نحوه بروز و ایجاد احساسات و تأثیر عوامل گوناگون بر آن تا سالیان سال بر پزشکان پوشیده بود. در گذشته اغلب پزشکان و بهترین روانپزشک تهران بر این باور بودند که دلیل هیجانات و عصبانیت‌های بیش‌ازحد ناشی از تأثیر صفرا بر احساسات است. این روزها علم پزشکی با پیشرفت‌های گوناگونی مواجه شده و یکی از آن‌ها شناخت دقیق بیماری‌های روانی و احساسی است. شاید برای شما هم پیش‌آمده باشد که تصور کنید احساس شعف و شادکامی بیشتری را به نسبت دیگران تجربه می‌کنید و درعین‌حال در زمان ناراحتی با حس قوی‌تری دسته پنجه نرم خواهید کرد. این احساسات قوی اندکی شما را نگران کرده و از خود بپرسید از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم ؟ در ادامه این مقاله به نشانه‌ها و عواملی که این بیماری با آن شناخته می‌شود می‌پردازیم.
از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم؟
بنابر گزارش پزشکان کلینیک روانپزشکی طبیب ، برای اینکه بدانید به بیماری دوقطبی مبتلا هستید یا خیر بهتر است در وهله اول به فکر مشورت با یک روانپزشک یا درمانگر باشید. این افراد مطالعات گسترده‌ای در ارتباط با این بیماری دارند و برای شناخت بهتر به شما کمک می‌کنند. همچنین تشخیص بیماری دوقطبی مثل انجام یک آزمایش خون یا عکس‌برداری با اشعه ایکس ساده نیست. برای تشخیص آن به انجام چند جلسه دوره تشخیص با درمان گر نیاز دارید.
در حالت کلی برای اینکه بدانیم که به بیماری دوقطبی مبتلا هستیم یا خیر بهتر است ابتدا این بیماری را به‌درستی بشناسیم. شناخت آن به شناخت بیشتر رفتارهای خود و کنترل آن‌ها کمک شایانی می‌کند.
شرح مختصری از بیماری دوقطبی
شاید برخی افراد بیماری دو قطبی را در گروه بیماری‌های حوزه روان قرار دهند، اما سلامت روان افراد مبتلا به بیماری دوقطبی اغلب تائید می‌شود. تنها عامل نگران‌کننده در این بیماری تغییرات شدید خلق‌وخو و رفتار است. رفتار افراد مبتلا به این بیماری به دو عامل مهم بستگی دارد و در صورت بروز هرکدام از آن‌ها رفتارشان تغییر می‌کند. این دو عامل به شرح زیر است:
- عامل شیدایی: در صورت بروز عوامل شیدایی فرد وارد دوره‌ای با همین نام می‌شود. در این دوره میزان انرژی به‌شدت بالا است و فرد در حالت سرخوشی به سر می‌برد. البته میزان تأثیر و شدت این عوامل در افراد مختلف متفاوت است.
- عامل افسردگی: اگر هرکدام از عوامل معنادار افسردگی برای فرد ظاهر شود او را با خود به دوره افسردگی می‌کشاند. در این دوره همان‌طور که از نامش پیدا است فرد با سطح انرژی پایین و شرایطی مشابه افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
اختلال دو قطبی در گروه بیماری‌های نادر قرار نمی‌گیرد، بلکه طبق آمار موسسه ملی سلامت روان حدود 2.8 درصد از بزرگ‌سالان به آن مبتلا هستند. پس اگر این سؤال که “از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم” در ذهن شما تداعی شده حتماً دلیل یا دلایل مشخصی داشته است. شاید اختلال بیماری دوقطبی علائم مشخصی داشته باشد، اما هیچ آزمایشی مشخصی برای تشخیص آن وجود ندارد. به همین دلیل با شناخت علائم آن می‌توان به تشخیص خود بیماری نزدیک‌تر شد.
انواع بیماری دوقطبی
بیماری دوقطبی سه نوع کلی دارد. هرکدام از این انواع بیماری دوقطبی علائم و مشخصه‌های خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی انواع بیماری دو قطبی خواهیم پرداخت با شناخت انواع این بیماری می‌توانید به این سؤال پاسخ دهید که “از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم.”
اختلال دو قطبی نوع یک
دوره‌های رفتاری این اختلال با ظهور حداقل یک دوره مانیک شروع می‌شود. دوره مانیک را به دوره شیدایی نیز بدل می‌کنند. در این دوره احساسات و رفتارهای بیش از نیاز و غیرطبیعی، اختلال تمرکز، خودبزرگ‌بینی و گرفتن تصمیمات عجولانه و پرریسه رایج است. پس‌ازآن فرد ممکن است با دوره‌های هیپومانیک مواجه شود، اما در اختلال دو قطبی نوع یک شدت این دورها از دوره مانیک کمتر است. علاوه بر آن ممکن است فرد با دوره‌های افسردگی قابل‌توجه قبل و بعد از دوره مانیک مواجه شود. جالب است بدانید این نوع اختلال برای بانوان و آقایان به یک صورت اتفاق می‌افتد، پس اگر در پی پاسخ به این سؤال که “از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم ” هستید. علائم این نوع اختلال را با دقت بیشتری بخوانید.
اختلال دو قطبی نوع دو
طی نتایج تحقیقات انجام‌شده این نوع از اختلال دوقطبی در زنان به نسبت مردان رواج بیشتری دارد. در این نوع دو قطبی فرد با یک دوره افسردگی شدید مواجه می‌شود که حداقل دو هفته طول می‌کشد. علاوه بر آن ممکن است با حداقل یک دوره هیپومانیک نیز دست‌وپنجه نرم کند که حداقل 4 روز طول می‌کشد.
سیکلوتیمیا
دوره‌های تغییر خلق در افراد مبتلا به این نوع از اختلال دوقطبی کمی متفاوت است. آن‌ها با دوره‌های هیپومانیا و افسردگی مواجه می‌شوند که بسیار کوتاه‌تر و شدیدتر از دوره‌های شیدایی و افسردگی به نسبت اختلال دوقطبی نوع 1 و 2 است. گاهی پیش می‌آید که این افراد به مدت 1 یا 2 ماه هیچ‌گونه علائمی از اختلال دو قطبی نداشته باشند.
علائم اختلالات دوقطبی
تا اینجا با توضیح مختصری از بیماری دو قطبی آشنا شدید. ممکن است هنوز نتوانسته باشید پاسخ سؤال خود را که ” از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم ” است پیدا کنید. با شناخت دقیق علائم بیماری، پاسخ به آن راحت‌تر می‌شود. دوره‌های افسردگی و شیدایی اغلب در افراد چند هفته یا چند ماه طول می‌کشد. علائم هرکدام از این دوره‌ها به شرح زیر است.
علائم دوره افسردگی
در حین دوره افسردگی فرد ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- احساس کمبود انرژی
- احساس غمگینی و تحریک‌پذیری مداوم
- بروز مشکل در تمرکز
- عدم تمایل به انجام دادن کارهای روزمره
- داشتن احساس پوچی و بی‌ارزشی به همراه احساس گناه
- بدبین بودن به همه‌چیز و حتی مشکوک بودن به خود
- کاهش اشتها
- بروز افکار خودکشی
علائم شیدایی
علائم شیدایی نیز حالات مخصوص به خود را دارد. این علائم به شرح زیر است:
- احساس شادی بیش‌ازحد
- نشاط و انرژی فراوان
- صحبت کردن با سرعت‌بالا
- خودبزرگ‌بینی
- احساس داشتن ایده‌های خلاقانه و کارآمد
- به‌راحتی برای شادی تحریک شدن
- کاهش اشتها
- کم‌خوابی
- افزایش ریسک‌پذیری غیرمنطقی
- انجام کارهای خطرناک و مضر
- استفاده از روش‌های صحبت کردن ناهماهنگ باشخصیت فرد
جمع‌بندی
شاید برای شما هم این سؤال پیش بیاید که از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم؟ شناخت این بیماری عموماً کار ساده‌ای برای شخص نیست. بهتر است برای تشخیص این بیماری نزد پزشک متخصص بروید. این بیماری به‌صورت مستقیم می‌تواند بر زندگی فرد تأثیرگذار باشد، پس بهتر است هرچه زودتر تشخیص داده‌شده و فرایند کنترل آن به بیمار آموزش داده شود.