این ترکیب چربی-پروتئین شیلومیکرون نام دارد. کبد هم می‌تواند کلسترول را از خون بردارد و هم آن را تولید کند و به درون خون بریزد. در ادامه با ۳۵ حقیقت جالب درباره کلسترول آشنا می‌شویم.
حقایق جالب درباره کلسترول
۱. کلسترول نوعی چربی(لیپید) است که – مقدار مناسب آن – برای زندگی تمام حیوانات ضروری است. این ماده سه عملکرد ضروری ایفا می‌کند: ۱) به تشکیل پوشش بیرونی سلول‌ها کمک می‌کند، ۲) اسیدهای صفراوی را تولید می‌کند که کار آنها هضم غذا در روده است، و ۳) به بدن اجازه می‌دهد ویتامین د و هورمون‌هایی مثل تستسترون در مردان و استروژن در زنان را تولید کند.
۲. چون کلسترول بر پایه‌ی روغن و خون بر پایه‌ی آب است، اگر کلسترول در جریان خون یک فرد ریخته شود، خون به شکل قطره‌های کوچک غیر قابل استفاده سفت می‌شود. به همین خاطر بدن مجبور است کلسترول را در ذرات پروتئینی کوچکی که لیپوپروتئین نامیده می‌شوند جای بدهد.
۳. خوردن مغز حیوانات بسیار ناسالم است چون سرشار از کلسترول و چربی است. به عنوان مثال، یک وعده‌ی ساده‌ی ۱۴۰ گرمی کنسرو “مغز خوک در شیر” حاوی ۳.۵۰۰ میلی گرم، یعنی ۱۱۷۰% میزان مجاز مصرف روزانه‌ی ایالات متحده(USRDA)، کلسترول است.
۴. مطالعات نشان می‌دهند که نوزادان شیرخوار نسبت به بزرگسالان سطوح کلسترول پایینتری دارند. به علاوه، شیر مادر غنی از کلسترول و چربی‌های سالم است، که به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و سیستم عصبی مرکزی کمک می‌کنند.
۵. کلسترول برای بهبود سلامت جنین مهم است. تقریبا از هر ۹۰۰۰ نوزاد ۱ نفر با نقص مادرزادی به دنیا می‌آید که به خاطر عدم موفقیت جنین در جذب کلسترول مورد نیاز خود است.
۶. پروژه‌ی ژنوم انسان ایالات متحده کمبود کلسترول یک زن باردار را به وجود نقص در مغز جنین که HPE (نقص مغز در تقسیم شدن به دو نیمه به صورت عادی) نامیده می‌شود مرتبط می‌داند. نود و نه درصد از جنین‌های مبتلا به HPE خودبخود سقط می‌شوند. آن‌هایی که زنده می‌مانند معمولا در نخستین سال عمرشان عقب ماندگی ذهنی شدیدی را تجربه می‌کنند و می‌میرند. در نتیجه، اغلب به زنان باردار توصیه می‌شود داروهای کاهش کلسترول مصرف کنند.
۷. انجمن قلب امریکا برای کسانی که سطوح کلسترل عادی دارند حداکثر مصرف روزانه‌ی کلسترول ۳۰۰ میلی گرم را توصیه می‌کنند. آن‌هایی که کلسترول‌شان بالا است نباید بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم در روز مصرف کنند. درحالی که تخم‌مرغ از آنچه قبلا تصور می‌شد، کلسترول کمتری دارد اما، یک تخم‌مرغ بزرگ حدود ۱۸۵ میلی گرم کلسترول است که تمام آن در زرده قرار دارد.
۹ غذای کاهش دهنده کلسترول که امروز باید به رژیم غذایی خود اضافه کنید
۸. از بین تمام امریکایی‌هایی که سطوح کلسترل ناسالمی دارند، از هر هفت نفر یک نفر کلسترول “بالا”، یا سطوحی از کلسترول دارند که آنها را حدودا دو برابر بیشتر در خطر دچار شدن به بیماری‌های قلبی قرار می‌دهد. کلسترول “بالا” در میزان ۲۴۰ میلی گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) و بیشتر تعریف می‌شود.
۹. درحالی که غذاهای دریایی، مثل ماهی، می‌توانند غذاهای سالمی باشند، انواع دیگر غذاهای دریایی می‌توانند سطوح کلسترول بالایی داشته باشند. به عنوان مثال فقط ۸۵ گرم خرچنگ دریایی – قبل از آن که در کره خوابانده شود- ۶۱ میلی گرم کلسترول دارد.
۱۰. هرچند مرغ عموما انتخاب غذایی کم چربی است، نکندن پوست مرغ یا سرخ کردن آن مرغ را به یک غذای پرکلسترول تبدیل می‌کند.
۱۱. درحالی که جگر یک غذای غنی از آهن است، کلسترول زیادی هم دارد. در واقع، متمرکزترین سطوح کلسترول در گوشت حیوانات در اعضایی مثل جگر یافت می‌شوند. ۸۵ گرم جگر پخته شده ۳۳۱ میلی گرم کلسترول دارد.
۱۲. سطوح کلسترول کل(ترکیب کلسترول “خوب” کلسترول HDL و کلسترول “بد” کلسترول LDL) بالاتر از ۲۰۰ میلی گرم بر دسی‌لیتر ناسالم به حساب می‌آیند. تقریبا نیمی از بزرگسالان امریکا سطح کلسترول ۲۰۰ mg/dL یا بیشتر دارند.
۱۳. کاهش جریان خون که بر اثر کلسترول بالا به وجود می‌آید با اختلالات جنسی مرتبط است. کلسترول بالا باعث می‌شود رسوبات چربی که رگ‌های خونی را در ناحیه‌ی لگن می‌بندند، باعث اختلال نعوظ در مردان می‌شوند و احتمالا بر تسهیل دخول در زنان تاثیر می‌گذارند.
۱۴. اصطلاح “کلسترول” از واژه‌ی یونانی کوله یا “صفرا” + استروپوس یا “سخت، محکم” ساخته شده است.
۱۵. کلسترول بالا مستقیما با بیماری قلبی در ارتباط است، که قاتل شماره‌ی ۱ مردان و زنان در ایالات متحده به شمار می‌رود. هر ساله، بیش از یک میلیون امریکایی دچار حملات قلب می‌شوند و حدودا نیم میلیون نفر از بیماری قلبی می‌میرند.
۴۰ درمان خانگی برای کاهش کلسترول بالا
۱۶. در بیشتر آدم‌ها، ۶۰ تا ۷۰ درصد کلسترول در ذرات LDL حمل می‌شود که کلسترول “بد” نامیده می‌شوند. اما همه‌ی ذرات LDL “بد” نیستند، چون به عنوان حامل عمل می‌کنند و کلسترول را به بخش‌هایی از بدن می‌برند که به آن نیاز است.
۱۷. لیپوپروتئین‌های پر چگالی (HDLs) عموما با عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شوند چون میزان پروتئین‌شان از چربی‌شان بیشتر است، و به جای آنکه مثل LDL کلسترول را در بدن منتقل کنند، HDL تا آنجا که می‌تواند کلسترول اضافی را می‌مکد و آن را به سمت کبد پس می‌برد.
۱۸. اگر کسی کلسترول را در دستش بگیرد، شبیه یک ماده‌ی مومی شکل به نظر می‌رسد که از یک شمع زرد و سفید رنگ خراشیده شده باشد.
۱۹. کلسترول انسجام غشای سلولی را حفظ می‌کند و سلول‌ها را سالم و قوی نگه می‌دارد. اگر (به فرض محال) سطح کلسترول شخصی ۰ باشد، غشای سلولی‌اش خشک می‌شود و ترک می‌خورد و تمام محتوای سلول به بیرون ترشح خواهد کرد.
۲۰. کلسترول در کبد یا روده تولید می‌شود. کبد انسان در روز حدود ۱ گرم کلسترول تولید می‌کند.
۲۱. فرانسوا پله تیه دو لا ساله نخستین بار در ۱۷۶۹ کلسترول را به شکل جامد در سنگ کیسه صفرا کشف کرد. این ماده در ۱۸۱۵ توسط یوجین شورول شیمیدان “کلسترول” نامیده شد.
۲۲. قبل از یائسگی، زنان نوعا سطح کلسترول کل‌شان از مردان کمتر است. با وجود این، بعد از یائسگی، سطح LDL آنها روندی صعودی پیدا می‌کند. دانشمندان معتقدند که استروژن به پایین نگه داشتن سطح کلسترول کمک می‌کند.
۲۳. خود کلسترول بالا نوعا هیچ علامتی ندارد، به همین خاطر بسیاری از آدم‌ها از این که در خطر حملات قلبی، سکته، و دیگر بیماری‌های قلبی قرار دارند بی‌اطلاع هستند. یک آزمایش خون ساده می‌تواند سطح کلسترول کل شخص را تعیین کند. برنامه‌ی ملی آموزش کلسترول توصیه می‌کند که همه‌ی بزرگسالان هر ۵ سال یک بار سطح کلسترول‌شان را چک کنند.
۲۴. احتمال داشتن کلسترول بالا در بین سرخپوستان امریکا از همه کمتر است. اما امریکایی‌های سفیدپوست و امریکایی‌های مکزیکی تبار از همه بیشتر در خطر ابتلا به کلسترول بالا هستند. امریکایی‌های افریقایی تبار و امریکایی‌های ژاپنی تبار در بین این دو قرار دارند.
۲۵. ماجراجو و ستاره‌ی تلویزیون، بیر گریل، از سطح کلسترول بالا رنج می‌برد، بیماری که پدر و پدربزرگش را از بین برده است. بیل کلینتون و دیوید لترمن نیز از کلسترول بالا رنج می‌برند.
۲۶. کلسترول بالا می‌تواند ژنتیکی باشد. در واقع، یک بیماری ژنتیکی موروثی که هیپرکلسترولمی فامیلی نامیده می‌شود، حتی در سنین جوانی، باعث بالا افزایش شدید سطح کلسترول LDL می‌شود.
۲۷. تحقیقات نشان می‌دهد که سیگار کشیدن سطح کلسترول خوب (HDL)را پایین می‌آورد و کلسترول بد (LDL)را افزایش می‌دهد. محققان دریافته‌اند آن‌هایی که سیگار کشیدن را ترک می‌کنند شاهد یک افزایش حدودا ۵ درصدی، یا ۲.۴ mg/dL، در سطح کلسترول HDL خواهند بود.
۹ باور غلط درباره کلسترول که باید بدانید
۲۸. سطح کلسترول پایین با نرخ بالای خودکشی، خشونت، آلزایمر، و تصادفات ارتباط دارد. دانشمندان اظهار می‌کنند که کلسترول در علامت‌دهی عصبی و ساختار مغز نقشی حیاتی ایفا می‌کند.
۲۹. میزان چربی همیشه مقیاس خوبی برای سنجش میزان کلسترول نیست. به عنوان مثال، کبد و اندام‌های دیگر چربی کم اما کلسترول بالایی دارند.
۳۰. یک بیگ مک بزرگ مک دونالد ۸۵ میلی گرم و یک دوبل کلاسیک وندی با مخلفات ۱۷۵ میلی گرم کلسترول دارد. یک فنجان بستنی بیش از ۱۰ عدد دونات کلسترول دارد.
۳۱. از تمام مراجعات به مطب‌های پزشکان ۶.۴ میلون آنها با آزمایش کلسترول همراه بوده است. این ۷.۱% از تمام مراجعات است.
۳۲. تحقیقات نشان می‌دهد که استرس سطح کلسترول “بد” را افزایش می‌دهد. در مقابل، هرچه بهتر فرد از پس استرس برآید، سطح کلسترول “خوب” او بالاتر است.
۳۳. دانشمندان گروهی از مواد شیمایی را در آب انگور قرمز شناسایی کرده‌اند که ساپونین نامیده می‌شود و به کاهش کلسترول کمک می‌کند.
۳۴. یک مطالعه که در ایالت اوهایو انجام شد نشان می‌دهد که افزایش سطح کلسترول می‌تواند به سبک کردن علائم اوتیسم در کودکان کمک کند.
۳۵. عوامل خطر اصلی که سطح کلسترول LDL را افزایش می‌دهند شامل سیگار کشیدن، فشار خون بالا، کلسترول HDL پایین(زیر ۴۰ mg/dL)، سابقه‌ی بیماری قلبی در خانواده، چاقی، و سن و سال(مردان: ۴۵ ساله و بیشتر، زنان: ۵۵ ساله و بیشتر) می‌شوند.
| ۵ خوراکی با کلسترول بالا | |
| زرده‌ی تخم‌مرغ | زرده‌ی تخم‌مرغ از هر خوراکی دیگری کلسترول بالاتری دارد. |
| خاویار(اشپل ماهی) | ۱۰۰ گرم خاویار ۵۸۸ میلی‌گرم کلسترول تولید می‌کند یعنی ۱۹۶% میزان مجاز مصرف |
| جگر، مغز، جگر چرب | کلسترول در جگر(کبد) تولید می‌شود در نتیجه جگر کلسترول بالایی دارد. |
| کره | یک قالب کره ۲۴۳ میلی‌گرم کلسترول دارد یعنی ۸۱% میزان مجاز مصرف. |
| میگو | ۱۰۰ گرم میگو حاوی ۱۹۵ گرم کلسترول است یعنی ۶۵% میزان مجاز مصرف. |
| کلسترول بالا بر اساس سن | ||
| سن | زن(%) | مرد(%) |
| ۲۰-۳۴ | ۱۰.۳ | ۹.۵ |
| ۳۵-۴۴ | ۱۲.۷ | ۲۰.۵ |
| ۴۵-۵۴ | ۱۹.۷ | ۲۰.۸ |
| ۵۵-۶۴ | ۳۰.۵ | ۱۶.۰ |
| ۶۵-۷۴ | ۲۴.۲ | ۱۰.۹ |
| ۷۵ به بالا | ۱۸.۶ | ۹.۶ |
| کل | ۱۶.۹ | ۱۵.۶ |
| ۵ خوراکی برتر که کلسترول را کاهش می‌دهند | |
| جو، سبوس جو
و خوراکی‌های پر فیبر |
جو و خوراکی‌های دیگری که فیبر محلول دارند جذب کلسترول را در جریان خون کاهش می‌دهند. فیبر محلول همچنین در لوبیا قرمز، سیب، گلابی، جو و آلو نیز یافت می‌شود. |
| ماهی
و اسیدهای چرب امگا ۳ |
اسیدهای چرب امگا ۳ فشار خون و خطر شکل گیری لخته‌های خون را کاهش می‌دهد. ماهی‌های سرشار از امگا ۳ شامل ماهی خال مخالی، ماهی قزل آلای دریاچه، ماهی هرینگ، ساردین، ماهی تن آلباکور، ماهی آزاد، و هالیبوت می‌شوند. |
| گردو، بادام،
و آجیل‌های دیگر |
آجیل‌ها که غنی از اسیدهای چرب اشباع نشده هستند، کلسترول خون را کاهش می‌دهند و به حفظ سلامت رگ‌های خونی کمک می‌کنند. |
| روغن زیتون | حاوی مخلوطی از آنتی‌اکسیدان‌ها است که سطح LDL را کاهش می‌دهند اما بر سطح کلسترول HDL تاثیری نمی‌گذارند. |
| خوراکی‌های دارای استرول‌های یا استانول‌های گیاهی افزوده | استرول‌ها و استانول‌ها به توقف جذب کلسترول کمک می‌کنند و به طور طبیعی در خوراکی‌هایی که در بالا ذکر شد وجود دارند. مارگارین، آب پرتقال، و دوغ حاوی استرول‌های گیاهی اضافه شده می‌توانند کلسترول LDL را تا بیش از ۱۰% کاهش دهند. |